Funkcjonowanie organów samorządu

terytorialnego na rzecz realizacji zadań

obronnych

dr hab. inż. Andrzej Gałecki,

prof. UZ

2

ZAGADNIENIA

Wstęp
1. Planowanie cywilne
2. Gotowość cywilna
3. Zasady gotowości cywilnej
4. Komórki ds. bezpieczeństwa i obrony

w strukturach administracyjnych

5. Wydziały bezpieczeństwa i zarządzania

kryzysowego

6. Stanowiska ds. Obronnych, Obrony

Cywilnej i Zarządzania Kryzysowego

Zakończenie

3

LITERATURA

•

Misiuk A. (2008). Administracja porządku i bezpieczeństwa

publicznego. Zagadnienia prawno-ustrojowe. Warszawa.

Wydawnictwa Akademickie i profesjonalne.

•

Kitler W. (2005). Samorząd terytorialny w obronie Rzeczypospolitej

Polskiej. Warszawa. AON.

•

Kardas J. S., Loranty K. (2003) Instytucjonalizacja przygotowania

obronnego kard administracji. Warszawa. AON.

•

Kurkiewicz A. (2008). Zarządzanie kryzysowe w samorządzie.

Podstawy organizacyjno-prawne. Warszawa. Municiptum SA.

•

Sprengel B. (2008). Służby mundurowe ochrony bezpieczeństwa

wewnętrznego. Toruń. Dom organizatora.

•

Boć J. (2004) Administracja publiczna. Warszawa.

•

Czaptułowicz J. (2008). Administracja publiczna. Wyzwania w dobie

integracji europejskiej. Warszawa. PWN.

•

Materiały internetowe Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania

Kryzysowego Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu.

•

Materiały z urzędu gminy i miasta Milanówek.

4

Zapewnienie bezpieczeństwa

Zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom
jest jednym z głównych zadań administracji
rządowej i samorządowej, a poczucie
bezpieczeństwa stanowi podstawowy
warunek rozwoju gospodarczego i
społecznego. Dlatego też, sprawy
bezpieczeństwa publicznego są
priorytetowo traktowane przez
administrację samorządową.

5

Planowanie cywilne

Zagwarantowanie odpowiedniej
zdolności całego sektora cywilnego
państwa do podjęcia planowanego
i zorganizowanego działania
w przypadku zagrożenia klęską,
katastrofą lub wojną – rezultat
gotowość cywilna

1

.

1

Gotowość i planowanie cywilne w terminologii NATO - W. Kitler, Obrona

Narodowa III RP, AON, Warszawa 2003.

6

Planowanie cywilne cd.

Planowanie cywilne - to także

przedsięwzięcia:

• Planistyczne;

• Organizacyjne;

• Rzeczowe.

Wykonywane zwłaszcza poprzez

formułowanie planów i programów w

celu osiągnięcia właściwego stanu

gotowości cywilnej i zarządzania

kryzysowego na każdym stopniu podziału

terytorialnego państwa.

7

Gotowość cywilna

Gotowość cywilna oznacza stan
zorganizowania społeczeństwa (państwa),
jego determinację (wolę) i możliwości
(środki i umiejętności), pozwalające na
podjecie w określonym miejscu, czasie
i zakresie, zorganizowanego,
adekwatnego do sytuacji wynikającego z
rzeczywistego zagrożenia działania.

8

Przeznaczenie gotowości cywilnej

Zapewnienie spokojnego i akceptowanego
poziomu bezpieczeństwa poprzez
przygotowanie i utrzymanie wiarygodnych
i adekwatnych do zagrożeń zdolności
reagowania w przypadku wystąpienia
klęski, katastrofy lub innego zdarzenia
o znamionach sytuacji kryzysowej.

9

Charakter działań

Działania związane z osiąganiem
gotowości cywilnej powinny mieć
charakter zorganizowany w układzie:

• funkcjonalnym,
• terytorialnym,
na wszystkich szczeblach władzy,

odpowiednio do zaistniałej sytuacji.

10

Cele gotowości cywilnej

• Skuteczne administrowanie w sytuacji

wykraczającej poza granicę
akceptowanego poziomu bezpieczeństwa;

• Wdrażanie i utrzymywanie zdolności

reagowania na symptomy zagrożenia;

• Zapewnienie odpowiedniej i

bezinercyjnej pomocy ofiarom wszelkiego
rodzaju klęsk i katastrof;

11

Cele gotowości cywilnej cd.

• Zagwarantowanie realizacji procesów

społecznych i gospodarczych w sytuacji
zagrożenia na akceptowanym poziomie;

• Zapewnienie wsparcia sektora cywilnego

dla wysiłków militarnych i obrony cywilnej
podczas działań zbrojnych;

• Racjonalne wykorzystanie zasobów

ludzkich, finansowych i materiałowych
w działaniach związanych z zaistniałymi
klęskami i katastrofami.

12

Zasady gotowości cywilnej

• Elastyczność rozumiana jako gotowość

sprostania każdemu zagrożeniu i w

każdych warunkach;

• Efektywność pojmowana jako wskaźnik

poniesionych kosztów w stosunku do

uzyskanego efektu. Sprzyja

prowadzeniu racjonalnych działań w

zakresie udziału sił i środków;

• Funkcjonalność utożsamiana jest z

umiejętnym wykorzystywaniem sił i

środków;

13

Zasady gotowości cywilnej cd

.

• Powszechność uznawana jest jako

potrzeba włączania się w system
bezpieczeństwa narodowego
wszystkich poziomów władzy, instytucji,
organizacji i podmiotów gospodarczych
oraz wszystkich obywateli;

• Adekwatność określana jest jako

przestrzeganie wymogu angażowania
stosownych zasobów i kompetencji do
określonej sytuacji;

14

Zasady gotowości cywilnej cd.

• Profesjonalizm jest odzwierciedleniem

wysokiego poziomu wiedzy specjalistycznej,
doświadczenia, zdolności mediacyjnej itd.;

• Przejrzystość zapewniają działania w obszarze

struktur systemu bezpieczeństwa i kompetencji;

• Wiarygodność jest determinantem akceptacji

społecznej, dotyczącym rezultatu skuteczności
systemu bezpieczeństwa;

• Gotowość jest to

ciągle modyfikowany

i doskonalony stan osiągany w w wyniku
permanentnej działalności celowej;

15

Otoczenie zasad gotowości

cywilnej

• Akceptacja społeczna

jest najczęściej

odpowiedzią na profesjonalne i racjonalne
działania w obszarze przeciwdziałania
zagrożeniom oraz usuwaniem ich skutków;

• Odpowiedzialność funkcjonalna

oznacza

odpowiedzialność organów i instytucji w zakresie
sprawowanych funkcji;

• Odpowiedzialność terytorialna dotyczy

zróżnicowania realizacji zadań gotowości cywilnej

w odniesieniu do jednostek administracyjnych
(gmina, powiat, województwo) oraz sytuacji.

16

Komórki ds. bezpieczeństwa i

obrony w strukturach

administracyjnych

• W strukturze urzędów wojewódzkich

i powiatowych (starostwa) występują
wydziały bezpieczeństwa i zarządzania
kryzysowego;

• W strukturze urzędów gminy występują

stanowiska ds. obronnych, obrony
cywilnej i zarządzania kryzysowego.

17

Przeznaczenie

wydziałów bezpieczeństwa

i zarządzania kryzysowego

Są komórkami urzędów wojewódzkich

zapewniającymi wojewodom realizację

zadań

z zakresu:

• Zarządzania kryzysowego;

• Obrony cywilnej;

• Spraw obronnych;

• Ratownictwa medycznego;

• Bezpieczeństwa imprez masowych;

• Ochrony przeciwpowodziowej;

• Łączności;

• Transportu niebezpiecznych ładunków.

18

Struktura wydziałów

bezpieczeństwa

i zarządzania kryzysowego

W skład Wydziału wchodzą następujące Oddziały:

• Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego;

• Oddział Obrony Cywilnej;

• Oddział Spraw Obronnych;

• Oddział Bezpieczeństwa Spraw Organizacyjnych;

• Oddział Ratownictwa Medycznego;

• Samodzielne Stanowisko ds. bezpieczeństwa

energetycznego inwestycji;

• Samodzielne Stanowisko do obsługi Sekretariatu;

• Oddziały Bezpieczeństwa Zarządzania

Kryzysowego

w Delegaturach.

19

Prawne uzasadnienie zadań

wydziału bezpieczeństwa

i zarządzania kryzysowego

Wydział bezpieczeństwa i zarządzania
kryzysowego realizuje zadania
wynikające z kompetencji wojewody,
będącego przedstawicielem Rady
Ministrów, zwierzchnikiem:
zespolonej administracji rządowej,
organem nadzoru nad jednostkami
samorządu terytorialnego oraz szefem
Obrony Cywilnej województwa.

20

Rola wydziałów bezpieczeństwa

i zarządzania kryzysowego

1.

Inicjowanie przedsięwzięć z zakresu

popularyzacji zasad bezpiecznego

zachowania się obywateli w sytuacjach

bezpośredniego zagrożenia zdrowia, życia i

mienia.

2.

Organizowanie i prowadzenie szkoleń

z przedstawicielami jednostek administracji

samorządowej w zakresie przygotowania

zespołów zarządzania kryzysowego do

wspierania decyzyjnego organów władzy

publicznej na rzecz koordynacji działań w

sytuacjach kryzysowych.

3.

Przygotowywanie planów i procedur

działania do realizacji ćwiczeń i treningów.

21

Zadania Oddziału Spraw

Obronnych

• Planowanie przedsięwzięć województwa w

zakresie utrzymania stałej i osiągania wyższych
stanów gotowości obronnej państwa;

• Planowanie operacyjne, w tym

opracowywanie planu operacyjnego
funkcjonowania województwa w warunkach
zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa
państwa (kryzysu polityczno-militarnego) i
wojny;

• Nadzorowanie i organizowanie

współdziałania w zakresie przygotowań
i realizacji zadań obronnych przez organy
administracji publicznej i przedsiębiorców;

22

Zadania Oddziału Spraw

Obronnych cd.

• Wykonywanie zadań z zakresu militaryzacji

jednostek organizacyjnych oraz organizowanie
oddziałów zmilitaryzowanych;

• Wykonywanie zadań z zakresu obowiązków

państwa-gospodarza (wsparcie wojsk
sojuszniczych);

• Planowanie przedsięwzięć z zakresu mobilizacji

gospodarki;

• Opracowywanie projektów decyzji

administracyjnych nakładających na
przedsiębiorców zadania na rzecz obronności
państwa;

23

Zadania Oddziału Spraw

Obronnych cd.

• Opracowanie projektów umów o wykonywaniu

zadań, o których mowa w poprzednim akapicie;

• Organizowanie i nadzorowanie przygotowań

obronnych zakładów opieki zdrowotnej;

• Prowadzenie spraw związanych z uzupełnieniem

Sił Zbrojnych (akcja kurierska), świadczeniami na
rzecz obronności kraju i reklamowaniem żołnierzy
rezerwy - pracowników administracji rządowej i
samorządowej od obowiązku pełnienia służby
wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i wojny;

24

Zadania Oddziału Spraw

Obronnych cd.

• Planowanie i organizowanie przedsięwzięć

z zakresu szkolenia obronnego;

• Opracowywanie projektów decyzji

administracyjnych w sprawie obowiązkowej
ochrony obszarów, obiektów i urządzeń
ważnych dla obronności i bezpieczeństwa
publicznego oraz innych ważnych interesów
państwa;

• Prowadzenie wojewódzkiej ewidencji

obszarów, obiektów i urządzeń podlegających
obowiązkowej ochronie;

25

Zadania Oddziału Spraw

Obronnych cd.

• Realizowanie zadań związanych ze

szczególną ochroną obiektów;

• Monitorowanie, analizowanie

i prognozowanie zagrożeń bezpieczeństwa
państwa i obywateli w okresie stanu
wojennego;

• Utrzymywanie stanowisk kierowania w

gotowości do wykonywania zadań związanych
z kierowaniem bezpieczeństwem narodowym.

26

Zdania stanowisk ds. Obronnych,

Obrony Cywilnej i Zarządzania

Kryzysowego

1. Zadania z zakresu spraw obronnych,

wynikają
z wytycznych dyrektora Wydziału Zarządzania
Kryzysowego Urzędów Wojewódzkich.

2. Zadania z zakresu obrony cywilnej,

wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów w
sprawie szczegółowego zakresu działania
Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony
cywilnej województw, powiatów i gmin.

3. Zadania z zakresu zarządzania

kryzysowego.

27

Komunikaty ostrzegawcze

28

Rodzaje alarmów i sygnałów

alarmowych

29

Dziękuję za uwagę