Pielęgnowanie
Pielęgnowanie
w wybranych
w wybranych
przypadkach
przypadkach
chirurgicznych
chirurgicznych
Dr n. med. Janina Książek
Dr n. med. Janina Książek
Samodzielna Pracownia
Samodzielna Pracownia
Pielęgniarstwa Chirurgicznego
Pielęgniarstwa Chirurgicznego
AMG
AMG
Uraz tępy głowy
Uraz tępy głowy
Może spowodować różne obrażenia. Mogą
Może spowodować różne obrażenia. Mogą
one być powierzchowne, jak np. ograniczone
one być powierzchowne, jak np. ograniczone
zmiażdżenie skóry i tkanki podskórnej,
zmiażdżenie skóry i tkanki podskórnej,
rozerwanie naczyń podskórnych, powstanie
rozerwanie naczyń podskórnych, powstanie
miejscowego obrzęku czy krwiaka.
miejscowego obrzęku czy krwiaka.
Mogą jednak sięgać i głębiej, a krwiak może
Mogą jednak sięgać i głębiej, a krwiak może
powstać pod czepcem ścięgnistym czaszki.
powstać pod czepcem ścięgnistym czaszki.
Obrażenia mogą także dotyczyć kości, np.
Obrażenia mogą także dotyczyć kości, np.
złamanie sklepienia czaszki, pęknięcia lub
złamanie sklepienia czaszki, pęknięcia lub
wgniecenia kości czaszki.
wgniecenia kości czaszki.
Uszkodzenia mózgu
Uszkodzenia mózgu
Dzielimy na:
Dzielimy na:
Wstrząśnienie mózgu (najlżejsze
Wstrząśnienie mózgu (najlżejsze
uszkodzenie)
uszkodzenie)
Stłuczenie mózgu
Stłuczenie mózgu
Ucisk mózgu
Ucisk mózgu
- W przypadku każdego urazu tępego
- W przypadku każdego urazu tępego
głowy konieczne jest badanie RTG
głowy konieczne jest badanie RTG
kości czaszki
kości czaszki
Ułożenie
Ułożenie
Kładziemy chorego na boku lub brzuchu,
Kładziemy chorego na boku lub brzuchu,
z głową odchyloną do tyłu, bez poduszki.
z głową odchyloną do tyłu, bez poduszki.
Takie ułożenie ułatwia oddech, a utrudnia
Takie ułożenie ułatwia oddech, a utrudnia
zachłystywanie się śliną czy wymiocinami.
zachłystywanie się śliną czy wymiocinami.
Choremu należy zapewnić swobodny
Choremu należy zapewnić swobodny
dostęp powietrza. Jamę ustną należy
dostęp powietrza. Jamę ustną należy
często odsysać gazikiem lub ssakiem.
często odsysać gazikiem lub ssakiem.
W przypadku zapadania się języka,
W przypadku zapadania się języka,
wyciągamy go na zewnątrz jamy ustnej i
wyciągamy go na zewnątrz jamy ustnej i
odpowiednio mocujemy za pomocą
odpowiednio mocujemy za pomocą
językotrzymacza
językotrzymacza
Uszkodzenia otwarte
Uszkodzenia otwarte
Podaje się profilaktycznie surowicę
Podaje się profilaktycznie surowicę
przeciwtężcową
przeciwtężcową
W żadnym przypadku nie wolno tym
W żadnym przypadku nie wolno tym
chorym podawać morfiny, gdyż
chorym podawać morfiny, gdyż
działa ona porażająco na ośrodek
działa ona porażająco na ośrodek
oddechowy i może zaciemnić objawy
oddechowy i może zaciemnić objawy
ucisku na rdzeń.
ucisku na rdzeń.
Powikłania
Powikłania
Chory po urazie może być
Chory po urazie może być
nieprzytomny, albo mieć zachowaną
nieprzytomny, albo mieć zachowaną
świadomość,
świadomość,
Może być niespokojny, pobudzony
Może być niespokojny, pobudzony
Pielęgnowanie po
Pielęgnowanie po
tracheotomii
tracheotomii
Tracheotomia jest zabiegiem
Tracheotomia jest zabiegiem
ratowniczym. Polega na rozcięciu
ratowniczym. Polega na rozcięciu
tchawicy i wstawieniu do niej rurki,
tchawicy i wstawieniu do niej rurki,
przez którą chory oddycha.
przez którą chory oddycha.
Zabieg stosuje się w przypadkach
Zabieg stosuje się w przypadkach
nagłej duszności spowodowanej
nagłej duszności spowodowanej
przeszkodą
przeszkodą
w górnych drogach oddechowych
w górnych drogach oddechowych
Ułożenie do zabiegu
Ułożenie do zabiegu
Do zabiegu chory powinien być
Do zabiegu chory powinien być
ułożony w pozycji leżącej z wałkiem
ułożony w pozycji leżącej z wałkiem
pod barkami tak, aby głowa opadła w
pod barkami tak, aby głowa opadła w
dół, a uwydatniło się położenie krtani
dół, a uwydatniło się położenie krtani
i tchawicy. Dzieci unieruchamia się
i tchawicy. Dzieci unieruchamia się
zawijając je w prześcieradło
zawijając je w prześcieradło
Pielęgnacja
Pielęgnacja
Po operacji rurka tracheotomijna
Po operacji rurka tracheotomijna
pozostaje w ranie z dwóch stron
pozostaje w ranie z dwóch stron
przymocowana do szyi długą tasiemką.
przymocowana do szyi długą tasiemką.
Rurkę należy oczyszczać i utrzymywać
Rurkę należy oczyszczać i utrzymywać
w czystości
w czystości
Zabezpieczenia i pielęgnacji wymaga
Zabezpieczenia i pielęgnacji wymaga
również skóra wokół rurki
również skóra wokół rurki
Powikłania
Powikłania
Wczesnym powikłaniem po rozcięciu
Wczesnym powikłaniem po rozcięciu
tchawicy może być odma podskórna,
tchawicy może być odma podskórna,
którą rozpoznaje się po
którą rozpoznaje się po
zniekształceniu twarzy
zniekształceniu twarzy
i szyi oraz charakterystycznym w
i szyi oraz charakterystycznym w
okolicach szyi trzeszczeniu
okolicach szyi trzeszczeniu
Zwężenie tchawicy
Zwężenie tchawicy
Pielęgnowanie po operacji
Pielęgnowanie po operacji
tarczycy
tarczycy
Chirurgiczne metody leczenia tarczycy
Chirurgiczne metody leczenia tarczycy
stosuje się w przypadkach:
stosuje się w przypadkach:
Stwierdzenia, że wole ma cechy rosnącego
Stwierdzenia, że wole ma cechy rosnącego
grucczolaka,
grucczolaka,
Wystąpienia objawów uciskowych na
Wystąpienia objawów uciskowych na
tchawicę i naczynia krwionośne
tchawicę i naczynia krwionośne
Przyrostu gruczołu tarczowego na skutek
Przyrostu gruczołu tarczowego na skutek
choroby Graves – Basedowa. Mianem tym
choroby Graves – Basedowa. Mianem tym
określa się zespół objawów łączących się
określa się zespół objawów łączących się
ze wzmożoną czynnością gruczołu
ze wzmożoną czynnością gruczołu
Przygotowanie do zabiegu
Przygotowanie do zabiegu
Trwa od trzech tygodni do trzech
Trwa od trzech tygodni do trzech
miesięcy
miesięcy
Działania zespołu zmierzają do:
Działania zespołu zmierzają do:
Obniżenia wzmożonej czynności
Obniżenia wzmożonej czynności
wydzielniczej tarczycy,
wydzielniczej tarczycy,
Wzmocnienia mięśnia sercowego,
Wzmocnienia mięśnia sercowego,
Opanowania pobudliwości nerwowej
Opanowania pobudliwości nerwowej
Tarczyca
Tarczyca
Jest jedyny gruczołem w organizmie
Jest jedyny gruczołem w organizmie
wychwytującym jod
wychwytującym jod
Zabieg operacyjny polega na prawie
Zabieg operacyjny polega na prawie
całkowitym wycięciu gruczołu, z
całkowitym wycięciu gruczołu, z
wyjątkiem tylnych części obydwu
wyjątkiem tylnych części obydwu
płatów przylegających do przytarczyc
płatów przylegających do przytarczyc
Powikłania
Powikłania
Duszenie się, wywołane krwiakiem w
Duszenie się, wywołane krwiakiem w
miejscu operowanym
miejscu operowanym
Zapadnięcie chrząstek tchawicy na skutek
Zapadnięcie chrząstek tchawicy na skutek
długotrwałego ucisku
długotrwałego ucisku
Trudność w oddychaniu i mówieniu
Trudność w oddychaniu i mówieniu
spowodowana obrzękiem strun głosowych
spowodowana obrzękiem strun głosowych
(w takich przypadkach niepokój chorego,
(w takich przypadkach niepokój chorego,
zasinienie twarzy i rzężący oddech
zasinienie twarzy i rzężący oddech
nakazuje szybki ratunek – podanie tleniu,
nakazuje szybki ratunek – podanie tleniu,
intubacja, tracheotomia)
intubacja, tracheotomia)
Powikłania c.d
Powikłania c.d
Tężyczka, jako następstwo zaburzeń
Tężyczka, jako następstwo zaburzeń
w gospodarce fosforowo – wapniowej.
w gospodarce fosforowo – wapniowej.
Objawia się nagłymi skurczami
Objawia się nagłymi skurczami
twarzy
twarzy
i mięśni kończyn górnych. Stany te
i mięśni kończyn górnych. Stany te
likwiduje się przez podanie
likwiduje się przez podanie
przetworów wapnia lub hormonu
przetworów wapnia lub hormonu
przytarczycowego
przytarczycowego
Powikłania c.d
Powikłania c.d
Przełom tarczycowy – jest
Przełom tarczycowy – jest
najgroźniejszym powikłaniem. Stan
najgroźniejszym powikłaniem. Stan
ten spowodowany jest nagłym
ten spowodowany jest nagłym
spadkiem poziomu tyroksyny we
spadkiem poziomu tyroksyny we
krwi, a nadmiernym wydzielaniem
krwi, a nadmiernym wydzielaniem
hormonu przysadki mózgowej.
hormonu przysadki mózgowej.
Objawy: gwałtowne bicie serca,
Objawy: gwałtowne bicie serca,
niemiarowość czynności serca,
niemiarowość czynności serca,
podwyższona ciepłota ciała do 41
podwyższona ciepłota ciała do 41
º
º
Dieta
Dieta
W ciągu 24 h, ze względu na
W ciągu 24 h, ze względu na
niebezpieczeństwo krwawienia z rany
niebezpieczeństwo krwawienia z rany
i trudności w przełykaniu, podajemy
i trudności w przełykaniu, podajemy
zimne płyny, następnie chłodne i
zimne płyny, następnie chłodne i
wysokokaloryczne.
wysokokaloryczne.
Gdy zmniejszy się bolesność w
Gdy zmniejszy się bolesność w
przełykaniu, podajemy dietę
przełykaniu, podajemy dietę
papkowatą w wyłączeniem kawy
papkowatą w wyłączeniem kawy
prawdziwej, mocnej herbaty i potraw
prawdziwej, mocnej herbaty i potraw
wzdymających
wzdymających
Dreny
Dreny
Główne dreny usuwa się po 24 h,
Główne dreny usuwa się po 24 h,
boczne – jeśli były założone – po 3,4
boczne – jeśli były założone – po 3,4
dniach.
dniach.