WSPÓŁCZESNY

RYNEK PRACY

źródłem informacji, wiedzy i zainteresowań

DORADCY ZAWODOWEGO-DORADCY

KARIERY

Małgorzata Natanek

RYNEK PRACY

Informacja o rynku pracy pochodzi z

dwóch podstawowych źródeł :

- Statystyki bezrobocia gromadzone przez

publiczne służby zatrudnienia / PZS / -

powiatowe oraz wojewódzkie urzędy

pracy

- Badanie aktywności Ekonomicznej

Ludności / BAEL/ realizowane przez

Główny Urząd Statystyczny /GUS /-

gromadzący informacje nt. osób

pracujących oraz aktywnych zawodowo .

KLASYFIKACJA LUDNOŚCI Z
PUNKTU WIDZENIA
AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ

Podział ludności ze względu na
wiek:

- Wiek przedprodukcyjny / do 14

lat /

- Wiek produkcyjny / od 15 do 59

dla kobiet oraz 64 dla mężczyzn /

- Wiek poprodukcyjny / powyżej 60

dla kobiet i 65 dla mężczyzn /

WIEK PRODUKCYJNY

Aktywni zawodowo :

- Osoby pracujące
- Osoby bezrobotne

Bierni zawodowo – emerytura,

podjęta nauka, niepełnosprawność,

obowiązki rodzinne i związane z

tym przekonanie o niemożności

znalezienia pracy

WSPÓŁCZYNNIK AKTYWNOŚCI
ZAWODOWEJ

- to udział osób aktywnych zawodowo w grupie wiekowej

15 lat i więcej

Dolnośląskie 53,3
Kujawsko- pomorskie 51,6
Lubelskie 56,5
Lubuskie 53,4
Łódzkie – 54,8
Małopolskie 53,3
Mazowieckie – 57,1
Opolskie – 51,1
Podkarpackie – 54,5
Podlaskie – 54,5
Pomorskie – 53,1
Śląskie – 50,2
Świętokrzyskie – 56,4
Warmińsko-mazurskie – 51,5
Wielkopolskie – 54,4
Zachodniopomorskie – 49,3
POLSKA – 53,7

WSKAZNIK ZATRUDNIENIA –
stopa zatrudnienia

definiowany jako liczba osób
pracujących do liczby osób w wieku
produkcyjnym / 15-59/64 /
Wskaźnik zatrudnienia jest znacznie
zróżnicowany ze względu na :

- Wiek
- Wykształcenie
- Miejsce zamieszkania

WSKAŹNIK BEZROBOCIA
stopa bezrobocia

- obliczany jako udział osób
bezrobotnych zarejestrowanych
w urzędach pracy do liczby osób
w grupie aktywnych zawodowo .

Na koniec marca 2011 roku stopa
bezrobocia

:

w województwie małopolskim wynosiła :
11,1%
w Polsce 13,1%

Liczba bezrobotnych w powiatach Małopolski na koniec I

kwartału w latach 2010 i 2011

POWIATOWY URZAD
PRACY

STAN BEZROBOTNYCH
NA 31.03.2010

STAN BEZROBOTNYCH
NA 31.03.2011

PUP Bochnia

3650

3847

PUP Brzesko

4 652

4 495

PUP Chrzanów

6206

6 549

PUP Dabrowa Tarnowska

4 765

4 982

PUP Gorlice

7341

7 001

GUP Kraków

18874

20513

UPP Kraków

9625

10816

PUP Limanowa

9754

10091

PUP Miechów

2062

2430

PUP Myślenice

5928

6494

PUP Nowy Sącz miasto

5005

4773

PUP Nowy Sącz powiat

12931

13454

PUP Nowy Targ

7307

8440

PUP Olkusz

6951

7184

LICZBA BEZROBOTNYCH W POWIATACH CD.

PUP Oświęcim

6442

7251

PUP Proszowice

1994

2269

PUP Sucha Beskidzka

3235

3 657

PUP Tarnów miasto

5661

5 551

PUP Tarnów powiat

9352

9567

PUP Wadowice

7207

7616

PUP Wieliczka

4120

4421

PUP Zakopane

2520

3038

WOJEWÓDZTWO

145582

154439

Rodzaje bezrobocia

• Koniunkturalne – związane jest z obniżonym popytem na

prace

(np. w trakcie transformacji gospodarczej gdzie następują

zmiany reguł działania rynku).

• Fluktuacyjne – związane jest z relatywnie krótkim

przejściowym niedopasowaniem podaży do zmieniającego
się popytu na prace.

* Chroniczne – związane z dużą liczbą osób poszukujących

prace. Charakterystyczne jest, że obejmuje ludzi w różnym
wieku o różnym wykształceniu i kwalifikacjach.

* Strukturalne – stałe bezrobocie cechujące gospodarkę,

będące następstwem jej strukturalnych właściwości, także
niedopasowania struktury miejsc pracy do struktury
kwalifikacji pracowników, ich rozmieszczenia terytorialnego

OSOBY ZNAJDUJACE SIĘ W

TRUDNEJ SYTUACJI NA RYNKU

PRACY

Bezrobotni do 25 roku życia
Bezrobotni długotrwale lub kobiety, które nie

podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka,
Bezrobotni powyżej 50 roku życia
Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez

doświadczenia zawodowego lub bez

wykształcenia średniego
Bezrobotni samotnie wychowujący co

najmniej jedno dziecko do 18 roku życia
Bezrobotni, którzy po odbyciu kary

pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia
Bezrobotni niepełnosprawni

Bezrobocie w województwie

małopolskim I kwartał 2011 r.

źródło :

Biuletyn

Wojewódzkiego Urzędu Pracy w

Krakowie (wup-krakow.pl)

Struktura bezrobocia w Powiecie Krakowskim

Stopa bezrobocia III 2011

RYNEK

To miejsce spotkań sprzedawców i
nabywców, gdzie dochodzi do
transakcji zakupu i sprzedaży
towaru
Sprzedawca – osoba poszukująca
pracy
Nabywca - pracodawca
Towar – kwalifikacje, kompetencje
predyspozycje osobowościowe

Ustawa o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy

z 20

kwietnia 2004 r

Definicja instytucji rynku pracy
Wzmocnienie dialogu społecznego i
partnerstwa na rynku pracy
Jasne wyodrębnienie podstawowych usług
rynku pracy i instrumentów rynku pracy
Wspieranie lokalnych i regionalnych rynków
pracy
Rozwój zasobów ludzkich
Wymagania wobec pracowników
publicznych służb zatrudnienia

Nowa Ustawa :

Zmodyfikowała zasady
funkcjonowania służb zatrudnienia, do
których obok publicznych służb
zatrudnienia zaliczono między
innymi :

- Prywatne agencje zatrudnienia
- Instytucje szkoleniowe

Def. osób bezrobotnych wg.
Ustawy

Są to osoby będące obywatelami polskimi poszukujący i

podejmujący zatrudnienie lub inna pracę zarobkową na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zatrudnienie lub

inna pracę zarobkową za granicą u pracodawców

zagranicznych
Cudzoziemcy poszukujący i podejmujący zatrudnienie lub

inna pracę zarobkową na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej , którzy :

- Są obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej

- Są obywatelami państw, z którymi Unia Europejska zawarła

umowy o swobodzie przepływu osób

- Posiadają status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej

Polskiej

- Posiadają zezwolenie na osiedlenie się w Rzeczypospolitej

Polskiej

- Posiadają zgodę na pobyt w Rzeczypospolitej Polskiej lub

korzystają z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej

ADRESACI ZADAŃ INSTYTUCJI RYNKU

PRACY :

Urzędy pracy –

zajmują się osobami, które :

ukończyły 18 rok życia a nie ukończyła 60 lat – kobieta lub 65 lat

– mężczyzna
Nie są zatrudnieni, nie wykonują innej pracy zarobkowej
Są zdolni do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu

pracy
Osoby niepełnosprawne, które są gotowe do podjęcia

zatrudnienia co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy
Osoby nie uczące się – z wyjątkiem szkół wieczorowych,

wyższych w systemie wieczorowym lub zaocznym zarejestrowane

we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie pracy
Nie posiadające praw do emerytury, renty chorobowej, ziemi / do

2 ha przeliczeniowych /
Nie prowadza działalności gospodarczej
Nie sa aresztowane tymczasowo lub nie odbywają kary

pozbawienia wolności

ADRESACI

ZADAŃ

INSTYTUCJI RYNKU

PRACY :

Ochotnicze Hufce Pracy

świadczą

usługi :

Dla młodzieży do 25 roku życia
Absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i
wyższych uczelni
Młodzieży wykształconej i posiadającej
pewne kwalifikacje, jednak zagrożonej
bezrobociem lub bezrobotnej .

Ochotnicze Hufce Pracy :

Organizują zatrudnienie :

młodzieży w wieku

powyżej 15 lat, która nie ukończyła szkoły podstawowej lub
gimnazjum albo nie kontynuuje nauki po ukończeniu tych
szkół
Bezrobotnym do 25 roku życia
Uczniom i studentom

Prowadzą poradnictwo zawodowe dla

młodzieży oraz Mobilne Centra
Informacji Zawodowej

Pośrednictwem pracy zajmują się w OHP

Młodzieżowe Biura Pracy

RYNEK PRACY DLA :

MŁODZIEŻY
MIESZKAŃCÓW OBSZARÓW
WIEJSKICH
OSÓB POWYŻEJ 50 ROKU ZYCIA
KOBIET
NIEPEŁNOSPRAWNYCH
BEZDOMNYCH
SKAZANYCH I BYŁYCH SKAZANYCH

MŁODZIEŻ NA RYNKU PRACY

Mała motywacja do rejestracji w
urzędzie pracy / brak zasiłku /
Statystyki nie odzwierciedlają
problemu bezrobocia wśród młodzieży
To grupa potencjalnie zagrożona
wykluczeniem społecznym
Brak umiejętności szukania pracy oraz
poruszania się w świecie instytucji
społecznych

Instytucje wspomagające :

Urzędy pracy
Centra Informacji i Planowania

Kariery Zawodowej
Gminne Centra Informacji
Akademickie Biura Karier
Kluby Pracy
Centra Edukacji i Pracy / przy OHP /
Mobilne Centra Informacji

Zawodowej

Mieszkańcy obszarów
wiejskich

Systematyczny spadek osób zatrudnionych w

rolnictwie
Przywilej „ bycia rolnikiem „ -

opłaty dokonywane na rzecz

KRUS są dziesięciokrotnie mniejsze od tych, jakie wnosza samozatrudniajacy się do ZUS ,

obecnie przepis zezwala rolnikowi na dodatkowy oficjalny zarobek do 10 000 euro bez

konieczności rejestrowania się w ZUS

„CZARNY RYNEK „ rolników
Agroturystyka
Byli pracownicy PGR i ich rodziny
Poziom wykształcenia

OSOBY POWYŻEJ 50-tego roku
życia

Wysokie koszty pracy powoduję, że tworzy się
niewiele nowych miejsc pracy , pracodawcy
poszukują tanich pracowników , a takimi są osoby
młode
Pracodawcy pozbywają się osób powyżej 50 r.ż. w
związku z brakiem znajomości nowych technologii
Stereotypy zniechęcające pracodawców do
zatrudniania osób powyżej 50r.ż
System zabezpieczenia społecznego odciągający
osoby powyżej 50 r.ż. od aktywności zawodowej
Okres ochronny dla osób, którym brakuje mniej niż
cztery lata do nabycia uprawnień emerytalnych
Program „ 50 + „

KOBIETY na rynku pracy –
przyczyny ich bierności
zawodowej

Cechują się niższymi umiejętnościami zawodowymi co

wynika z mniejszego doświadczenia zawodowego /

pełnienie ról rodzicielskich i domowych /
Kobietom trudniej konkurować na rynku pracy nie tylko

ze względu na ograniczenie czasu , który mogą

poświęcić pracy zawodowej ale również dlatego, że

pracodawcy oceniają ich pracę jako mniej wartościową.
Kobiety, które przerwały pracę w okresie macierzyństwa

i bezrobocie ich trwało przeciętnie dłużej , to przez ten

czas utraciły kontakt ze zmianami zachodzącymi w

gospodarce
Kobiety rzadko podejmowały prace w sektorze

prywatnym , obecnie są bardziej konkurencyjne w

sektorze publicznym
Kobiety rzadziej od mężczyzn podejmują samodzielną

działalność gospodarczą
Dyskryminacja kobiet na rynku pracy

NIEPEŁNOSPRAWNI na rynku
pracy - przyczyny

Bariery edukacyjne
Niski poziom wykształcenie
Stereotypy związane z postrzeganiem

niepełnosprawnych jako mniej wydajnych
Niska motywacja , niskie poczucie wartości
Brak wiedzy dot. możliwości podjęcia

aktywności zawodowej
System prawny regulujący sytuacje osób

niepełnosprawnych / orzecznictwo

pozarentowe , orzecznictwo ZUS /

BEZDOMNI – problem
bezrobocia

Społeczny stereotyp osoby bezdomnej
Napiętnowanie wynikające z faktu korzystania z pomocy

społecznej, w formie schroniska czy noclegowni
Wykorzystywanie osób bezdomnych do pracy „na czarno”
Brak meldunku / ok..90% bezdomnych /
Brak odpowiedniego wykształcenia
Przerwa w zatrudnieniu
Wiek
Brak funduszy na podwyższenie własnych umiejętności
Problemy zdrowotne / fizyczne i psychiczne /
Alkoholizm i jego konsekwencje
Stygmat osoby naznaczonej karą pozbawienia wolności
W przypadku samotnych matek brak możliwości

zapewnienia opieki własnym dzieciom
Obciążenia finansowe, długi alimentacyjne/ w razie podjęcia

jakiejkolwiek pracy ponad połowa pensji zostaje zajęta /

SKAZANI I BYLI SKAZANI NA
RYNKU PRACY

Wykonywanie pracy w trakcie odbywania kary pozbawienia

wolności/ z obowiązku pracy zwolnieni są więźniowie polityczni /
Osoba pozbawiona wolności pracując odpłatnie musi

otrzymywać nie mniej niż połowę ustawowego minimalnego

wynagrodzenia / za pracę w pełnym wymiarze godzin – 40

tygodniowo /
Wykonywanie kar „nieizolacyjnych „, tzn. kar ograniczenia

wolności polegających na wykonywaniu prac społecznych – za

drobne kradzieże, jazdę rowerem pod wpływem alkoholu, długi

alimentacyjne czy nieumyślne spowodowanie wypadku
Niskie wykształcenie lub jego brak u osób skazanych
Kluby Pracy w zakładach karnych
Sytuacja rodzinna i mieszkaniowa skazanych
Umiejętności społeczne i uzależnienia
Zapis o karalności / jedynie w przypadkach, gdy ustawa

regulująca sytuację danej grupy zawodowej wyraźnie mówi , że

osoba wykonująca określony zawód nie może być karana

DZIĘKUJĘ PAŃSTWU

ZA UWAGĘ

Małgorzata Natanek

Doradca zawodowy II stopnia

E-mail : [e-mail]