COXATROZA

ETIOLOGIA –

NIEWYJAŚNIONA

ZE WZGLĘDU NA

PRZYCZYNĘ WYRÓŻNIAMY



POSTAĆ PIERWOTNĄ ( IDIOPATYCZNĄ)



POSTAĆ WTÓRNĄ

URAZY (ZŁ. SZYJKI K.UDOWEJ, MIEDNICY

CHOROBY (DYSPLAZJA,OTYŁOŚĆ,

KOŚLAWOŚĆ,SZPOTAWOŚĆ,JAŁOWA

MARTWICA, NEUROPATIE), ZMIANY W

STRUKTURZE CHRZĘSTNEJ

PREDYSPOZYCJE



Kobiety,



Wiek,



Nadwaga,



Wyczynowy sport,



Nadmierne obciążenie stawów.

WYRÓŻNIAMY 3 TYPY

COXATROZY

Wczesny – brak zniekształceń głowy kosci

udowej krótki przebieg,

Średnio-ciężki – 2-10 letni przebieg,

(nasilone bóle, dolegliwości w spoczynku,

zakres

ruchu

nie

przekracza

75%

zakres

ruchu

nie

przekracza

75%

prawidłowego zakresu ruchomości stawu),

Ciężki – długi przebieg, stałe dolegliwości,

chód niewydolny, o kulach, ograniczenie

ruchu zgięcia i wyprostu przy zniesieniu

ruchów rotacyjnych, odwodzenia kd,

zaniki mieśniowe

CHARAKTERYSTYKA RTG



Zwężenie szpary stawowej,



Osteofity,



Torebka ulega pogrubieniu i

zbliznowaceniu.

OBJAWY



Ograniczeniu ruchomości stawu, osłabienie

kończyny, zmęczenie,



Przykurcze, noga w przywiedzeniu, zgięciu i

rotacji zewnętrznej w stawie biodrowym,



Zaniki mięśni w obrębie uda i pośladka,



Staw - większy obrys, obrzęk,



Czynnościowe skrócenie kończyny,



Ograniczenie rotacji wewnetrznej,

odwodzenia, wyprostu.

TESTY KLINICZNE



Test Thomasa



Test Anvilla



Objaw Drehmanna

LECZENIE



Edukacja chorego – profilaktyka

(wystrzeganie się pozycji i czynności

nasilających ból



Rehabilitacja – leczenie uzdrowiskowe,

ambulatoryjne,



Dieta



Zmiana trybu życia (praca)

USPRAWNIANIE



Ćw. bierne – zwiększamy ruchomość a

pacjent rozluźnia mięśnie (przeciw zrostom,

przykurczom),



Ćw. czynne – w odciążeniu, z oporem, gumy

Thera-

-Band, TerapiMaster,



Kule, laski wkładki ortopedyczne,



Ćw. w wodzie,



Ćw. czynne (3-5 w skali Lovetta),



Ćw. izometryczne (przeciwdziałają zanikom),



Ćw. m. posturalnych (wzmacniają),

USPRAWNIANIE (dok.)



Ćw. m. pośladkowych, m. brzucha, m.

czworogłowych uda



Ruch – aerobik, pływanie, jazda na rowerze,

taniec,

Dodatkowo zaleca się:



Dostosowanie – sedes, łazienka, toaleta,

wysięgniki, uchwyty,



Dieta – bogata w białko, witaminy A, B, D.

FIZYKOTERAPIA



Leczenie zimnem – natryski, okłady,

kriokomora 140



Borowina,



Magnetronic,



Laser,



DD, IF, Jonoforeza, galwanizacja,

ultradzwięki,

ENDOPROTEZA

BIODRA

WSKAZANIA DO

ENDOPROTEZOPLASTYKI

1. ZNISZCZENIA POWIERZCHNI

STAWOWYCH GŁOWY I PANEWKI

2. BÓL

3. DUŻE OGRANICZENIA

RUCHOMOŚCI STAWU, ZANIKI

MIĘSNIOWE, SKRÓCENIE

KOŃCZYNY

PRZECIWWSKAZANIA



PRZEBYTE LUB AKTUALNE

INFEKCJE W STAWIE



STANY ZAKRZEPICY KOŃCZYN

DOLNYCH



NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIOWO –

ODDECHOWA I WYDZIELNICZA



NADWAGA



WIEK CHOREGO



CHOROBY PSYCHICZNE

ENDOPROTEZOPLASTYKA

CAŁKOWITA



PROTEZA ZŁOŻONA OD DWÓCH

DO CZTERECH CZĘSCI:

GŁOWA

TRZPIEŃ

PANEWKA

WKŁADKA POLIETYLENOWA

PODZIAŁ W ZALEŻNOŚCI

UMOCOWANIA



CEMENTOWE

– UMIESZCZONE ZA POMOCĄ

CEMENTU AKRYLOWEGO, STOSUJE SIĘ JE PO 65

R.Ż, ORAZ W PRZYPADKU KOKSATROZ

IDIOPATYCZNYCH, CZY RZS



BEZCEMENTOWE

– STABILIZACJA PIERWOTNA

POPRZEZ MOCOWANIE BEZPOŚREDNIO W

TKANCE KOSTNEJ, GDZIE TRZPIEŃ DOOKOŁA

OBŁOŻONY JEST AUTOGENNYMI WIÓRAMI ,

STOSUJE SIĘ JE U LUDZI MŁODSZYCH DO 60 – 65

R.Ż



HYBRYDOWE

– JEDEN Z ELEMENTÓW OSADZONY

NA CEMENCIE, A DRUGI METODĄ

BEZCEMENTOWĄ

RODZAJE PROTEZ



AUSTIN - MOOREA – ZASTĘPUJE GŁOWE KOŚCI

UDOWEJ, STOSOWANA W ZŁAMANIACH

PODGŁOWOWYCH



TYP THOMPSONA – BRAK OTWORÓW W TRZPIENIU,

ZMNIEJSZA NACISK NA POWIERZCHNIE STAWOWE



CAŁKOWITA PROTEZA Mc Kee i Farrar – GŁOWA,

TRZPIEŃ, PANEWKA METALOWA, KTÓRA NA

KOPULE MA BOLCE



TYP WELLERA – TRZPIEŃ I GŁOWA METALOWE, A

PANEWKA Z POLIETYLENU WZMOCNIONA DRUTEM



PROTEZA PM – BEZCEMENTOWA, PANEWKA MA

OTWÓR W DNIE I NA KOPULE WCIĘCIA

ŚRUBOWATE

PIONIZACJA



MARKOWANE OBCIĄZANIE KOŃCZYNY

OPEROWANEJ ZACZYNAJĄC OD 20 – 30 %

WAGI CIAŁA W PIERWSZYM TYGODNIU

PO OPERACJI ODCIAZAJĄC O DWÓCH

KULACH DO 6 TYGODNIA (

CEMENTOWA

)



W PRZYPADKU

BEZCEMENTOWEJ

PIONIZACJA JEST OPÓŹNIONA –

PIONIZUJE SIE PO KILKU DNIACH OD

ZABIEGU, A CZASEM PO 10 – 14 DOBIE –

STOPNIOWE OBCIĄŻANIE PO 4 - 6

TYGODNIACH, A PEŁNE PO 3 – 4

MIESIĄCACH, REHABILITACJA DŁUŻSZA

UWAGI



Nie zakładamy nogi na nogę

(przewiedzenie)



Leżenie na boku zdrowym z dużą

poduszką między udami



Czynne zgięcie w stawie > 70

w 2

tygodniu po operacji uważane jest za

dobry wynik



Układanie pacjenta na brzuchu w celu

rozluznienia zginaczy stawu

biodrowego

USPRAWNIANIE

–

OKRES

SZPITALNY

Usprawnianie przed operacją

– polega

na ćwiczeniach ogólnych, pokazaniu ćw.

czynnych stóp i informacji

o ogólnych zasadach postępowania po

zabiegu. Podawanie odpowiednich leków

przeciw zakrzepowych, ćw. czynne stóp,

bandażowanie kończyn dolnych należy

do profilaktyki przeciwzakrzepowej.

USPRAWNIANIE

–

OKRES

SZPITALNY (cd.)

Usprawnianie po operacji

– rozpoczynamy w

pierwszej dobie po zabiegu. Największym

niebezpieczeństwem po operacji oprócz

komplikacji zakrzepowych, obrzęku

operowanej kończyny i zaburzeń gojenia się

rany jest wczesne zwichnięcie protezy.

Zapobiegać temu ma klin, który pacjenci

mają między podudziami do 7-10 doby po

zabiegu. Zapobiega on ruchom przywodzenia

poza oś ciała i silnym ruchom rotacyjnym w

biodrze, podczas ćw. jest on wyjmowany.

USPRAWNIANIE

–

OKRES

SZPITALNY (cd.)

Instruktaż ćwiczeń

1 doba

– ćw. oddechowe,

ćw. czynne stóp,

ćw. czynne KKG,

ćw. izometryczne KKD.

2 doba

– do ćw. z pierwszej doby włączamy

ćwiczenia izometryczne pośladków,

zginania czynno-bierne w st. kolanowym

i biodrowym operowanej kończyny,

siadanie w łóżku.

USPRAWNIANIE

–

OKRES

SZPITALNY (cd.)

3 doba

– jw. + ćw. unoszenia bioder ze zgiętą

nogą zdrową w st. kolanowym, a noga

operowana prosta,

–

ćw. odwiedzenia w st. biodrowym w

odciążeniu na podwieszkach w UGUL-u,

–

siadanie ze spuszczonymi podudziami i próba

stania przy balkoniku na zdrowej nodze,

5-7 doba

– jw. tylko przy doskonaleniu stania

przy balkoniku pamiętamy o nie obciążaniu

operowanej nogi i ćw. m. czworogłowych w

siadzie ze spuszczonymi nogami, ćw. czynne st.

biodrowego: zginanie i odwodzenie kończyny

operowanej, chodzenie do 10 m przy balkoniku

USPRAWNIANIE

–

OKRES

SZPITALNY (cd.)

8-9 doba

– ćw. wyuczone do tego dnia tylko

zwiększamy liczbę powtórzeń do 20x +

nauka chodu o kulach łokciowych,

10-14 doba

– doskonalenie chodzenia o

kulach i ćw. co poprzednio tylko

powtórzeń do 35x i chodzenie o kulach po

schodach przy poręczy.

W III tygodniu pacjent doskonali wszystkie

wyuczone ćwiczenia, chodzenie po

schodach przy poręczy i o dwóch kulach.

USPRAWNIANIE

–

OKRES

POSZPITALNY

I miesiąc w domu

– spanie na plecach z poduszką

między kolanami, chodzenie o 2 kulach.

Ćwiczenie w leżeniu na plecach, nogi proste w lekkim

rozkroku:

Napinanie pośladków (30x),

zginanie i prostowanie stóp (20x),

zataczanie kółeczek stopami (po 20x),

napinanie mięśni czworogłowych (30x),

wałek pod kolanami naprzemiennie prostowanie

kolan unosząc pięty (20x),

odwodzenie prostych nóg po podłożu do rozkroku –

nie łączyć kolan (10x),

naprzemienne unoszenie prostych nóg do góry (10x),

kolana zgięte – naprzemienne prostowanie kolan w

górę (10x),

kolana zgięte – odwodzenie zgiętych kolan do

rozkroku - nie łączyć kolan (20x),

kolana zgięte – unoszenie samych pośladków (20x).

USPRAWNIANIE

–

OKRES POSZPITALNY (cd.)

I miesiąc w domu

(dok.)

Ćwiczenie w siadzie z opuszczonymi nogami,

kolana w lekkim rozkroku:

Naprzemienne prostowanie nóg w kolanach

(20x),

Naprzemienne przyciąganie zgiętych kolan

do brzucha (20x),

Odwodzenie zgiętych kolan do rozkroku

(nie łączyć kolan) (20x),

Pochylanie prostego tułowia do przodu i do

tyłu.

USPRAWNIANIE

–

OKRES POSZPITALNY (cd.)

II miesiąc w domu

– wypoczynek i spanie na

boku zdrowym z poduszką między

kolanami.Ćwiczyć jw. i dodatkowo

Ćw. w leżeniu na boku zdrowym z grubą

poduszką między kolanami:

Napinanie pośladków (30x),

Unoszenie nogi operowanej, prostej w

kolanie (10x),

Unoszenie nogi operowanej zgiętej w kolanie

(10x).

USPRAWNIANIE

–

OKRES POSZPITALNY (cd.)

II miesiąc w domu

(dok.)

Ćw. w leżeniu na brzuchu, wałek pod brzuchem,

nogi w lekkim rozkroku. Uwaga: obracać się

na brzuchu z poduszką między kolanami i

tak samo powrót.

Napinanie pośladków (30x),

Odwodzenie prostych nóg po podłożu do

rozkroku (10x),

Stopy oparte na palcach, prostowanie kolan

(10x),

Naprzemienne unoszenie prostych nóg w

górę (10x).

USPRAWNIANIE

–

OKRES POSZPITALNY (cd.)

III miesiąc w domu

– można leżeć na boku

operowanym z poduszką między

kolanami. Ćwiczymy jak wyżej oraz

dodatkowo

Ćw. w leżeniu na plecach, nogi proste w

lekkim rozkroku:

Kolana zgięte, unoszenie tułowia do góry

(20x),

Kolana zgięte, rowerek do przodu i do

tyłu nogą operowaną (po 10x).

USPRAWNIANIE

–

OKRES POSZPITALNY (cd.)

III miesiąc w domu

(cd.)

Ćw. w leżeniu na boku zdrowym, między

kolanami gruba poduszka

Unoszenie samego zgiętego kolana nogi

operowanej (10x),

Bardzo wolne wymachy prostą nogą

operowaną, do przodu i do tyłu (10x).

Ćw. w leżeniu na brzuchu, wałek pod brzuch,

nogi w lekkim rozkroku

Naprzemienne unoszenie zgiętych nóg w

kolanach (10x),

Odwodzenie do rozkroku zgiętych nóg w

kolanach – nie łączyć kolan (10x)

USPRAWNIANIE

–

OKRES POSZPITALNY (dok.)

III miesiąc w domu

(dok.)

Ćw. w staniu, trzymając się regału lub stołu:

Napinanie pośladków,

Bardzo wolne wymachy prostą nogą

operowaną do przodu i do tyłu (po 10x),

Bardzo wolne unoszenie w bok nogi

operowanej zgiętej w kolanie (10x).

ĆWICZENIA I ZALECENIA

NA PLECACH NA BOKU

OPEROWANYM