Niedobory odporności

Monika Jędrzejczak –Czechowicz
Klinika Immunologii, Reumatologii i Alergii
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Co to jest niedobór

odporności ?

brak lub niewłaściwa funkcja

jednego

lub kilku elementów układu

immunologicznego,

objawiająca się zwiększoną

podatnością

na zakażenia lub nowotwory

NIEDOBORY ODPORNOŚCI

- PODZIAŁ

PIERWOTNE (WRODZONE)

WTÓRNE (NABYTE)

NIEDOBORY

ODPORNOŚCI

PIERWOTNE

•

CGD (gp91

phox

)

•

WAS

•

Niedobór
properdyny

•

SCID

•

X-LA

•

Zespół hyper-IgM

•

CGD (gp67

phox

gp47

phox

)

•

PNP

•

Jak3

•

ADA

•

LAD

•

Zespół Di George’a

sprzężone z chromosomem X

autosomalnie recesywne

PRIMARY
IMMUNODEFICIENCIES

•

SCID (autosomalny)

•

ADA

•

X SCID

•

Brak MHC II (zespół
„nagich” limfocytów)

•

Agammaglobulinemia
Brutona

•

CVID

•

Niedobór IgA

•

Niedobór podklas IgG

•

Zespół hiper IgM

Ciężkie złożone

Zaburzenia syntezy przeciwciał

Zaburzenia czynności limfocytów T

•

Zespół Di George’a

Komórkowa & humorana

•Zespół Wiskotta-Aldricha

•Ataksja-teleangiektazja

Zaburzenia fagocytozy

•

CGD

• Zespół Chediak-Higashi

OBJAWY SUGERUJĄCE

PIERWOTNE NIEDOBORY

ODPORNOŚCI

•

zapalenie ucha 8 x lub więcej / rok

•

zapalenie zatok 2 x lub wiecej / rok

•

zapalenie płuc 2 x lub wiecej / rok

•

antybiotykoterapia trwająca 2 miesiące lub dłużej

z niewielką poprawą

•

brak przyrostu masy ciała i zahamowanie wzrostu

•

nawracające ropnie skórne lub narządowe

•

przewlekłe owrzodzenia jamy ustnej lub skóry u dzieci

po 1. roku życia

•

konieczność leczenia zakażeń antybiotykami dożylnymi

•

2 lub wiecej / rok ciężkie zakażenia (kości, układu nerwowego,
posocznica)

•

wywiad rodzinny

INNE OBJAWY

SKOJARZONE

Z PIERWOTNYMI

NIEDOBORAMI

ODPORNOŚCI

•

przewlekła biegunka

•

wyprysk atopowy

•

rozstrzenie oskrzeli

•

choroby o podłożu
autoimmunologicznym

lub

obecność autoprzeciwciał

•

zwiększona częstość nowotworów

NIEDOBORY

ODPORNOŚCI

NIE WOLNO STOSOWAĆ

ŻYWYCH

SZCZEPIONEK

• BCG
•

przeciwko

poliomyelitis

•

przeciwko

odrze, różyczce i śwince

GDY STWIERDZAMY LUB

PODEJRZEWAMY PIERWOTNY /
WTÓRNY NIEDOBÓR ODPORNOŚCI.

DIAGNOSTYKA

NIEDOBORÓW

ODPORNOŚCI

HUMORALNEJ

•

ocena stężenia w surowicy immunoglobulin,
podklas IgG (ELISA, immunodyfuzja radialna)

•

ocena odpowiedzi na immunizację czynną -
miano przeciwciał poszczepiennych

•

ocena liczby limfocytów B (CD19, CD20,
CD22) metodą pośredniej
immunofluorescencji lub cytometrii
przepływowej (FCM - flow cytometry)

•

ocena liczby komórek pro/pre-B w szpiku
kostnym

DIAGNOSTYKA

NIEDOBORÓW

ODPORNOŚCI

KOMÓRKOWEJ

•

testy skórne oceniające nadwrażliwość
skórną typu późnego (DTH) na antygeny
podane śródskórnie

•

ocena całkowitej liczby limfocytów T (CD2)

i ich subpopulacji (CD4 i CD8) oraz komórek

NK (CD56) metodą immunofluorescencji
pośredniej lub FCM

•

testy stymulacji limfocytów in vitro przy
użyciu nieswoistych mitogenów, antygenów,
komórek allogenicznych, przeciwciał przeciw
antygenom powierzchniowym

DIAGNOSTYKA ZABURZEŃ

FUNKCJI KOMÓREK

ŻERNYCH

•

ocena chemotaksji neutrofilów,
eozynofilów, monocytów

•

ocena ekspresji cząsteczek adhezyjnych

( ICAM-1, CD54, LFA-1, CD11a )

•

ocena generacji aktywnych postaci tlenu

– testem redukcji cytochromu
– testem chemiluminescencji
– testem NBT

INNE BADANIA

DIAGNOSTYCZNE

•

biopsja węzłów chłonnych

•

biopsja szpiku

•

biopsja jelita cienkiego i grubego

•

biopsja skóry

•

RTG klatki piersiowej, USG grasicy

•

ocena kariotypu, typowanie HLA

•

stężenia białek dopełniacza C3, C4,

•

badania genetyczne i prenatalne

•

stężenie C1 inhibitora

C V I D

Pospolity zmienny

niedobór odporności

Synonimy:



CVID-

ommon

ariable

mmuno

eficiency



Idiopathic late-onset immunoglobulin

deficiency



Acquired hypogammaglobulinemia

Patogeneza:
-?, delecja C4-A lub C2 (HLA kl. III)
-Pojawia się u bliskich krewnych osób z
niedoborem IgA i u pacjentów z
niedoborem IgA

CVID - klinika

•

Późny początek objawów

•

podobne patogeny jak w X-LA (zespól zatokowo-
oskrzelowy (St. Aureus, H. innfluenzae),
mniejsza częstość neuroinfekcji ECHO

•

sprue-like syndrome

•

hyperplazja grudek chłonnych jelit

•

grasiczaki, chłoniaki

•

lamblioza

•

rozstrzenie oskrzeli

CVID - klinika c.d.

•

Choroby związane z autoagresją:

–

bielactwo

–

zapalenie tarczycy

–

niedokrwistość AB

–

cytopenie

–

zespół suchości

–

SLE

•

amyloidoza

•

ziarniniaki płuc, śledziony, skóry wątroby

CVID - zaburzenia

immunologiczne



immunoglobulin w surowicy

•

liczba limfocytów B = N

•

brak aktywności
limfoproliferacyjnej limfocytów B

•

liczba limfocytów T = N

•

niska ekpresja CD40 w limfocytach
T

•

autoprzeciwciała

CVID - leczenie i

rokowanie

•

IVIG 400mg/kg/3-4 tygodnie

•

przewlekła
antybiotykoterapia

•

poza tym rokowanie dobre jeśli
nie występują ciężkie choroby
z autoagresji lub nowotwory

Ciężki złożony niedobór

odporności

Synonimy:



SCID-

evere

ombined

mmudodeficiency

isease

Sprzężony z chromosomem X -

XSCID

lub

Autosomalny recesywny

SCID

Ciężki złożony niedobór

odporności - przyczyny

Niedobór dezaminazy adenozyny (ADA)

16%

Niedobór kinazy J anus 3

Dysgenezja siateczki

Inne wady autosomalne recesywne

19%

X-SCID

41%

Nieznana przyczyna

16%



XSCID - patogeneza

•

Mutacja Xq13 - defekt genu
kodującego



-jeden ze

składników receptorów dla
wielu cytokin (m.in.: IL-2, IL-4,
IL-7, IL-9, IL15)

•

zaburzenie funkcji limfocytów
T, B i NK

XSCID - klinika

•

Pojawia się w pierwszych miesiącach
życia

•

Zakażenia:

–

Candida albicans

–

Pneumocystis carini

–

VZV

–

PV3

–

CMV

–

EBV

–

Gruźlica

XSCID - klinika c.d.

•

Zakażenia:

– biegunka
– zapalenie ucha środkowego
– zapalenie płuc
– posocznica
– zakażenia skóry

•

GVHD

XSCID - zaburzenia

immunologiczne

•

Limfopenia obwodowa

•

Podwyższona liczba limfocytów B

•

Brak proliferacji limfocytów (M/A)

•

Agammaglobulinemia

•

Anergia skórna

•

Aplazja grasicy (masa<1g) -
histologicznie prawidłowa

•

Brak migdałków, w. chłonnych i grudek
chłonnych

XSCID - rokowanie i

leczenie

•

IVIG - jest beskuteczna

•

przeszczep szpiku
kostnego daje
wieloletnie przeżycia



AR-SCID = ADA

Patogeneza
• Mutacja genu ADA 20q13-ter,

powodujące obiżenie lub brak

dezaminazy adenozyny (ADA)

Choroba częściej występuje w Europie niż
w USA
Opisana po raz pierwszy w 1958 w

Szwajcarii

ADA - patogeneza c.d.

Adenozyna
2’-deoksyadenozyna
2’-O-metyloadenozyna

Inozyna

ADA

Adenozyna
2’-deoksyadenozyna
2’-O-metyloadenozyna

????????

Hydrolaza SAH

SAH

metylacja

ADA

ADA - klinika

•

Pojawia się w pierwszych miesiącach życia

•

Zakażenia:

Candida

albicans,Pneumocystis carini, VZV,
PV3, CMV, EBV, gruźlica

•

GVHD

•

wady budowy kośćca:

–

nieprawidłowa budowa chrząstek żeber

–

dysplazja chrzęstno-kostna

Takie same objawy kliniczne jak X-SCID



ADA - zaburzenia

immunologiczne

• Limfopenia obwodowa (większego stopnia

niż w XSCID) ~ 500/mm

• B. rzadko podwyższona liczba limfocytów

• Prawidłowa funkcja komórek NK i

limfocytów B

• Brak proliferacji limfocytów T (M/A)
• Aplazja grasicy (masa<1g) - zaburzenia

budowy histologicznej



podstawowe róznice XSCID/ADA

ADA - rokowanie i

leczenie

•

przeszczep szpiku
kostnego (postępowanie z
wyboru)

•

suplementacja ADA (PEG-
ADA)

•

terapia genowa

Agammaglobulinemia

typu Brutton’a

Synonimy:



Agammaglobulinemia sprzężona

z chromosomem X



(XLA)

Patogeneza:
mutacja genu Btk [Xq22]

Kinaza tyeozynowa Btk należy do
grupy kinaz
niereceptorowych Src i ulega ekspresji
głównie w linii komórek B (w tym pre-
B)

XLA - klinika

Ujawnia się w II półroczu życia
Dominuje panel zakażeń
pozakomórkowymi drobnoustrojami
ropotwórczymi:

Pneumococcus sp.
Streptococcus sp.
Haemophilus influenzae

oraz:

Staphylococcus sp.
Meningococcus sp.
Pseudomonas sp.
Mycoplasma sp.

XLA - klinika c.d.

Infekcje wirusowe są

rzadkie

, chyba, że

występuje neutropenia

Wirusy

ECHO

Coxackie

Polio (Adenowirusy)

CNSIs

Arthritis

Ureaplasma
urealyticum

RF+

XLA - klinika c.d.

Grzyby

Pneumocystis carini

Neutrofile

XLA - klinika c.d.

-zapalenia płuc
-zapalenia opon m.-rdz.
-ciężkie powikłania neurologiczne
-przewlekłe biegunki
-zapalenia zatok i ucha środkowego
-ropnie skóry
-posocznice
-zapalenie stawów
-powikłania poszczepienne
-rozstrzenie oskrzeli

XLA

- zaburzenia

immunologiczne

•

niskie stężenia wszystkich immunoglobulin

w surowicy (<100mg/dl)

•

okresowa neutropenia

•

brak przeciwciał poszczepiennych (Di-Per-Te)

•

brak komórek B we krwi i narządach limfatycznych

•

małe obwodowe narządy limfatyczne

•

prawidłowa liczba limfocytów T i komórek NK

•

brak stadiów rozwojowych limfocytów B

powyżej pre-B [płodowy repertuar VDJ]

XLA - rokowanie i leczenie

-6% nowotwory układu
limforetikularnego
-RA
-Polio
-infekcje enterowirusami

-poza tym rokowanie dobre
-IVIG 400mg/kg/3-4 tygodnie
-przewlekła antybiotykoterapia

Niedobory

odporności

NABYTE (WTÓRNE)

Zaburzenia odporności

u NOWORODKÓW i

NIEMOWLĄT

NOWORODEK

stan fizjologicznej

dysimmunoglobulinemii

= duże stężenie

IgG

i małe stężenia IgM, IgA, IgE, IgD

Niedobór IgM i IgG

predysponuje do

infekcji bakteriami Gram (-)

NIEMOWLĘ 2 - 8 m.ż.

stan fizjologicznej

hypoimmunoglogulinemii

, wynikający z

zanikania IgG matczynych przy

niedostatecznej syntezie własnej

Zaburzenia immunologiczne

WIEKU PODESZŁEGO

•

wzrost zapadalności na

choroby zakaźne

układu oddechowego, gruźlicę, salmonellozę,

wirusowe zapalenie wątroby, bakteryjne

zapalenie wsierdzia oraz zapalenia opon

mózgowo-rdzeniowych

•

w 65. roku życia ryzyko rozwoju

nowotworu

jest 25x większe niż u osoby 25-letniej

•

wzrost częstości

chorób

autoimmunologicznych

•

50% osób szczepionych przeciwko grypie nie

wytwarza protekcyjnego stężenia przeciwciał

Zaburzenia immunologiczne

WIEKU PODESZŁEGO

ODPORNOŚĆ KOMÓRKOWA

•

po 70. roku życia stopniowy

spadek liczby

limfocytów T

•

wzrost liczby limfocytów CD4, spadek CD8

•

szczątkowa funkcja grasicy





CD45RO,



CD45RA





IL-2



IL-4 i IFN-



•

osłabienie odpowiedzi proliferacyjnej

limfocytów po stymulacji PHA i Con A

•

zmniejszenie częstości dodatnich reakcji DTH,

jak również osłabienie ich intensywności

Zaburzenia immunologiczne

WIEKU PODESZŁEGO

- ODPORNOŚĆ HUMORALNA

•



IgM, IgE i IgD w surowicy



IgG (gł. IgG

i IgG

)

•

spadek miana naturalnych przeciwciał

•

wzrost miana autoprzeciwciał

i przeciwciał

antyidiotypowych

•

po 70. roku życia stopniowy spadek liczby

limfocytów B

•

po 70. roku życia zmniejszenie liczby limfocytów B

CD5(-) przy wzroście liczby limfocytów B CD5(+)

•

zwiększona synteza IL-4, IL-5 i IL-6, podwyższona

aktywność IFN-



Zaburzenia immunologiczne

w PRZEWLEKŁEJ

NIEWYDOLNOŚCI NEREK

•

przedłużona tolerancja na przeszczep

allogeniczny

•

wzrost podatności na

infekcje

•

zwiększona liczba przypadków

neoplazji

•

nieprawidłowa odpowiedź na szczepionki

przeciw infekcjom wirusowym (grypy,

zapalenia wątroby)

ZABURZENIA FUNKCJI KOMÓREK

UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO W

MOCZNICY

wzrost ekspresji IL-2R

i poziomu sIL-2R

wzrost ekspresji CD23

i poziomu sCD23

wzrost produkcji IL-1, TNF



i IL-6

wzrost produkcji reaktywnych

form tlenu i proteaz

wzrost aktywności

w stosunku do komórek b2m

ujemnych

obniżenie odpowiedzi

proliferacyjnej na mitogeny

i produkcji IL-2

obniżenie produkcji przeciwciał

osłabiona funkcja FcR

i prezentacja antygenu

osłabienie fagocytozy

obniżenie aktywności

w stosunku do komórek K562

LIMFOCYTY T

LIMFOCYTY B

MONOCYTY

NEUTROFILE

KOMÓRKI

Przyczyny zaburzeń

immunologicznych u chorych

Z MOCZNICĄ

•

przewlekły niedobór białka i kalorii

( niedostateczna podaż, zaburzenia wchłaniania,

nadmierna utrata)

•

niedobory Zn, witaminy E i B

•

przeładowanie żelazem (ferrytyna powyżej 500



g/l)

•

nisko- i wielkocząsteczkowe toksyny mocznicowe

•

przewlekła dializoterapia

Zaburzenia odporności

u CHORYCH PO ZABIEGU

OPERACYJNYM

Immunologiczne wskaźniki zagrożenia ciężkimi

zakażeniami w okresie pooperacyjnym:

•

anergia skórna





IgG, IgM (przed operacją) przeciwko endotoksynom

bakteryjnym

•



w 1. dobie po zabiegu o ponad 50% liczba limfocytów

•

zwiększona w 1-2. dobie po operacji aktywność

neutrofilów





o 20-30% liczba aktywowanych monocytów

•

podwyższone stężenie IL-6 w surowicy

POLEKOWE zaburzenia

odporności

NEUTROPENIA PÓŹNA

(30-45 dni ), immunoablacja

przed przeszczepem szpiku, nieodwracalne uszkodzenie

komórki macierzystej pnia

NEUTROPENIA WCZESNA

(7-14 dni), odwracalne (po

kilku do kilkunastu dniach) uszkodzenie komórki

macierzystej linii mieloidalnej

CYTOSTATYKI

INNE LEKI

lek = hapten, uruchamia
nieprawidłowe
niszczenie granulocytów

GLIKOKORTYKOSTEROIDY

długotrwała terapia,

hamują czynność granulocytów

zakażenia oportunistyczne : bakteryjne, grzybicze,
wirusowe, pierwotniakowe, prątki gruźlicy

EFEKTY DZIAŁANIA

GLIKOKORTYKOSTERO

IDÓW

•

limfocyty aktywowane allo- i autoantygenami

wykazują steroidowrażliwość tzn. pod

wpływem GS ulegają apoptozie

•

zmniejszenie ekspresji na powierzchni komórek

antygenów MHC i cząsteczek adhezyjnych

•

hamowanie indukcji syntazy tlenku azotu

w makrofagach

•

upośledzenie funkcji limfocytów

cytotoksycznych i komórek NK

•

zahamowanie funkcji monocytów i makrofagów

WYBRANE TYPOWE

INFEKCJE WIKŁAJĄCE

LECZENIE

IMMUNOSUPERSYJNE

•

CYTOMEGALIA

(CMV)

u 80% populacji

przebieg bezobjawowy w okresie młodości;

infekcja objawowa tylko w stanach obniżonej

odporności

•

ostra infekcja wirusem

VARICELLA-ZOSTER

•

ostra infekcja wirusem

HERPES SIMPLEX

•

GRUŹLICA

•

CANDIDA ALBICANS

oraz

ASPERGILLUS SP.

CRYPTOCOCCUS SP.

•

PNEUMOCYSTIS CARINI

STRES a zaburzenia

odporności

U zwierząt w warunkach stresu

obserwuje się odchylenia

w zakresie wskaźników

odpowiedzi komórkowej:





liczby limfocytów

•

zaburzenia ilościowe

subpopulacji





aktywności komórek NK





odpowiedzi proliferacyjnej

na antygen

•

zaburzenia fagocytozy

stres psychiczny

przewlekły

podwzgórze, przysadka,

układ współczulny

ACTH, opioidy,

katecholaminy

obniżona produkcja IL-2

Immunosupresja wywołana

PROMIENIOWANIEM

JONIZUJĄCYM

•

napromieniowanie całego ciała biorcy oraz

napromieniowanie całej tkanki limfatycznej

(TLI - total lymphoid irridiation)

•

największą wrażliwość wykazują komórki

dzielące się (np. limfocyty pobudzone

alloantygenem)

•

limfocyty Th bardziej wrażliwe niż limfocyty

•

makrofagi i komórki NK cechuje względna

radiooporność

Zaburzenia odporności

komórkowej w

NOWOTWORACH

nadzór immunologiczny

zapobieganie nowotworzeniu poprzez

wczesną destrukcję atypowych komórek

immunosupresja

nowotwory o etiologii wirusowej:

•

chłoniaki nieziarnicze - EBV

•

mięsak Kaposiego

•

rak skóry i rak odbytu - HPV

•

pierwotny rak wątroby - HBV

Zaburzenia odporności

komórkowej

w NOWOTWORACH

•

cytokiny ( gł. TGF-





wydzielane przez

komórki nowotworowe (rak

drobnokomórkowy płuc, międzybłoniak,

ziarnica)

•

prostaglandyny

(gł. PGE

)

wytwarzane przez

makrofagi (nowotwory głowy i szyi)

•

gangliozydy

produkowane przez m.in.

makrofagi, erytrocyty, komórki wątroby

WYKŁADNIKI OGÓLNOUSTROJOWE

•

zmniejszenie bezwzględnej liczby limfocytów

•

zmniejszenie populacji limfocytów CD4

•

spadek lub odwrócenie wskaźnika CD4/CD8

•

osłabienie aktywności komórek NK

WYKŁADNIKI MIEJSCOWE

(

GUZ

REGIONALNE

WĘZŁY

CHŁONNE)

•

zaburzenie ilości i funkcji komórek

jednojądrzastych

Zaburzenia odporności

komórkowej w

NOWOTWORACH

Zaburzenia odporności w

przebiegu CHOROBY

GŁODOWEJ

•

upośledzenie odpowiedzi komórkowej,

fagocytozy, produkcji cytokin

i wydzielniczych IgA, syntezy białek

dopełniacza

•

zanik grasicy i grasiczozależnych stref

węzłów chłonnych

•

gruźlica, odra, zapalenie płuc i biegunki

o ciężkim przebiegu

INNE WTÓRNE

NIEDOBORY

ODPORNOŚCI

•

INFEKCJE: HIV, wirusem odry, HTLV-1, gruźlica,

malaria

•

NIEDOBORY W DIECIE: cynku, żelaza, witamin

A, E, B i kwasu foliowego

•

ENDOKRYNOPATIE: nadczynność tarczycy,

choroba i zespół Cushinga, cukrzyca,

nadczynność przytarczyc

•

STANY PO URAZACH I OPARZENIACH

•

ZESPÓŁ NERCZYCOWY i ENTEROPATIE

WYSIĘKOWE

•

ALKOHOLIZM i NARKOMANIA

Zespół nabytego

niedoboru

odporności (AIDS)

Monika Jędrzejczak

Wirus HIV

• HIV-1: 6 genotypów A-F,

podtyp O (

„outlier” -Kamerun, Gabon)

• HIV-2: Afryka Zachodnia,

rzadko w Europie i USA

http://www.virology.net/Big_Virology/BVretro.html

Genom wirusa

• geny strukturalne: rdzeń (gag),

otoczka (env),
rewertaza (pol)

• gp41 jest białkiem przezbłonowym
• gp120 - na powierzchni wirusa

• geny regulacyjne: tat, vpu, rev, nef,

vif, vpr

– HIV-2 ma vpx

Wczesny okres

zakażenia

• Receptory:

CD4+, ceramid galaktozylowy, Fc,

receptor dopełniacza

• CD4+

limfocyty

CD4+,

monocyty-makrofagi

(krążące monocyty pęcherzyków płucnych, mikroglej)

• CD4-

komórki śródbłonkowe, nabłonkowe,

astroglej, oligodendroglej, komórki Langerhansa
skóry, dendrytyczne węzłów chłonnych

•

zakażenie następuje przez wolne cząstki wirusa
i zakażone komórki

http://www.virology.net/Big_Virology/BVretro.html

AIDS –

M/T tropizm

Makrofag

HIV

Limfocyt T

HIV

CXCR4
(fuzyna)

CCR5

CD4

HIV-NSI

HIV-SI

Wczesny okres

zakażenia 5000/ml

kopii wirusa

• Monocyty

roznoszą

całym

organizmie

• bariera krew-mózg:

• zakażone limfocyty i monocyty przechodzą przez

uszkodzoną barierę

krew - mózg

• komórki śródbłonka splotów naczyniowych

Układ limfatyczny

• Komórki zakażone wirusem gromadzą się w

węzłach

chłonnych

(5-10* więcej)

• limfocyty CD4+ gromadzą się w węzłach chłonnych
• później wirus zasiedla komórki dendrytyczne

w ośrodkach rozmnażania

• CD4+ pobudzają limfocyty B do uwalniania TNF-

alfa co nasila replikację wirusa

• okres przetrwałej limfadenopatii -->

zanikanie limfadeonpatii
(destrukcja struktury węzłów, zniszczenie sieci
komórek dendrytycznych)

Limfocyty CD4+

• Spadek liczby limfocytów CD4+ (kilkadziesiąt %)

• efekt cytopatyczny (nagromadzenie się niezintegrowanego DNA

wirusowego - zahamowanie syntezy własnych białek)

zespólnie (CD4 - białko otoczki) apoptoza (CD4 - gp120)

• Tworzenie syncytiów
• Nasilenie apoptozy
• Zaburzenia odnowy

• anergia

limfocytów

CD4+

(utrata

zdolności

rozpoznawania

antygenów

rozpuszczalnych,

brak

aktywacji CD3)

• krzyżowa reakcja przeciwciał anty-HIV z antygenami HLA

II (podobieństwo do gp120 i gp40)

• przewaga Th2, aktywacja limf B i produkcja przeciwciał

http://www.virology.net/Big_Virology/BVretro.html

AIDS – immunologiczne

zdarzenia w zakażeniu HIV

(1)

• ↑ liczby limfocytów CD8
• ↑ cytotoksyczności
• ↓ CD4/CD8
• Krążące zakażone limfocyty T
• Krążące p24

Początek zakażenia

AIDS – immunologiczne

zdarzenia w zakażeniu HIV

(2)

• hiperplazja węzłów chłonnych
• Aktywna replikacja wirusa
• Hipergammaglobulinemia

(pierwotnie IgG anty gp120/41)

• ↑ IgE
• Stopniowy ↓ CD4, ↓ CD4/CD8

Okres bezobjawowego nosicielstwa

AIDS – immunologiczne

zdarzenia w zakażeniu HIV (3)

• Liczba limfocytów CD4<200/mm

Okres pełnoobjawowy

Odpowiedź

immunologiczna w

zakażeniu HIV

• Odporność humoralna: przeciwciała

neutralizujące

oraz

przeciwciała

biorące udział w ADCC

– p/ko epitopom otoczkowym – gp120

(gł.pętliV3) i gp41

Odporność

komórkowa:

limfocyty

cytotoksyczne (CTL) – CD8, CD4, CD8

niecytotoksyczne oraz komórki NK.

– p/ko epitopom genów gag, pol, nef

– Inhibitory replikacji HIV

– Chemokiny blokujące koreceptory

Podział kliniczny

zakażeń HIV

• A

wczesne objawy zakażenia

ostra choroba

retrowirusowa

okres zakażenia bezobjawowego

przewlekłe powiększenie węzłów chłonnych

• B

okres objawowy

• C

choroby wskazujące na AIDS

• 1

liczba komórek CD4+ większa lub równa 500/ul

• 2

CD4+ 200-499/ul

• 3

CD4+ poniżej 200/ul

Zespół nabytego

upośledzenia odporności

(AIDS)

występowanie choroby

wskaźnikowej lub

liczba limfocytów CD4 poniżej

200/ul

AIDS-klasyfikacja

kliniczna

Kryteria kliniczne

CD4+

ostra

infekcja HIV
lub PGL

ch.

objawowe
Stany nie A i
nie C

ch.

wskaźnikow
e dla AIDS

>500/μl

200-499/μl

<200/μl

Przebieg kliniczny AIDS

• Zakażenia drobnoustrojami

oportunistycznymi

• podostre zapalenie mózgu
• nowotwory typu Mięsaka Kaposiego
• chłoniaki nieziarnicze
• rak płaskonabłonkowy odbytu

Kliniczne aspekty diagnostyki

immunologicznej AIDS – testy

przesiewowe

Podstawowym testem przesiewowym w diagnostyce
AIDS jest ELISA - szukamy przeciwciał p/białku
gp120 w surowicy krwi pacjenta

Wynik ,,+’’: 4 tyg od zakażenia

Wynik ,,-’’: nie dowodzi braku zakażenia – wymaga
powtórzenia

Czułość>98%; swoistość ≈100%

Kliniczne aspekty

diagnostyki immunologicznej

AIDS – testy potwierdzenia

• Western blotting
• PCR
• ELISA w kierunku antygenów HIV
• Hodowla wirusa

Kliniczne aspekty diagnostyki

immunologicznej AIDS

– testy potwierdzenia

– Western blotting

Poszukiwanie swoistych przeciwciał

przeciwko wzorcowym antygenom
HIV

p24 [gag]
gp41 [env]
gp120/160 [env]

AIDS- leczenie (2)

H = highly
A = active
A = anti
R = retroviral
T = therapy

Należy zaczynać wcześnie !

Cel terapii: zmniejszenie liczby kopii
HIV do wartości nieoznaczalnych

AIDS- leczenie (1)

grupy leków

• Nienukleozydowe inhibitory

odwrotnej transkryptazy (NRTIs)

(NNRTIs) (Dlawirydyna, Newirapina)

• Nukleozydowe inhibitory odwrotnej

transkryptazy (NRTIs) (Lamiwudyna,

Didanozyna, Zelctabina, Zydowudyna)

• Inhibitory proteazy (PIs)

(Amprenavir, Indinavir, Saquinavir)

1996

• Inhibitory fuzji (Enfuvirtide) 2003

AIDS- leczenie (3)

HAART =

2 x analog nukleozydowy

+ inhibitor

proteazy

Podobna skuteczność

= 2 x inhibitor proteazy

Epidemiologia i

zapobieganie

• nie ma grup ryzyka
• droga wertykalna 30-50%
• ukłucie igłą jest obarczone

niewielkim ryzykiem (0,75-1,4ul
krwi)

Szczepionki p/ko HIV (1)

• Brak skutecznej szczepionki

• Badania początkowo koncentrowały się na

na powierzchniowych antygenach otoczki i

roli Ab neutralizujących - przeciwciała p/ko

podjednostkom otoczkowym szczepów

laboratoryjnych HIV1 nie działają

protekcyjnie p/ko pierwotnym szczepom

• Nowe podejście: indukcja limocytów T

cytotoksycznych (CTLs) oraz jednoczesne

wywołanie odpowiedzi immunologicznej

zależnej od CTLs i anti-HIV Abs

• Wiele potencjalnych kandydatów w trakcie badań

przedklinicznych i klinicznych:Gp120, ALVAC-HIV

(recombinated canarypox expressing multiple HIV

genes),DNA-HIV, lipopetydy (LP5, LP6.)

• Wieloletnia procedura oceny przydatności

szczepionki na grupie ochotników HIV (-)

– I faza : mała grupa, ocena bezpieczeństwa; do 18 m-cy
– II faza: setki ochotników, ocena bezpieczeństwa i

odpowiedzi immunologicznej

– III faza: tysiące ochotników, ocena bezpieczeństwa i

skuteczności immunizacji

Szczepionki p/ko HIV (2)

Postępowanie po

kontakcie

z materiałem zakaźnym

• Umyć ręce wodą i odkazić 1% chloraminą lub aldehydem

glutarowym (Aldesan) 1:4

• ukłucie lub zranienie - nie tamować krwi, odkazić wodą

utlenioną

• azydotymidyna (Retrovir, Zidovudine)

500-600

mg/24h

• narzędzia - 1% podchlorynem sodu (12h) lub Aldesanem

(1h)

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Niedobory odpornosci wersja dluzsza
Imm Cw 3 Wt rne niedobory odpornosci
00 Niedobory odpornoscioweid 1 Nieznany (2)
03 0000 014 02 Leczenie pierwotnych niedoborow odpornosci u dzieci immunoglobulinami
Niedobory odporności
09 pierwotne niedobory odpornoĹ›ci
WT RNE NIEDOBORY ODPORNO CI
Niedobory odporności
Niedobory odpornościowe(1), 1.Lekarski, II rok, Immunologia, Prelekcje
niedobory odporności
Imm Cw 4 NIEDOBORY ODPORNO UCI Nieznany
Diagnostyka niedoborów odporności

więcej podobnych podstron