FRUSTRACJA

– reakcja organizmu na

przeszkodę

PRZESZKODA

PRZESZKODA

CEL

CEL

ZASTĘPCZY

ZASTĘPCZY

CEL

CEL

2

2

1

1

3

3

4

4

5,

5,

5a

5a

1 - działania w celu
pokonania przeszkody
2 - obejście przeszkody
3 - wyznaczenie i
osiągnięcie celu
zastępczego
4 - uporczywe,
bezskuteczne atakowanie
przeszkody, agresja
5, 5a - rezygnacja, ucieczka

STRES BIOLOGICZNY

STRES BIOLOGICZNY

O d p o r n o ś ć

b io lo g ic z n a

F a z a o d p o r n o ś c i

F a z a

w y c z e r p a n ia

C z a s

F a z a a la r m o w a

STRES PSYCHOLOGICZNY

STRES PSYCHOLOGICZNY

Stres

–

sytuacja trudna prowadząca do zaburzeń

procesów
wskutek przeciążenia systemu nerwowego

C z a s

f a z a

m o b iliz a c ji

f a z a

r o z s tr o je n ia

f a z a

d e s tr u k c ji

Odporność
psychiczna

WYBRANE SYTUACJE STRESOWE

WYBRANE SYTUACJE STRESOWE

Realne zagrożenia życia:

Realne zagrożenia życia:



wypadki,



katastrofy,



napady, rozboje,



działania wojenne,



choroba zagrażająca życiu…

Rozpady związków społecznych:

Rozpady związków społecznych:



rozpad rodziny,



rozwód rodziców lub własny,



nagłe rozstanie z kimś bliskim…

Spadek poczucia własnej wartości:

Spadek poczucia własnej wartości:



utrata pracy,



porzucenie przez kogoś bliskiego,



niepowodzenia zawodowe, wychowawcze, naukowe…

W analizie stresu wszystko może mieć

znaczenie ale tak naprawdę

MNIEJ WAŻNE JEST TO CO SIĘ STAŁO,

CO SIĘ ZDARZA, CZEGO JESTEŚ ŚWIADKIEM,

CZEGO DOŚWIADCZASZ,

NAJWAŻNIEJSZE JEST TO

JAK TO ODBIERASZ,

JAK TO ODBIERASZ,

JAK JESTEŚ PRZYGOTOWANY NA ODBIÓR

SZKODLIWYCH BODŹCÓW.

1. Fizjologiczne:

1. Fizjologiczne:



bladość, uczucie gorąca, bóle pleców i głowy,



suchość w ustach, płytki, szybki, nieregularny oddech,



przyśpieszone bicie serca, zwiększone tętno,



napięcia mięśni, bezsenność,



biegunka, częste oddawanie moczu…

2. Fizyczne:

2. Fizyczne:



postawa zgarbiona – zamknięta lub agresywna,



szybka mowa, wysoki głos,



drżenia rąk, niekontrolowana mimika mięśni twarzy…

3. Psychiczne:

3. Psychiczne:



zakłopotanie, zamykanie się w sobie,



nerwowość, agresja, rozdrażnienie, nadpobudliwość,



chaos myślowy, lęki, złość, depresja…

4. W zachowaniu:

4. W zachowaniu:



brak apetytu lub nadmierne objadanie się,



skłonność do płaczu lub wybuchów gniewu,



szukanie alkoholu, narkotyków,



duży wzrost ilości wypalanych papierosów,



uczucie stałego zmęczenia, wyczerpania,



brak poczucia humoru, unikanie towarzystwa…

5. W myśleniu:

5. W myśleniu:



trudności w koncentracji i skupieniu uwagi,



brak zainteresowań (nawet własnym hobby),



zapominanie, luki w pamięci…

CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY STRESU

CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY STRESU

WYBRANE ELEMENTY DZIAŁAŃ REDUKUJĄCYCH STRES,

WYBRANE ELEMENTY DZIAŁAŃ REDUKUJĄCYCH STRES,

PRZECIWDZIAŁAJĄCYCH STRESOWI

PRZECIWDZIAŁAJĄCYCH STRESOWI

1. Akceptuj siebie i to co robisz…

2. Rozmawiaj z bliskimi ci osobami o swoich kłopotach i problemach…

3. Bądź aktywny umysłowo – ucz się, czytaj…

4. Nie bój się i nie wstydź prosić o pomoc…

5. Bądź aktywny fizycznie – redukuj napięcie wysiłkiem sportowym…

6. Unikaj alkoholu i narkotyków…

7. Zajmij się swoim hobby…

8. Daj sobie czas – zrelaksuj się z muzyką, książką, filmem, modlitwą…

WYBRANE, MOŻLIWE ELEMENTY WYWOŁUJĄCE STRES

WYBRANE, MOŻLIWE ELEMENTY WYWOŁUJĄCE STRES

W SŁUŻBIE WOJSKOWEJ

W SŁUŻBIE WOJSKOWEJ

1. Długa rozłąka z najbliższymi.

2. Nowe, nieznane środowisko.

3. Nowe, nieznane, trudne zadania i obowiązki.

4. Duży wysiłek fizyczny.

5. Zmiana rytmu dnia i wyżywienia.

6. Dyscyplina, obowiązkowość, karność.

7. Częsty kontakt z bronią.

8. Ograniczona prywatność, brak czasu dla siebie.

9. Świadomość zagrożenia zdrowia i życia w czasie działań

poligonowych, w misjach zagranicznych…

SYTUACJE, ZDARZENIA MOGĄCE WYWOŁAĆ

SYTUACJE, ZDARZENIA MOGĄCE WYWOŁAĆ

KRYZYS PSYCHICZNY

KRYZYS PSYCHICZNY

1. Udział w wypadku czy katastrofie spowodowanej przez człowieka

lub przez siły natury.

2. Widok zabitych i rannych.

3. Bezpośrednie zagrożenia zdrowia lub życia.

4. Bycie ofiarą napadu, rozboju, gwałtu, tortur.

5. Nagła informacja o śmierci lub śmiertelnej chorobie kogoś bliskiego.

6. Duża, niespodziewana strata materialna, katastrofa finansowa.

JEŚLI URAZ PSYCHICZNY

JEŚLI URAZ PSYCHICZNY

JEST SILNIEJSZY NIŻ MECHANIZMY OBRONNE,

NAWET U LUDZI ZDROWYCH

MOŻE ROZWINĄĆ SIĘ

ZABURZENIE PO STRESIE TRAUMATYCZNYM

ZABURZENIE PO STRESIE TRAUMATYCZNYM

(POST-TRAUMATIC STRES DISORDER – PTSD)

MOŻLIWE REAKCJE NA ZDARZENIA TRAUMATYCZNE

MOŻLIWE REAKCJE NA ZDARZENIA TRAUMATYCZNE

1. Emocjonalne:

1. Emocjonalne:

–

lęk, przygnębienie,

–

szok, gniew, wściekłość,

–

poczucie winy, bezsilność,

–

wrogość, agresja, wybuchowość,

–

strach przed pozostawaniem samemu,

–

izolacja od ludzi…

2. Poznawcze:

2. Poznawcze:

–

dezorientacja,

–

niska ocena własnej wartości,

–

strach przed powtórzeniem sytuacji,

–

brak koncentracji…

3. Biologiczne:

3. Biologiczne:

–

bezsenność,

–

koszmary nocne,

–

zwiększone tętno i rytm serca…

4. W zachowaniu:

4. W zachowaniu:

–

unikanie ludzi, nawet bliskich,

–

popadanie w uzależnienie od substancji psychoaktywnych (alkohol,
narkotyki),

–

trudności w życiu intymnym,

–

uporczywe unikanie rozmów na temat zdarzenia lub zamęczanie
otoczenia
ciągłym analizowaniem sytuacji,

–

kłopoty szkolne, zawodowe – odrzucenie obowiązkowości…