ZAAWANSOWANA

RACHUNKOWOŚĆ

FINANSOWA

Instrumenty finansowe

Instrumenty finansowe

INSTRUMENT

FINANSOWY

Kontrakt, który powoduje powstanie

aktywów finansowych u jednej strony

i zobowiązania finansowego

albo instrumentu kapitałowego

u drugiej strony

pod warunkiem, że z kontraktu

zawartego pomiędzy dwiema

lub więcej stronami

jednoznacznie wynikają

skutki gospodarcze

Instrument finansowy

jedna strona kontraktu

druga strona kontraktu

Instrument finansowy

Aktywa finansowe

Zobowiązanie finansowe

lub

instrument kapitałowy

Aktywa finansowe

Aktywa pieniężne

Instrumenty kapitałowe

wyemitowane przez

inne jednostki

prawo do otrzymania aktywów

pieniężnych lub prawo

do wymiany instrumentów

finansowych z inną jednostką

na korzystnych warunkach

Instrumenty finansowe

Zobowiązanie

finansowe

Zobowiązanie jednostki do:

wydania aktywów finansowych

albo do

wymiany instrumentu finansowego

z inną jednostką

na niekorzystnych warunkach

Instrumenty finansowe

Instrument

kapitałowy

Kontrakt, z którego wynika

prawo do majątku jednostki,

pozostałego po zaspokojeniu

lub zabezpieczeniu

wszystkich wierzycieli, a także

zobowiązanie się jednostki

do wyemitowania lub dostarczenia

własnych

instrumentów kapitałowych

Przykłady instrumentów
finansowych



Papiery wartościowe o charakterze
kapitałowym - akcje



Udziały w spółkach



Dłużne papiery wartościowe (obligacje, bony)



Umowy powodujące powstanie należności i
zobowiązań pieniężnych (pożyczki, kredyty)



Instrumenty pochodne (kontrakty forward,
futures, swap, opcje)

Wycena początkowa instrumentów

finansowych

Aktywa finansowe wprowadza się do ksiąg na

moment zawarcia kontraktu w cenie nabycia, tj

wartości godziwej poniesionych wydatków lub

przekazanych innych składników majątkowych

Zobowiązania finansowe – w wartości godziwej

otrzymanej

kwoty

lub

wartości

innych

otrzymanych składników majątkowych.

Przy ustalaniu ceny nabycia uwzględnia się

poniesione koszty transakcji, takie jak prowizje

maklerskie, opłaty giełdowe.

Klasyfikacja instrumentów

finansowych



aktywa finansowe i zobowiązania

finansowe przeznaczone do obrotu



pożyczki udzielone i należności własne

nieprzeznaczone do sprzedaży



aktywa finansowe utrzymywane do

terminu wymagalności



aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Klasyfikacja instrumentów finansowych

Instrumenty

finansowe

aktywa finansowe

i

zobowiązania

finansowe

przeznaczone

do obrotu

pożyczki udzielone

i należności własne

aktywa finansowe

utrzymywane do

terminu

wymagalności

aktywa finansowe

dostępne do

sprzedaży

Aktywa finansowe i zobowiązania

finansowe przeznaczone do

obrotu



Aktywa nabyte w celu osiągania

korzyści ekonomicznych

wynikających z krótkoterminowych

zmian cen albo krótkiego czasu

trwania instrumentu finansowego

Aktywa finansowe utrzymywane

do terminu wymagalności

Nabyte aktywa finansowe, dla których

zawarte kontrakty ustalają termin

wymagalności spłaty wartości nominalnej

oraz określają prawo do otrzymania w

ustalonym terminie korzyści

ekonomicznych, w stałej lub możliwej do

ustalenia kwocie, pod warunkiem, że

jednostka zamierza i może utrzymać te

aktywa do czasu, gdy staną się

wymagalne

Pożyczki udzielone i należności

własne nieprzeznaczone do

sprzedaży



Aktywa finansowe inne niż

przeznaczone do obrotu, o

określonym terminie wymagalności,

powstałe na skutek wydania

bezpośrednio drugiej stronie

kontraktu środków pieniężnych

Aktywa finansowe dostępne do

sprzedaży

Pozostałe aktywa finansowe nie

spełniające warunków zaliczenia do
wcześniejszych kategorii

WYCENA BILANSOWA

INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

Rodzaj instrumentu Parametry wyceny

Sposób odnoszenia

skutków wyceny

Aktywa finansowe i

zobowiązania

finansowe

przeznaczone do

obrotu

Wartość godziwa

Wynik finansowy

Aktywa finansowe

dostępne do
sprzedaży

Wartość godziwa

Wynik finansowy lub

kapitał z aktualizacji

Udzielone pożyczki i

należności własne

Skorygowana cena

nabycia

Wynik finansowy

Aktywa finansowe

utrzymywane do

terminu

wymagalności

Skorygowana cena

nabycia

Wynik finansowy

Zobowiązania

finansowe

Skorygowana cena

nabycia

Wynik finansowy

Wycena bilansowa

instrumentów finansowych

Wartość godziwa

Skutki przeszacowania

Wynik finansowy

Aktywa finansowe

i zobowiązania finansowe

przeznaczone do obrotu

Wycena bilansowa

instrumentów finansowych

Wartość godziwa

Skutki przeszacowania

Wynik finansowy lub

Kapitał z aktualizacji

Aktywa finansowe

dostępne do sprzedaży

Podstawy ustalenia wartości godziwej



publikowane notowania kursowe danego

instrumentu na aktywnym publicznym rynku

papierów wartościowych



sklasyfikowanie instrumentu przez niezależną

agencję ratingową i wiarygodny szacunek

wynikających zeń przepływów



wykorzystanie właściwego modelu wyceny

danego instrumentu finansowego, przy założeniu,

że dane wprowadzone do modelu można

wiarygodnie wycenić, ponieważ pochodzą z

aktywnych rynków

Wycena przy braku możliwości

ustalenia wartości godziwej



Cena nabycia z uwzględnieniem
utraty wartości (dla aktywów o
nieustalonym terminie
wymagalności)



Skorygowana cena nabycia (dla
aktywów o ustalonym terminie
wymagalności)

Wycena bilansowa

instrumentów finansowych

Skorygowana cena

nabycia

Skutki przeszacowania

Wynik finansowy

Udzielone pożyczki

i należności własne

Wycena bilansowa

instrumentów finansowych

Skorygowana cena

nabycia

Skutki przeszacowania

Wynik finansowy

Aktywa finansowe

utrzymywane do

terminu

wymagalności

Wycena bilansowa

instrumentów finansowych

Skorygowana cena

nabycia

Skutki przeszacowania

Wynik finansowy

Zobowiązania

finansowe

Skorygowana cena nabycia

(zamortyzowany koszt

)

Cena nabycia, w jakiej składnik aktywów finansowych lub

zobowiązań finansowych został pierwszy raz wprowadzony
do ksiąg rachunkowych
pomniejszona o:



spłaty wartości nominalnej

odpowiednio skorygowana (plus/minus) o:



skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między

wartością początkową składnika i jego wartością w

terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej

stopy procentowej

pomniejszona o



odpisy z tytułu utraty wartości

Efektywna stopa procentowa

Stopa, za pomocą której następuje

zdyskontowanie do bieżącej wartości związanych

z instrumentem finansowym przyszłych

przepływów pieniężnych oczekiwanych do

terminu wymagalności, a w przypadku

instrumentów o zmiennej stopie procentowej, do

terminu następnego oszacowania przez rynek

poziomu odniesienia.

Efektywna stopa procentowa stanowi wewnętrzną

stopę zwrotu (IRR) składnika aktywów lub

zobowiązania finansowego za dany okres.

Przesłanki utraty wartości



Znaczące trudności finansowe emitenta
lub dłużnika



Niedotrzymanie warunków umowy



Wysokie prawdopodobieństwo upadłości
dłużnika lub emitenta



Możliwy do zmierzenia spadek
oszacowanych przepływów pieniężnych
związanych z grupą aktywów finansowych

Aktywa finansowe

przeznaczone do obrotu

Aktywa finansowe

utrzymywane

do terminu wymagalności

Pożyczki

udzielone

i należności własne

Aktywa

finansowe dostępne

do sprzedaży

Przekwalifikowanie aktywów

finansowych

Skutki przekwalifikowania



Aktywa finansowe wyceniane do tej pory w SCN
przy przekwalifikowaniu wycenia się w wartości
godziwej a różnice między SCN a wartością
godziwą odnosi się na przychody/koszty
finansowe lub na kapitał z aktualizacji wyceny



Dla aktywów finansowych wycenianych w
wartości godziwej po przekwalifikowaniu staje się
ona skorygowaną ceną nabycia.

Skutki przekwalifikowania



Dla aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej
po przekwalifikowaniu staje się ona skorygowaną ceną
nabycia. Skutki przeszacowania tych aktywów ujęte w
kapitale z aktualizacji rozlicza się następująco:



Dla aktywów bez terminu wymagalności – pozostają w
kapitale z aktualizacji do dnia wyłączenia tych aktywów z
ksiąg (wówczas odnosi się na przychody/koszty finansowe)



Dla aktywów z terminem wymagalności – rozlicza się je w
okresie do terminu wymagalności za pomocą efektywnej
stopy procentowej odnosząc na przychody/koszty finansowe

Ujawnianie i prezentacja

informacji na temat aktywów

finansowych



Prezentacja w bilansie w podziale na: długo i
krótkoterminowe a następnie na: udziały i akcje,
inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki, inne
aktywa finansowe



Prezentacja w rachunku zysków i strat
skutków przeszacowania:



przy wycenie w SCN –jako przychody/koszty z
tytułu odsetek



Przy wycenie w wartości godziwej – jako
przychody/koszty z tytułu aktualizacji wyceny