6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- odpowiedzialność kierownictwa

5. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

5.1

ZAANGAŻOWANIE KIEROWNICTWA

5.2

ORIENTACJA NA KLIENTA

5.3

POLITYKA JAKOŚCI

5.4

PLANOWANIE

5.5

ODPOWIEDZIALNOŚĆ, UPRAWNIENIA I

KOMUNIKACJA

5.6

PRZEGLĄD ZARZĄDZANIA

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- odpowiedzialność kierownictwa

Najwyższe kierownictwo (ale i osoby odpowiedzialne za
procesy) powinno dostarczać dowody swojego
zaangażowania w opracowanie, wdrożenie, rozwój i
doskonalenie SZJ poprzez:

•

komunikowanie ważności spełniania wymagań klienta

oraz wymagań

przepisów prawnych – aby zwiększać

zadowolenie klienta
•

ustanowienie polityki jakości i celów dotyczących

jakości - konieczność ich zakomunikowania na wszystkich
szczeblach organizacji, poddawania

przeglądowi

•

przeprowadzanie przeglądów przez kierownictwo

•

zapewnienie dostępności zasobów

5. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

5.1 ZAANGAŻOWANIE KIEROWNICTWA

5.2 ORIENTACJA NA KLIENTA 5.3 POLITYKA JAKOŚCI

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- odpowiedzialność kierownictwa

•

planowanie celów dotyczących jakości /SMART/

5. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

5.4 PLANOWANIE

P L A N

•

planowanie SZJ

planowanie na poziomie organizacyjnym:

- definiowanie modeli cyklu życia oprogramowania

- definiowanie wymagań, jakie ma spełniać: oprogramowanie, projekt
architektury oprogramowania, projekt oprogramowania, kod programu,
dokumentacja oprogramowania

- definiowanie planów zarządzania oprogramowaniem (np. zarządzania
projektem, zarządzania konfiguracją, weryfikacji i walidacji, szkoleniowy

- definiowanie sposobu dostosowania metod inżynierii oprogramowania do
realizowanych projektów

- identyfikowanie narzędzi i środowiska, w którym odbywa się rozwój,
eksploatacja i konserwacja oprogr.

- określenie konwencji w zakresie stosowania języków oprogr. (reguł kodu,
bibliotek, struktur baz danych)

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- odpowiedzialność kierownictwa

Najwyższe kierownictwo powinno:

•

zapewnić zdefiniowanie i zakomunikowanie zakresów

odpowiedzialności, uprawnień oraz

powiązań między nimi

5. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

5.5 ODPOWIEDZIALNOŚĆ, UPRAWNIENIA I KOMUNIKACJA

•

wyznaczyć przedstawiciela /z doświadczeniem w

oprogramowaniu/, który:

- zapewni, że procesy niezbędne dla SZJ są ustanowione, wdrożone i

utrzymywane
- będzie raportował kierownictwu o funkcjonowaniu SZJ oraz

potrzebach doskonalenia
- będzie upowszechniał w organizacji świadomość wymagań klienta
- będzie kontaktował się z organizacjami zewnętrznymi w zakresie

SZJ

•

zapewnić, że istnieją odpowiednie sposoby

komunikacji wewnątrz

organizacji, istnieje

przepływ informacji

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- odpowiedzialność kierownictwa

Kierownictwo powinno planować i przeprowadzać

przegląd SZJ,
aby zapewnić jego ciągłą przydatność, adekwatność i

skuteczność.

Co obejmuje przegląd ?

- ocenę możliwości doskonalenia

- ocenę potrzeb zmian w SZJ (w tym politykę jakości cele
dotyczące jakości)

konieczność utrzymywania zapisów z przeglądu

zarządzania

5. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

5.6 PRZEGLĄD ZARZĄDZANIA

S p r a w o z d a n ie

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- odpowiedzialność kierownictwa

5. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

5.6 PRZEGLĄD ZARZĄDZANIA

• decyzje i działania

dotyczące poprawy

skuteczności

SZJ i jego

procesów

• decyzje i działania

dotyczące doskonalenia
produktów w odniesieniu do
wymagań klienta

• decyzje i działania

dotyczące potrzeb w
zakresie zasobów

• wyniki z auditów
• informacje zwrotne od klienta

(nie tylko reklamacje)

• informacje o funkcjonowaniu

procesów i zgodności wyrobu z

wymaganiami /wyniki ocen

procesu tworzenia

oprogramowania, wyniki ocen

oprogramowania/

• status działań

zapobiegawczych i

korygujących

• działania będące następstwem

poprzednich przeglądów

• zmiany, które mogą mieć

wpływ na SZJ

• zalecenia odnośnie

doskonalenia

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- zarządzanie zasobami

6. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI

6.1

ZAPEWNIENIE ZASOBÓW

6.2

ZASOBY LUDZKIE

6.3

INFRASTRUKTURA

6.4

ŚRODOWISKO PRACY

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- zarządzanie zasobami

Organizacja powinna określić i zapewnić

zasoby

potrzebne

do:

• ustanowienia, utrzymania SZJ

i ciągłego doskonalenia jego skuteczności

• zwiększenia zadowolenia klienta poprzez spełnienie
jego wymagań.

Zasobami organizacji są:

•

pracownicy

•

urządzenia, wyposażenie, usługi niezbędne do

działania organizacji, czyli

infrastruktura

•

warunki, w jakich praca jest wykonywana, czyli

środowisko pracy

6. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI

6.1 ZAPEWNIENIE ZASOBÓW

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- zarządzanie zasobami

Personel wykonujący prace mające wpływ na jakość wyrobu
powinien być kompetentny (poprzez:

wykształcenie,

szkolenie, umiejętności i doświadczenie

Organizacja powinna:

• określić niezbędne kompetencje personelu
• zapewnić szkolenie lub podjąć inne działania w celu
zaspokojenia tych potrzeb
• oceniać skuteczność podejmowanych działań
• utrzymywać zapisy dotyczące wykształcenia, szkolenia,
umiejętności i

doświadczenia

6. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI

6.2 ZASOBY LUDZKIE

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- zarządzanie zasobami

Szkolenie

Potrzeby w zakresie szkolenia należy ustalać, biorąc pod uwagę:

metody projektowania, języki programowania, narzędzia, techniki
oraz zasoby komputerowe

, które mają być wykorzystywane w

procesie rozwoju i zarządzania projektem oprogramowania i
wyrobem. Może okazać się również użyteczne włączenie szkolenia

w zakresie umiejętności i wiedzy w

konkretnej dziedzinie, w której

oprogramowanie jest stosowane

, a także w innych tematach, jak

np. zarządzanie projektem.

Szkolenie niekoniecznie musi polegać na tradycyjnych kursach, ale
może mieć formę:

ćwiczeń, warsztatów, samokształcenia, szkolenia

w trakcie pracy, e-learningu.

Skuteczność szkolenia można oceniać, stosując

pomiar wyrobów i

procesów

oraz

identyfikując obszary usprawnień.

6. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI

6.2 ZASOBY LUDZKIE

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- zarządzanie zasobami

Organizacja powinna określić, zapewnić i utrzymywać
infrastrukturę
potrzebną do osiągnięcia zgodności z wymaganiami
dotyczącymi wyrobu.

Infrastruktura obejmuje:

•

zabudowania, przestrzeń do pracy i związane z nią

instalacje

•

wyposażenie procesu

– sprzęt komputerowy

– oprogramowanie

– narzędzia i wyposażenie niezbędne do tworzenia,
eksploatacji i

konserwacji

oprogramowania (w tym oprogramowanie do tworzenia
i

generowania kodu, do testowania, zabezpieczające,

archiwizujące,

antywirusowe, kontroli dostępu,

biblioteki oprogramowania)

•

usługi pomocnicze

(transport, łączność)

6. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI

6.3 INFRASTRUKTURA

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- zarządzanie zasobami

Organizacja powinna określić środowisko pracy oraz
zarządzać tym środowiskiem w zakresie niezbędnym do
osiągnięcia zgodności wyrobu
z wymaganiami.

Środowisko pracy – warunki, w jakich jest wykonywana praca, tj.:

•

BHP

•

ergonomia

•

metody pracy

•

warunki społeczno - psychologiczne

6. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI

6.4 ŚRODOWISKO PRACY

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

7. REALIZACJA WYROBU

7.1

PLANOWANIE REALIZACJI WYROBU

7.2

PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

7.3

PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

7.4

ZAKUPY

7.5

PRODUKCJA I DOSTARCZANIE USŁUGI

7.6

NADZOROWANIE WYPOSAŻENIA DO

MONITOROWNIA I

POMIARÓW

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Wymagania dotyczące planowania są wymaganiami ogólnymi - są

zasadami planowania procesów realizacji wyrobu.

Organizacja powinna zaplanować i opracować procesy
potrzebne do realizacji wyrobu.

Organizacja powinna określić, tam gdzie jest to stosowne:

•

cele dotyczące jakości i wymagania odnośnie wyrobu

•

potrzeby w zakresie ustalenia procesów, dokumentów oraz

zapewnić zasoby specyficzne dla

wyrobu

•

działania dotyczące weryfikacji, walidacji, monitorowania, kontroli i

badań specyficzne dla

danego wyrobu oraz kryteria przyjęcia wyrobu

•

zapisy dostarczające dowodów, że procesy realizacji i wyrób

będący ich wynikiem

spełniają wymagania

Forma prezentacji danych wyjściowych z planowania zależy od przyjętych w
organizacji metod pracy

7. REALIZACJA WYROBU

7.1 PLANOWANIE REALIZACJI WYROBU

D E P T 2

P H A S E 1

P H A S E 2

P H A S E 3

P H A S E 4

P H A S E 5

D E P T 3

D E P T 4

D E P T 5

D E P T 6

D E P T 1

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Procesy, działania i zadania należy planować i wykonywać,
stosując modele cyklu życia oprogramowania, z
uwzględnieniem skali, złożoności, bezpieczeństwa, ryzyka i
integralności.

W przypadku wyrobów, których awaria niesie ryzyko
obrażeń u ludzi, prowadzi do szkód materialnych,
pogorszenia środowiska, w procesie projektowania i rozwoju
oprogramowania należy uwzględnić wymagania ustalające
wymaganą „odporność” i sposób reagowania w przypadku
zagrożenia awarią.

7. REALIZACJA WYROBU

7.1 PLANOWANIE REALIZACJI WYROBU

D E P T 2

P H A S E 1

P H A S E 2

P H A S E 3

P H A S E 4

P H A S E 5

D E P T 3

D E P T 4

D E P T 5

D E P T 6

D E P T 1

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Planowanie jakości oprogramowania na poziomie
projektu uwzględnia:

•

plany rozwoju oprogramowania

•

wymagania jakościowe związane z wyrobem i/lub procesami

•

dostosowanie SZJ i/lub identyfikacja konkretnych procedur /

instrukcji
•

właściwe dla danego projektu procedury, instrukcje (np. dotyczące

testów)
•

metody, modele cyklu życia, narzędzia, języki programowania,

biblioteki, struktury
•

kryteria rozpoczęcia i zakończenia każdego etapu projektu

•

rodzaje przeglądów i innych działań weryfikacyjnych i

walidacyjnych
•

procedury zarządzania konfiguracją

•

pomiary i działania monitorujące

•

osoby odpowiedzialne za zatwierdzenie rezultatów procesów

•

potrzeby szkoleniowe w zakresie narzędzi i technik; planowanie

szkoleń
•

wymagane zapisy

•

zarządzanie zmianami (np. zasobów, harmonogramu, umowy)

7. REALIZACJA WYROBU

7.1 PLANOWANIE REALIZACJI WYROBU

D E P T 2

P H A S E 1

P H A S E 2

P H A S E 3

P H A S E 4

P H A S E 5

D E P T 3

D E P T 4

D E P T 5

D E P T 6

D E P T 1

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Określenie wymagań dotyczących wyrobu:
•

wymagania wyspecyfikowane przez klienta (w

tym działania serwisowe)
•

wymagania nie ustalone przez klienta, ale

konieczne

dla

wyspecyfikowanego

lub

znanego, zamierzonego użytkowania
•

wymagania wynikające z ustaw i przepisów

•

wszelkie inne dodatkowe wymagania ustalone

przez organizację

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Działania w zakresie wymagań:
-

ustalanie wymagań: metody uzgadniania wymagań,

autoryzowania i śledzenia

zmian, metody oceny prototypów i

wersji

demonstracyjnych,

metody

rejestrowania

przeglądania wyników dyskusji wszystkich zainteresowanych stron
-

opracowywanie wymagań w ścisłej współpracy z klientem

lub użytkownikami - tak

aby zapobiec nieporozumieniom

dot. np. definicji, użytych terminów
-

uzyskiwanie aprobaty klienta dla wymagań

ustalenie metody identyfikowania wymagań dotyczących

wyrobu końcowego
Nie wszystkie wymagania mogą zostać ustalone na tym etapie,
część z nich dopiero w trakcie realizacji projektu.
-

uwzględnienie

wymagań

dotyczących

środowiska

roboczego

(funkcjonalność,

niezawodność,

użyteczność,

wydajność, łatwość konserwacji, przenośność)
-

określenie interfejsu z innymi programami lub systemami

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Przegląd wymagań dotyczących wyrobu

Musi być wykonany przed zobowiązaniem się do dostarczenia
wyrobu klientowi (przed złożeniem oferty, akceptacją umów lub
zamówień, akceptacją zmian do umów lub zamówień).
Przegląd musi zapewnić, że:

•

wymagania dotyczące wyrobu zostały zdefiniowane – CZY

KLIENT I

ORGANIZACJA ROZUMIEJĄ TO SAMO

POD POJĘCIEM “WYMAGANIA”
Uwaga: jeżeli klient przekazał swoje wymagania w formie
nieudokumentowanej, to te wymagania klienta muszą być przez
organizację potwierdzone przed ich akceptacją

•

wymagania zawarte w umowie lub zamówieniu, a różniące

się od

poprzednio wyrażonych, zostały wyjaśnione

•

organizacja posiada zdolność do spełnienia zdefiniowanych

wymagań

konieczność utrzymywania zapisów z przeglądu i działań z

niego wynikających

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Przegląd wymagań:
-

możliwość

sprostania

wymaganiom

osiągnięcia

charakterystyk wyrobu (w tym charakterystyki oprogramowania:
funkcjonalność, niezawodność, użyteczność,

konserwowalność,

przenośność, skuteczność)
-

standardy projektowania i rozwoju oprogramowania i

procedury
-

identyfikacja urządzeń, narzędzi, pozycji oprogramowania i

danych, które ma

dostarczyć klient

system operacyjny lub platforma sprzętowa

porozumienie nt. kontroli zewnętrznych interfejsów z

oprogramowaniem
-

wymagania dot. kopiowania i dystrybucji

kwestie związane z klientem: procesy cyklu życia

narzucone przez klienta, okres w

którym organizacja jest

zobowiązana dostarczyć kopie, możliwość odczytania kopii
głównych

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Przegląd wymagań (cd.):
-

kwestie

zarządzania:

zarządzanie

ryzykiem*,

odpowiedzialność

organizacji

zakresie

prac

podwykonawców, planowanie postępu prac, przeglądów i wyników,

wymagania związane z instalacją, konserwacją i pomocą

dla klienta, dostępność

we właściwym czasie zasobów

technicznych, ludzkich i finansowych
-

kwestie prawne, bezpieczeństwa i poufności : co jest

przedmiotem praw

własności

intelektualnej,

umów licencyjnych, wymagań przepisów, poufności i

ochrony

informacji, w tym patentów i praw autorskich; nadzór nad kopią
główną,

prawa dostępu klienta do tej kopii i jej kontroli;

uzgodnienie poziomu ujawniania

informacji

klientowi;

ustalenie warunków gwarancji, odpowiedzialność / kary

umowne związane z kontraktem

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

*Uwzględnienie ryzyka w trakcie przeglądu wymagań:
-

kwestie krytyczności, bezpieczeństwa i zabezpieczeń

możliwości i doświadczenie organizacji i jej dostawców

rzetelność wycen zasobów i czasu niezbędnego dla

poszczególnych działań
-

istotne różnice pomiędzy czasem potrzebnym do

dostarczenia a czasem

wynikającym z planów, z

uwzględnieniem

optymalizacji

kosztów

celów

jakościowych
-

znaczne geograficzne rozproszenie organizacji, klientów,

użytkowników,

dostawców

duży stopień nowości technicznej

niska jakość lub mała dostępność dostarczonego

oprogramowania i narzędzi
-

mała precyzja i znaczna zmienność określenia wymagań

klienta i zewnętrznych interfejsów

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Przedstawiciel klienta
Na kliencie może ciążyć określony zakres odpowiedzialności
wynikający z kontraktu, np.:
-

współpraca klienta z organizacją

dostarczenie w odpowiednim czasie niezbędnych informacji

podjęcie decyzji odnośnie działań

reprezentowanie potencjalnych użytkowników wyrobu,

organizowanie dostępu do

końcowych użytkowników

reprezentowanie zarządu

zajmowanie się oprogramowaniem, danymi i narzędziami

dostarczonymi przez

klienta, a uznanymi za nienadające się do

użytku

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Komunikacja z klientem

Organizacja musi zidentyfikować i wdrożyć skuteczne
ustalenia dotyczące komunikacji z klientami odnośnie:
•

informacji o wyrobie

•

sposobu postępowania z zapytaniami ofertowymi,

ofertami, umowami (w

tym zmiany)

•

informacji zwrotnych od klienta

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Komunikacja z klientem:

•

w trakcie rozwoju oprogramowania - wspólne

przeglądy:
- informacje o produkcie (np. plany rozwoju, zgodność projektu z
wymaganiami uzgodnionymi z klientem, demonstracje prototypów)
- udzielanie informacji, kontrakty i aneksy (np. postępy w zakresie
działań

dot.

potencjalnych

użytkowników

rozwijanego

oprogramowania, postępy prac nad rozwojem oprogramowania,
postępy w zakresie uzgodnionych działań podejmowanych przez
klienta, rozpatrywanie kwestii dot. zarządzania ryzykiem,
problemów, metody informowania klienta o zmianach)

•

trakcie

eksploatacji

konserwacji

oprogramowania:
- informacje o produkcie (np. pomoc w trybie on-line, instrukcje
użytkownika, opisy

nowych wersji i aktualizacji, witryny

internetowe dot. wyrobu)
- udzielanie informacji, kontrakty i aneksy (np. postępy w zakresie
dostaw, konserwacji, rozpatrywanie ryzyka, problemów i wniosków
o zmianę)

•

informacja zwrotna od klienta (np. dot. help desk,

postępy w rozpatrywaniu reklamacji klienta, badania ankietowe,
grupy użytkowników, konferencje)

7. REALIZACJA WYROBU

7.2 PROCESY ZWIĄZANE Z KLIENTEM

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Planowanie projektowania i rozwoju

•

określenie etapów projektowania i rozwoju

•

określenie - dla poszczególnych etapów -

wymaganego przeglądu,

weryfikacji i walidacji

•

określenie odpowiedzialności i uprawnień dot.

projektowania i rozwoju

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ wg ISO 9000

(3.4.4)

- zbiór procesów, które przekształcają wymagania

na określone właściwości lub na specyfikację wyrobu,

procesu lub systemu

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Planowanie projektowania i rozwoju oprogramowania
powinno uwzględniać (1):

•

działania z zakresu analizy wymagań, projektowania i

rozwoju,

kodowania,

integrowania,

testowania,

instalowania i zapewnienia pomocy w aspekcie odbioru
wyrobów procesu programowania
•

planowanie na potrzeby kontroli

•

organizacja zasobów projektu (struktura zespołu, zakresy

obowiązków, dostawcy, zasoby materiałowe)
•

interfejsy

organizacyjne

techniczne

pomiędzy

poszczególnymi zespołami,

dostawcami, partnerami,

użytkownikami, przedstawicielami klientów
•

analiza możliwych ryzyk, założeń, zależności, problemów

•

harmonogram

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Planowanie projektowania i rozwoju oprogramowania
powinno uwzględniać (2):

•

identyfikacja:

norm, reguł, praktyk i konwencji, metodologii, modelu

cyklu życia, wymagań ustaw i przepisów; narzędzi i technik rozwoju oprogramowania;
urządzeń, sprzętu i oprogramowania używanego

do rozwoju oprogramowania;

konfiguracji praktyk zarządzania; metody kontrolowania niezgodności wyrobów;
procedur archiwizacji, kopiowania, kontroli dostępu do oprogramowania; metod
nadzoru nad

zabezpieczeniem antywirusowym; kontroli zabezpieczenia

•

identyfikacja planowania: jakość, zarządzanie ryzykiem,

zarządzanie

konfiguracją,

zarządzanie

dostawcami,

integracja, testowanie, zarządzanie wydaniami,
instalacja

szkolenie,

migracja,

konserwacja,

ponowne

wykorzystanie, komunikacja

i pomiar

•

nadzór nad dokumentacją, w tym archiwum dokumentów,

nadzór nad dystrybucją

definiowanie interfejsów: określenie granic odpowiedzialności w
przypadku każdej części wyrobu oraz sposobu, w jaki informacje
techniczne będą przesyłane pomiędzy stronami

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Dane wejściowe do projektowania i rozwoju, związane
z wymaganiami dot. wyrobu:

•

wymagania funkcjonalne i dotyczące parametrów

•

wymagania ustawowe i przepisów

•

informacje wynikające z poprzednich podobnych

projektów

•

inne

konieczność utrzymywania

zapisów dot.

danych WE do

projektowania i rozwoju

Wymagania

powinny

być

kompletne,

jednoznaczne,

wzajemnie niesprzeczne

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Dane WE do projektowania i rozwoju oprogramowania
mogą być ustalone:

•

na podstawie wymagań funkcjonalnych, eksploatacyjnych,

jakości,

bezpieczeństwa i zabezpieczeń, ograniczeń

•

na podstawie wymagań zmiany projektów z poprzednich

faz w iteracyjnym modelu

cyklu życia, problemów do

rozwiązania, wymagań wynikających z kryteriów
odbioru

•

na podstawie przeglądu kontraktu

Podczas przeglądu dokumentów z danymi WE projektowania i
rozwoju należy zwrócić uwagę na: niejasności i sprzeczności,
niespójne, niekompletne lub nierealne informacje lub wymagania,
nierealistyczne wymagania dotyczące funkcjonowania, wymagania,
których nie można zweryfikować lub poddać walidacji, wymagania
nieustalone lub dowolnie przyjęte, niedokładny opis środowiska i
czynności użytkownika, brak decyzji odnośnie projektowania i
rozwoju w dokumentach opisujących wymagania, pominięcie
kluczowych miar wykonania

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Dane wyjściowe z projektowania i rozwoju powinny:

•

spełniać wymagania określone w danych WE

•

zapewniać odpowiednie informacje dot. zakupów,

produkcji i dostarczania

usługi

•

zawierać kryteria przyjęcia wyrobu (lub powołanie się

na nie)
•

specyfikować właściwości wyrobu, które są istotne dla

jego bezpiecznego i właściwego użytkowania

Dane WY powinny mieć formę umożliwiającą weryfikację w
stosunku do danych WE.
Dane WY należy zatwierdzić przed zwolnieniem.

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Dane WY z projektowania i rozwoju oprogramowania
mogą mieć formę tekstową, diagramu, symbolicznego
zapisu modelowania. Mogą obejmować:

•

specyfikacje projektowania, rozwoju i testów

•

modele danych

•

pseudokod lub kod źródłowy

•

instrukcje użytkownika, dokumentacja operatora, materiały

szkoleniowe,

dokumentacja konserwacji

•

opracowany produkt

•

metody formalne

Należy zdefiniować kryteria przyjęcia danych WY z projektowania i
rozwoju, aby wykazać, że dane WE do każdego etapu
projektowania

rozwoju

znalazły

prawidłowe

odzwierciedlanie w danych WY

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Przegląd projektowania i rozwoju powinien być
dokonywany systematycznie, na odpowiednich etapach,
aby:

•

ocenić zdolność wyników projektowania i rozwoju do

spełnienia wymagań
•

identyfikować wszelkie problemy i proponować

niezbędne działania

konieczność

utrzymywania

zapisów

wyników

przeglądów projektowania i rozwoju i wszelkich niezbędnych
działań

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Stopień formalności przeglądu projektowania i rozwoju
oprogramowania powinien być odpowiedni do złożoności
wyrobu, wymagań jakościowych i stopnia ryzyka związanego z
określonym zastosowaniem wyrobu.
Należy ustalić procedury (zalecane jest ich udokumentowanie)
postępowania w przypadku wad procesów i wyrobów lub
stwierdzonych niezgodności (vide Nadzór nad wyrobem
niezgodnym)

Elementy przeglądu:

•

co, kiedy, w jaki sposób przeglądać (demonstracja, formalne sprawdzenie,

kontrola, wspólny przegląd)

•

kto będzie przeglądał, jak będą organizowane i prowadzone spotkania

•

jakie dokumenty (protokoły spotkań, problemy, działania, stan działań)

•

metody monitorowania stosowania zasad, praktyk i konwencji

•

co zrobiono przed dokonaniem przeglądu (stosowane techniki, zasady)

•

kryteria powodzenia przeglądu

•

jakie przewidziano działania po przeglądzie

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Weryfikacja projektowania i rozwoju

powinna być przeprowadzania zgodnie z zaplanowanymi
ustaleniami, aby zapewnić, że dane WY z projektowania i
rozwoju spełniły wymagania określone w danych WE do
projektowania i rozwoju

konieczność

utrzymywania

zapisów

wyników

weryfikacji projektowania i rozwoju i wszelkich niezbędnych
działań

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

WERYFIKACJA wg ISO 9000

(3.8.4)

- potwierdzenie, przez przedstawienie

dowodu obiektywnego,

że zostały spełnione wyspecyfikowane wymagania

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Weryfikacja projektowania i rozwoju oprogramowania
może obejmować:

•

przeglądy danych WY (np. w formie kontroli i

przeglądów oprogramowania)

•

analizy

•

demonstracje

•

prototypy

•

symulacje

•

testy

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Walidacja projektowania i rozwoju

powinna być przeprowadzania zgodnie z zaplanowanymi
ustaleniami, aby zapewnić, że wytworzony wyrób jest zdolny
spełnić

wymagania

związane

wyspecyfikowanym

zastosowaniem lub zamierzonym wykorzystaniem, jeżeli jest
znane.

Tam, gdzie jest to możliwe, walidacja powinna być
zakończona przed dostawą lub wdrożeniem wyrobu.

konieczność utrzymywania zapisów wyników walidacji

projektowania i

rozwoju i wszelkich niezbędnych

działań

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

WALIDACJA wg ISO 9000

(3.8.5)

- potwierdzenie, przez przedstawienie

dowodu obiektywnego,

że zostały spełnione wyspecyfikowane wymagania

dotyczące konkretnego zamierzonego użycia

lub zastosowania

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Walidacja projektowania i rozwoju oprogramowania
powinna zostać przeprowadzona przed przedstawieniem
oprogramowania do odbioru przez klienta, w warunkach
podobnych do środowiska aplikacji określonego w kontrakcie.

Jeżeli pełna walidacja nie jest możliwa lub wykonalna (np. oprogramowanie
związane z bezpieczeństwem) należy ustalić:
-

w jakiej mierze można mieć zaufanie do programowania i

stosowanych narzędzi
-

jakiego rodzaju testy i analizy można wykonać, aby zwiększyć

przeświadczenie,

że

oprogramowanie

będzie

działało

prawidłowo w „nietestowalnych” warunkach (np. statyczna

analiza kodu)

Walidacja może być przeprowadzona za pomocą testowania.

Testowanie powinno być zaplanowane (rodzaj, zakres, zasoby,
zakresy odpowiedzialności, dane, oczekiwane rezultaty).

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Testowanie może obejmować:

•

testy

modułów

(samodzielnych

jednostek

oprogramowania)

•

testy integracyjne i systemowe (testy agregatów

modułów

oprogramowania i całego systemu)

•

testy kwalifikacyjne (testy kompletnego wyrobu

przed dostawą)

•

testy akceptacyjne (przy odbiorze; odbiór może

nastąpić mimo określonych usterek lub odstępstw od
wymagań)

•

testowanie regresyjne (aby zweryfikować czy

wprowadzona zmiana nie

wpłynęła na oprogramowanie lub

zwalidować taką zmianę)

Należy określić i kontrolować narzędzia i środowisko wykorzystywane
do testowania, zapisywać wszelkie ograniczenia w zakresie
testowania.
Procedury testowe powinny obejmować rejestrację i analizę wyników
oraz zarządzanie problemami i zmianami.

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

6. Wymagania 9001:2000 i wytyczne 90003:2004

- realizacja wyrobu

Nadzorowanie zmian w projektowania i rozwoju

Zmiany w projektowaniu i rozwoju należy poddawać -
odpowiednio - przeglądowi, weryfikacji i walidacji oraz
zatwierdzać przed ich wdrożeniem.
Przegląd zmian w projektowaniu i rozwoju powinien
obejmować ocenę wpływu zmian na części składowe i już
dostarczony wyrób.

konieczność

utrzymywania

zapisów

wyników

przeglądu zmian

w projektowaniu i rozwoju i wszelkich niezbędnych

działań

Nadzór zmian w projektowaniu i rozwoju oprogramowania jest
realizowany jako część zarządzania konfiguracją. Zmiany
specyfikacji lub składowych oprogramowania powinny zachowywać
zgodność

pomiędzy

wymaganiami,

projektami,

kodami,

specyfikacjami testów, instrukcjami użytkownika.

7. REALIZACJA WYROBU

7.3 PROJEKTOWANIE I ROZWÓJ

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Etylowy alkohol ISO i cz
ISO cz 1
ZS wyklad ISO cz 4
ZS wyklad ISO cz 1
ZS wyklad ISO cz 2
ZS wyklad ISO cz 3
Wakacje z aparatem, czyli jak zrobić dobre zdjęcie kompaktem, cz I Kilka spraw technicznych ISO i s
Zapanuj nad swoim sprzętem, cz II Czułość ISO i jej wpływ na jakość zdjęć
Biol kom cz 1
Systemy Baz Danych (cz 1 2)
cukry cz 2 st
wykłady NA TRD (7) 2013 F cz`
JĘCZMIEŃ ZWYCZAJNY cz 4

więcej podobnych podstron