1
.
„WPROWADZENIE DO
SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA
JAKOŚCIĄ ZGODNYCH
Z NORMAMI ISO SERII 9000”
Prowadzący:
dr Karol Chrabański
2
.
TEMATYKA
nr slajdu
1. Podstawy zarządzania jakością
3
2. Osiem zasad zarządzania jakością
8
3. Rodzina norm ISO 9000
9
4. Struktura normy ISO 9001:2000
14
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
17
6. Wymagania normy ISO 9001:2000 oraz wytyczne normy ISO 90003:2004:
- dokumentacja
21
- odpowiedzialność kierownictwa
46
- zarządzanie zasobami
52
- realizacja wyrobu
58
- pomiary, analiza i doskonalenie
109
- audity
120
3
1. Podstawy zarządzania jakością
1. Podstawy zarządzania jakością
J AKOŚĆ
Skąd w
iem
y że dany w
yrób jest dobrej / złej jakości?
Czy ten sam
w
yrób jest tej sam
ej jakości dla dw
óch
różnych osób?
J akie elem
enty decydują o jakości w
przypadku usług?
WYRÓB
wg ISO 9000
(3.4.2)
- wynik procesu
4
1. Podstawy zarządzania jakością
1. Podstawy zarządzania jakością
Gdyby
1%
wyrobów czy usług był
„złej” jakości
oznaczałoby to:
20 000 zagubionych przesyłek pocztowych na godzinę,
niezdrową wodę do picia przez 15 minut każdego dnia,
5 000 błędnie przeprowadzonych operacj i chirurgicznych
w ciągu tygodnia,
dwa za krótkie lub za długie lądowania w dużych portach lotniczych w
ciągu każdego dnia,
200 000 mylnie zrealizowanych recept aptecznych w każdym roku,
przerwy w dostawach elektryczności przez 7 godzin
każdego miesiąca.
5
1. Podstawy zarządzania jakością
1. Podstawy zarządzania jakością
JAKOŚĆ
wg ISO 9000
(3.1.1)
- stopień, w jakim zbiór inherentnych właściwości
spełnia wymagania
6
1. Podstawy zarządzania jakością
1. Podstawy zarządzania jakością
PRZYCZYNY WZROSTU WYMAGAŃ JAKOŚCIOWYCH
NOWE UREGULOWANIA
PRAWNE
- przepisy bezpieczeństwa,
- rozporządzenia w dziedzinie
ochrony środowiska
- ustawa o odpowiedzialności
cywilnej za wyrób
- normy / wytyczne
WZROST OCZEKIWAŃ
KLIENTÓW
- dodatkowe funkcje
- coraz większa kompleksowość
- większa wydajność
- eksploatacja w warunkach
ekstremalnych
- wysoki stopień bezpieczeństwa
- wzrost niezawodności
- łatwość napraw i konserwacji
- "taniość" wyrobów
ZAOSTRZONA
KONKURENCJA
- globalizacja
- technologie wyższego rzędu
- rosnąca presja na koszty
- skrócenie czasu wprowadzania
innowacji
ISTOTNE CELE
PRZEDSIĘBIORSTWA
- nowoczesne wyroby
- wysoka jakość i niezawodność
- wysoki stopień akceptacji
wyrobów na rynku
- wysoka rentowność
- ograniczenie ryzyka
- dobra renoma firmy
SYSTEMY
WYROBY
PROCESY
7
1. Podstawy zarządzania jakością
1. Podstawy zarządzania jakością
R
O
Z
W
Ó
J
K
O
N
C
E
P
C
JI
J
A
K
O
Ś
C
I
1950
2000
- JAKOŚĆ - działanie
specjalistów
- kontrola końcowa
- doskonalenie jakości
poprzez doskonalenie
wymagań jakościowych
- orientacja na produkt
czas
Kontrola
jakości
Zapewnienie
jakości
Zarządzanie
jakością
TQM
- JAKOŚĆ działanie
specjalistów
- kontrola w procesie
projektowym i wytwórczym
- poprawa jakości przez
profilaktykę
- początki orientacji na
proces
- punkt ciężkości: obszary
techniczne
- JAKOŚĆ - działanie
kierownictwa, włączenie do
tego procesu
współpracowników
- kontrola we wszystkich
obszarach tworzących
jakość
- doskonalenie jakości
poprzez doskonalenie
procesów
- wzmocnienie orientacji
na proces
- początek orientacji na
klienta
- JAKOŚĆ - działanie
kierownictwa
- włączenie wszystkich
obszarów i pracowników
- absolutna orientacja
na proces
- absolutna orientacja na
klienta
8
2. Osiem zasad zarządzania jakością
2. Osiem zasad zarządzania jakością
•
ukierunkowanie na klienta
•
przywództwo
•
zaangażowanie osób
•
podejście procesowe
•
podejście systemowe do
zarządzania
•
ciągłe doskonalenie
•
rzeczowe podejście do
podejmowania decyzji
•
wzajemnie korzystne powiązania z
dostawcami
8 ZASAD ZARZĄDZANIA
JAKOŚCIĄ
9
3. Rodzina norm ISO 9000
3. Rodzina norm ISO 9000
Cechy norm ISO serii 9000
dotyczą organizacji pracy
- zawierają zbiór zasad dotyczących organizacji
pracy w przedsiębiorstwie, których zastosowanie przyczynia się do
osiągnięcia stałej jakości wyrobów
określony standard jakości – dla systemu, nie dla wyrobu -
jakość wyrobu
stanowi konsekwencję jakości systemu zarządzania
są
fakultatywne
– ich stosowanie jest dobrowolne
uzupełniają
– a nie zastępują –
przepisy prawa, normy techniczne,
przepisy wewnętrzne
itp., do stosowania których zobowiązane jest
przedsiębiorstwo
są
uniwersalne
– mogą być stosowane przez wszystkie rodzaje
przedsiębiorstw i instytucji bez względu na ich rozmiar oraz charakter
produkowanych wyrobów czy świadczonych usług
mają
charakter międzynarodowy
– na ich podstawie wdrożyło i
certyfikowało systemy zarządzania jakością około 500 000 przedsiębiorstw w
około 150 krajach świata. W Polsce certyfikaty na system zarządzania
jakością wg norm ISO serii 9000 posiada aktualnie około 5 tysięcy
podmiotów.
10
3. Rodzina norm ISO 9000
3. Rodzina norm ISO 9000
rodzina norm ISO 9000
-
opracowywane i modyfikowane przez ISO / TC 176 Quality
management and quality
assurance
-
opublikowane po raz pierwszy w 1987r., znowelizowane w
1994 i 2000r.
normy podstawowe
:
ISO 9000:2000 Quality management systems -
Fundamentals and vocabulary (odpowiednik krajowy - PN-EN ISO
9000:2001 Systemy zarządzania jakością -
Podstawy i
terminologia)
ISO 9001:2000 Quality management systems -
Requirements
(odpowiednik
krajowy
-
PN-EN
ISO
9001:2001Systemy zarządzania jakością - Wymagania)
ISO 9004:2000 Quality management systems - Guidelines
for performance
improvements (odpowiednik krajowy - PN-
EN ISO 9004:2001 Systemy zarządzania
jakością -
Wytyczne doskonalenia funkcjonowania)
ISO
19011:2002
Guidelines
on
Quality
and/or
Environmental Management Systems
Auditing (Odpowiednik
krajowy - PN-EN ISO 19011:- Wytyczne dotyczące
auditowania systemów zarządzania jakością i/lub zarządzania
środowiskowego)
11
3. Rodzina norm ISO 9000
3. Rodzina norm ISO 9000
normy
, specyfikacje techniczne i raporty techniczne
wspomagające
normy podstawowe, zawierające
wytyczne dotyczące specyficznych zagadnień w
ramach systemu zarządzania jakością
/oznaczenia: CD - Committee Draft, DIS - Draft International Standard, TR -
Technical Report, TS - Technical Specification/
np.
•
ISO/CD.2 10005 Quality managament - Guidelines for quality
plans / nowelizacja/
•
ISO 10006:2003 Quality management systems - Guidelines for
quality in projects
•
ISO 10007:2003 Quality management systems - Guidelines for
configuration management
•
ISO 10012:2003 Measurement management systems -
Requirements for measurement
processes and measuring equipment
(odpowiednik krajowy - PN-EN ISO 10012:2003 Systemy
zarządzania
pomiarami - Wymagania dotyczące procesów pomiarowych i wyposażenia
pomiarowego)
•
ISO /TR 10013:2001 Guidelines for managament system
documentation
•
ISO /CD.2 10014 Quality management systems - Guidelines for
realizing financial and
economic benefits
12
3. Rodzina norm ISO 9000
3. Rodzina norm ISO 9000
•
ISO 10015:1999 Quality management - Guidelines for training
(odpowiednik krajowy - PN-ISO
10015:2004 Zarządzanie jakością -
Wytyczne dotyczące szkolenia)
•
ISO/TR 10017:2003 Guidance on statistical techniques for ISO
9001:2000
•
ISO/DIS 10018 Complaints handling - Guidelines for organizations
•
ISO/DIS 10019 Guidelines for selection of management system
consultants and use of their
services
•
ISO/TS 16949:2002 Quality systems - Automotive suppliers -
Particular requirements for the
application of ISO 9001:2000
•
ISO Handbook:2002 ISO 9001 for Small Business - What to do -
Advice from ISO/TC 176
•
ISO Brochure:2000 Quality management principles
•
ISO Brochure:2000 ISO 9000:2000 Selection and use
13
3. Rodzina norm ISO 9000
3. Rodzina norm ISO 9000
normy
dotyczące systemów zarządzania jakością w
tworzeniu
oprogramowania
np.
•
ISO / IEC 90003:2004 Software engineering - Guidelines for
the application of ISO 9001:2000 to computer software (Wytyczne
do stosowania normy 9001:2000 do
tworzenia oprogramowania
)
•
ISO / IEC 12207/AMD1:2002 Information technology - Software life
cycle processes (Procesy cyklu życia oprogramowania - Wytyczne do
tworzenia oprogramowania)
•
ISO / IEC 15504 Information technology - Process assessment
(Wytyczne do auditowania
oprogramowania i oceny dojrzałości
organizacji dostarczającej oprogramowanie)
•
ISO / IEC 15228:2002 Systems engineering - System life cycle
processes (Procesy cyklu życia
systemu - wymagania dla procesów
zachodzących w tworzeniu, eksploatacji i wycofywaniu
systemu)
•
ISO / IEC 19760:2003 Wytyczne do stosowania ISO / IEC 15288
•
ISO / IEC 9128 Miary jakości w oprogramowaniu - kategorie do
oceny jakości oprogramowania
14
4. Struktura normy IS0 9001:2000
4. Struktura normy IS0 9001:2000
KAŻDA ORGANIZACJA MA JAKIŚ SWÓJ,
WYPRACOWANY
SYSTEM
JAKOŚCI
na ile jest on zgodny z modelem ISO
w których miejscach wymaga udoskonalenia,
poprawy,
a w których wystarczy tylko opisać istniejący
stan
kształt SZJ powinien być zależny od
potrzeb, celów,
wyrobów, wielkości i
struktury organizacji.
wymagania dotyczące SJ są zawarte
w punktach normy ISO 9001
norma mówi CO ale nie JAK
15
4. Struktura normy IS0 9001:2000
4. Struktura normy IS0 9001:2000
STRUKTURA NORMY ISO 9001
Wprowadzenie
1.
Zakres normy
2.
Normy przywołane
3.
Terminy i definicje
4.
System zarządzania jakością
4.1 Wymagania ogólne
4.2 Wymagania dotyczące dokumentacji
5.
Odpowiedzialność kierownictwa
5.1 Zaangażowanie kierownictwa
5.2 Zorientowanie na klienta
5.3 Polityka jakości
5.4 Planowanie
5.5 Odpowiedzialność, uprawnienia i komunikacja
5.6 Przegląd dokonywany przez kierownictwo
6.
Zarządzanie zasobami
6.1 Zapewnienie zasobów
6.2 Zasoby ludzkie
6.3 Infrastruktura
6.4 Środowisko pracy
16
4. Struktura normy IS0 9001:2000
4. Struktura normy IS0 9001:2000
7.
Realizacja wyrobu
7.1 Planowanie realizacji wyrobu
7.2 Procesy związane z klientem
7.3 Projektowanie i prace rozwojowe
7.4 Zakupy
7.5 Produkcja i dostarczanie usługi
7.6 Nadzorowanie przyrządów do monitorowania i pomiarów
8.
Pomiary, analiza i doskonalenie
8.1 Wymagania ogólne
8.2 Monitorowanie i pomiary
8.3 Nadzór nad wyrobem nie spełniającym wymagań
8.4 Analiza danych
8.5 Doskonalenie
możliwość tzw.
wyłączeń
17
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
REALIZACJA
WYROBU
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI
POMIAR, ANALIZA,
DOSKONALENIE
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
KIEROWNICTWA
W E
W Y M A G A N I A
Z A D O W O L E N IE
W Y
C i ą g ł e d o s k o n a l e n i e S Z J
SZJ - ujęcie
procesowe
W Y R Ó B
18
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
CYKL PDCA (PDSA) - KOŁO
DEMINGA
P L A N
D
O
C H E C K
/ S T U D Y
A
C
T
19
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
Proces
i
podejście procesowe
PROCES
wg ISO 9000
(3.4.1)
- zbiór działań wzajemnie powiązanych
lub wzajemnie oddziałujących,
które przekształcają wejścia w wyjścia
podejście procesowe
- systematyczna identyfikacja i zarządzanie
procesami stosowanymi w organizacji, a szczególnie wzajemnymi
oddziaływaniami między takimi procesami
20
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
5. Ujęcie procesowe Systemu Zarządzania Jakością
PROCESY REALIZACJI WYROBU
Określanie
wymagań klienta
Opracowanie
oprogramowania
Pomiar
zadowolenia
klienta
Projektowanie
Zarządzanie
zasobami,
w tym
zakupy
Audity
wewnętrzne
Przegląd
Systemu
Zarządzania
Jakością
Postępowa-
nie
z wyrobem
niezgodnym
Działania
korygujące
i
zapobiega-
wcze
Nadzór
nad
dokumentam
i
i zapisami
PROCESY POMOCNICZE
PRZYKŁADOWA
MAPA
PROCESÓW
-
PRZEDSIĘBIORS
TWO
WYTWARZAJĄCE
OPROGRAMOWA
NIE
21
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
Definicje dotyczące dokumentacji (zawarte w normie
ISO 9000:2000)
INFORMACJA
- znaczące dane
DOKUMENT
- informacja i jej nośnik
Nośnikiem może być:
• papier
• dysk komputerowy, dyskietka, CD
• fotografia
• próbka wzorcowa
22
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
Zakres dokumentacji oraz rodzaje nośników zależą
od:
• rodzaju i wielkość organizacji
• złożoności procesów i ich wzajemnego oddziaływania
• złożoności wyrobów
• wymagań klienta
• wymagań zawartych w przepisach
• kompetencji personelu
• zakresu, w jakim niezbędne jest wykazanie spełnienia
wymagań systemu zarządzania jakością
23
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
Każda organizacja określa zakres wymaganej
dokumentacji
i nośniki, jakie należy zastosować.
Zaleca się, aby tworzenie dokumentacji nie było
celem samym w sobie,
ale było działaniem zwiększającym wartość.
24
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
Dokumentacja systemu zarządzania jakością powinna zawierać:
• udokumentowane deklaracje
polityki jakości
i
celów dotyczących
jakości
• księgę jakości
• udokumentowane
procedury
wymagane postanowieniami normy
– 6 obszarów tematycznych
• dokumenty potrzebne organizacji do zapewnienia skutecznego
planowania, przebiegu i nadzorowania jej procesów
–
przepisy, normy techniczne, rysunki, specyfikacje, instrukcje
–
opisy narzędzi, technik, technologii i metod
–
standardy lub dokumenty do projektowania, kodowania, rozwoju oraz
testowania
• zapisy
wymagane
postanowieniami
niniejszej
normy
międzynarodowej
–
19 obszarów tematycznych
25
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
STRUKTURA DOKUMENTÓW SYSTEMU ZARZĄDZANIA
JAKOŚCIĄ
• księga jakości
- dokument, w którym określono SZJ
• procedury
- ustalony sposób przeprowadzania działania lub
procesu
• szczegółowe dokumenty robocze
, np. instrukcje robocze,
stanowiskowe
• zapisy
- dokument, w którym przedstawiono uzyskane wyniki
lub dowody przeprowadzonych działań
26
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
NADZÓR NAD DOKUMENTAMI
• Dokumenty wymagane w systemie zarządzania jakością
powinny być
nadzorowane.
• Należy ustanowić
udokumentowaną procedurę
określającą zasady nadzoru nad dokumentacją.
27
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
NADZÓR NAD DOKUMENTACJĄ DOTYCZY:
• zatwierdzania
dokumentów
• przeglądu
dokumentów i ich aktualizowania w razie potrzeby
• zmiany
dokumentów
• zapewnienia, że odpowiednie wersje dokumentów są
dostępne
w miejscach ich użytkowania
• zapewnienia, że dokumenty są zawsze
czytelne i łatwe do
zidentyfikowania
• zapewnienia, że dokumenty pochodzące z zewnątrz są
zidentyfikowane
i
ich
rozpowszechnianie
jest
nadzorowane
• zapobiegania niezamierzonemu
stosowaniu nieaktualnych
dokumentów i odpowiedniego ich
oznaczania
, jeżeli są
zachowane z jakichkolwiek powodów
28
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
KSIĘGA JAKOŚCI
DOKUMENT, W KTÓRYM OKREŚLONO SYSTEM ZARZĄDZANIA
JAKOŚCIĄ
Organizacja powinna ustanowić i utrzymywać Księgę Jakości, która
zawiera:
• zakres
Systemu Zarządzania Jakością, łącznie ze szczegółami
dotyczącymi wszelkich wyłączeń i ich uzasadnieniem
• udokumentowane procedury
ustanowione dla systemu zarządzania
jakością lub
powołanie się na nie
• opis
wzajemnego
oddziaływania między procesami
Systemu
Zarządzania Jakością.
29
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
CELE KSIĘGI JAKOŚCI
• przedstawienie
polityki jakości, procedur i wymagań
organizacji
• opisanie i wdrożenie
skutecznego Systemu Zarządzania
Jakością
• dostarczenie udokumentowanych podstaw
do
auditowania systemu zarządzania jakością
• prezentowanie
systemu zarządzania jakością do celów
zewnętrznych, takich jak wykazywanie zgodności z ISO
9001:2000
30
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
POLITYKA JAKOŚCI
ogół zamierzeń i ukierunkowanie organizacji,
dotyczące jakości
formalnie wyrażone przez najwyższe
kierownictwo
Najwyższe kierownictwo powinno zapewnić, że polityka jakości:
• jest odpowiednia do celu istnienia organizacji
• zawiera zobowiązanie do spełnienia wymagań i ciągłego doskonalenia
skuteczności systemu zarządzania jakością
• tworzy ramy do ustanowienia i przeglądu celów dotyczących jakości
• jest zakomunikowana i zrozumiała w organizacji
• jest przeglądana pod względem jej ciągłej przydatności
31
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
CELE DOTYCZĄCE JAKOŚCI
przedmiot starań lub zamierzeń w odniesieniu do
jakości
• Cele dotyczące jakości powinny być spójne z polityką
jakości
i zobowiązaniem do ciągłego doskonalenia,
a ich osiągnięcie powinno być mierzalne.
• Poprzez ustanowienie polityki jakości oraz zapewnienie,
że ustanowione są cele dotyczące jakości najwyższe
kierownictwo
daje wyraz swojego zaangażowania w
tworzenie i wdrożenie Systemu Zarządzania Jakością.
32
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
Spis treści przykładowej Księgi Jakości
• DEFINICJE
• WPROWADZENIE
• CHARAKTERYSTYKA FIRMY
– Dane podstawowe, Prezentacja Firmy, Struktura organizacyjna
• SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ
– Wymagania ogólne i wyłączenia
– Wymagania dotyczące dokumentacji
– Mapa procesów
• ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA
• ZARZĄDZANIE ZASOBAMI
• REALIZACJA USŁUGI
• POMIARY, ANALIZA I DOSKONALENIE
• WYKAZ PROCEDUR I INSTRUKCJI SYSTEMU ZARZĄDZANIA
JAKOŚCIĄ
33
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
PROCEDURA
USTALONY SPOSÓB PRZEPROWADZENIA DZIAŁANIA
LUB PROCESU
kto?, co?, gdzie?, kiedy?, na jakiej podstawie?, jak?
Spis treści przykładowej procedury:
– Terminologia
– Przedmiot procedury
– Opis postępowania
– Dokumenty związane
– Wykaz załączników
34
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
Procedury wymagane przez normę ISO 9001:2000
dotyczą:
• nadzoru nad
dokumentami systemu zarządzania
jakością
• nadzoru nad
zapisami
• planowania i przeprowadzania
auditów wewnętrznych
• postępowania z
wyrobem niezgodnym
• prowadzenia
działań korygujących
• prowadzenia
działań zapobiegawczych
35
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
NIEZGODNOŚĆ
DZIAŁANIA
KORYGUJĄCE
Działanie w celu
wyeliminowania
przyczyny wykrytej
niezgodności
lub innej
niepożądanej sytuacji
DZIAŁANIA
ZAPOBIEGAWCZE
Działanie w celu
wyeliminowania
przyczyny
potencjalnej
niezgodności
lub innej
potencjalnej sytuacji
niepożądanej
36
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
NADZÓR NAD ZAPISAMI
• Należy ustanowić i utrzymywać zapisy w celu:
– dostarczania dowodów zgodności z wymaganiami
i
– dowodów skuteczności działania systemu
zarządzania jakością
.
• Zapisy wymagane w systemie zarządzania jakością
powinny być
nadzorowane
.
• Należy ustanowić
udokumentowaną procedurę
określającą zasady nadzoru nad zapisami.
37
ZAPIS JAKOŚCI
to dokument, w którym przedstawiono
uzyskane wyniki lub dowody przeprowadzanych działań
Przykładowe zapisy jakości w przedsiębiorstwie
wytwarzającym oprogramowanie to:
• “Zestawienie wyników testów oprogramowania”
(zawierające rezultaty przeprowadzonych przez Programistów
badań testowych)
• “Raport z
przeglądu projektu systemu informatycznego”
(stanowiący dowód wykonania działania)
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
38
Celem prowadzenia zapisów jakości jest:
• dostarczenie
dowodów zgodności
z wymaganiami
– “Raport wyników testów oprogramowania”
– „Raport z przeglądu projektowania”
– „Raport z przeglądu oprogramowania”
• dostarczenie
dowodów skuteczności działania
systemu zarządzania
jakością
– “Raport z przeglądu systemu zarządzania jakością”
– „Umowy na licencje oprogramowania”
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
39
Zapisy jakości powinny być zaprojektowane, w taki sposób
aby:
• umożliwić ich jednoznaczną identyfikację
poprzez nadanie unikalnych
nazw / numerów / kodów
• zapewnić łatwy dostęp
poprzez stosowanie dwóch form zapisów -
tradycyjnej (papierowej) i / lub elektronicznej
• w maksymalnym stopniu
uprościć sposób prowadzenia zapisów
poprzez korzystanie z gotowych wzorów / formularzy lub szczegółowo
określając ich zawartość informacyjną
• nadzór nad nimi był skuteczny
poprzez przypisanie kompetencji i
odpowiedzialności w tym zakresie poszczególnym pracownikom
• zminimalizować ilość zapisów
przy jednoczesnym spełnieniu
wszystkich wymagań normy - jeden rodzaj zapisu spełnia wymagania
możliwie największej liczby punktów normy
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
40
Przechowywanie i usuwanie zapisów jakości
• Ustalając okresy przechowywania zapisów, należy uwzględnić wymogi zawarte
w ustawach i przepisach wykonawczych.
• W przypadku
zapisów przechowywanych na nośnikach elektronicznych
,
przy ustalaniu czasu przechowywania i dostępności zapisów należy uwzględnić:
– szybkość degradacji nośników,
– dostępność urządzeń oraz oprogramowanie niezbędne do zapewnienia dostępu do
zapisów.
• W przypadku zapisów
przechowywanych w systemach poczty
elektronicznej
. należy uwzględnić:
– zabezpieczenie przed wirusami komputerowymi
– zabezpieczenie przed nieautoryzowanym lub nielegalnym dostępem.
• Przy ustalaniu metod usuwania danych z nośników elektronicznych - po
zakończeniu wymaganego okresu przechowywania - należy ocenić
skuteczność / pewność metody.
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
41
Norma ISO 9001:2000 wymaga utrzymywania
następujących zapisów (1)
• zapisy z przeglądu zarządzania (5.6.1)
• zapisy dotyczące wykształcenia, szkolenia, umiejętności i
doświadczenia personelu (6.2.2)
• zapisy potrzebne do dostarczenia dowodów, że procesy
realizacji
i wyrób będący ich wynikiem spełniają wymagania (7.1)
• zapisy wyników przeglądu wymagań dotyczących wyrobu
i działań wynikających z przeglądu (7.2.2)
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
42
Norma ISO 9001:2000 wymaga utrzymywania
następujących zapisów (2)
• zapisy dotyczące danych wejściowych do projektowania i
rozwoju
związane z wymaganiami dotyczącymi wyrobu (7.3.2)
• zapisy wyników przeglądów projektowania i rozwoju
i wszelkich niezbędnych działań (7.3.4)
• zapisy wyników weryfikacji projektowania i rozwoju
i wszelkich niezbędnych działań (7.3.5)
• zapisy wyników walidacji projektowania i rozwoju
i wszelkich niezbędnych działań (7.3.6)
• zapisy wyników przeglądu zmian w projektowaniu i rozwoju
i wszelkich niezbędnych działań (7.3.7)
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
43
Norma ISO 9001:2000 wymaga utrzymywania następujących
zapisów (3)
• zapisy wyników ocen dostawców
i wszelkich niezbędnych działań wynikających z oceny (7.4.1)
• zapisy z walidacji procesów produkcji i dostarczania usługi (7.5.2)
• zapisy dotyczące jednoznacznej identyfikacji wyrobu (7.5.3)
• zapisy dotyczące własności klienta, w szczególności jeśli została
zagubiona, uszkodzona, uznana za nieprzydatną do stosowania i
poinformowaniu o tym klienta (7.5.4)
• zapisy wyników wzorcowania i sprawdzania wyposażenia do
monitorowania i pomiarów (7.6)
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
44
Norma ISO 9001:2000 wymaga utrzymywania
następujących zapisów (4)
• zapisy z auditów wewnętrznych (8.2.2)
• zapisy z monitorowania i pomiarów wyrobu
wskazujące osobę uprawnioną do zwolnienia wyrobu (8.2.4)
• zapisy dotyczące charakteru niezgodności i wszelkich
później podejmowanych działań, w tym udzielanych
zezwoleń (8.3)
• zapisy wyników podjętych działań korygujących (8.5.2)
• zapisy wyników podjętych działań zapobiegawczych (8.5.3)
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
45
PLAN JAKOŚCI
dokument specyfikujący, które procedury i związane
z nimi zasoby
należy stosować
kto i kiedy ma je realizować w odniesieniu do
określonego
przedsięwzięcia, wyrobu, procesu lub umowy
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością
- dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością