Prawo karne

gospodarcze

dr Janusz Bojarski

Nadużycie zaufania

Parmalat SpA

•

włoskie przedsiębiorstwo branży

spożywczej, działające na całym świecie

•

od 1997 roku ekspansja na półkulę

zachodnią

•

od 2001 wiele z nowo otwartych filii

przynosi straty

•

luty 2003r. – emisja obligacji o wartości

€500 milion

ów. Zaskakuje to zarówno rynki

finansowe jak i prezesa zarządu Parmalat

SpA!

Grudzień 2003r.

•

19 grudnia - Bank of America ogłasza, że

Parmalat nie posiada prawie $5miliardów

deklarowanych w sierpniu tego roku, zaś

dokumenty potwierdzające roszczenia

Parmalat’s Bonlat Financing Corp na ponad €4

miliardy, które rzekomo miały być ulokowane w

banku na Kajmanach nie istnieją. Milan Stock

Exchange wstrzymuje obrót akcjami Parmalat.

•

23 grudnia – departament prawny Bank of

America, że dokument stwierdzający posiadanie

aktywów Parmalat przez Bank of America, jest

sfałszowany

•

24 grudnia - Parmalat ogłasza bankructwo.

Długi sięgają $12,8 miliardów

Pokrzywdzeni „aferą Parmalat”

(poza wierzycielami z rynku

finansowego)

miejsca pracy 36 tysięcy

pracowników zostały zagrożone

zakłady mleczarskie z wielu krajów,

od Brazylii po Australię nie otrzymały

swoich należności

Nasz człowiek w MANie

- Polska spółka FSA sprzedaje silniki

okrętowe duńskiemu oddziałowi MANa

(gdzie dyrektorem jest pan Kim W.) (w

2008 roku za 80 million Euro)

- FSA kupuje od Oilcare 3 filtry za 101.000

Euro

- cena za 1 taki filtr w Polsce wynosi

pomiędzy 10 a 20 Euro

- właścicielem Oilcare jest pan Kim W.

- czy to było przestępstwo?

Art. 296 kk

§ 1. Kto, będąc obowiązany na podstawie przepisu

ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do

zajmowania się sprawami majątkowymi lub

działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej

albo jednostki organizacyjnej nie mającej

osobowości prawnej, przez nadużycie udzielonych

mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim

obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę

majątkową, podlega karze pozbawienia wolności od

3 miesięcy do lat 5.

§ 1a. Jeżeli sprawca, o którym mowa w § 1, przez

nadużycie udzielonych mu uprawnień lub

niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku,

sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo

wyrządzenia znacznej szkody majątkowej, podlega

karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 296 kk cd

§ 2. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1 lub 1a

działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega

karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 3. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1 lub 2

wyrządza szkodę majątkową w wielkich rozmiarach,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 4. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1 lub 3

działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 4a.Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie

przestępstwa określonego w § 1a następuje na wniosek

pokrzywdzonego.

§ 5. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania

karnego dobrowolnie naprawił w całości wyrządzoną

szkodę.

Art. 115 kk

§ 4.Korzyścią majątkową lub osobistą jest korzyść

zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego.

§ 5.Mieniem znacznej wartości jest mienie, którego

wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego

przekracza 200.000 złotych.

§ 6.Mieniem wielkiej wartości jest mienie, którego

wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego

przekracza 1.000.000 złotych.

§ 7. Przepisy § 5 i 6 stosuje się do określenia

"znaczna szkoda" oraz "szkoda w wielkich

rozmiarach".

Podmiot – przykłady

Do osób, których obowiązek zajmowania się sprawami majątkowymi lub

działalnością gospodarczą w literaturze, oprócz wymienionych w KSH

zalicza się przykładowo:

•

wspólnika w spółce cywilnej (art. 865 i 866 k.c.),

•

członka zarządu fundacji (art. 10 ustawy o fundacjach),

•

członka zarządu spółdzielni (art. 48 prawa spółdzielczego),

•

kierownika spółdzielni (art. 53 prawa spółdzielczego),

•

likwidatora spółdzielni (art. 118 i 122 prawa spółdzielczego),

•

członka zarządu stowarzyszenia,

•

kuratora osoby prawnej

•

funkcjonariuszy instytucji prawa publicznego

•

osoby wykonujące czynności zlecone w zakresie zarządu

państwowego

•

osoby niebędące funkcjonariuszami publicznymi, lecz pełniące funkcje

w państwowych jednostkach organizacyjnych albo gospodarują

mieniem

•

kierownika i dyrektora zakładów budżetowych, gospodarstw

pomocniczych czy jednostek budżetowych prowadzących w

określonym zakresie działalność gospodarczą oraz osoby

zarządzające spółkami komunalnymi

Zakres uprawnień i

obowiązków

Zajmowanie się sprawami majątkowymi to

nie tylko zawiadywanie jakimś majątkiem,

ale też podejmowanie jednorazowych

transakcji, takich jak zakup, sprzedaż,

załatwienie sporów o majątek czy

zastępstwo w sprawach majątkowych. W

grę wchodzi także zachowanie niezgodne z

celem zajmowania się działalnością

gospodarczą lub sprawami majątkowymi.

Podmiot

Nie można wykluczyć odpowiedzialności

adwokatów spełniających kryterium

„zajmowania się” czyimiś sprawami czy

działalnością.

W doktrynie rozbieżność poglądów: czy

może być sprawcą osoba zajmująca się

sprawami majątkowymi lub działalnością

gospodarczą kogoś, kto nie prowadzi

działalności gospodarczej?

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie

działalności gospodarczej (tekst jednolity Dz.

U. z 2010r., Nr 220, poz.1447)

Art. 2.

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność

wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie,

rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność

zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Art. 3.

Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej

w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli

zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa

śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi,

sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach

rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz

wyrobu wina przez producentów będących rolnikami

wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku

gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12

maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie

tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 120, poz. 690).

Zakres działalności

gospodarczej

Zgodnie z postanowieniem Sądu

Najwyższego z dn. 27 kwietnia 1994r. (I KZ

P6/94 ) nie ma przeciwwskazań aby w

kontekście tego przepisu za działalność

gospodarczą uznać również działalność

kredytową banków. Związany z tego typu

działalnością element ryzyka musi być

zawsze brany pod uwagę przy

rozpatrywaniu naruszenia kompetencji

przez zajmujących się tego rodzaju

działalnością w konkretnych stanach

faktycznych.

Przedmiot ochrony

Wątpliwości O. Górniok, czy działalność

państwa w sferze gospodarczej też jest

przedmiotem ochrony, gdyż działalność

organizatorska państwa (analogicznie

organów samorządu terytorialnego) nie

ma celu zarobkowego – daleko idące

konsekwencje, w postaci np. braku

odpowiedzialności z 296 kk dyrektora

szpitala.

„

Nadużycie” uprawnień

Zdaniem O.Górniok nadużycie uprawnień nie jest

równoznaczne z ich przekroczeniem, którym to

pojęciem posługiwał się ustawodawca w art. 217,

218 i 246 Kodeksu karnego z 1969 r. przy

przekroczeniu uprawnień zachowanie się sprawcy

nie mieściło się w granicach jego uprawnień,

natomiast w przypadku nadużycia może

pozostawać w ich granicach. Nadużyciem będzie

też zachowanie pozostające formalnie w

granicach uprawnień, jednak niezgodne lub wręcz

sprzeczne z ich celem, czyli sprzeczne z

interesami gospodarczymi lub majątkowymi

podmiotu zlecającego zajmowanie się nimi.

„

Nadużycie” uprawnień

J. Wojciechowski

–

przez

nadużycie

uprawnień

należy rozumieć

uczynienie

czegoś co wykracza poza przysługujący

sprawcy zakres uprawnień

. Natomiast w

przypadku niedopełnienia obowiązku,

chodzić może nie tylko o obowiązki ściśle

skonkretyzowane w przepisie ustawy czy

umowie, ale także o obowiązki faktyczne,

wynikające wprost z samej istoty

prowadzonych spraw majątkowych lub

działalności gospodarczej.

„

Nadużycie” uprawnień

O. Górniok, - ustawodawca chciał poprzez

ten przepis chronić spółki przed bardzo

różnorodnymi, często wręcz trudnymi do

przewidzenia, działaniami. Ponadto o

związku działań z pełnioną funkcją można

mówić także, kiedy pozycja zajmowana w

spółce umożliwia przeprowadzenie

pewnych transakcji, co w innym przypadku

byłoby niemożliwe lub przynajmniej

znacznie utrudnione

„

Nadużycie” uprawnień wg

R. Zawłockiego

Czynności sprawcze mogą przybrać formę zarówno

czynności prawnych jak i faktycznych. Mogą polegać

zarówno na działaniu jak i zaniechaniu. Zaniechanie

w przypadku tego przestępstwa to brak działania

wobec nakazu działania zawartego w ustawie karnej.

Źródłem takiego obowiązku może być jakikolwiek akt

formalny lub faktyczny pod warunkiem, że te

okoliczności są sprzeczne z nakazem określonego

przepisu prawa karnego, a więc obowiązek wynika z

nich tylko pośrednio. W omawianym przypadku

obowiązek ten brzmi: „należy działać tak, aby unikać

szkody spółki handlowej” i wynika bezpośrednio z art.

296 kk.

Karalne zachowanie powinno być więc

rozpatrywane indywidualnie, po dokładnym zbadaniu

konkretnej sprawy. Nie można natomiast podać

żadnego zachowania, które

a priori

będzie stanowiło

karalne zaniechanie.

„

Nadużycie” uprawnień wg R.

Zawłockiego, przykłady

Czynem sprawcy jest wszelkie

zawinione, bezprawne i przyczynowe

zachowanie na szkodę powierzonych

interesów spółki, np. sprzedaż

majątku poniżej wartości, nieodpłatne

wynajęcie pomieszczeń lub urządzeń,

zlecenie niepotrzebnych usług,

zatrudnienie osoby niekompetentnej,

zerwanie kontraktu.

„

Nadużycie” uprawnień wg R.

Zawłockiego

Niezawiadomienie, mimo

uzasadnionego podejrzenia, o

popełnieniu przestępstwa na szkodę

spółki, nie wypełnia co do zasady

znamion przestępstwa z art. 296 kk,

aczkolwiek może stanowić

przestępstwo w konkretnej sytuacji.

„

Nadużycie” uprawnień wg R.

Szczęsnego

Wymóg dołożenia szczególnej

zawodowej staranności dotyczy

wszystkich, a nie tylko

wykształconych i doświadczonych

Zakres czynności

sprawczych

W ramach struktury spółki kapitałowej często

występuje zarząd wieloosobowy, którego

członkowie pełnią jednocześnie funkcje dyrektorów

określonych działów. W związku z tym ich funkcje i

kompetencje są szczegółowo określone w

kontrakcie menedżerskim lub umowie.

J. Lachowski i T. Oczkowski – zapisy zawarte w

umowach spółkach i statutach często są mało

precyzyjne, co skutkuje trudnościami w ustaleniu

zakresu kompetencji członka danego gremium i w

konsekwencji obowiązku zajmowania się sprawami

majątkowymi lub działalnością gospodarczą.

Kryterium właściwego

wykonywania czynności

Zdaniem O.Górniok kryterium oceny

czy nastąpiło przestępne zachowanie

jest cywilnoprawne pojęcie „dobrego

gospodarza”. Do tego pojęcia

nawiązywało też orzecznictwo na

gruncie Kodeksu z 1932 r. Osoba

zajmująca się czyimiś interesami

powinna dbać o nie tak jak o swoje

własne.

Kryterium właściwego

wykonywania czynności

J. Skorupka – do podmiotu przestępstwa z

art. 296 stosujemy kryterium „dobrego

gospodarza”, przy czym taki „dobry

gospodarz” ma odpowiednie

przygotowanie teoretyczne i

doświadczenie praktyczne, zaś przy

podejmowaniu decyzji majątkowych

kieruje się racjami merytorycznymi i

zmierza do osiągnięcia uzasadnionych i

możliwych korzyści, a także chroni interes

reprezentowanego podmiotu.

Kryterium właściwego

wykonywania czynności

R. Zawłocki – nie zgadza się z kryterium

„dobrego gospodarza”, gdyż przestępstwo

z art. 296 nie polega na naruszeniu

ogólnych zasad działania, a określony w

tym przepisie skutek musi być wynikiem

zachowań bezprawnych a nie gospodarczo

nieopłacalnych. Określenie zakresu

odpowiedzialności powinno nastąpić

poprzez odwołanie się do konkretnych i

bezspornych uprawnień i obowiązków

menedżera.

Zakres uprawnień i

obowiązków

R. Zawłocki

- odpowiedzialność za przyjęcie

nieokreślonego zakresu obowiązków ponosi

właściciel. Dlatego też obowiązki i

uprawnienia powinny być ściśle określone i

wynikać z określonych norm, np. przepisów

prawa, decyzji, regulaminów, itp. Zdaniem

tego autora w przypadku menedżera

przestępne zachowania mogą być to

błędne lub niepodjęte decyzje.

Niewypełnienie obowiązku to niedokonanie

czynności do której był zobowiązany lub

dokonanie częściowe lub niewłaściwe.

Przykładowe uprawnienia i

obowiązki

Dorota Czura – Kalinowska i Robert

Zawłocki przytaczają zarzut

postawiony jednemu z prezesów

towarzystwa ubezpieczeniowego, że

nie zapewnił kierowanej przez siebie

spółce odpowiedniego poziomu

rentowności, bezpieczeństwa i

płynności przedsiębranych inwestycji

Przykładowe uprawnienia i

obowiązki

D. Czajka podaje przykłady bardzo konkretnych

obowiązków menedżera, a więc także członka

zarządu spółki. Jego zdaniem osoba taka

powinna:

•

zarządzać poprzez cele

•

podejmować większe ryzyko z większym

wyprzedzeniem, przy odpowiednim skalkulowaniu

ryzyka, wyborze najkorzystniejszego wariantu,

określeniu czego się oczekuje i właściwym

reagowaniu na bieg wydarzeń

•

być zdolna do podejmowania decyzji o

charakterze strategicznym

•

umieć stworzyć zintegrowany zespół specjalistów

potrafiący realizować wyznaczone cele

Przykładowe uprawnienia i

obowiązki

Obowiązki członków zarządu spółki akcyjnej polegają,

m.in. na:

•

zgłoszeniu do sądu rejestrowego, w terminie trzech

tygodni, okoliczności nabycia akcji przez jedynego

akcjonariusza

•

zgłoszeniu do sądu rejestrowego wszelkich zmian

danych wskazanych w zgłoszeniu rejestracyjnym

•

zgłoszeniu do sądu rejestrowego każdej dalszej

wpłaty na kapitał zakładowy, jeżeli jest on wpłacany

częściami

•

zgłoszeniu do sądu rejestrowego podwyższenia lub

obniżenia kapitału zakładowego.

•

złożeniu urzędowi skarbowemu w terminie dwóch

tygodni po zarejestrowaniu, odpisu statutu spółki ze

wskazaniem sądu, w którym spółka została

zarejestrowana oraz daty i numeru rejestracyjnego

Uchylenie

odpowiedzialności?

•

konflikt interesów (O.Gorniok - przypadku

konfliktu interesów, czyli zajmowania się

przez jedną osobę sprzecznymi ze sobą

sprawami majątkowymi lub działalnością

gospodarczą rożnych podmiotów,

zastosowanie ma art. 26 § 5)

•

stan wyższej konieczności

•

zwyczaj

•

art. 27 kk

Odpowiedzialność członków

rad nadzorczych spółek

D. Czura – Kalinowska i R. Zawłocki

uważają, że następuje ona w przypadku

zaniechania dokonania czynności

kontrolnych, przy czym można ją

ograniczyć do sytuacji kiedy

prawdopodobieństwo wystąpienia szkody

oraz jej rozmiary można uznać za większe

niż niewielkie. Odpowiedzialności podlega

także taki członek organów

wieloosobowych, na którym nie

spoczywają żadne spersonifikowane

obowiązki.

Art. 585 ksh

§ 1. Kto, biorąc udział w tworzeniu spółki

handlowej lub będąc członkiem jej zarządu, rady

nadzorczej lub komisji rewizyjnej albo

likwidatorem, działa na jej szkodę

- podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 i

grzywnie.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto osobę

wymienioną w § 1 nakłania do działania na szkodę

spółki lub udziela jej pomocy do popełnienia tego

przestępstwa.

Art. 296. § 1a

• Jeżeli sprawca, o którym mowa w § 1,

przez nadużycie udzielonych mu
uprawnień lub niedopełnienie
ciążącego na nim obowiązku,
sprowadza bezpośrednie
niebezpieczeństwo wyrządzenia
znacznej szkody majątkowej,

Art. 585 ksh

P. Kardas –

znamię czynnościowe

przestępstwa z art. 585 ksh świadomie

zostało ujęte przez ustawodawcę bardzo

szeroko i konsekwencją takiej redakcji

przepisu jest to, że działanie na szkodę

spółki nie musi polegać na naruszeniu

posiadanych przez sprawcę kompetencji ani

nie musi pozostawać w bezpośrednim

związku z tymi kompetencjami, jednakże

zachowanie sprawcy musi pozostawać w

związku z pełnioną przez niego rolą w spółce

Art. 585 ksh

J. Giezek i P. Kardas stoją na stanowisku, że

przestępstwo to jest przestępstwem materialnym

w związku z czym, w przypadku zaniechania ma

do niego zastosowanie art. 2 kk. Dlatego też

istnieje konieczność ustalenia źródeł obowiązku

podejmowania wszelkich możliwych działań

zmierzających do zapobieżenia stratom po stronie

spółki. Przede wszystkim obowiązek taki wynika z

treści samego art. 296 § 1a a także z przepisów

KSH (np. art. 483 § 2, nakazujący dołożenie przy

wykonywaniu obowiązków należytej staranności

wynikającej z zawodowego charakteru

działalności).

Art. 585 ksh

J. Giezek i P. Kardas

–

ze względu na bardzo

nieokreślony charakter znamienia działania na

szkodę spółki, należy przede wszystkim zwracać

uwagę na kauzalność zachowania sprawcy w

stosunku do skutku w postaci niebezpieczeństwa

wyrządzenia spółce szkody. Związek zachowania z

zagrożeniem dla interesów spółki można ustalić

poprzez wykazanie naruszenia obowiązujących w

danej sferze reguł prawidłowego postępowania,

mający „podustawowy lub wręcz pozaustawowy

charakter”.

Art. 585 ksh

– przedmiot

ochrony

P. Kardas

–

określenie przedmiotu przestępstwa z art.

585 ksh (a wcześniej art. 300 i art. 482 kh) nie jest

w doktrynie jednolite. Wymienia się takie dobra jak:

•

interes spółki

•

interes spółki oraz jej ewentualnych wierzycieli

•

spokojny obrót gospodarczy

•

interes spółki oraz jej wierzycieli

•

spokojny obrót gospodarczy

•

prawidłowość obrotu gospodarczego ze

szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania w

tym obrocie spółek kapitałowych

•

prawidłowość obrotu gospodarczego oraz

prawidłowość funkcjonowania w tym obrocie spółek

kapitałowych

Art. 585 ksh

– przykładowe

czynności sprawcze

W przypadku, gdy statut spółki przewiduje

konieczność uzyskiwania zgody rady nadzorczej

na dokonanie pewnych czynności, wyrażenie

takiej zgodny, np. na zaciąganie pożyczek bez

jakichkolwiek zabezpieczeń ich spłaty, wydawanie

zezwoleń na zawarcie kontraktów bez

jakiegokolwiek sprawdzenia wiarygodności

kontrahentów czy też akceptowanie

nierekomendowanych w opiniach ekspertów

inwestycji kapitałowych, wypełnia znamiona

przestępstwa z art. 585 ksh. Również tolerowanie

przez radę nadzorczą nieudolnych działań

zarządu może być podstawą odpowiedzialności.

Art. 585 ksh

– przykładowe

czynności sprawcze

O. Górniok – członek władz spółki w

stanie likwidacji, mimo pozbawienia

bezpośredniego wpływu, może

działać na jej szkodę, np. poprzez

publiczne wypowiedzi mające na celu

wywołanie negatywnej opinii o stanie

interesów spółki.

Art. 585 ksh

– przykładowe

czynności sprawcze

J. Giezek i P. Kardas

podają następujące przykłady

działań na szkodę spółki akcyjnej i z o.o.:

•

zamieszczanie w statucie, sprawozdaniach,

opiniach, ogłoszeniach i zapisach fałszywych

danych lub rozpowszechnianie takich danych

•

pominięcie w wymaganych dokumentach

stosownych danych

•

współdziałanie w czynnościach prowadzących do

zarejestrowania spółki na podstawi fałszywych

danych

„

Nadużycie” uprawnień w 296

1a ???

Zgodnie z Uchwałą SN z dn. 15

kwietnia 1999 r., I KZP 8/99 działanie

na szkodę spółki to czynności podjęte

w granicach upoważnienia

ustawowego, a także te wychodzące

poza jego zakres, ale jednak

wynikające z roli jaką sprawca pełni

w spółce i pozostające w związku z tą

funkcją

Odpowiedzialność za czynności

nieważne

W literaturze wyrażany jest pogląd, że w przypadku

dokonania czynności przez członków zarządu spółki

kapitałowej działających z naruszeniem określonej

statutem lub ustawą zasady łącznej reprezentacji,

czynność taka jest bezwzględnie nieważna. Zgodnie

natomiast z inną oceną prezentowanego stanu

faktycznego, skutkiem naruszenia odpowiednich

wymagań co do reprezentacji spółki jest nieistnienie

umowy a nie jej nieważność.

W przypadku tezy o bezwzględnej nieważności umowy

zawartej z naruszeniem warunków reprezentacji

spółki, konsekwencją prawną będzie wzajemny

zwrot spełnionych świadczeń, natomiast w

przypadku nieistnienia umowy, zastosowanie mieć

będą odpowiednie regulacje Kodeksu cywilnego

dotyczące bezpodstawnego wzbogacenia.

Problemy interpretacyjne

J.Lachowski, T.Oczkowski – czy rodzi

odpowiedzialność karną przekroczenie tylko

jednego z uprawnień, skoro w treści art. 296

mowa jest o niedopełnieniu obowiązku (a więc

wystarczy jednego) i nadużyciu uprawnień?

P. Brożek – trudno jest czasami odróżnić

działanie od zaniechanie a więc przekroczenie

uprawnień od niedopełnienia obowiązku. Czy

na przykład sprzedaż części majątku przez

syndyka bez zgody sędziego komisarza, jest

przekroczeniem uprawnień (sprzedaje, mimo,

że nie jest do tego uprawniony) czy

zaniechaniem (uzyskania zgody).

Wyrok z dnia 19 marca 1962 r.

IV K 348/61, OSPiKA 1963, nr 2, poz.

Sąd Najwyższy przyjął, że jeżeli
uchwała osoby prawnej (sprawa
dotyczyła spółdzielni pracy) zawiera
w sobie faktycznie treść przestępczą,
to każdy z jej uczestników, który
przyczynił się do jej wydania,
dopuścił się przestępstwa.

Sp. z oo lub SA – struktura

zarządzania

• Zarząd – organ prowadzący bieżące sprawy spółki i

reprezentujący jej interesy we wszelkich

czynnościach sądowych i pozasądowych.

• Rada nadzorcza - dokonuje oceny efektywności

działania zarządu pod kątem uzyskiwania przez

spółkę jak najlepszych wyników finansowych i

zgodności z prawem.

• Zgromadzenie akcjonariuszy lub wspólników –

wyznacza podstawowe kierunki działania spółki,

dokonuje oceny jej funkcjonowania oraz ocenia

wykonywanie obowiązków przez członków

pozostałych jej organów, wyraża zgodę na

dokonywanie określonych czynności prawnych przez

zarząd, np. zbycie lub nabycie nieruchomości. Rada

nadzorcza w spółce z o.o. nie ma prawa wydawania

zarządowi wiążących poleceń. W przypadku spółki

akcyjnej, rada nadzorcza może to czynić

Uchwały rady nadzorczej lub zgromadzenia

wspólników nakazujące, zezwalające i sugerujące

zarządowi podjęcie lub zaniechanie określonych

czynności.

• W przypadku uchwały nakazującej, osoby

głosujące za jej podjęciem mogą ponieść

odpowiedzialność karną za sprawstwo polecające.

• W przypadku uchwały zezwalającej, osoby

głosujące za jej podjęciem mogą ponieść

odpowiedzialność karną za pomocnictwo.

• W przypadku uchwały sugerującej dokonanie

czynności, osoby głosujące za jej podjęciem mogą

ponieść odpowiedzialność karną za podżeganie.

Uchwała podjęta:

• jednomyślnie - wszyscy głosujący

mogą zostać pociągnięci do
odpowiedzialności karnej

• brak jednomyślności - jedynie

głosujący za jej przyjęciem poniosą
odpowiedzialność karną za jedną ze
wskazanych wyżej form
zjawiskowych.

Uchwała nie została

podjęta:

• uchwała ułatwiająca dokonanie czynności

przestępczej - usiłowanie pomocnictwa

• uchwała polecająca lub sugerująca

zarządowi wykonanie czynu zabronionego
– brak usiłowania sprawstwa polecającego
lub podżegania (chyba, że członkowie
zarządu byli obecni na posiedzeniu –
dokonanie sprawstwa polecającego lub
podżegania)

Członkowie rady nadzorczej

podmiotami przestępstwa z art. 296

k.k.?

• Zarządy są organami prowadzącymi cudze

sprawy majątkowe (w tym wypadku spółki

z o.o. lub akcyjnej) oraz zajmują się

prowadzoną przez te jednostki

organizacyjne działalnością gospodarczą.

• Rady nadzorcze nie zajmują się sprawami

majątkowymi oraz działalnością

gospodarczą, gdyż organem pośrednim

jest zarząd - brak sprawstwa przestępstwa

z art. 296 k.k., chociaż możliwe inne formy

zjawiskowe

Art. 309 kk

W razie skazania za przestępstwo
określone w art. 296 § 3, art. 297 § 1
lub art. 299, grzywnę orzeczoną obok
kary pozbawienia wolności można
wymierzyć w wysokości do 3.000
stawek dziennych.

Art. 284. § 1. Kto przywłaszcza sobie cudzą

rzecz ruchomą lub prawo majątkowe,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu

rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia

wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Art. 115. § 9. Rzeczą ruchomą lub

przedmiotem jest także polski albo obcy

pieniądz lub inny środek płatniczy oraz

dokument uprawniający do otrzymania sumy

pieniężnej albo zawierający obowiązek

wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach

albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51

Prawo karne gospodarcze cz 4 niegospodarność

Document Outline