Ćw. ogólnokondycyjne

Ćw. zespołowe

Ćw. w wodzie

Gimnastyka poranna

Sport osób niepełnosprawnych

Ćw. z grupy bólów krzyża

Ćw. dla osób otyłych

Ćw. po mastektomii

Pionizacja

Nauka chodu

MGR ELŻBIETA LASKOWSKA

Ćwiczenia ogólnokondycyjne

-podniesienie ogólnej sprawności i wydolności fizycznej

ustroju

- kształtowanie prawidłowej postawy

- poprawa koordynacji ruchowej

- nauka nawyku celowości i płynności ruchów

- zachowanie pełnego zakresu ruchomości w stawach,

długości, elastyczności oraz siły i wytrzymałości mięśni

- wyrabianie aktywności i samodzielności przez

czynnik współzawodnictwa występujący prawie zawsze w

tej grupie ćwiczeń



1. Ćwiczenia ogólnokondycyjne:



ćwiczenia poprawiające

wytrzymałość,



ćwiczenia siłowe,



ćwiczenia siłowo -

wytrzymałościowe,



ćwiczenia kształtujące -

ćwiczenia na ławeczkach,

drabinkach, przyrządach,

Metodyka



ćwiczenia te prowadzone są w oparciu o

tok lekcyjny



można prowadzić je zespołowo lub

indywidualnie



ćwiczenia zespołowe



grupa powinna być jednorodna



zespól powinien liczyć 15 – 17 osób

Kryteria doboru osób do grup

- wiek

- płeć

- ogólna sprawność i wydolność

fizyczna

- rodzaj dysfunkcji lub choroby

Podział pod kątem kryterium

wiek

4 –6 lat

- 20 – 30 minut

- forma – naśladownictwo

ruchowe,

- opowieść ruchowa

7 - 13 lat

- 30 – 45 minut

- forma: - gry i zabawy

ruchowe,

- tor przeszkód

Podział pod kątem kryterium

wiek cd:

14 – 17 lat

- 45 – 90 minut

- forma – naśladownictwo

ruchowe z współzawodnictwem,

- gry i zabawy sportowe,

- elementy treningu sportowego

adoptowane do rozwoju ogólnego i

choroby

18 – 60 lat

powyżej 61 lat

Ćwiczenia zespołowe i

indywidualne:

ćwiczenia mogą odbywać się:

- na wolnym powietrzu

- w sali gimnastycznej

- ewentualnie w sali chorych

(przyłóżkowo)

Wyposażenie sali:

- drabinki

- materace

- ławeczki

- piłki lekarskie

- woreczki z piaskiem

- laski gimnastyczne

- koce

- lustra

Wskazania

Ćwiczenia te powinien

wykonywać każdy chory

niezależnie od ćwiczeń

specjalnych dostosowanych

do konkretnej dysfunkcji

narządu ruchu lub choroby

Przeciwwskazania

-stany zapalne stawów i tkanek

okołostawowych

- stany bezpośrednio po zwichnięciach i

innych urazach stawowych

- stany zapalne żył

- rany skóry, mięśni i tkanek miękkich

- stany po zabiegach operacyjnych przed

wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)

- występowanie bólu przy ćwiczeniach

(silne nie ustępujące dolegliwości)

ćwiczenia samowspomagane mogą być

również wykonywane za pomocą laski

gimnastycznej

liczba powtórzeń jednego ćwiczenia

wynosi przeciętnie 30

ćwiczenia samowspomagane wykonuje

się 1 raz dziennie, kilka serii

Przeciwwskazania cd

- temperatura powyżej 38°

- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100

skurczowe powyżej 160

(spoczynkowe)

- ogólny ciężki stan pacjenta

- stan po tomografii komputerowej z

kontrastem

- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np.

pobieranie płynu mózgowo-

rdzeniowego)

Ćwiczenia w wodzie



Woda jest środowiskiem,

które zapewnia maksymalne

odciążenie i ułatwia

wykonywanie ruchów.

Ponadto pomaga wzmocnić i

rozluźnić mięśnie.

Cele



Uzyskanie odciążenia, a

przez to:



zmniejszenie nacisku

powierzchni stawowych przy

ruchach



zmniejszenie bólu przy ruchach



uzyskanie komfortu

psychicznego

Wskazania



upośledzenie wydolności ogólnej



osłabienie siły mięśniowej



zaburzenia koordynacji ruchowej



spadek wytrzymałości



patologiczne napięcia mięśni

wynikające ze zmian

ośrodkowego układu nerwowego

(napięcia spastyczne)



zaburzenia chodu

Przeciwwskazania



stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych



stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych

urazach stawowych



stany zapalne żył



stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem

szwów (konsultacja z lekarzem)



występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie

ustępujące dolegliwości)



temperatura powyżej 38°



ciśnienie skurczowe powyżej 160 rozkurczowe

powyżej 100



ogólny ciężki stan pacjenta



stan po tomografii komputerowej z kontrastem

Przeciwwskazania cd.



stan po nakłuciu dolędźwiowym (np.

pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)



niewydolność układu krążeniowo-

oddechowego



schorzenia internistyczne



ostre stany zapalne



owrzodzenia, otwarte rany grożące

krwawieniem



grzybice



choroby przebiegające z utratą

świadomości

Wpływ środowiska

wodnego na organizm

człowieka:



1. poprawa koordynacji nerwowo-

mięśniowej, związana z rozluźnieniem

mięśni w wyniku działania czynnika

odciążającego i pozornej utraty masy ciała

(0,9 kg)



odbierane przez kontaktoreceptory bodźce

są przenoszone do ośrodkowego układu

nerwowego przez co działają na cały system



chłodna woda zwalnia częstotliwość tętna i

zmniejsza pojemność minutową serca o

około 25%



2. poprawa orientacji przestrzennej

poszczególnych części ciała względem

siebie



3. rozluźnienie napięcia

mięśniowego – poprzez wzmożone

bodźce



4. odruchowe zwężenie naczyń

krwionośnych skóry z jednoczesnym

przekrwieniem mięśni – korzystne

oddziaływanie na krążenie obwodowe

(zimna woda)



5. rozszerzenie naczyń

krwionośnych skóry, przyspieszenie

częstości pracy serca (ciepła woda)



6. obniżenie napięcia mięśniowego,

obniżenie pobudliwości układu

nerwowego - zmniejszenie odczuć

bólowych przy ćwiczeniach poprzez

wykorzystanie przewodnictwa

cieplnego wody (jest około 30 razy

większe od przewodnictwa środowiska

naturalnego)



7. oddziaływanie na układ

oddechowy przez zwiększenie ucisku na

klatkę piersiową przez zwiększenie

ucisku na klatkę piersiową i jamę

brzuszną (wdech utrudniony, wydech

ułatwiony) – ciśnienie hydrostatyczne



8. wpływ na psychikę –

możliwość wykonania ruchu

przy 25% normalnej siły mm.



9. ułatwienie chodu (chód

krokiem dwunożnym,

naprzemiennym) – powoduje

to wyzbycie się lęku przez

pacjenta i ułatwia przejście do

innych ćwiczeń poza

środowiskiem wodnym

Metodyka



rodzaj ćwiczeń w wodzie

zależy od urządzeń jakimi

dysponuje ośrodek leczniczy

(wanny, tanki Hubbarda,

małe i duże baseny)



w wodzie można ćwiczyć

indywidualnie lub zespołowo

ćwiczenia indywidualne:



rozpoczyna się z chorymi nie oswojonymi

ze środowiskiem wodnym



- pomoc polega na:



- podtrzymywaniu chorego w wodzie



- prowadzeniu ruchu



- wykonaniu redresji

ćwiczenia zespołowe:



prowadzi się z chorymi oswojonymi ze środowiskiem

wodnym



grupa powinna być jednolita pod względem:



wieku



płec



ogólnej sprawności i wydolności fizycznej



rodzaju dysfunkcji lub choroby



utworzenie jednolitej grupy ułatwia dobór i prowadzenie

ćwiczeń



nie zawsze jest to możliwe, dlatego należy ćwiczenia do

pewnego stopnia indywidualizować



ze względu na konieczność ścisłego nadzoru i zapewnienia

bezpieczeństwa grupa ćwiczących w wodzie ni powinna

liczyć więcej niż 5-6 osób (wg. Rosławski, Skolimowski

„Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych”)



przed rozpoczęciem ćwiczeń w

wodzie ćwiczący musi umyć

dokładnie całe ciało pod

natryskiem



ćwiczenia w wodzie

rozpoczynamy od ćwiczeń

oswajających ze środowiskiem

wodnym



w wodzie dochodzi do zmiany

warunków oddychania pod

wpływem ciśnienie

hydrostatycznego (pobudzony

ośrodek oddechowy –

szczególnie wdech)



Temperatura wody zależy od typu

ćwiczeń i rodzaju choroby



30° - 32° - standardowa

temperatura w basenie

rehabilitacyjnym



27° - 30° - ćwiczenia o

zwiększonej intensywności



38° - niedowłady spastyczne



czas trwania ćwiczeń wynosi

przeciętnie od 20-30 minut

Basen



minimalne rozmiary 10/5 m



głębokość – nie mniejsza niż 1

metr, nie większa niż 1,60 metra



poręcze zamocowane w niecce

basenu



wygodne wejście – niskie schody z

poręczami



koła ratunkowe, bosaki



odpowiednie oświetlenie basenu

Basen cd



telefon



doświadczony fizjoterapeuta

(najlepiej umiejący pływać)



instruktor może wejść do wody

tylko w sytuacji 1 na 1



pacjent musi mieć czepek i

kostium kąpielowy

ĆWICZENIA GIMNASTYKI

PORANNEJ



cele:



pobudzenie funkcji ustroju po śnie



mobilizacja chorego do

rozpoczęcia zajęć w ciągu dnia



wskazania:



ćwiczenia poranne powinien

wykonywać każdy chory, jeżeli

lekarz nie stwierdzi

przeciwwskazań

Metodyka



prowadzimy ze wszystkimi pacjentami, którzy nie

mają przeciwwskazań do tej formy terapii



przed rozpoczęciem ćwiczeń pytamy o ich

samopoczucie



ćwiczeń nie rozpoczyna się u chorych nowo

przyjętych u których nie ma jeszcze rozpoznania

miejscem prowadzenia zajęć są na ogół sale

chorych lub korytarze



ćwiczenia powinny być prowadzone w

pomieszczeniach wietrzonych bez względu na

porę rokułóżka muszą być zasłane



pacjenci nie mogą być w piżamach lub innych

nocnych ubraniach

Metodyka cd



zajęcia należy prowadzić przed poranną

toaletą i śniadaniem



czas trwania ćwiczeń – około 15-20 minut



chorych doświadczonych z długim stażem

szpitalnym możemy wykorzystać do

pomocy



chorych sprawniejszym wykorzystujemy do

pomocy chorym mniej sprawnym



jeżeli możliwości techniczne na to

pozwalają prowadzimy zajęcia przy muzyce

Zasady wykonania ruchu:



stosujemy ćwiczenia oddechowe eksponujące

przeponowy tor oddychania (wpływają one na

poprawę perystaltyki jelit i włączają w krwiobieg

rezerwy krwi z wątroby i śledziony)



ćwiczenia rozpoczynamy od ruchów w małych

obwodowych stawach i stopniowo uruchamiamy

większe, co wiąże się z uaktywnieniem dużych

zespołów dynamicznych



tempo ćwiczeń wolne, ruchu obszerne w pełnym

zakresie fizjologicznym, oparte na ćwiczeniach

kształtujących



nie stosujemy ćwiczeń oporowych



przy opracowaniu zestawu ćwiczeń należy

uwzględnić rodzaj i umiejscowienie schorzenia

Sport osób

niepełnosprawnych



Jakie dyscypliny sportu uprawiają

niepełnosprawni?



Dyscypliny zimowe



NARCIARSTWO, BIATHLON, SANECZKARSTWO



Grupowe dyscypliny sportowe



KOSZYKÓWKA, SIATKÓWKA, RUGBY



Indywidualne dyscypliny sportowe



ŁUCZNICTWO, KRĘGLE, TENIS ZIEMNY,

KOMETKA, TENIS STOŁOWY, PŁYWANIE,

NURKOWANIE, ŻEGLARSTWO, WIOŚLARSTWO I

KAJAKARSTWO, LEKKAATLETYKA, PIĘCIOBÓJ,

WYŚCIGI NA WÓZKACH, PODNOSZENIE

CIĘŻARÓW, SZERMIERKA, WSPINACZKA

NARCIARSTWO



Inwalidzi jeżdżą na nartach rekreacyjnie ( na

obozach lub indywidualnie, po przyuczeniu)

oraz sportowo. Wyczyn sportowy w narciarstwie

nie może doprowadzić do pogłębienia

istniejących wad. Trudno całkowicie

wyeliminować problem ryzyka w czasie jazdy

zawodniczej, ale zmniejsza się je do minimum.



Pacjenci po amputacji, zaopatrzeni w

specjalne kijki z nartką na końcu lub inny

specjalistyczny sprzęt , posługując się

zmodyfikowaną techniką jazdy mogą

pokonywać trudne trasy zjazdowe.



Przygotowanie

niepełnosprawnego do jazdy na

nartach wymaga specjalnego

treningu i powinno przebiegać

stopniowo. Najpierw ćwiczenia

na sali gimnastycznej, które

powinny mieć na celu

wzmocnienie siły mięśniowej i

podniesienie sprawności

ogólnej i specjalnej

ukierunkowanej na narciarstwo.

BIATHLON



Do udziału w zawodach

biatlonowych dopuszczeni są

inwalidzi reprezentujący

grupy:



amputacja kończyn górnych i

dolnych,



inne uszkodzenia narządu

ruchu.

SANECZKARSTWO



Ta dyscyplina ze względu na brak

odpowiednich obiektów i sprzętu sportowego

w Polsce nie została jeszcze wciągnięta do

programu zawodów sportów zimowych.

Mogą je uprawiać osoby po amputacji

kończyn, z uszkodzeniem kończyn dolnych,

osoby z diplegią (czyli symetrycznym

uszkodzeniem obustronnym), paraplegicy.



Wszystkich zawodników musi cechować

normalna, prawidłowa funkcja ramion i

bioder.



każdej grupie obowiązują

dwa ślizgi zarówno dla

kobiet jak i dla mężczyzn.

Obowiązkowy jest

systematyczny trening z

różnych poziomów. Mierzony

jest czas dwóch ślizgów

treningowych. W dzień

zawodów, przed

rozpoczęciem konkurencji

odbywa się jeden próbny

ślizg bez pomiaru czasu.



1. Sanki zastępują

narty i nie jest

dozwolone

montowanie

urządzeń

sterujących.



2. Do

odepchnięcia się

lub do kierowania

sankami mogą być

używane dwa kijki.

Grupowe dyscypliny sportowe



Gry zespołowe zajmują ważne miejsce w sporcie

osób niepełnosprawnych, ze względu na ich

wszechstronne rozwijanie poszczególnych cech

motorycznych i poprawę ogólnej sprawności

fizycznej. Dają one możliwość współdziałania w

grupie a to jest bardzo ważne dla

niepełnosprawnych. Grupa motywuje do

wykonywania zadań ruchowych. Gracze nabierają

wiary we własne siły, następuje wzrost zaufania

do własnych możliwości, nawiązują nowe

znajomości z ludźmi o podobnym schorzeniu.

Grupa samorzutnie lub celowo zmusza do

określonych działań.

Koszykówka



Ten rodzaj sportu posiada przede

wszystkim wysokie walory

psychoterapeutyczne, wypływające z

konieczności wykazania się przez

graczy aktywną i samodzielną pracą.

Ciągłe zmiany sytuacji na boisku są

elementem ćwiczącym uwagę i zdolność

koncentracji. Koszykówka jest

korzystną formą rekreacji i sportu dla

osób poruszających się na wózkach

inwalidzkich. Sytuacje, które spotyka

się w grze zmuszają do ciągłego

doskonalenia techniki jazdy, do

dokonywania ewolucji , których

opanowanie przyczynia się do

sprawniejszego w ogóle poruszania się

niepełnosprawnego w różnych

sytuacjach terenowych.

Siatkówka



Siatkówka, podobnie jak koszykówka,

daje również dużo możliwości

wykazywania się przez osoby

niepełnosprawne efektywnym

współdziałaniem w grupie. W grze

używa się podobnie jak w normalnych

rozgrywkach, boiska podzielonego na

połowę siatką. Istnieją też możliwości

adaptacyjne takie jak obniżenie siatki, u

pacjentów poruszających się o kulach

lub na wózku można zmniejszyć

wymiary pola, oraz w grze może brać

udział więcej niż 6 zawodników po

jednej stronie, równomiernie

rozmieszczonych na całej połowie

boiska..

RUGBY



Drużyna na boisku

składa się z 4 graczy -

ani mniej ani więcej. W

celu ochrony

niepełnosprawnych

przed dyskryminacją, a

jednocześnie dla

zapewnienia ogólnej

równowagi gry,

zawodnicy są podzieleni

na grupy, odpowiednio

do umiejętności i

możliwości.



Ten dość złożony i często arbitralny

proces nazywany jest kwalifikacją.

Wystarczy powiedzieć, że system

klasyfikacji, zmusza drużynę do grania

wszystkimi graczami, teoretycznie

eliminując tę samą dyskryminację

niepełnosprawnych, która

zadecydowała o powstaniu sportu.



Wygrywanie i przegrywanie

Ćwiczenia zapobiegające

bólom krzyża



Obejmują takie dolegliwości jak migrena,

kręgowopochodny ból głowy, zespół

bolesnego barku, dyskopatia, rwa

kulszowa, lumbago, bóle zwyrodnieniowe

stawów kręgosłupa czy uporczywe bóle

mięśni pleców. Najczęstsze są tzw. bóle

krzyża czyli dolegliwości kręgosłupa

lędźwiowego. Mogą one towarzyszyć wielu

chorobom kręgosłupa, jak też wynikać z

wielu innych chorób, nie związanych

bezpośrednio z kręgosłupem



W zapobieganiu bólom

krzyża najważniejsza

jest gimnastyka

polegająca na

rozciąganiu i

wzmacnianiu mięśni

podtrzymujących

kręgosłup. Doskonała

jest gimnastyka

izometryczna, która

wzmacnia mięśnie bez

obciążania kręgosłupa.

Gorąco polecamy

również jogę. Naprawdę

potrafi zdziałać cuda.

Joga to nie tylko giętki

kręgosłup, ale i

wyciszenie oraz

zmniejszenie poziomu

adrenaliny

odpowiedzialnej za

stres.

Zasady ogólne ćwiczeń



Wykonywane ćwiczenia nie mogą wywoływać bólu.



Intensywność ćwiczeń powinna być dostosowana

do wydolności ćwiczącego.



Ćwiczenia należy wykonywać spokojnie, w

równym tempie, oddychając równomiernie.



Zalecany czas wykonywania ćwiczeń wynosi 20

minut.



Każde ćwiczenie należy powtórzyć 5-10 razy.



Ćwiczyć należy w dobrze przewietrzonym

pomieszczeniu.



Ćwiczenia wykonujemy na równej powierzchni,

najlepiej na niezbyt miękkim materacu rozłożonym

na podłodze.

Przykładowy zestaw cwiczeń:



1. Podciąganie kolana do klatki

piersiowej



Pozycja wyjściowa: leżenie na plecach.



Ćwiczenie: Zegnij jedną nogę, obejmij

rękami z tyłu udo i podciągaj powoli do

klatki piersiowej. Druga noga w tym

czasie pozostaje płasko na podłożu.

Utrzymaj pozycję przez 30 sekund i

powróć do pozycji wyjściowej. Powtórz

ćwiczenie drugą nogą.

2. Napinanie mięśni brzucha



Pozycja wyjściowa:

leżenie na plecach.



Ćwiczenie: Zegnij

kolana, stopy oparte

na podłożu, ręce

wzdłuż tułowia lub

pod głową. Napnij

mięśnie brzucha z

przywarciem

kręgosłupa do

podłoża, wytrzymaj

około 5 sekund, a

następnie całkowicie

rozluźnij mięśnie.

Uwaga: nie

wstrzymuj oddechu!

3. Skręt bioder



Pozycja wyjściowa:

leżenie na plecach.



Ćwiczenie: Zegnij nogi

w kolanach, stopy ułóż

płasko na podłożu.

Skrzyżuj ramiona na

klatce piersiowej.

Odwróć głowę na prawo

i w tym samym czasie

obróć oba kolana na

lewo. Pozostań w tej

pozycji kilka sekund i

powróć do pozycji

wyjściowej. Ponownie

zegnij nogi i powtórz

ćwiczenie w drugim

kierunku.

4. Unoszenie miednicy



Pozycja wyjściowa: leżenie

na plecach, nogi razem,

kolana zgięte, stopy płasko

na podłożu, ramiona

skrzyżowane na piersiach.



Ćwiczenie: Opierając się

całą powierzchnią stóp i

górną częścią tułowia o

podłogę, unoś pośladki

tak, by wyprostować tułów

względem ud. Napinaj

przy tym silnie mięśnie

pośladków, by miednica

nie opadała w dół.

Wytrzymaj 5 sekund i

powróć do pozycji

wyjściowej.

Ćwiczenia dla osób otyłych



Wskazania do

stosowania

otyłość



Cel -utata

tkanki

tłuszczowej

Jaki rodzaj aktywności

fizycznej jest najlepszy dla

osób otyłych ?



Są to ćwiczenia

aerobowe czyli

tlenowe, podczas

których spalane są

zarówno węglowodany

jak i tłuszcze. Do

spalania tłuszczu

potrzebny jest tlen,

który musi zostać

przetransportowany

przez układ

oddechowy i układ

krążenia do komórek,

dlatego proces ten
przebiega wolno.



Na początku aktywności fizycznej

organizm zużywa materiał zapasowy w

postaci węglowodanów, dopiero po

pewnym czasie zaczyna spalać tłuszcze.

Dlatego, żeby spalić tłuszcz potrzebna

jest dłuższa aktywność fizyczna, co

najmniej 30 – 40 minut o średnim

nasileniu, np. lepiej jechać na rowerze

ćwiczeniowym 30 minut na najniższym

obciążeniu, niż 5 – 10 minut na

obciążeniu większym. Tępo ćwiczeń

powinno być w zakresie 50 – 70 % tzw.

tętna maksymalnego.

Ćwiczenia po mastektomii



Usprawnianie szpitalne po zabiegu

mastektomii jest często zbyt krótkie. Istotne

jest aby kobieta miała świadomość, że

systematyczna fizjoterapia znacznie wpłynie

na jej samopoczucie i sprawność. Większość

ćwiczeń można samodzielnie wykonywać w

warunkach domowych- ważne są tylko

zasady wykonywania: systematyczność, ale

obciążenie delikatne. Ćwiczenia należy

przeplatać wysokim ułożeniem kończyny-

jest to pozycja, która umożliwia odpływ

chłonki, zapobiega więc powstawaniu

obrzęków.



Po zabiegu mastektomii, typowe są

ograniczenia ruchomości w obrębie

kończyny górnej. Często

towarzyszą temu obrzęki. Podaję

parę ćwiczeń, które pozwolą na

samodzielną opiekę, i

usprawnianie.

Ćwiczenia:



1-3 doba po zabiegu:



- zaciskanie dłoni w pięść



- rozczapierzanie i łączenie palców



- zgięcie/ wyprost kończyny górnej w stawie łokciowym

(dłoń skierowana do



barku)



- chwyt rękami za łokcie (ręka po stronie operowanej

spoczywa na zdrowej). Unoszenie kończyn w górę



- kończyny górne wyprostowane w stawach łokciowych,

palce rąk splecione,



kończyna strony operowanej spoczywa na kończynie

strony zdrowej. Unoszenie kończyn do góry



- kończyny górne wyprostowane, ruch w bok i do góry,

prowadząc go po łóżku.

Metodyka ćwiczeń:



Należy je powtarzać przynajmniej 3x w

ciągu dnia. Każde ćwiczenie powtórzyć 15-

30 razy. Ruch prowadzony ma być do

granicy bólu, bez przekraczania jej. Po

każdym ćwiczeniu należy wykonywać

wstrząsania całą kończyną górną przez

około 5 sekund oraz pogłębione

oddychanie. W czasie ćwiczeń

oddechowych należy trzymać ręce na

biodrach.



4-6 doba po zabiegu:



Pozycja wyjściowa do ćwiczeń- siad na

krześle, z oparciem stóp o podłoże.



- unoszenie barków do góry



- krążenia barków w tył



- chwyt rękami za łokcie (ręka po

stronie operowanej spoczywa na

zdrowej). Unoszenie kończyn w górę



- kończyny górne wyprostowane w

stawach łokciowych, palce rąk

splecione,



kończyna strony operowanej spoczywa

na kończynie strony zdrowej. Unoszenie

kończyn do góry



- kończyny na szerokość barków-

równoczesne unoszenie w górę



- unoszenie kończyn górnych bokiem w

górę



Po każdym ćwiczeniu należy wykonać

wstrząsanie kończyną i ćwiczenia

oddechowe.



7-9 doba po zabiegu:



Ćwiczenia wykonuje się z laseczką-

pozwala to kontrolować ruch i dozować

go. Laseczkę trzymamy na szerokość

barków.



1. unoszenie laseczki w

wyprostowanych kończynach górnych



- opuszczenie ramion z laseczką na kark

(zgięcie w łokciach)



- wyprost w łokciach



- opuszczenie laseczki na kolana



2. Uniesienie laseczki nad głowę,

następnie ruch w prawo i lewo.

Opuszczenie



laseczki na kolana



3.Chwyt jedną ręką za koniec laseczki i

podnoszenie jej w górę. Potem zmiana



ręki.



4. Chwyt laseczki na szerokość barków.

Krążenia do tyłu po torze "ósemki" w



prawą, potem w lewą stronę



5. Stanie przodem do ściany-

"wchodzenie" i "schodzenie" palcami po

ścianie



6. Stanie bokiem do ściany-

"wchodzenie" i "schodzenie" palcami po

ścianie

PIONIZACJA I NAUKA CHODU



u osób zdrowych przy zmianie pozycji poziomej na

pionową obserwuje się przyspieszenie tętna i

zmniejszenie amplitudy ciśnienia krwi od 5 – 25 mmHg

(głównie na skutek spadku ciśnienia skurczowego)



próba ortostatyczna u sportowców wykazuje, że

różnica wskaźników ciśnienia i tętna przy

wykonywanej próbie jest tym mniejsza im wyższy jest

stopień wytrenowania



dostosowanie układu krążenia do zmiany pozycji z

leżącej na stojącą następuje na drodze odruchowej,

głównie z receptorów łuku aorty i zatok szyjnych

prawego przedsionka oraz narządów wewnętrznych

(wątroba,śledziona)



podczas unieruchomienia zdolność

odruchowego wyrównywania przez

układ krążenia zaburzeń wynikających

ze zmiany pozycji ulega zanikowi,

wynikają z tego różnorodne objawy:



omdlenie



osłabienie



zaburzenia świadomości



zaburzenia widzenia



złe samopoczucie – uczucie słodkości w

ustach



nudności



podczas pionizacji następuje bierne

przemieszczanie się krwi do jamy

brzusznej i kkd (zgodnie z działaniem

siły grawitacji), co powoduje

zmniejszenie się wypełnienia zatok

serca i spadek ciśnienia tętniczego



pionizacja umożliwia wyzwalanie

bogatej sygnalizacji proprioceptywnej

co wpływa na odruchowe napinanie

mięśni w pozycji spionizowanej



obserwacja chorych pionizowanych po

okresie bezruchu pozwala stwierdzić, że

jest to trening o znacznym obciążeniu

fizycznym

wynika to z:



braku naturalnych odruchów

regulujących postawę



na skutek tego dochodzi do

napinania w sposób

nieskoordynowany odległych

zespołów mięśniowych



brak adaptacji w podstawowych

układach fizologicznych



ogromne emocje



cele:



stopniowe pobudzenie

zdolności przystosowawczych

ustroju do nowej pozycji

pionowej



przeciwwskazania



stany po nakłuciu

dolędźwiowym

metodyka - pionizacja



etapy pionizacji



1. uniesienie głowy



2. pozycja półsiedząca o różnym kącie

nachylenia tułowia - podparty



3. siad płaski – podparty



4. pozycja półsiedząca lub siad płaski bez

podparcia



5. siad ze spuszczonymi nogami – podparty



6. siad ze spuszczonymi nogami – bez podparcia



7. stanie przy łóżku – z podparciem / pełna

pionizacja na stole pionizacyjnym*



8. stanie przy łóżku - bez podparcia



pełna pionizacja na stole pionizacyjnym

Wskazania



stan po długotrwałym przebywaniu w

łóżku\



porażenie kkd



trudności bądź niemożność pionizacji

przyłóżkowej



chory nieprzytomny



waga i wzrost znacznie przekraczająca

wagę i wzrost fizjoterapeuty



stół pionizacyjny umożliwia stopniową i

powolną zmianę pozycji z poziomej na

pionowąmożliwość regulacji:



kąta nachylenia ciała do podłoża (im bliżej

pionu tym większe obciążenie)



czasu trwania pionizacji



pionizacja na stole wymaga prawidłowego

ułożenia chorego które polega na:



wyrównaniu skrócenia czynnościowego

kończynnieznacznym odwiedzeniu w stawach

biodrowych (około 5°)



pełnym podparciu stóp



zabezpieczeniu pasami stawów (kolanowych,

biodrowych) oraz klatki piersiowej



jeżeli stwierdzamy, że przez pionizację bierną

chory w pełni przystosował się do pozycji

stojącej rozpoczynamy pionizację czynną

Przystosowanie do pozycji

stojącej



gdy tętno przy zmianie pozycji nie wzrośnie więcej

niż 20-30% tętna spoczynkowego (powyżej może dojść

do zaburzeń w przepływie chłonki, migotania

przedsionków i komór serca)



okres wzrostu ciśnienia powinien być kilkuminutowy

(jeżeli wzrośnie do 30% a po 2-3 minutach spadnie

można pozostawić pacjenta w danej pozycji – jeśli nie

to powrót do pozycji którą pacjent dobrze tolerował)



jeżeli w trakcie pionizacji ciśnienie rozkurczowe

wzrośnie powyżej 100 - pionizację cofamy do

poprzedniego etapu



ciśnienie skurczowe może wzrosnąć do 20% w

stosunku do rozkurczowego

możliwość ponownej

adaptacji do pozycji pionowej

zależy od:



czasu przebywania w łóżku



wieku pacjenta



chorób współistniejących



wydolności organizmu, oraz

wydolności układu krążeniowo-

oddechowego



wcześniejszej rehabilitacji

metodyka – nauka chodu



I. etap



nauka lokomocji – wózek inwalidzki

przesiadanie się z łóżka na wózek



jazda na wózku po równym podłoż

zsiadanie z wózka na ziemię i

powrót



jazda po terenach pochyłych



manewrowanie wózkiem

II. etap

właściwa nauka chodu

rozpoczyna się od ćwiczeń w

barierkach



ćwiczenia równoważne:



sterowane górą – przenoszenie ciężkiej piłki kkg



sterowane dołem – stanie na jednej nodze, wykroki



ćwiczenia z balansem miednicy – uzyskujemy prawidłowe

obciążanie kończyn



chód ze swobodnym pokonywaniem dystansu – zwracamy

uwagę na prawidłowość poszczególnych faz chodu



najczęstsze błędy:



skracanie czasu fazy podporu



skracanie długości kroku



konsekwencja – chód krokiem dostawnym



w momencie opanowania chodu krokiem

czterotaktowuym w barierkach rozpoczynamy naukę

chodu poza nimi

III. etap



a) chodzenie przy pomocy balkonika



podeszły wiek



nasilone procesy miażdżycowe



inne choroby towarzyszące obniżające

wydolność ogólną



b) chodzenia przy pomocy kul



niepełny zrost kostny



zakaz obciążania kończyny



brak kończyny przed zaprotezowaniem



c) chodzenie bez pomocy

ortopedycznych

równolegle z opuszczeniem

barierek rozpoczyna się

naukę trzech nowych

elementów:



1.chodzenie po podłożach o zmiennej twardości



trudniej na miękkich podłożach



niezbędna jest bardzo dobra asekuracja



2. chodzenie z pokonywaniem różnicy poziomów



rozpoczynamy naukę na schodach niskich z

poręczą



pierwszy krok przy wchodzeniu wykonuje

kończyna zdrowa



przy schodzeniu pierwszy krok wykonuje

kończyna chora



kolejny etap – schody komunikacyjne



3. nauka padania

Zasady:



nie bronić się przed upadkiem za wszelką

cenę



odrzucić od siebie kule w momencie

zachwiania równowagi



padać tak by upaść do przodu



amortyzacja przez ugięcie kkg w stawach

lokciowych



powrót do pozycji pionowej samodzielny,

uniesienie miednicy i cofanie kkg, przy

wyprostowanych stawach kolanowych i

stopach opartych o ścianę asekuracja

Zasady asekuracji



1. nie polega na utrzymaniu pacjenta w

pozycji pionowej, lecz na bezpiecznym

sprowadzeniu go na podłoże



2. fizjoterapeuta porusza się z tyłu lub z

boku, możliwie jak najbliżej, ale tak by nie

krępować swobody ruchów w momencie

krytycznym musi stać pewnie na obu kończynach



w przypadku utraty równowagi należy

pacjenta chwycić pod pachy, ściągnąć w tył na

siebie i po ugiętych kkd sprowadzić do pozycji

siedzącej



3. przy nauce chodu po schodach

fizjoterapeuta musi stać zawsze poniżej pacjenta

Koniec.