Zasady wykonywania
Zasady wykonywania
ćwiczeń leczniczych
ćwiczeń leczniczych
Kinezyterapia
Kinezyterapia
Rodzaje ćwiczeń wchodzących w skład kinezyterapii
Rodzaje ćwiczeń wchodzących w skład kinezyterapii
Obecnie kinezyterapię dzieli się na:
Obecnie kinezyterapię dzieli się na:
miejscową,
miejscową,
w której wszystkie oddziaływania dotyczą bezpośrednio
w której wszystkie oddziaływania dotyczą bezpośrednio
narządu zmienionego chorobowo, a ich dobór zależy od stanu
narządu zmienionego chorobowo, a ich dobór zależy od stanu
funkcjonalnego i zamierzonego celu:
funkcjonalnego i zamierzonego celu:
–
ćwiczenia bierne
ćwiczenia bierne
–
ćwiczenia czynno-bierne
ćwiczenia czynno-bierne
–
ćwiczenia samowspomagane
ćwiczenia samowspomagane
–
ćwiczenia w odciążeniu
ćwiczenia w odciążeniu
–
ćwiczenia czynne
ćwiczenia czynne
–
ćwiczenia z oporem
ćwiczenia z oporem
–
ćwiczenia prowadzone
ćwiczenia prowadzone
–
redresje (usuwanie przykurczów stawowych)
redresje (usuwanie przykurczów stawowych)
–
wyciągi
wyciągi
–
ćwiczenia synergistyczne
ćwiczenia synergistyczne
–
ćwiczenia oddechowe
ćwiczenia oddechowe
–
ćwiczenia relaksacyjne
ćwiczenia relaksacyjne
–
pionizacja i nauka chodzenia
pionizacja i nauka chodzenia
ogólną
ogólną
- ćwiczenia nie objętych chorobą części ciała
- ćwiczenia nie objętych chorobą części ciała
–
ćwiczenia ogólnokondycyjne
ćwiczenia ogólnokondycyjne
–
ćwiczenia gimnastyki porannej
ćwiczenia gimnastyki porannej
–
ćwiczenia w wodzie
ćwiczenia w wodzie
–
sport inwalidów
sport inwalidów
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
cele:
cele:
zamiana ruchu biernego na czynny
zamiana ruchu biernego na czynny
wzmożenie torowania proprioceptywnego
wzmożenie torowania proprioceptywnego
wzmożenie torowania exteroceptywnego (czucie dotyku)
wzmożenie torowania exteroceptywnego (czucie dotyku)
wzmożenia torowania ideomotorycznego (automatyczne
wzmożenia torowania ideomotorycznego (automatyczne
następstwo bodźca myślowego)
następstwo bodźca myślowego)
poprawa trofiki tkanek miękkich objętych porażeniem
poprawa trofiki tkanek miękkich objętych porażeniem
zapobieganie odleżynom (poprawa trofiki, działanie
zapobieganie odleżynom (poprawa trofiki, działanie
pompy mięśniowej)
pompy mięśniowej)
utrzymanie fizjologicznych zakresów ruchu
utrzymanie fizjologicznych zakresów ruchu
utrzymanie prawidłowej elastyczności i plastyczności
utrzymanie prawidłowej elastyczności i plastyczności
mięśni, więzadeł i torebek
mięśni, więzadeł i torebek
zapobieganie procesom osteomalacjiinaczej
zapobieganie procesom osteomalacjiinaczej
(rozmiękanie kości lub krzywica dorosłych, to
(rozmiękanie kości lub krzywica dorosłych, to
niedostateczna mineralizacja kości).
niedostateczna mineralizacja kości).
zachowanie czucia proprioceptywnego i pamięci
zachowanie czucia proprioceptywnego i pamięci
ruchowej.
ruchowej.
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Wskazania:
Wskazania:
porażenia i niedowłady mięśni zarówno wiotkie jak i spastyczne
porażenia i niedowłady mięśni zarówno wiotkie jak i spastyczne
początkowy okres uruchomiania stawu po zabiegu operacyjny
początkowy okres uruchomiania stawu po zabiegu operacyjny
stan po długotrwałym unieruchomieniu kończyn
stan po długotrwałym unieruchomieniu kończyn
zła trofika tkanek miękkich (pacjenci nieprzytomni)
zła trofika tkanek miękkich (pacjenci nieprzytomni)
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4
przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4
miesiącach)
miesiącach)
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z
lekarzem)
lekarzem)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
temperatura powyżej 38°
temperatura powyżej 38°
ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160
ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160
(spoczynkowe)
(spoczynkowe)
ogólny ciężki stan pacjenta
ogólny ciężki stan pacjenta
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po tomografii komputerowej z kontrastem
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-
stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-
rdzeniowego)
rdzeniowego)
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Zasady wykonywania ruchu:
Zasady wykonywania ruchu:
Odcinek bliższy ćwiczonego stawu musi być ustabilizowany tak,
Odcinek bliższy ćwiczonego stawu musi być ustabilizowany tak,
aby ruch odbywał się tylko w tym stawie i nie był wspomagany
aby ruch odbywał się tylko w tym stawie i nie był wspomagany
przez ruch w innych stawach.
przez ruch w innych stawach.
Stabilizację uzyskuje się przez odpowiednio dobraną pozycję
Stabilizację uzyskuje się przez odpowiednio dobraną pozycję
wyjściową lub przez zastosowanie pasów stabilizujących.
wyjściową lub przez zastosowanie pasów stabilizujących.
Chwyt stosowany przy ćwiczeniach biernych musi być pewny -
Chwyt stosowany przy ćwiczeniach biernych musi być pewny -
nie może jednak sprawiać choremu bólu.
nie może jednak sprawiać choremu bólu.
ruchy w stawach pacjenta wykonuje fizjoterapeuta
ruchy w stawach pacjenta wykonuje fizjoterapeuta
płynnie we właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu
płynnie we właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu
w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z normą dla
w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z normą dla
danego stawu
danego stawu
w stawach bolesnych nie należy nigdy przekraczać granicy bólu
w stawach bolesnych nie należy nigdy przekraczać granicy bólu
Wykonując ruchy bierne w stawie trzeba odciągać od siebie kości
Wykonując ruchy bierne w stawie trzeba odciągać od siebie kości
tworzące staw, aby zmniejszyć nacisk i tarcie powierzchni
tworzące staw, aby zmniejszyć nacisk i tarcie powierzchni
stawowych o siebie.
stawowych o siebie.
Wszystkie ruchy w ćwiczonym stawie powtarza się 20-30 razy w
Wszystkie ruchy w ćwiczonym stawie powtarza się 20-30 razy w
czasie jednego zabiegu, z uwzględnieniem fazy ruchu, powrotu
czasie jednego zabiegu, z uwzględnieniem fazy ruchu, powrotu
do pozycji wyjściowej i krótkiej przerwy.
do pozycji wyjściowej i krótkiej przerwy.
ćwiczenia bierne wykonuje się 2-3 razy dziennie (im cięższy stan
ćwiczenia bierne wykonuje się 2-3 razy dziennie (im cięższy stan
pacjenta tym częściej
pacjenta tym częściej
tempo ćwiczeń wolne i rytmiczne
tempo ćwiczeń wolne i rytmiczne
Staw barkowy
Staw barkowy
Sposób 1
Sposób 1
Pw.: siad.
Pw.: siad.
Chwyt:
Chwyt:
jedną ręką obejmujemy podchwytem
jedną ręką obejmujemy podchwytem
staw promieniowo-nadgarstkowy i rękę w
staw promieniowo-nadgarstkowy i rękę w
ten sposób, że wyprostowany palec
ten sposób, że wyprostowany palec
wskazujący kinezyterapeuty spoczywa
wskazujący kinezyterapeuty spoczywa
na dłoni chorego,
na dłoni chorego,
drugą ręką stabilizuje się bark. Bark
drugą ręką stabilizuje się bark. Bark
stabilizuje się przy zginaniu ramienia do
stabilizuje się przy zginaniu ramienia do
kąta ok. 70° (ponieważ dalej ruch
kąta ok. 70° (ponieważ dalej ruch
odbywa się wraz z łopatką i obojczykiem)
odbywa się wraz z łopatką i obojczykiem)
oraz przy prostowaniu ramienia od
oraz przy prostowaniu ramienia od
pozycji zerowej do tyłu.
pozycji zerowej do tyłu.
Ruch:
Ruch:
zginanie i prostowanie ramienia.
zginanie i prostowanie ramienia.
Podczas ruchu zginania ramienia
Podczas ruchu zginania ramienia
przedramię chorego przylega do
przedramię chorego przylega do
przedramienia kinezyterapeuty po
przedramienia kinezyterapeuty po
przekroczeniu pozycji zerowej, a przy
przekroczeniu pozycji zerowej, a przy
prostowaniu aż do osiągnięcia pozycji
prostowaniu aż do osiągnięcia pozycji
zerowej.
zerowej.
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Staw barkowy
Staw barkowy
Sposób 2
Sposób 2
Pw.: siad.
Pw.: siad.
Chwyt:
Chwyt:
jedną ręką podchwytem w 1/3 dalszej
jedną ręką podchwytem w 1/3 dalszej
ramienia w ten sposób, że zgięte
ramienia w ten sposób, że zgięte
przedramię chorego spoczywa na
przedramię chorego spoczywa na
przedramieniu, kinezyterapeuty, który
przedramieniu, kinezyterapeuty, który
drugą ręką stabilizuje bark do kąta ok.
drugą ręką stabilizuje bark do kąta ok.
70°.
70°.
Ruch:
Ruch:
zginanie ramienia do kąta ok. 70° ze
zginanie ramienia do kąta ok. 70° ze
stabilizacją barku,
stabilizacją barku,
powyżej tego kąta ręka
powyżej tego kąta ręka
kinezyterapeuty spoczywa tylko na
kinezyterapeuty spoczywa tylko na
barku chorego.
barku chorego.
Tym samym chwytem wykonujemy
Tym samym chwytem wykonujemy
ruch prostowania ramienia stabilizując
ruch prostowania ramienia stabilizując
bark od pozycji zerowej do tyłu.
bark od pozycji zerowej do tyłu.
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Staw barkowy
Staw barkowy
Odwodzenie i przywodzenie
Odwodzenie i przywodzenie
ramienia
ramienia
Pw.: siad.
Pw.: siad.
Chwyt:
Chwyt:
jedną ręką podchwytem za staw
jedną ręką podchwytem za staw
promieniowo-nadgarstkowy w
promieniowo-nadgarstkowy w
ten sposób, że wyprostowany
ten sposób, że wyprostowany
palec wskazujący
palec wskazujący
kinezyterapeuty spoczywa na
kinezyterapeuty spoczywa na
dłoni chorego.
dłoni chorego.
Wyprostowane przedramię
Wyprostowane przedramię
chorego spoczywa na
chorego spoczywa na
przedramieniu kinezyterapeuty,
przedramieniu kinezyterapeuty,
który drugą ręką stabilizuje bark
który drugą ręką stabilizuje bark
do chwili odwiedzenia ramienia
do chwili odwiedzenia ramienia
do kąta 90°, ponieważ powyżej
do kąta 90°, ponieważ powyżej
tego kąta odwodzenie ramienia
tego kąta odwodzenie ramienia
odbywa się razem z łopatką i
odbywa się razem z łopatką i
obojczykiem.
obojczykiem.
Ruch:
Ruch:
odwodzenie i przywodzenie
odwodzenie i przywodzenie
ramienia
ramienia
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Odwodzenie ramienia
Odwodzenie ramienia
Pw.: siad.
Pw.: siad.
Chwyt:
Chwyt:
jedną ręką za rękę
jedną ręką za rękę
chorego jak przy
chorego jak przy
powitaniu,
powitaniu,
drugą ręką podchwytem
drugą ręką podchwytem
za staw łokciowy.
za staw łokciowy.
Ruch:
Ruch:
krążenie ramieniem przy
krążenie ramieniem przy
zgiętym przedramieniu.
zgiętym przedramieniu.
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Ćwiczenia wykonywane w pozycji leżącej
Zginanie i prostowanie ramienia
Pw.: leżenie tyłem, kg. ćwiczona poza
Pw.: leżenie tyłem, kg. ćwiczona poza
brzegiem stołu.
brzegiem stołu.
Chwyt:
Chwyt:
jedną ręką obejmujemy
jedną ręką obejmujemy
podchwytem
podchwytem
staw piomioniowo-nadgarstkowy i rękę w
staw piomioniowo-nadgarstkowy i rękę w
ten sposób wyprostowany palec
ten sposób wyprostowany palec
wskakujący kinezyterapeuty spoczywa
wskakujący kinezyterapeuty spoczywa
na dłoni chorego,
na dłoni chorego,
drugą ręką chwytamy podchwytem w
drugą ręką chwytamy podchwytem w
1/3 dalszej ramienia.
1/3 dalszej ramienia.
Opisanym chwytem rozpoczynamy
Opisanym chwytem rozpoczynamy
zginanie ramienia i w czasie
zginanie ramienia i w czasie
wykonywania tego ruchu podchwyt w 1/3
wykonywania tego ruchu podchwyt w 1/3
dalszej ramienia zmieniamy stopniowo
dalszej ramienia zmieniamy stopniowo
na nachwyt.
na nachwyt.
Chwytem tym rozpoczynamy
Chwytem tym rozpoczynamy
prostowanie ramienia zmieniając w
prostowanie ramienia zmieniając w
czasie jego wykonywania stopniowo
czasie jego wykonywania stopniowo
nachwyt w 1/3 dalszej ramienia na
nachwyt w 1/3 dalszej ramienia na
podchwyt.
podchwyt.
Ruch:
Ruch:
zginanie i prostowanie ramienia
zginanie i prostowanie ramienia
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Odwodzenie i przywodzenie
Odwodzenie i przywodzenie
ramienia
ramienia
Pw.: leżenie tyłem.
Pw.: leżenie tyłem.
Chwyt:
Chwyt:
jedną ręką podchwytem w
jedną ręką podchwytem w
1/3 dalszej ramienia w ten
1/3 dalszej ramienia w ten
sposób, że zgięte
sposób, że zgięte
przedramię chorego
przedramię chorego
spoczywa na
spoczywa na
przedramieniu
przedramieniu
kinezyterapeuty,
kinezyterapeuty,
drugą ręką stabilizuje
drugą ręką stabilizuje
bark do kąta 90°.
bark do kąta 90°.
Ruch:
Ruch:
odwodzenie i
odwodzenie i
przywodzenie ramienia.
przywodzenie ramienia.
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Staw biodrowy -zginanie uda
Staw biodrowy -zginanie uda
Pw
Pw
.:
.:
leżenie tyłem, stab. pasami
leżenie tyłem, stab. pasami
miednicy i uda kd. nie ćwiczonej.
miednicy i uda kd. nie ćwiczonej.
Chwyt:
Chwyt:
jedną ręką podchwytem w dole
jedną ręką podchwytem w dole
podkolanowym,
podkolanowym,
drugą ręką podchwytem za piętę,
drugą ręką podchwytem za piętę,
podeszwa stopy chorego
podeszwa stopy chorego
przylega do przedramienia
przylega do przedramienia
kinezyterapeuty
kinezyterapeuty
Ruch:
Ruch:
równoczesne zginanie uda i
równoczesne zginanie uda i
goleni.
goleni.
W końcowej fazie zginania uda
W końcowej fazie zginania uda
podchwyt w okolicy stawu
podchwyt w okolicy stawu
kolanowego zmieniamy na
kolanowego zmieniamy na
nachwyt, wywierając lekki nacisk
nachwyt, wywierając lekki nacisk
na przednią powierzchnię kolana.
na przednią powierzchnię kolana.
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Odwodzenie i przywodzenie uda
Odwodzenie i przywodzenie uda
Pw
Pw
.: leżenie tyłem, stab. pasami
.: leżenie tyłem, stab. pasami
miednicy i uda kd. nie
miednicy i uda kd. nie
ćwiczonej.
ćwiczonej.
Chwyt:
Chwyt:
jedną ręką podchwytem za udo
jedną ręką podchwytem za udo
tuż powyżej stawu kolanowego
tuż powyżej stawu kolanowego
po stronie przyśrodkowej przy
po stronie przyśrodkowej przy
odwodzeniu, a po stronie
odwodzeniu, a po stronie
bocznej przy przywodzeniu uda.
bocznej przy przywodzeniu uda.
Goleń chorego spoczywa na
Goleń chorego spoczywa na
przedramieniu kinezyterapeuty,
przedramieniu kinezyterapeuty,
który drugą ręką stabilizuje
który drugą ręką stabilizuje
dodatkowo miednicę po stronie
dodatkowo miednicę po stronie
kd. ćwiczonej przy odwodzeniu,
kd. ćwiczonej przy odwodzeniu,
a po stronie kd. nie ćwiczonej
a po stronie kd. nie ćwiczonej
przy przywodzeniu uda.
przy przywodzeniu uda.
Ruch:
Ruch:
odwodzenie i przywodzenie
odwodzenie i przywodzenie
uda.
uda.
ĆWICZENIA BIERNE
ĆWICZENIA BIERNE
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA CZYNNO-BIERNE
ĆWICZENIA CZYNNO-BIERNE
Wskazania:
Wskazania:
stany po chirurgicznych zabiegach rekonstrukcyjnych
stany po chirurgicznych zabiegach rekonstrukcyjnych
głównie w obrębie narządu ruchu
głównie w obrębie narządu ruchu
stany po unieruchomieniu w opatrunkach gipsowych
stany po unieruchomieniu w opatrunkach gipsowych
choroby gośćcowe, reumatoidalne
choroby gośćcowe, reumatoidalne
unieruchomienie kończyn za pomocą wyciągów
unieruchomienie kończyn za pomocą wyciągów
stany atrofii tkankowej
stany atrofii tkankowej
demineralizacja kości
demineralizacja kości
oparzenia większych części ciała
oparzenia większych części ciała
inne zabiegi operacyjne nie koniecznie w obrębie
inne zabiegi operacyjne nie koniecznie w obrębie
narządu ruchu (np.: stan po mastektomii)
narządu ruchu (np.: stan po mastektomii)
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
jw.
jw.
ĆWICZENIA CZYNNO-BIERNE
ĆWICZENIA CZYNNO-BIERNE
Zasady wykonywania ruchu:
Zasady wykonywania ruchu:
ruchy w stawach pacjenta wykonuje fizjoterapeuty
ruchy w stawach pacjenta wykonuje fizjoterapeuty
zadaniem pacjenta jest rozluźnienie nadmiernie
zadaniem pacjenta jest rozluźnienie nadmiernie
napiętych mięśni
napiętych mięśni
ruch prowadzony w niepełnym zakresie, płynnie we
ruch prowadzony w niepełnym zakresie, płynnie we
właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu
właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu
ruch prowadzimy do granicy bólu a nawet lekko ją
ruch prowadzimy do granicy bólu a nawet lekko ją
przekraczamy
przekraczamy
liczba powtórzeń indywidualna dla każdego pacjenta
liczba powtórzeń indywidualna dla każdego pacjenta
(optymalne jest 3-5 serii po 10 powtórzeń, przerwa
(optymalne jest 3-5 serii po 10 powtórzeń, przerwa
między seriami 30s
między seriami 30s
w czasie przerwy między seriami wykonywać należy
w czasie przerwy między seriami wykonywać należy
masaż, potrząsania, wibracje
masaż, potrząsania, wibracje
ćwiczenia czynno-bierne powinny być wykonywane3-5
ćwiczenia czynno-bierne powinny być wykonywane3-5
razy dziennie
razy dziennie
tempo ćwiczeń bardzo wolne i rytmiczne pozwalające
tempo ćwiczeń bardzo wolne i rytmiczne pozwalające
pacjentowi na koncentrację i rozluźnienie
pacjentowi na koncentrację i rozluźnienie
przez cały czas trwania ćwiczeń fizjoterapeuta musi
przez cały czas trwania ćwiczeń fizjoterapeuta musi
mieć kontakt wzrokowy z pacjentem
mieć kontakt wzrokowy z pacjentem
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA SMOWSPOMAGANE
ĆWICZENIA SMOWSPOMAGANE
cele:
cele:
zwiększenie zakresu ruchu w stawach
zwiększenie zakresu ruchu w stawach
uzyskanie rozluźnienia nadmiernie napiętych mięśni
uzyskanie rozluźnienia nadmiernie napiętych mięśni
poprawa trofiki tkanek przez zwiększenie działania
poprawa trofiki tkanek przez zwiększenie działania
pompy mięśniowej
pompy mięśniowej
zapobieganie niekorzystnym zmianom wynikającym
zapobieganie niekorzystnym zmianom wynikającym
z akinezji
z akinezji
Wskazania:
Wskazania:
ograniczenie zakresu ruchu w stawach
ograniczenie zakresu ruchu w stawach
przygotowanie do redresji wykonywanych przy
przygotowanie do redresji wykonywanych przy
współudziale fizjoterapeuty
współudziale fizjoterapeuty
przygotowanie do ćwiczeń czynnych wolnych
przygotowanie do ćwiczeń czynnych wolnych
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
jw.
jw.
ĆWICZENIA SMOWSPOMAGANE
ĆWICZENIA SMOWSPOMAGANE
Zasady wykonywania ruchu:
Zasady wykonywania ruchu:
na ćwiczona kończynę zakłada się podwieszkę połączoną z
na ćwiczona kończynę zakłada się podwieszkę połączoną z
linką, która biegnie przez bloczek kierunkowy, drugi jej
linką, która biegnie przez bloczek kierunkowy, drugi jej
koniec zakładany jest na zdrową kończynę
koniec zakładany jest na zdrową kończynę
pacjent wykonując ruch jedna kończyna wspomaga
pacjent wykonując ruch jedna kończyna wspomaga
wykonanie ruchu w stawach drugiej kończyny
wykonanie ruchu w stawach drugiej kończyny
jest to rodzaj redresji którą chory sam wykonuje
jest to rodzaj redresji którą chory sam wykonuje
fizjoterapeuta kontroluje czy ruch wykonywany jest
fizjoterapeuta kontroluje czy ruch wykonywany jest
płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół fizjologicznej osi
płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół fizjologicznej osi
stawu
stawu
przy osłabieniu siły mięśniowej nie dopuszczamy do
przy osłabieniu siły mięśniowej nie dopuszczamy do
pełnego zmęczenia
pełnego zmęczenia
ćwiczenia samowspomagane mogą być również
ćwiczenia samowspomagane mogą być również
wykonywane za pomocą laski gimnastycznej
wykonywane za pomocą laski gimnastycznej
liczba powtórzeń jednego ćwiczenia wynosi przeciętnie 30
liczba powtórzeń jednego ćwiczenia wynosi przeciętnie 30
ćwiczenia samowspomagane wykonuje się 1 raz dziennie,
ćwiczenia samowspomagane wykonuje się 1 raz dziennie,
kilka serii
kilka serii
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU
ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU
cele:
cele:
przeciwdziałanie zanikom mięśniowym
przeciwdziałanie zanikom mięśniowym
uzyskanie przyrostu siły mięśniowej do wartości umożliwiających
uzyskanie przyrostu siły mięśniowej do wartości umożliwiających
swobodne poruszanie kończyną lub jej częścią (doprowadzenie jej
swobodne poruszanie kończyną lub jej częścią (doprowadzenie jej
do poziomu na 3 wg. Lowetta)
do poziomu na 3 wg. Lowetta)
utrzymanie fizjologicznego zakresu ruchów w stawach poprzez
utrzymanie fizjologicznego zakresu ruchów w stawach poprzez
systematyczne odżywianie chrząstki stawowej
systematyczne odżywianie chrząstki stawowej
umożliwienie wykonywania ruchu w stawach w pełnym zakresie ,
umożliwienie wykonywania ruchu w stawach w pełnym zakresie ,
podtrzymując tym samym prawidłową dotychczasową elastyczność
podtrzymując tym samym prawidłową dotychczasową elastyczność
mięśni zawiadujących danym stawem, więzadeł i innych struktur
mięśni zawiadujących danym stawem, więzadeł i innych struktur
Wskazania:
Wskazania:
zaniki i znaczne osłabienie siły mięśniowej
zaniki i znaczne osłabienie siły mięśniowej
niepełny zrost kostny
niepełny zrost kostny
zmiany zwyrodnieniowe stawów
zmiany zwyrodnieniowe stawów
ograniczenia ruchomości w stawach
ograniczenia ruchomości w stawach
stany po unieruchomieniu
stany po unieruchomieniu
zespoły bólowe w obrębie aparatu ruchu
zespoły bólowe w obrębie aparatu ruchu
Przeciwwskazania: jw.
Przeciwwskazania: jw.
ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU
ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU
Podwieszenie ćwiczonej kończyny
Podwieszenie ćwiczonej kończyny
1.podwieszenie osiowe
1.podwieszenie osiowe
punkt zawieszenia ćwiczonej kończyny znajduje się prostopadle nad osią
punkt zawieszenia ćwiczonej kończyny znajduje się prostopadle nad osią
ruchu
ruchu
podwieszki zakładamy tak, aby ćwiczona kończyna była w pełni odciążona
podwieszki zakładamy tak, aby ćwiczona kończyna była w pełni odciążona
ruch powinien się zaczynać od momentu bezwładności kończyny, tzn. że po
ruch powinien się zaczynać od momentu bezwładności kończyny, tzn. że po
każdym wykonaniu ruchu kończyna pozostaje przez chwilę w pozycji
każdym wykonaniu ruchu kończyna pozostaje przez chwilę w pozycji
wyjściowej
wyjściowej
2.podwieszenie pozaosiowe
2.podwieszenie pozaosiowe
zmniejszenie tarcia o podłoże uzyskuje się poprzez:
zmniejszenie tarcia o podłoże uzyskuje się poprzez:
wytalkowanie gładkiej powierzchni, po której odbywa się ruch
wytalkowanie gładkiej powierzchni, po której odbywa się ruch
podłożenie pod ćwiczoną kończynę sukna lub krążków z waty
podłożenie pod ćwiczoną kończynę sukna lub krążków z waty
przymocowanie wrotek do ćwiczonej kończyny
przymocowanie wrotek do ćwiczonej kończyny
Zasady wykonywania ruchu:
Zasady wykonywania ruchu:
pacjent wykonuje ruch samodzielnie w warunkach odciążenia
pacjent wykonuje ruch samodzielnie w warunkach odciążenia
ruch prowadzony jest płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół
ruch prowadzony jest płynnie we właściwej płaszczyźnie, wokół
fizjologicznej osi stawu i w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z
fizjologicznej osi stawu i w pełnym fizjologicznym zakresie ruchu zgodnym z
normą dla danego stawu
normą dla danego stawu
w stawach bolesnych nie należy nigdy przekraczać granicy bólu
w stawach bolesnych nie należy nigdy przekraczać granicy bólu
czas trwania serii 5-15 minut (bez bólu)
czas trwania serii 5-15 minut (bez bólu)
ćwiczenia czynne w odciążeniu wykonuje się 1 razy dziennie
ćwiczenia czynne w odciążeniu wykonuje się 1 razy dziennie
raz w tygodniu wykonujemy pomiar zakresu ruchomości i siły mięśniowej
raz w tygodniu wykonujemy pomiar zakresu ruchomości i siły mięśniowej
tempo ćwiczeń zależy od aktualnej siły mięśni
tempo ćwiczeń zależy od aktualnej siły mięśni
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE
ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE
cele:
cele:
zwiększenie siły i wytrzymałości przede
zwiększenie siły i wytrzymałości przede
wszystkim określonej grupy mięśniowej
wszystkim określonej grupy mięśniowej
utrzymanie i zwiększenie zakresów ruchu w
utrzymanie i zwiększenie zakresów ruchu w
stawach
stawach
poprawa koordynacji ruchowej
poprawa koordynacji ruchowej
Wskazania:
Wskazania:
osłabienie siły mięśniowej (minimum 3)
osłabienie siły mięśniowej (minimum 3)
ograniczenia zakresu ruchomości
ograniczenia zakresu ruchomości
wzmożone spoczynkowe napięcie mięśni
wzmożone spoczynkowe napięcie mięśni
zaburzenia koordynacji nerwowo-mięśniowej
zaburzenia koordynacji nerwowo-mięśniowej
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA CZYNNE Z OPOREM
ĆWICZENIA CZYNNE Z OPOREM
cele:
cele:
uzyskanie przyrostu siły mięśniowej
uzyskanie przyrostu siły mięśniowej
poprawa wytrzymałości mięśni
poprawa wytrzymałości mięśni
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych,
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych,
szczególnie powstałych w wyniku unieruchomienia
szczególnie powstałych w wyniku unieruchomienia
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych,
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych,
powstałych w następstwie procesów patologicznych
powstałych w następstwie procesów patologicznych
opóźnienie występowania zaników mięśniowych
opóźnienie występowania zaników mięśniowych
uzyskanie kompensacyjnych przerostów siły
uzyskanie kompensacyjnych przerostów siły
uzyskiwanie przerzutów napięć kontralateralnych do
uzyskiwanie przerzutów napięć kontralateralnych do
części ciała znajdujących się czasowo w unieruchomieniu
części ciała znajdujących się czasowo w unieruchomieniu
uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mięśniowej
uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mięśniowej
zwiększanie sygnalizacji aferentnej w celu rozszerzenia
zwiększanie sygnalizacji aferentnej w celu rozszerzenia
pól pobudzenia w korze mózgu
pól pobudzenia w korze mózgu
Wskazania:
Wskazania:
osłabienie siły mięśniowej
osłabienie siły mięśniowej
stany unieruchomienia (np.: opatrunek gipsowy)
stany unieruchomienia (np.: opatrunek gipsowy)
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA CZYNNE Z OPOREM
ĆWICZENIA CZYNNE Z OPOREM
cele:
cele:
uzyskanie przyrostu siły mięśniowej
uzyskanie przyrostu siły mięśniowej
poprawa wytrzymałości mięśni
poprawa wytrzymałości mięśni
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych,
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych,
szczególnie powstałych w wyniku unieruchomienia
szczególnie powstałych w wyniku unieruchomienia
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych,
zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych,
powstałych w następstwie procesów patologicznych
powstałych w następstwie procesów patologicznych
opóźnienie występowania zaników mięśniowych
opóźnienie występowania zaników mięśniowych
uzyskanie kompensacyjnych przerostów siły
uzyskanie kompensacyjnych przerostów siły
uzyskiwanie przerzutów napięć kontralateralnych do części
uzyskiwanie przerzutów napięć kontralateralnych do części
ciała znajdujących się czasowo w unieruchomieniu
ciała znajdujących się czasowo w unieruchomieniu
uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mięśniowej
uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mięśniowej
zwiększanie sygnalizacji aferentnej w celu rozszerzenia pól
zwiększanie sygnalizacji aferentnej w celu rozszerzenia pól
pobudzenia w korze mózgu
pobudzenia w korze mózgu
Wskazania:
Wskazania:
osłabienie siły mięśniowej
osłabienie siły mięśniowej
stany unieruchomienia (np.: opatrunek gipsowy)
stany unieruchomienia (np.: opatrunek gipsowy)
Kinezyterapia
Kinezyterapia
WYCIĄGI REDRESYJNE
WYCIĄGI REDRESYJNE
Zastosowanie:
Zastosowanie:
przykurcze tkanek miękkic
przykurcze tkanek miękkic
cele:
cele:
zniesienie ograniczenia zakresu ruchów w stawie spowodowanego
zniesienie ograniczenia zakresu ruchów w stawie spowodowanego
przykurczem tkanek miękkich
przykurczem tkanek miękkich
uzyskanie pełnej biernej ruchomości w stawie
uzyskanie pełnej biernej ruchomości w stawie
Wskazania:
Wskazania:
ograniczenia ruchomości stawu na skutek przykurczu tkanek miękkich
ograniczenia ruchomości stawu na skutek przykurczu tkanek miękkich
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4
przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4
miesiącach)
miesiącach)
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
stany zapalne żył
stany zapalne żył
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z
stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z
lekarzem)
lekarzem)
zła tolerancja na ból
zła tolerancja na ból
temperatura powyżej 38°
temperatura powyżej 38°
ciśnienie skurczowe powyżej 160 rozkurczowe powyżej 100
ciśnienie skurczowe powyżej 160 rozkurczowe powyżej 100
ogólny ciężki stan pacjenta
ogólny ciężki stan pacjenta
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA IZOMETRYCZNE
ĆWICZENIA IZOMETRYCZNE
Zastosowanie:
Zastosowanie:
osłabienie siły mięśniowe
osłabienie siły mięśniowe
cele:
cele:
przeciwdziałanie zanikom mięśniowym
przeciwdziałanie zanikom mięśniowym
uzyskanie przyrosty masy i siły mięśni
uzyskanie przyrosty masy i siły mięśni
utrzymanie aktywności mięśni w obrębie
utrzymanie aktywności mięśni w obrębie
unieruchomionych odcinków ciała
unieruchomionych odcinków ciała
Wskazania:
Wskazania:
Unieruchomienia
Unieruchomienia
proste zaniki mięśni
proste zaniki mięśni
przypadki w których ruch w stawach nie jest
przypadki w których ruch w stawach nie jest
wskazany
wskazany
przeciwwskazania:
przeciwwskazania:
brak
brak
ĆWICZENIA IZOMETRYCZNE
ĆWICZENIA IZOMETRYCZNE
Metodyka:
Metodyka:
chorego trzeba nauczyć wykonywania skurczów
chorego trzeba nauczyć wykonywania skurczów
izometrycznych mięśni
izometrycznych mięśni
chory uczy się łatwiej napinania mięśni najpierw kończyny
chory uczy się łatwiej napinania mięśni najpierw kończyny
zdrowej, potem równocześnie kończyny zdrowej i chorej,
zdrowej, potem równocześnie kończyny zdrowej i chorej,
w końcu napinani mięśni kończyny chorej
w końcu napinani mięśni kończyny chorej
przewidując konieczność unieruchomienia kończyny należy
przewidując konieczność unieruchomienia kończyny należy
nauczyć chorego napinania mięśni przed założeniem
nauczyć chorego napinania mięśni przed założeniem
unieruchomienia
unieruchomienia
ćwiczenia izometryczne może chory wykonywać przy
ćwiczenia izometryczne może chory wykonywać przy
pomocy fizjoterapeuty lub sam
pomocy fizjoterapeuty lub sam
czas trwania skurczu izometrycznego – około 5 sekund,
czas trwania skurczu izometrycznego – około 5 sekund,
czas odpoczynku pomiędzy kolejnymi skurczami – 10
czas odpoczynku pomiędzy kolejnymi skurczami – 10
sekund
sekund
okres odpoczynku mięśnia po pracy statycznej mięśnia musi
okres odpoczynku mięśnia po pracy statycznej mięśnia musi
być dłuższy aby zapewnić dostateczne jego ukrwienie, które
być dłuższy aby zapewnić dostateczne jego ukrwienie, które
jest znacznie upośledzone w czasie skurczu
jest znacznie upośledzone w czasie skurczu
izometrycznego.
izometrycznego.
Liczba powtórzeń od 6 – 10.
Liczba powtórzeń od 6 – 10.
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA SYNERGISTYCZNE:
ĆWICZENIA SYNERGISTYCZNE:
kontralateralne
kontralateralne
– czynne, polegające na wykonywaniu
– czynne, polegające na wykonywaniu
ruchów z pokonywaniem oporu, dość intensywnie, kończyną
ruchów z pokonywaniem oporu, dość intensywnie, kończyną
przeciwną do kończyny niedowładnej, z urazem lub
przeciwną do kończyny niedowładnej, z urazem lub
unieruchomionej w opatrunku gipsowym.
unieruchomionej w opatrunku gipsowym.
ipsilateralne
ipsilateralne
– czynne, polegające na wykonywaniu ruchów z
– czynne, polegające na wykonywaniu ruchów z
pokonywaniem oporu, kończyną wykazującą stan dysfunkcji
pokonywaniem oporu, kończyną wykazującą stan dysfunkcji
ruchowej spowodowanej stanem chorobowym, np.
ruchowej spowodowanej stanem chorobowym, np.
niedowładem neurogennym.
niedowładem neurogennym.
Wskazania:
Wskazania:
unieruchomienie kończyny całkowite lub częściowe w
unieruchomienie kończyny całkowite lub częściowe w
opatrunku gipsowym
opatrunku gipsowym
ćwiczenie przeszczepionych mięśni
ćwiczenie przeszczepionych mięśni
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
niewydolność krążenia
niewydolność krążenia
niewydolność układu oddechowego
niewydolność układu oddechowego
zły ogólny stan pacjenta
zły ogólny stan pacjenta
wysoka temperatura ciała
wysoka temperatura ciała
Kinezyterapia
Kinezyterapia
ĆWICZENIA ODDECHOWE
ĆWICZENIA ODDECHOWE
Zastosowanie:
Zastosowanie:
należą do podstawowych ćwiczeń w kinezyterapii, ponieważ sprawność układu
należą do podstawowych ćwiczeń w kinezyterapii, ponieważ sprawność układu
oddechowego ma decydujący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie wszystkich
oddechowego ma decydujący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie wszystkich
układów naszego organizmu
układów naszego organizmu
wchodzą w skład niemalże wszystkich programów usprawniania leczniczego
wchodzą w skład niemalże wszystkich programów usprawniania leczniczego
cele:
cele:
nauczenie prawidłowego oddychania
nauczenie prawidłowego oddychania
umiejętność prawidłowego oddychania pożądana jest podczas wykonywania
umiejętność prawidłowego oddychania pożądana jest podczas wykonywania
wszystkich ćwiczeń i czynności
wszystkich ćwiczeń i czynności
najczęściej spotykanym błędem jest zatrzymywanie oddechu i napinanie
najczęściej spotykanym błędem jest zatrzymywanie oddechu i napinanie
pomocniczych mięśni oddechowych podczas wykonywania ćwiczeń i czynności
pomocniczych mięśni oddechowych podczas wykonywania ćwiczeń i czynności
wymagających większego wysiłku oraz brak pełnego wydechu
wymagających większego wysiłku oraz brak pełnego wydechu
Bezdech powoduje:
Bezdech powoduje:
wzrost ciśnienia
wzrost ciśnienia
spadek tętna
spadek tętna
utrudniony dopływ tlenu do narządów
utrudniony dopływ tlenu do narządów
zwiększenie wydolności narządu oddechowego
zwiększenie wydolności narządu oddechowego
przed przystąpieniem do ćwiczeń oddechowych możemy przeprowadzić ocenę
przed przystąpieniem do ćwiczeń oddechowych możemy przeprowadzić ocenę
stanu i sprawności układu oddechowego
stanu i sprawności układu oddechowego
Wskazania:
Wskazania:
podczas wszystkich ćwiczeń leczniczych
podczas wszystkich ćwiczeń leczniczych
choroby układu oddechowego
choroby układu oddechowego
stan przed i po zabiegach chirurgicznych
stan przed i po zabiegach chirurgicznych
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
ostry okres chorób narządu oddechowego i krążenia
ostry okres chorób narządu oddechowego i krążenia
Kinezyterapia
Kinezyterapia
PIONIZACJA
PIONIZACJA
etapy pionizacji czynnej
etapy pionizacji czynnej
1. uniesienie głowy
1. uniesienie głowy
2. pozycja półsiedząca o różnym kącie nachylenia tułowia – podparty
2. pozycja półsiedząca o różnym kącie nachylenia tułowia – podparty
3. siad płaski – podparty
3. siad płaski – podparty
4. pozycja półsiedząca lub siad płaski bez podparcia
4. pozycja półsiedząca lub siad płaski bez podparcia
5. siad ze spuszczonymi nogami – podparty
5. siad ze spuszczonymi nogami – podparty
6. siad ze spuszczonymi nogami – bez podparcia
6. siad ze spuszczonymi nogami – bez podparcia
7. stanie przy łóżku – z podparciem
7. stanie przy łóżku – z podparciem
8. stanie przy łóżku - bez podparcia
8. stanie przy łóżku - bez podparcia
Pełna pionizacja na stole pionizacyjnym bierna
Pełna pionizacja na stole pionizacyjnym bierna
Wskazania:
Wskazania:
stan po długotrwałym przebywaniu w łóżku
stan po długotrwałym przebywaniu w łóżku
porażenie kkd
porażenie kkd
trudności bądź niemożność pionizacji przyłóżkowej
trudności bądź niemożność pionizacji przyłóżkowej
chory nieprzytomny
chory nieprzytomny
waga i wzrost znacznie przekraczająca wagę i wzrost fizjoterapeuty
waga i wzrost znacznie przekraczająca wagę i wzrost fizjoterapeuty
Pionizacja na stole wymaga prawidłowego ułożenia chorego które polega na:
Pionizacja na stole wymaga prawidłowego ułożenia chorego które polega na:
wyrównaniu skrócenia czynnościowego kończyn
wyrównaniu skrócenia czynnościowego kończyn
nieznacznym odwiedzeniu w stawach biodrowych (około 5°)
nieznacznym odwiedzeniu w stawach biodrowych (około 5°)
pełnym podparciu stóp
pełnym podparciu stóp
zabezpieczeniu pasami stawów (kolanowych, biodrowych) oraz klatki piersiowej
zabezpieczeniu pasami stawów (kolanowych, biodrowych) oraz klatki piersiowej
jeżeli stwierdzamy, że przez pionizację bierną chory w pełni przystosował się do
jeżeli stwierdzamy, że przez pionizację bierną chory w pełni przystosował się do
pozycji stojącej
pozycji stojącej
rozpoczynamy pionizację czynną - przystosowanie do pozycji stojącej
rozpoczynamy pionizację czynną - przystosowanie do pozycji stojącej