Prawo karne

gospodarcze

dr Janusz Bojarski

cz. 3

Korupcja gospodarcza

Definicja korupcji P. van

Duyne

Nieuczciwość w procesie podejmowania

decyzji

, podczas którego podejmujący

decyzję (w przedsiębiorstwie prywatnym lub

służbie publicznej), zgadza się na odejście

lub żąda odejścia od kryteriów, którymi

powinien kierować się przy podejmowaniu

decyzji, w zamian za korzyść lub jej

obietnicę albo oczekuje korzyści, kiedy

motywy wpływające na podjecie decyzji nie

mogą być elementem jej uzasadnienia

Zalety korupcji?



omijanie nieżyciowych przepisów



stymulowanie bardziej wydajnej pracy



G. Rodmell wskazuje na takie

rozprzestrzenienie się tego zjawiska na

świecie, że można postawić pytanie,

czy mamy do czynienia z

przestępstwem, czyli patologią, czy też

z nieodłącznym elementem

działalności gospodarczej, a więc

czymś zupełnie normalnym

Skorumpowani przeciwko

korupcji?



Hong Kong na przełomie lat 1960tych i 1970tych:

wzrost liczby ludności oraz rozwój gospodarczy



władze zostały zmuszone do reglamentowania

wielu dóbr i usług, a nawet żywności



zarobki wielu grup zawodowych nie pozwalały im

na zaspokojenie ich potrzeb życiowych i łapówki

traktowane były jako jedyne wyjście z tej sytuacji



1973 roku oskarżonemu o korupcję, szefowi policji

P. Godberowi, bez przeszkód udało się uciec z

Hong Kongu, a fakt ten stał się przyczyną

masowych demonstracji

Korupcja jako zjawisko

tworzone celowo?



Włochy

znaczna różnica poziomu rozwoju gospodarczego między północą

a południem

wroga reakcja Kościoła Katolickiego

legitymacja nowego państwa stosunkowo słaba

doszło do powstania lokalnych centrów politycznych,

alternatywnych dla państwowych (np. Mafia)



Ukraina:

pełnienie funkcji związanych z możliwością podejmowania decyzji

władczych na jakimkolwiek poziomie, traktowane jest tam jako

źródło dodatkowych dochodów

szerokie kompetencje organów administracji rządowej w zakresie

działalności gospodarczej prowadzonej przez podmioty

prywatne, przy jednoczesnym braku ścisłych prawnych reguł w

tym zakresie

wśród osób pełniących czołowe funkcje w organach władzy częste

przypadki korupcji, przy czym chodzi o sumy rzędu setek

tysięcy czy nawet milionów dolarów, z drugiej zaś niskie płace

urzędników niższego szczebla wręcz wymuszają działania

mające na celu uzupełnienie zarobków do poziomu

pozwalającego na normalną egzystencję

Korupcja jedynym sposobem

na przetrwanie?



w Nigerii załatwienie każdej sprawy w

urzędzie wymaga albo zapłacenia łapówki

albo wykorzystania relacji patron – klient



korupcja tak rozprzestrzeniona, że wszyscy

niejako są nią zniewoleni, widzą koszty jej

występowania a jednocześnie sami w niej

uczestniczą



porównanie płacy zagranicznych

pracowników w Nigerii z dochodami

osiąganymi za podobną pracę przez

rdzennych mieszkańców wyraźnie wskazuje,

że uzyskiwanie nielegalnych korzyści jest po

prostu metodą przetrwania

Korupcja uwarunkowana

religijnie?

„

Najbardziej uderzającą cechą policjantów –

irlandzkich katolików – (…) jest zakres, w

jakim polegają oni na osobistych

lojalnościach i wymianie przysług w

załatwianiu spraw. Jeżeli nawet istnieje

całkowicie legalna, rutynowa droga

załatwiania czegoś, można być pewnym, że

policjant – irlandzki katolik wybierze

nieformalne środki” (

T. Clark „The Irish Ethic

and the Spirit of Patronage”, Ethnicity, z

1975r, nr 2, s. 322

)

Krótki kurs historii Polski w

Europie



na przełomie wieków XVI i XVII, nastąpił podział

Europy na dwie rozgraniczone Łabą części, mające

odmienne kierunki rozwoju



na zachodzie miał miejsce rozwój miast, natomiast

wschodnia część, wykorzystując związany z tym

wzrost cen, zaczęła opierać swoją gospodarkę o

eksport zboża



na wschodzie ukształtowały się postawy

skoncentrowane na osiąganie celów życiowych nie

poprzez działalność gospodarczą, ale poprzez

sprawowanie urzędów



w Polsce „kultura folwarczna” funkcjonuje do

dzisiaj

Korupcja jako relacja patron –

klient?



E. Banfield: „amoralny familizm”: zawężenie

percepcji świata oraz strategii życiowej, czyli brak

zdolności do działania na rzecz szerszego wspólnego

dobra czy dalekosiężnych celów. Podstawowym

celem jest maksymalizacja doraźnych materialnych

korzyści rodziny. Istotą amoralnego familizmu jest

niezdolność do podjęcia jakiegokolwiek działania

sięgającego poza interes własnej wąskiej grupy



J. Tarkowski: relacja patron – klient: stosunki między

partnerami mają charakter trwały, nieograniczony do

jednej transakcji i jednocześnie asymetryczny, to

znaczy, że występują między nimi różnice w

stratyfikacji społecznej lub posiadanych zasobach

Badania J. Koralewicza i E.

Wnuka – Lipińskiego z lat

1980tych



rodzina i wąska grupa przyjaciół znajdują się

bardzo wysoko w hierarchii każdej grupy

społecznej



w okresie zaborów to właśnie rodzina stanowiła

środowisko pozwalające na przekazywanie kultury

i wartości narodowych



w okresie PRL te dwie grupy umożliwiały

zaspokajanie potrzeb psychicznych, takich jak

tożsamość, szacunek czy sprawiedliwość oraz

potrzeb materialno – egzystencjalnych, takich jak

mieszkanie, odpowiednia opieka lekarska czy

zakup podstawowych artykułów żywnościowych

Badania J. Hryniewicza z

2001r.



w miejscu pracy powszechne jest

oczekiwanie przede wszystkim relacji

międzyludzkich typu rodzinnego



osoby prezentujące inne nastawienie,

dla których bardziej istotne są

osiągnięcia i relacje bezosobowe, są

blokowane lub izolowane

„

Breivik - norweski dramat w trzech aktach”,

Nina Witoszek, historyk kultury z Oslo

(wyborcza.pl z 27.02.2012) mówi:

... oni (Norwegowie) nie wiedzą, jak

sobie poradzić ze złem! Przecież w

Norwegii zło nie istniało, podobnie

jak korupcja. Na korupcję nie ma

nawet w języku norweskim

odpowiedniego słowa, mówiło się o

niej do tej pory "niewierność".

Specyficzna kultura

przedsiębiorstwa



D.Vaughn poddała analizie system podejmowania

decyzji w NASA, skutkujący dopuszczeniem do

zakończonego katastrofą startu Challengera



Jej zdaniem doszło tam do procesu coraz większej

akceptacji ryzyka.



Wiele z kolejnych decyzji nie byłoby do przyjęcia

przez kogoś z zewnątrz, natomiast właśnie ze

względu na wykształcenie się w tej instytucji

atmosfery akceptacji niebezpieczeństwa, nie

wzbudzały one zastrzeżeń



D. Vaughn nazywa to normalizacją dewiacji, na którą

złożyły się elementy organizacyjne i psychologiczne,

przy czym te pierwsze miały decydujące znaczenie.

Marek Kosewski

WARTOŚCI, GODNOŚĆ i WŁADZA

Dlaczego porządni ludzie czasem kradną,

a złodzieje ujmują się honorem

DLACZEGO LUDZIE UCZCIWI
KRADNĄ, A PORZĄDNI
OSZUKUJĄ I KŁAMIĄ?
CZYLI INACZEJ:
DLACZEGO LUDZIE CENIĄC SOBIE
TO, CO DOBRE IDĄ ZA TYM, CO
ZŁE?

M. Kosewski: pokusa i

upokorzenie



konflikt między motywem korzyści (odnosi się do

potrzeb strukturalnych organizmu i jego fizjologii) i

motywem godnościowym (dążeniem do realizacji

wartości)



sytuacja pokusy i związany z nią konflikt

wewnętrzny rodzi napięcie, co jest

nieprzyjemnym uczuciem.



redukcja tego napięcia może nastąpić przez zmianę

jednego z wyznawanych do tej pory przekonań albo

przez wprowadzenie trzeciego elementu

pozwalającego na uznanie, że odczuwany do tej pory

konflikt jest w rzeczywistości pozorny. Pierwszy z tych

sposobów jest w praktyce niedostępny, jeżeli

struktura „ja” ma być zachowana.

KIEDY SIĘGAMY PO

KORZYŚCI

W SYTUACJI POKUSY?

• WTEDY, GDY MOŻEMY
ZREDUKOWAĆ DYSONANS
MORALNY WIARYGODNYMI DLA
NAS USPRAWIEDLIWIENIAMI
• USPRAWIEDLIWIENIA MOGĄ BYĆ
KOMUŚ ZNANE, LECZ NIE BĘDĄ
PRZEZ TO WIARYGODNE.

ŹRÓDŁA WIARYGODNOŚCI

USPRAWIEDLIWIEŃ

RACJONALIZACJE – są to
samousprawiedliwienia uzgadniane
wewnętrznie, z samym sobą.

USPRAWIEDLIWIENIA SPOŁECZNIE
UZGODNIONE– to przekonania, normy,
obyczaje, itp., których zdolność do
redukcji dysonansu godnościowego
bierze się z podtrzymywania ich przez
grupę społeczną.

USPRAWIEDLIWIENIA

SPOŁECZNE

Typowe, społecznie uzgodnione
usprawiedliwienia odróżnić można od
racjonalizacji po mało wyszukanej formie i
prymitywnej treści w rodzaju:
• ”wszyscy tak robią”,
• „jest taki obyczaj w naszym zawodzie,
że....”,
• „nic na to nie można poradzić, ale takie są
realia życia”

SEKTOROWOŚĆ

USPRAWIEDLIWIEŃ

Usprawiedliwienia utrzymują wiarygodność

tylko w sytuacjach, dla których je

uzgodniono. Dlatego anomia ma charakter

"sektorowy".

Dlatego kelner z kolegami okrada ludzi

zawyżając im rachunek lub dolewając tanią

wódkę do koniaku – poza tym „sektorem”

przestrzega uczciwości.

Dlatego diler bankowy z korzyścią dla siebie

zaniża klientowi dochody z inwestycji, lecz

oddaje mu zgubiony portfel.

SKUTKI POCZUCIA

BEZKARNOŚCI

Gdy skuteczność kontroli zewnętrznej i

karania spada poniżej poziomu
optymalnego – powstaje „poczucie
bezkarności”.

Poczucie bezkarności niszczy

samokontrolę, bo powoduje
powstanie „syndromu frajera”.

„TYLKO FRAJER NIE

KORZYSTA Z OKAZJI”

Ten, kto stosuje się do przepisów, norm i

wartości odczuwa wewnętrzny konsonans

godnościowy – czuje się godniejszy.

Społeczny feedback jest z tym sprzeczny – inni

odmawiają mu godności, zamiast jej

przydawać, nazywając go „frajerem”,

„naiwniakiem”, etc.

Pod społecznym naciskiem powstaje dysonans

godnościowy, człowiek czuje się

„wystrychnięty na dudka”, „głupio” dlatego, że

postąpił zgodnie z wartością.

Mechanizm motywacji godnościowej działa w

przeciwną niż normalnie stronę.

POKUSA A UPOKORZENIE:

RÓŻNICE

Konflikt wartość – korzyść jest podobny, z
tym że w sytuacji upokorzenia:

Wybór wartości pociąga za sobą karę i

związane z

tym cierpienie.

Wybór korzyści (uniknięcie kary + ew. inne
korzyści) wymaga „zaparcia się”,
zanegowania osobiście cenionej wartości.

I. Krastew – „Paradoks

korupcji”



zmiana w charakterze zachowań

korupcyjnych po zmianie systemu

gospodarczego.



poprzednio wzajemna wymiana świadczeń,

co często rodziło trwale więzi wzajemnych

zależności i jednocześnie pozwalało ukryć

prawdziwy charakter tych kontaktów

poprzez określenie ich mianem przyjaźni



obecnie korupcja przybrała formę zapłaty

określonej kwoty pieniędzy, co nadało jej

bezosobowy charakter

Niels Christie „Dogodna liczba

przestępstw”, Warszawa 2004r.



Teza: wszystkie przestępstwa

popełniane na terenie Rosji po

rozpadzie ZSRR to czyny mafii



Beneficjenci:

amerykański przemysł filmowy

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

niezadowoleni zwykli Rosjanie

G. Makowski “Korupcja jako problem

społeczny”, Warszawa 2008r.

Konstruktywistyczny schemat rozwoju

problemów społecznych:

jednostka lub grupa zgłasza konieczność zmiany

określonego stanu rzeczy (

claim makers

)

żądanie to pojawia się na forum publicznym co

powoduje określoną reakcję organów władzy,

mającą na celu rozwiązanie problemu

ocena działań władzy przez podmioty zgłaszające

istnienie problemu i zakwestionowanie ich

skuteczności

formułowanie alternatywnych programy rozwiązania

tego problemu lub inne jego określenie.

Spostrzeżenia A. Applebaum

“Europe's new dividing line; The battle of

North vs. South replaces East vs. West”,

The Washington Post z dn. 7 września 2010r



dawny podział Europy na część wschodnią i

zachodnią powoli ustępuje nowemu

umownemu podziałowi na północ i południe



podstawą tego wyróżnienia jest nie tyle

położenie geograficzne, ile podejście danych

społeczeństw do standardów przestrzegania

prawa i oraz odpowiedzialność finansowa



państwa należące do północy: Niemcy, Polska,

Czechy, Słowacja oraz kraje skandynawskie

TI Indeks Percepcji Korupcji:

wyniki Polski

Związek między zamożnością i

uczciwością



A. Kamiński – uczciwi są zwykle

bogatsi



uczciwość prowadzi do bogactwa?



a może to tylko bogaci mogą

pozwolić sobie na uczciwość?

2 kraje BRIC(S) w IPK – Indie i

Chiny

Jakie są przyczyny korupcji w

społeczeństwach bogatych?

Na przełomie lat 2000 i 2001 J. Grubman, ceniony

analityk giełdowy Salomon Smith Barney, zależnej

od Citigroup Inc. spółki z Wall Street, zmienił

swoją opinię na temat akcji AT&T. Stało się to po

jego rozmowie z prezesem Citigroup S. Weillem,

który poprosił o ponowne przemyślenie kwestii

wartości tych akcji. Z kontekstu sytuacyjnego

można było wywnioskować, że J. Grubman

odszedł od standardów w procesie podejmowania

decyzji oczekując za to pewnych profitów. Okazało

się, że starał się o przyjęcie swoich dzieci do

prestiżowego przedszkola na Manhattanie i

spodziewał się, że S. Weill mu w tym pomoże.

Jakie są przyczyny korupcji w

społeczeństwach bogatych?



M.B. Clinard - przekupstwo jako sposób, za pomocą

którego przedsiębiorstwa starają się uzyskać lepszą

pozycję na rynku od konkurentów, przy czym

proceder tej jest bardzo rozpowszechniony



S.Wheeler - motywem działań sprzecznych z

prawem jest przede wszystkim utrzymanie

dotychczasowej pozycji zawodowej lub poziomu

życia



H. Becker - w realiach Stanów Zjednoczonych lat

1950-tych sukces zawodowy uzależniony był od

znalezienia dla siebie odpowiedniego miejsca we

wpływowej grupie przedstawicieli danego zawodu

Art. 296a w wersji z 2003r.

Art. 296 a

§ 1. Kto, pełniąc funkcję kierowniczą w

jednostce organizacyjnej wykonującej działalność

gospodarczą

lub mając z racji zajmowanego

stanowiska lub pełnionej funkcji, istotny wpływ

na podejmowanie decyzji związanych z

działalnością takiej jednostki

, przyjmuje korzyść

majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, w zamian

za nadużycie udzielonych mu uprawnień lub

niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku mogące

wyrządzić tej jednostce szkodę majątkową albo

stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji lub

niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz

nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do

lat 5.

Art. 296 a § 1 wersja

aktualna

Kto, pełniąc funkcję kierowniczą w jednostce

organizacyjnej wykonującej działalność gospodarczą

lub pozostając z nią w stosunku pracy, umowy

zlecenia lub umowy o dzieło

, żąda lub przyjmuje

korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, w

zamian za nadużycie udzielonych mu uprawnień lub

niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku mogące

wyrządzić tej jednostce szkodę majątkową albo

stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji lub

niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz

nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do

lat 5.

Czynności sprawcze



Przyjęcie korzyści jest równoznaczne z objęciem jej

w faktyczne władanie.



Przyjęcie obietnicy korzyści oznacza

zaakceptowanie przyrzeczenia jej udzielenia.



Obietnica korzyści to oświadczenie obiecującego

sprowadzające się do gotowości jej udzielenia,

niezależnie od tego, czy obiecujący zamierza

wywiązać się ze swego przyrzeczenia, czy nie.



Żądanie musi być wyraźnie uzewnętrznione i może

zostać wyrażone w sposób werbalny jak i

pozawerbalny



W literaturze występują rozbieżności odnośnie do

skutkowego, bądź bezskutkowego charakteru tego

typu czynów.

Korzyść



A. Marek: korzyścią majątkową są

wszelkiego rodzaju świadczenia, których

wartość da się wyrazić w pieniądzu



przez korzyść osobistą rozumie się

świadczenia o charakterze niemajątkowym,

które mają znaczenie dla uzyskującego ją,

polepszają jego sytuację, a nawet oznaczają

określoną przyjemność, np. pomoc w

uzyskaniu zatrudnienia albo awansu

służbowego, przyznanie odznaczenia,

organizowanie atrakcyjnych wyjazdów na

preferencyjnych warunkach, a nawet

kontaktów seksualnych

Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. zwalczaniu

nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003r., Nr 153,

poz. 1503)

Art. 3.

1. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie

sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli

zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy

lub klienta.

2. Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności:

wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa,

fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia

geograficznego towarów albo usług, wprowadzające

w błąd oznaczenie towarów lub usług,

naruszenie

tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do

rozwiązania lub niewykonania umowy

naśladownictwo produktów, pomawianie lub

nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do

rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję

publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama,

organizowanie systemu sprzedaży lawinowej oraz

prowadzenie lub organizowanie działalności w

systemie konsorcyjnym.



(oraz Rozdział 2 – Czyny nieuczciwej konkurencji)

Art. 296a.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto

w wypadkach określonych w § 1 udziela

albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej

lub osobistej.

§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca

czynu określonego w § 1 lub 2podlega

grzywnie, karze ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2.

§ 4. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1

wyrządza znaczną szkodę majątkową

podlega karze pozbawienia wolności od 6

miesięcy do lat 8.

Art. 296a.

§ 5. Nie podlega karze

sprawca przestępstwa określonego w

§ 2 albo w § 3 w związku z § 2, jeżeli

korzyść majątkowa lub osobista albo

ich obietnica zostały przyjęte, a

sprawca zawiadomił o tym fakcie

organ powołany do ścigania

przestępstw i ujawnił wszystkie

istotne okoliczności przestępstwa,

zanim organ ten o nim się

dowiedział.

Sankcje finansowe za

popełnienie przestępstwa

gospodarczego

Art. 33.

§ 2. Sąd może wymierzyć grzywnę także obok

kary pozbawienia wolności wymienionej w art. 32 pkt

3, jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia

korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową

osiągnął.

Art. 39.

Środkami karnymi są:

2) zakaz zajmowania określonego stanowiska,

wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia

określonej działalności gospodarczej,

4) przepadek

Art. 41.

§ 2. Sąd może orzec zakaz prowadzenia

określonej działalności gospodarczej w razie skazania

za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem

takiej działalności, jeżeli dalsze jej prowadzenie

zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.

Przepadek

Art. 44.

§ 1. Sąd orzeka przepadek przedmiotów

pochodzących bezpośrednio z przestępstwa.

§ 2. Sąd może orzec, a w wypadkach wskazanych w

ustawie orzeka, przepadek przedmiotów, które służyły

lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa.

§ 3. Jeżeli orzeczenie przepadku określonego w § 2

byłoby niewspółmierne do wagi popełnionego czynu,

sąd zamiast przepadku może orzec nawiązkę na rzecz

Skarbu Państwa.

§ 4. Jeżeli orzeczenie przepadku określonego w § 1 lub 2

nie jest możliwe, sąd może orzec przepadek

równowartości przedmiotów pochodzących

bezpośrednio z przestępstwa lub przedmiotów, które

służyły lub były przeznaczone do popełnienia

przestępstwa.

Domniemania

Art. 45.

§ 1. Jeżeli sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa,

chociażby pośrednio, korzyść majątkową niepodlegającą przepadkowi

przedmiotów wymienionych w art. 44 § 1 lub 6, sąd orzeka

przepadek takiej korzyści albo jej równowartości. Przepadku nie

orzeka się w całości lub w części, jeżeli korzyść lub jej równowartość

podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

§ 2. W razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia sprawca

osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości,

uważa się, że mienie, które sprawca objął we władanie lub do którego

uzyskał jakikolwiek tytuł w czasie popełnienia przestępstwa lub po

jego popełnieniu, do chwili wydania chociażby nieprawomocnego

wyroku, stanowi korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa, chyba

że sprawca lub inna zainteresowana osoba przedstawi dowód

przeciwny.

§ 3. Jeżeli okoliczności sprawy wskazują na duże prawdopodobieństwo,

że sprawca, o którym mowa w § 2, przeniósł na osobę fizyczną,

prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej,

faktycznie lub pod jakimkolwiek tytułem prawnym, mienie

stanowiące korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa, uważa się,

że rzeczy będące w samoistnym posiadaniu tej osoby lub jednostki

oraz przysługujące jej prawa majątkowe należą do sprawcy, chyba że

zainteresowana osoba lub jednostka organizacyjna przedstawi dowód

zgodnego z prawem ich uzyskania.

Zwrot korzyści

Art. 52.

W wypadku skazania za

przestępstwo przynoszące korzyść

majątkową osobie fizycznej, prawnej lub

jednostce organizacyjnej nie mającej

osobowości prawnej, a popełnione przez

sprawcę działającego w jej imieniu lub

interesie, sąd zobowiązuje podmiot, który

uzyskał korzyść majątkową, do jej zwrotu w

całości lub w części na rzecz Skarbu Państwa;

nie dotyczy to korzyści majątkowej

podlegającej zwrotowi innemu podmiotowi.

Prawo farmaceutyczne z 6

września 2001 r. (tj. Dz. U. z 2008

r. Nr 45, poz.271)

Art. 128. Kto wbrew przepisom art. 58 w ramach reklamy produktu

leczniczego daje lub obiecuje osobom uprawnionym do

wystawiania recept lub osobom prowadzącym obrót produktami

leczniczymi korzyści materialne lub przyjmuje takie korzyści,

podlega grzywnie.

Art. 58.
1. Zabrania się kierowania do osób uprawnionych do wystawiania

recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi

reklamy produktu leczniczego polegającej na wręczaniu,

oferowaniu i obiecywaniu korzyści materialnych, prezentów i

różnych ułatwień, nagród, wycieczek oraz organizowaniu i

finansowaniu spotkań promocyjnych produktów leczniczych,

podczas których przejawy gościnności wykraczają poza główny

cel tego spotkania.

2. Zabrania się przyjmowania korzyści, o których mowa w ust. 1.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą dawania lub przyjmowania

przedmiotów o wartości materialnej nieprzekraczającej kwoty 100

złotych, związanych z praktyką medyczną lub farmaceutyczną,

opatrzonych znakiem reklamującym daną firmę lub produkt

leczniczy.

Leszek Wilk

Korupcja w reklamie farmaceutycznej

Prokuratura i Prawo z 2011r., nr 10



brak czynnego żalu



przestępstwo w jego formie czynnej ma charakter powszechny

(sprawcą może być także podmiot prowadzący reklamę

nielegalnie), w biernej zaś – indywidualny, (krąg podmiotów jest w

formie biernej ograniczony i obejmuje tylko osoby uprawnione do

wystawiania recept i prowadzące obrót produktami leczniczym)



uprawnionymi do wystawiania recept są lekarze, w tym lekarze

dentyści oraz lekarze weterynarii



osoby prowadzącej obrót produktami leczniczymi” to nie tylko

farmaceuci, ale każda osoba, która z racji zajmowanego

stanowiska lub pełnionej funkcji ma istotny wpływ na

podejmowanie decyzji związanych z zaopatrzeniem w produkty

lecznicze



„

obrót produktami leczniczymi” – zarówno detaliczny, jak i hurtowy



znamiona tego czynu nie będą realizowane, jeżeli dawanie lub

obiecywanie korzyści materialnych albo ich przyjmowanie nie

będzie związane z prowadzeniem reklamy, tj. gdy dawanie lub

obiecywanie korzyści nie zachęca do stosowania określonego

produktu leczniczego

Definicja reklamy

Reklama obejmuje w szczególności:

- reklamę produktu leczniczego kierowaną do

publicznej wiadomości,

- reklamę produktu leczniczego kierowaną do osób

uprawnionych do wystawiania recept lub osób

prowadzących obrót produktami leczniczymi,

- odwiedzanie tych osób przez przedstawicieli

handlowych lub medycznych,

- dostarczanie próbek produktów leczniczych,

- sponsorowanie spotkań promocyjnych, a także

konferencji, zjazdów i kongresów naukowych dla

osób upoważnionych do wystawiania recept lub

osób prowadzących obrót produktami leczniczymi.

„

Korzyść” w art. 128



nie można utożsamiać określeń: „majątkowa”

i „materialna” w odniesieniu do korzyści



„

korzyść materialnej” to przedmiot, obiekt

materialny



korzyść materialna w rozumieniu art. 128 jest

korzyścią tylko dla osób uprawnionych do

wystawiania recept, względnie osób

prowadzących obrót produktami leczniczymi,

natomiast nie jest to korzyść dla kogo innego,

np. dla osób bliskich lekarzy lub farmaceutów

Art. 46 ustawy o sporcie

1. Kto

w związku z zawodami

sportowymi

organizowanymi przez polski związek

sportowy

lub podmiot działający na

podstawie umowy z tym związkiem lub

podmiot działający na podstawie

upoważnienia, przyjmuje korzyść majątkową

lub osobistą lub takiej korzyści żąda w

zamian za nieuczciwe zachowanie mogące

mieć wpływ na wynik tych zawodów podlega

karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do

lat 8

Art. 46 ustawy o sporcie

2. Tej samej karze podlega, kto w

wypadkach określonych w ust. 1

udziela albo obiecuje udzielić korzyści

majątkowej lub osobistej.

3. W przypadku mniejszej wagi,

sprawca czynu określonego w ust. 1

lub 2 podlega grzywnie, karze

ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2

Art. 46 ustawy o sporcie

4. Jeżeli sprawca czynu określonego w

ust. 1 lub 2 przyjmuje

korzyść

majątkową znacznej wartości

albo jej obietnicę lub udziela takiej

korzyści albo jej obietnicy lub takiej

korzyści albo jej obietnicy żąda

podlega karze pozbawienia wolności

od roku do 10.

M. Kulik (w:), M. Budyn - Kulik, P. Kozłowska -

Kalisz, M. Mozgawa, Kodeks

karny. Praktyczny komentarz, Kraków 2006r.

Zachowanie „nieuczciwe” należy

rozumieć szeroko, jako każde działanie

lub zaniechanie sprawcy wymierzone

przeciw ustanowionym formalnie czy

zwyczajowo, niezależnie od źródła

pochodzenia, regułom sportowym, polega

ono na łamaniu reguł danej dyscypliny

sportowej lub norm moralnych, zarówno

ogólnych, jak i charakterystycznych dla

danej dyscypliny.

Cezary Kąkol

Przestępstwa o charakterze korupcyjnym

w sporcie

Prokuratura i Prawo z 2011r., nr 11



Sport: wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez

uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na

wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i

psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie

wyników sportowych na wszelkich poziomach



Art. 46 ustawy nawiązuje – z jednej strony – do konstrukcji

przewidzianych w art. 228 i 229 k.k., a z drugiej – do

poprzednio obowiązującego art. 296b k.k.



Nie jest wymagane, aby sprawca występku art. 46 ust. 1

ustawy doprowadził do ustalenia określonego wyniku

punktowego zawodów.



Przyjęcie korzyści majątkowej, a następnie – nawet w

krótkim czasie – zwrócenie jej, oznacza, że przestępstwo

zostało dokonane i nie mogą zostać wobec takiego sprawcy

zastosowane przepisy o dobrowolnym odstąpieniu od

usiłowania (czynny żal).

Czy korupcja w sporcie to

korupcja gospodarcza?

T. Sahaj na konferencji Polskiego Towarzystwa

Prawa Sportowego „Korupcja w sporcie”:

„

W największe kluby i zespoły sportowe

zaangażowani są najbogatsi ludzie na świecie

lub wielkie międzynarodowe koncerny.... Firmy,

które zainwestowały w kluby brazylijskie –

zbankrutowały... Biznes to specyficzny

chociażby dlatego, że przeciwnik słaby

finansowo może pokonać silniejszego rywala

podczas rozgrywki toczonej według zdrowych

zasad sportowych”.

D. Midgley, Ch. Hutchins „Abramowicz

– miliarder znikąd”, Warszawa 2006r.



kupno Chelsea mogło być pewnego

rodzaju zabezpieczeniem na przyszłość,

niezwykle istotnym w kraju, w którym

możliwość prowadzenia działalności

gospodarczej jest ściśle powiązana z

bieżącymi układami w kręgach

politycznych



w roku finansowym 2003 – 2004 Chelsea

zanotowała straty w wysokości 88

milionów funtów

Art. 302.

§ 2. Kto wierzycielowi udziela lub obiecuje udzielić

korzyści majątkowej za działanie na szkodę innych

wierzycieli w związku z postępowaniem

upadłościowym lub zmierzającym do

zapobiegnięcia upadłości, podlega karze

pozbawienia wolności do lat 3.

§ 3. Tej samej karze podlega wierzyciel, który w

związku z określonym w § 2 postępowaniem

przyjmuje korzyść za działanie na szkodę innych

wierzycieli albo takiej korzyści żąda.

Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i

naprawcze (

Dz. U. z 2003r., Nr 60, poz. 535)

Art. 308

Za przestępstwa określone w tym

rozdziale odpowiada jak dłużnik lub

wierzyciel, kto, na podstawie przepisu

prawnego, decyzji właściwego

organu, umowy lub faktycznego

wykonywania, zajmuje się sprawami

majątkowymi innej osoby prawnej,

fizycznej, grupy osób lub podmiotu

nie mającego osobowości prawnej.

Art. 228

§ 1.

Kto, w związku z pełnieniem funkcji

publicznej,

przyjmuje korzyść majątkową lub

osobistą albo jej obietnicę, podlega karze

pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega

grzywnie, karze ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej,

przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej

obietnicę za zachowanie stanowiące naruszenie

przepisów prawa, podlega karze pozbawienia

wolności od roku do lat 10.

Art. 115

Osobą pełniącą funkcję publiczna

jest funkcjonariusz publiczny,

członek organu samorządowego,

osoba zatrudniona w jednostce

organizacyjnej, dysponującej

środkami publicznymi, chyba że

wykonuje wyłącznie czynności

usługowe, a także inna osoba,

której uprawnienia i obowiązki w

zakresie działalności publicznej są

określone lub uznane przez

ustawę lub wiążącą

Rzeczpospolitą Polską umowę

miedzynarodową.

§ 4. Karze określonej w § 3 podlega

także ten, kto, w związku z pełnieniem

funkcji publicznej, uzależnia wykonanie

czynności służbowej od otrzymania

korzyści majątkowej lub osobistej albo

jej obietnicy lub takiej korzyści żąda.

§ 5. Kto, w związku z pełnieniem funkcji

publicznej, przyjmuje korzyść

majątkową znacznej wartości albo jej

obietnicę, podlega karze pozbawienia

wolności od lat 2 do 12.

§ 6. Karom określonym w § 1-5 podlega

odpowiednio także ten, kto, w

związku z pełnieniem funkcji

publicznej w państwie obcym lub w

organizacji międzynarodowej,

przyjmuje korzyść majątkową lub

osobistą albo jej obietnicę lub takiej

korzyści żąda, albo uzależnia

wykonanie czynności służbowej od jej

otrzymania.

Podmiot przestępstwa o charakterze korupcyjnym:

osoba pełniąca funkcję kierowniczą w jednostce organizacyjnej

wykonującej działalność gospodarczą lub

pozostająca z nią w

stosunku pracy, umowy zlecenia lub umowy o dzieło.

Konsekwencje:



szersza ochrona obrotu

gospodarczego niż działalności

instytucji publicznych



skorumpowane sprzątaczki?



wszystko jest korupcją?

Art. 229

§ 1. Kto udziela albo obiecuje udzielić korzyści

majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję

publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy

do lat 8.

§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega

grzywnie, karze ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 działa, aby

skłonić osobę pełniącą funkcję publiczną do

naruszenia przepisów prawa lub udziela albo

obiecuje udzielić takiej osobie korzyści majątkowej

lub osobistej za naruszenie przepisów prawa,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat

10.

§ 4. Kto osobie pełniącej funkcję publiczną, w

związku z pełnieniem tej funkcji, udziela albo

obiecuje udzielić korzyści majątkowej

znacznej wartości, podlega karze pozbawienia

wolności od lat 2 do 12.

§ 5. Karom określonym w § 1-4 podlega

odpowiednio także ten, kto udziela albo

obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub

osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w

państwie obcym lub w organizacji

międzynarodowej, w związku z pełnieniem tej

funkcji.

Art. 229 kk z 1997r. (tekst

aktualny)

§ 6. Nie podlega karze sprawca przestępstwa

określonego w § 1-5, jeżeli korzyść

majątkowa lub osobista albo ich obietnica

zostały przyjęte przez osobę pełniącą

funkcję publiczną, a sprawca zawiadomił o

tym fakcie organ powołany do ścigania

przestępstw i ujawnił wszystkie istotne

okoliczności przestępstwa, zanim organ

ten o nim się dowiedział.

Ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku

koronnym. (tekst jednolity Dz.U. z 2007r., Nr 36,

poz.232)

Art. 1. ust. 2. Przepisy ustawy stosuje

się także w sprawach o przestępstwo

określone w art. 228 § 1 i 3-

, art.

229 § 1 i 3-

, art. 230 § 1, art. 230a §

1, art. 231 § 1 i 2, art. 250a § 1 i 2,

art. 258, art. 296a § 1, 2 i 4 oraz w

art. 296b § 1 i 2 Kodeksu karnego.

Ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku

koronnym. (tekst jednolity Dz.U. z 2007r., Nr

36, poz.232)

Art. 2.

Świadkiem koronnym jest

podejrzany

, który został

dopuszczony do składania zeznań w

charakterze świadka, na zasadach i

w trybie określonych niniejszą

ustawą.

Ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku

koronnym. (tekst jednolity Dz.U. z 2007r., Nr

36, poz.232)

Art. 9.

Sprawca nie podlega

karze

za przestępstwa lub

przestępstwa skarbowe określone w

art. 1, w których uczestniczył i które

jako świadek koronny ujawnił w

trybie określonym niniejszą ustawą.

Art. 60 kk

§ 3. Sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może

warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy

współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa,

jeżeli ujawni on wobec organu powołanego do ścigania

przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w

popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego

popełnienia.

§ 4. Na wniosek prokuratora sąd może zastosować nadzwyczajne

złagodzenie kary, a nawet warunkowo zawiesić jej wykonanie w

stosunku do sprawcy przestępstwa, który, niezależnie od

wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, ujawnił przed organem

ścigania i przedstawił istotne okoliczności, nieznane dotychczas

temu organowi, przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat

pozbawienia wolności.

§ 5. W wypadkach określonych w § 3 i 4 sąd wymierzając karę

pozbawienia wolności do lat 5 może warunkowo zawiesić jej

wykonanie na okres próby wynoszący do 10 lat, jeżeli uzna, że

pomimo niewykonania kary sprawca nie popełni ponownie

przestępstwa; przepisy art. 71-76 stosuje się odpowiednio.

Art. 230

§ 1.

Kto, powołując się na wpływy w instytucji

państwowej, samorządowej, organizacji

międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej

jednostce organizacyjnej dysponującej środkami

publicznymi albo wywołując przekonanie innej

osoby lub utwierdzając ją w przekonaniu o istnieniu

takich wpływów, podejmuje się pośrednictwa w

załatwieniu sprawy w zamian za korzyść majątkową

lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze

pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 2.

W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega

grzywnie, karze ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2.

Art. 230a.

§ 1. Kto udziela albo obiecuje udzielić korzyści

majątkowej lub osobistej w zamian za pośrednictwo w

załatwieniu sprawy w instytucji państwowej,

samorządowej, organizacji międzynarodowej albo

krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej

dysponującej środkami publicznymi, polegające na

bezprawnym wywarciu wpływu na decyzję, działanie

lub zaniechanie osoby pełniącej funkcję publiczną, w

związku z pełnieniem tej funkcji, podlega karze

pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 2.W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega

grzywnie, karze ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3.Nie podlega karze sprawca przestępstwa

określonego w § 1 albo w § 2, jeżeli korzyść

majątkowa lub osobista albo ich obietnica zostały

przyjęte, a sprawca zawiadomił o tym fakcie organ

powołany do ścigania przestępstw i ujawnił wszystkie

istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o

nim się dowiedział.

Art. 231.

§ 1. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje

uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na

szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega

karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w §

1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 działa

nieumyślnie i wyrządza istotną szkodę, podlega

grzywnie, karze ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2.

§ 4. Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli czyn

wyczerpuje znamiona czynu zabronionego

określonego w art. 228.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71

Prawo karne gospodarcze cz 3 korupcja

Document Outline