Dorothea Orem
Dorothea Orem
1914 - 1996
1914 - 1996
Rozwój zawodowy
Rozwój zawodowy
Dyplom Szkoły Przyszpitalnej w Waszyngtonie
Dyplom Szkoły Przyszpitalnej w Waszyngtonie
Tytuł bakałarza Nauki w edukacji
Tytuł bakałarza Nauki w edukacji
pielęgniarskiej (1939)
pielęgniarskiej (1939)
Tytuł magistra Nauki w edukacji
Tytuł magistra Nauki w edukacji
pielęgniarskiej (1945)
pielęgniarskiej (1945)
1945-1949 – konsultant w Stanowym
1945-1949 – konsultant w Stanowym
Zarządzie Zdrowia w Indianie
Zarządzie Zdrowia w Indianie
1958-1959 – konsultant w Biurze Edukacji
1958-1959 – konsultant w Biurze Edukacji
USA
USA
1992 – Honorowy członek Amerykańskiej
1992 – Honorowy członek Amerykańskiej
Akademii Pielęgniarstwa
Akademii Pielęgniarstwa
Teoria D. Orem – 1971
Teoria D. Orem – 1971
rok, USA
rok, USA
Model koncepcyjny
Model koncepcyjny
D. Orem
D. Orem
określany jest jako
określany jest jako
teoria
teoria
samoopieki
samoopieki
Pojęcia modelu D.Orem
Pojęcia modelu D.Orem
Osoba
Osoba
Samoopieka/samopielęgnowanie
Samoopieka/samopielęgnowanie
Agenda samoopieki
Agenda samoopieki
Domaganie samoopieki terapeutycznej
Domaganie samoopieki terapeutycznej
Deficyt samoopieki
Deficyt samoopieki
Zdrowie
Zdrowie
Środowisko
Środowisko
Pielęgniarstwo
Pielęgniarstwo
Agenda pielęgniarstwa
Agenda pielęgniarstwa
System pielęgniarstwa
System pielęgniarstwa
Osoba
Osoba
Człowiek – zintegrowana jedność
Człowiek – zintegrowana jedność
„
„
Refleksyjność w stosunku do siebie i
Refleksyjność w stosunku do siebie i
środowiska
środowiska
Ujmowanie własnych doświadczeń w sposób
Ujmowanie własnych doświadczeń w sposób
symboliczny
symboliczny
Posługiwanie się symbolami w myśleniu,
Posługiwanie się symbolami w myśleniu,
komunikowaniu się, w podejmowaniu działań
komunikowaniu się, w podejmowaniu działań
celowych, ukierunkowanych na osiąganie
celowych, ukierunkowanych na osiąganie
korzyści własnych lub innych ludzi”
korzyści własnych lub innych ludzi”
Człowiek – system adaptacyjny, dysponujący
Człowiek – system adaptacyjny, dysponujący
mechanizmami przystosowującymi do
mechanizmami przystosowującymi do
środowiska
środowiska
Samoopieka
Samoopieka
Aktywność i zachowania
Aktywność i zachowania
człowieka, jakie on sam inicjuje i
człowieka, jakie on sam inicjuje i
realizuje, aby zachować życie,
realizuje, aby zachować życie,
utrzymać zdrowie i osiągnąć
utrzymać zdrowie i osiągnąć
dobrostan.
dobrostan.
Samoopieka wg Orem
Samoopieka wg Orem
świadoma, wyuczona aktywność
świadoma, wyuczona aktywność
ukierunkowana na zaspokajanie
ukierunkowana na zaspokajanie
określonych potrzeb, która w sposób
określonych potrzeb, która w sposób
celowy reguluje integralność,
celowy reguluje integralność,
funkcjonowanie i rozwój jednostki.
funkcjonowanie i rozwój jednostki.
Agenda samoopieki
Agenda samoopieki
Człowiek posiada wrodzon
Człowiek posiada wrodzon
ą
ą
skłonność do samopielęgnowania, a
skłonność do samopielęgnowania, a
w ciągu życia nabywa określoną
w ciągu życia nabywa określoną
wiedzę i umiejętności, dzięki którym
wiedzę i umiejętności, dzięki którym
może zaspokajać swoje potrzeby.
może zaspokajać swoje potrzeby.
Indywidualna skłonność do
Indywidualna skłonność do
samoopieki zmienia się i jest
samoopieki zmienia się i jest
uwarunkowana:
uwarunkowana:
wiekiem
wiekiem
etapem rozwojowym
etapem rozwojowym
orientacją socjalno-kulturową
orientacją socjalno-kulturową
środowiskiem
środowiskiem
stanem zdrowia
stanem zdrowia
Domaganie się samoopieki
Domaganie się samoopieki
Określenie zapotrzebowania człowieka
Określenie zapotrzebowania człowieka
na te wszystkie rodzaje samoopieki,
na te wszystkie rodzaje samoopieki,
jakich potrzebuje (uniwersalne,
jakich potrzebuje (uniwersalne,
rozwojowe i w dewiacjach)
rozwojowe i w dewiacjach)
Teoria pielęgnowania:
Teoria pielęgnowania:
1.
1.
teoria samoopieki
teoria samoopieki
2.
2.
teoria deficytu samoopieki
teoria deficytu samoopieki
3.
3.
teoria systemów pielęgnowania
teoria systemów pielęgnowania
1. Teoria samoopieki
1. Teoria samoopieki
podkreśla znaczenie samoopieki jako :
podkreśla znaczenie samoopieki jako :
- wyuczonych zachowań
- wyuczonych zachowań
- celowych działań
- celowych działań
zachowania, których uczy się jednostka
zachowania, których uczy się jednostka
w czasie swojego życia zależą od
w czasie swojego życia zależą od
doświadczeń i kultury środowiska
doświadczeń i kultury środowiska
samoopieka nie jest oparta na intuicji,
samoopieka nie jest oparta na intuicji,
lecz racjonalnych działaniach w
lecz racjonalnych działaniach w
sytuacji pojawienia się określonej
sytuacji pojawienia się określonej
potrzeby
potrzeby
samoopieka jest nierozerwalnie
samoopieka jest nierozerwalnie
związana z naturą człowieka
związana z naturą człowieka
każda jednostka ma potencjalne
każda jednostka ma potencjalne
możliwości i motywację do podjęcia
możliwości i motywację do podjęcia
samoopieki oraz opieki nad osobami
samoopieki oraz opieki nad osobami
od niej zależnymi
od niej zależnymi
samoopieka może być realizowana
samoopieka może być realizowana
przez osoby dojrzałe lub prawie
przez osoby dojrzałe lub prawie
dojrzałe
dojrzałe
nie może być realizowana przez
nie może być realizowana przez
jednostki , które ze względu na wiek
jednostki , które ze względu na wiek
nie mogły zdobyć odpowiedniej
nie mogły zdobyć odpowiedniej
wiedzy i umiejętności lub też nie
wiedzy i umiejętności lub też nie
może być realizowana ze względu na
może być realizowana ze względu na
ich stan np. pacjent nieprzytomny
ich stan np. pacjent nieprzytomny
( występuje tutaj tzw. opieka zależna)
( występuje tutaj tzw. opieka zależna)
2. Teoria deficytu
2. Teoria deficytu
samoopieki
samoopieki
–
–
szuka odpowiedzi na pytanie: kiedy i
szuka odpowiedzi na pytanie: kiedy i
dlaczego ludzie potrzebują świadczeń
dlaczego ludzie potrzebują świadczeń
pielęgniarskich
pielęgniarskich
człowiek od czasu do czasu ma
człowiek od czasu do czasu ma
ograniczenia , które uniemożliwiają mu
ograniczenia , które uniemożliwiają mu
zaspokojenie wszystkich potrzeb
zaspokojenie wszystkich potrzeb
ograniczenia te wynikają ze stanu zdrowia
ograniczenia te wynikają ze stanu zdrowia
lub z działających czynników
lub z działających czynników
wewnętrznych ( starzenie się człowieka)
wewnętrznych ( starzenie się człowieka)
lub zewnętrznych ( niespodziewana śmierć
lub zewnętrznych ( niespodziewana śmierć
w rodzinie
w rodzinie
pielęgnowanie powinno być uzasadnione –
pielęgnowanie powinno być uzasadnione –
wtedy , kiedy wyst
wtedy , kiedy wyst
ę
ę
puje zapotrzebowanie
puje zapotrzebowanie
na opiekę
na opiekę
3. Teoria systemów
3. Teoria systemów
pielęgnowania ( teoria
pielęgnowania ( teoria
jednoczesna)
jednoczesna)
ta teoria spaja w jedną całość poprzednie
ta teoria spaja w jedną całość poprzednie
teorie
teorie
ideą tej teorii są umiejętności pielęgniarki
ideą tej teorii są umiejętności pielęgniarki
do określenia czy opieka pielęgniarska
do określenia czy opieka pielęgniarska
jest potrzebna i uzasadniona
jest potrzebna i uzasadniona
jeżeli istnieje dysproporcja pomiędzy
jeżeli istnieje dysproporcja pomiędzy
potrzebami jednostki a możliwościami
potrzebami jednostki a możliwościami
podjęcia samoopieki , pielęgniarka określa
podjęcia samoopieki , pielęgniarka określa
warunki, możliwości oraz osoby
warunki, możliwości oraz osoby
wykonujące działania
wykonujące działania
Orem wskazała trzy
Orem wskazała trzy
systemy pielęgnowania:
systemy pielęgnowania:
1. System całkowicie
1. System całkowicie
kompensacyjny
kompensacyjny
-
-
stosowany w opiece nad pacjentami
stosowany w opiece nad pacjentami
całkowicie niezdolnymi do
całkowicie niezdolnymi do
samoopieki lub z ograniczonymi
samoopieki lub z ograniczonymi
zdolnościami do wydawania sądów ,
zdolnościami do wydawania sądów ,
opinii podejmowania świadomych
opinii podejmowania świadomych
decyzji dotyczących samopielęgnacji,
decyzji dotyczących samopielęgnacji,
nad osobami z ograniczoną
nad osobami z ograniczoną
możliwością poruszania się,
możliwością poruszania się,
komunikowania z otoczeniem
komunikowania z otoczeniem
dominującą metodą pracy pielęgniarki jest
dominującą metodą pracy pielęgniarki jest
„działanie za pacjenta”
„działanie za pacjenta”
stwarzanie środowiska sprzyjającego
stwarzanie środowiska sprzyjającego
rozwojowi osoby wymagającej pomocy
rozwojowi osoby wymagającej pomocy
oraz udzielanie wsparcia
oraz udzielanie wsparcia
w miarę możliwości wskazane jest
w miarę możliwości wskazane jest
włączanie innych metod jak: uczenie,
włączanie innych metod jak: uczenie,
kierowanie, doradzanie , udzielanie
kierowanie, doradzanie , udzielanie
wskazówek
wskazówek
system częściowo
system częściowo
kompensacyjny –
kompensacyjny –
znajduje zastosowanie w opiece nad
znajduje zastosowanie w opiece nad
osobami z niepełną zdolnością do
osobami z niepełną zdolnością do
samoopieki, spowodowaną np.
samoopieki, spowodowaną np.
ograniczeniem poruszania się, brakiem
ograniczeniem poruszania się, brakiem
wiedzy, brakiem fizyczneji psychicznej
wiedzy, brakiem fizyczneji psychicznej
gotowości do podejmowania działań
gotowości do podejmowania działań
samopielęgnacyjnych
samopielęgnacyjnych
metody pomagania powinny być
metody pomagania powinny być
indywidualnie dobierane w zależności od
indywidualnie dobierane w zależności od
możliwości pacjenta
możliwości pacjenta
3.
3.
system wspierająco-
system wspierająco-
uczący
uczący
jest możliwy do zastosowania w opiece
jest możliwy do zastosowania w opiece
nad osobami mającymi potencjalną
nad osobami mającymi potencjalną
zdolność do samoopieki ale
zdolność do samoopieki ale
wymagającymi wsparcia,
wymagającymi wsparcia,
motywowania, przekazywania
motywowania, przekazywania
określonej wiedzy i umiejętności lub
określonej wiedzy i umiejętności lub
pomocy w podejmowaniu decyzji.
pomocy w podejmowaniu decyzji.
System pielęgnowania
System pielęgnowania
jest zależny
jest zależny
od stanu pacjenta, jego potrzeb oraz
od stanu pacjenta, jego potrzeb oraz
indywidualnej oceny rodzaju i stopnia
indywidualnej oceny rodzaju i stopnia
deficytów samoopieki.
deficytów samoopieki.
Opieka pielęgniarska może być
Opieka pielęgniarska może być
sprawowana w oparciu o jeden lub
sprawowana w oparciu o jeden lub
więcej systemów.
więcej systemów.
Kategorie potrzeb
Kategorie potrzeb
związanych z
związanych z
samoopieką
samoopieką
I. Potrzeby uniwersalne:
I. Potrzeby uniwersalne:
( wspólne dla wszystkich ludzi,
( wspólne dla wszystkich ludzi,
konieczne dla utrzymania
konieczne dla utrzymania
dobrego samopoczucia)
dobrego samopoczucia)
oddychanie
oddychanie
zapewnienie wystarczającej ilości
zapewnienie wystarczającej ilości
płynów
płynów
zapewnienie prawidłowego
zapewnienie prawidłowego
pożywienia
pożywienia
wydalanie
wydalanie
utrzymanie równowagi pomiędzy
utrzymanie równowagi pomiędzy
aktywnością a wypoczynkiem
aktywnością a wypoczynkiem
utrzymanie równowagi pomiędzy
utrzymanie równowagi pomiędzy
samotnością a interakcjami społecznymi
samotnością a interakcjami społecznymi
zapobieganie sytuacjom zagrażających
zapobieganie sytuacjom zagrażających
życiu i zdrowiu oraz dobremu
życiu i zdrowiu oraz dobremu
samopoczuciu
samopoczuciu
dążenie do własnego rozwoju w harmonii z
dążenie do własnego rozwoju w harmonii z
indywidualnymi , aktualnymi i
indywidualnymi , aktualnymi i
potencjalnymi możliwościami
potencjalnymi możliwościami
2. Potrzeby rozwojowe
2. Potrzeby rozwojowe
początkowo utożsamiane z
początkowo utożsamiane z
uniwersalnymi , ale później
uniwersalnymi , ale później
wyodrębnione ze względu na
wyodrębnione ze względu na
specyfikę potrzeb w okresie
specyfikę potrzeb w okresie
rozwojowym
rozwojowym
Potrzeby rozwojowe
Potrzeby rozwojowe
uniwersalne
uniwersalne
a) potrzeby uniwersalne związane z
a) potrzeby uniwersalne związane z
utrzymaniem życia i zdrowia oraz
utrzymaniem życia i zdrowia oraz
prawidłowego rozwoju w
prawidłowego rozwoju w
poszczególnych okresach życia czy
poszczególnych okresach życia czy
też etapach rozwojowych takich jak:
też etapach rozwojowych takich jak:
- okres życia płodowego i porodu
- okres życia płodowego i porodu
- okres noworodkowy
- okres noworodkowy
-
-
okres niemowlęcy i dalsze okresy
okres niemowlęcy i dalsze okresy
rozwojowe
rozwojowe
- okres dojrzewania
- okres dojrzewania
- poszczególne etapy rozwojowe
- poszczególne etapy rozwojowe
wieku dorosłego
wieku dorosłego
- ciąża
- ciąża
Potrzeby rozwojowe
Potrzeby rozwojowe
specyficzne
specyficzne
b) specyficzne potrzeby występujące w
b) specyficzne potrzeby występujące w
sytuacjach mogących mieć niekorzystny
sytuacjach mogących mieć niekorzystny
wpływ na rozwój jednostki
wpływ na rozwój jednostki
- niewystarczająca edukacja
- niewystarczająca edukacja
- problemy adaptacji społecznej
- problemy adaptacji społecznej
- utrata krewnych i przyjaciół
- utrata krewnych i przyjaciół
- nagła zmiana zamieszkania i przejście
- nagła zmiana zamieszkania i przejście
do nieznanego środowiska
do nieznanego środowiska
- problemy z pełnieniem ról społecznych
- problemy z pełnieniem ról społecznych
-
-
uciążliwe warunki życia
uciążliwe warunki życia
3. potrzeby w sytuacjach
3. potrzeby w sytuacjach
zaburzeń stanu zdrowia
zaburzeń stanu zdrowia
( stany te prowadzą do zmian w
( stany te prowadzą do zmian w
funkcjonowaniu fizycznym,
funkcjonowaniu fizycznym,
psychicznym i społecznym jednostki
psychicznym i społecznym jednostki
oraz do częściowej lub całkowitej
oraz do częściowej lub całkowitej
niemożności zaspokajania potrzeb
niemożności zaspokajania potrzeb
uniwersalnych i zależności od innych
uniwersalnych i zależności od innych
osób
osób
jednocześnie pojawiają się nowe,
jednocześnie pojawiają się nowe,
wynikające z danej sytuacji , np.:
wynikające z danej sytuacji , np.:
- poszukiwanie i zabezpieczanie pomocy
- poszukiwanie i zabezpieczanie pomocy
medycznej w sytuacji narażenia na czynniki
medycznej w sytuacji narażenia na czynniki
fizyczne, biologiczne lub środowiskowe
fizyczne, biologiczne lub środowiskowe
wywołujące stany patologiczne
wywołujące stany patologiczne
- świadomość następstw stanów
- świadomość następstw stanów
patologicznych i ich ewentualnego wpływu
patologicznych i ich ewentualnego wpływu
na rozwój człowieka
na rozwój człowieka
konieczność przestrzegania zaleceń
konieczność przestrzegania zaleceń
związanych z leczeniem i rehabilitacją
związanych z leczeniem i rehabilitacją
w celu zapobiegania patologii,
w celu zapobiegania patologii,
korygowania nieprawidłowości lub
korygowania nieprawidłowości lub
kompensowania niesprawności
kompensowania niesprawności
- świadomość i konieczność
- świadomość i konieczność
niwelowania niekorzystnych
niwelowania niekorzystnych
następstw leczenia
następstw leczenia
modyfikowanie koncepcji siebie
modyfikowanie koncepcji siebie
oraz akceptacji siebie w zmienionym
oraz akceptacji siebie w zmienionym
stanie zdrowia, akceptacja faktu
stanie zdrowia, akceptacja faktu
zależności od innych osób
zależności od innych osób
uczenie się życia z następstwami
uczenie się życia z następstwami
choroby, zmiana stylu życia
choroby, zmiana stylu życia
W sytuacjach , gdy człowiek nie jest w stanie
W sytuacjach , gdy człowiek nie jest w stanie
podejmować czynności
podejmować czynności
samopielęgnacyjnych, lub zdolność
samopielęgnacyjnych, lub zdolność
zaspokajania potrzeb jest ograniczona
zaspokajania potrzeb jest ograniczona
(deficyt samoopieki) , konieczna jest
(deficyt samoopieki) , konieczna jest
pomoc pielęgniarki
pomoc pielęgniarki
Staje się on wówczas biorcą opieki i
Staje się on wówczas biorcą opieki i
przyjmuje rolę pacjenta.
przyjmuje rolę pacjenta.
Rola pielęgniarki:
Rola pielęgniarki:
1.
1.
Działanie „za” i „dla” pacjenta –
Działanie „za” i „dla” pacjenta –
polega na
polega na
przejęciu tych czynności pielęgnacyjnych,
przejęciu tych czynności pielęgnacyjnych,
których człowiek nie jest w stanie
których człowiek nie jest w stanie
samodzielnie wykonać np. zmiana pozycji u
samodzielnie wykonać np. zmiana pozycji u
ciężko chorego, karmienie niemowlęcia
ciężko chorego, karmienie niemowlęcia
stosowanie tej metody wiąże się z
stosowanie tej metody wiąże się z
koniecznością podejmowania decyzji za
koniecznością podejmowania decyzji za
pacjenta i przejęcia odpowiedzialności za
pacjenta i przejęcia odpowiedzialności za
całość opieki ( np. w przypadku pacjenta
całość opieki ( np. w przypadku pacjenta
nieprzytomnego lub w stanie ostrym
nieprzytomnego lub w stanie ostrym
psychozy)
psychozy)
pełna świadomość roli jaką przyjmuje
pełna świadomość roli jaką przyjmuje
osoba pomagająca oraz respektowanie
osoba pomagająca oraz respektowanie
praw pacjenta: informowanie o celu
praw pacjenta: informowanie o celu
czynności oraz włączanie go w
czynności oraz włączanie go w
podejmowanie decyzji ( o ile to możliwe)
podejmowanie decyzji ( o ile to możliwe)
metoda ta powinna uwzględniać : istotę,
metoda ta powinna uwzględniać : istotę,
stopień oraz czas trwania deficytu i być
stopień oraz czas trwania deficytu i być
stopniowo zastępowana innymi metodami
stopniowo zastępowana innymi metodami
np. wspieranie , uczenie, doradzanie
np. wspieranie , uczenie, doradzanie
2. Kierowanie,
2. Kierowanie,
doradzanie, udzielanie
doradzanie, udzielanie
wskazówek
wskazówek
–
–
metoda mająca zastosowanie w
metoda mająca zastosowanie w
sytuacjach, gdy osoba wymagająca
sytuacjach, gdy osoba wymagająca
pomocy musi dokonać wyboru i znaleźć
pomocy musi dokonać wyboru i znaleźć
optymalny sposób postępowania
optymalny sposób postępowania
warunkiem powodzenia tej metody jest
warunkiem powodzenia tej metody jest
efektywne komunikowanie pomiędzy
efektywne komunikowanie pomiędzy
osobą pomagającą a oczekującą pomocy
osobą pomagającą a oczekującą pomocy
oraz motywacja i zdolność pacjenta do
oraz motywacja i zdolność pacjenta do
wykonywania wymaganych przez pacjenta
wykonywania wymaganych przez pacjenta
działań
działań
metoda ta polega na umiejętnym
metoda ta polega na umiejętnym
stosowaniu sugestii, instruowania i
stosowaniu sugestii, instruowania i
doradzania
doradzania
przykładem tej metody jest wspólne
przykładem tej metody jest wspólne
ustalanie z pacjentem postępowania
ustalanie z pacjentem postępowania
po wyjściu ze szpitala
po wyjściu ze szpitala
3. Udzielanie wsparcia
3. Udzielanie wsparcia
–
–
czyli dawanie pacjentowi
czyli dawanie pacjentowi
możliwości swobodnego i otwartego
możliwości swobodnego i otwartego
wyrażania swoich myśli, emocji i
wyrażania swoich myśli, emocji i
uczuć poprzez aktywne słuchanie,
uczuć poprzez aktywne słuchanie,
akceptację, empatię i zrozumienie
akceptację, empatię i zrozumienie
tych przeżyć przez osobę
tych przeżyć przez osobę
pomagającą
pomagającą
dyskusja nad planami opieki
dyskusja nad planami opieki
asystowanie w poszukiwaniu
asystowanie w poszukiwaniu
rozwiązań
rozwiązań
udzielanie pomocy w realizowaniu
udzielanie pomocy w realizowaniu
zadań, np. załatwienie sprawy,
zadań, np. załatwienie sprawy,
przekazanie informacji
przekazanie informacji
4. Stwarzanie
4. Stwarzanie
środowiska
środowiska
sprzyjającego rozwojowi
sprzyjającego rozwojowi
osoby wymagającej
osoby wymagającej
pomocy
pomocy
polega na wykreowaniu takich
polega na wykreowaniu takich
warunków środowiska, które
warunków środowiska, które
motywują osobę do określania celów
motywują osobę do określania celów
i priorytetów oraz podjęciu działań w
i priorytetów oraz podjęciu działań w
celu ich osiągnięcia
celu ich osiągnięcia
po
po
moc w osiąganiu pełnego rozwoju
moc w osiąganiu pełnego rozwoju
wymaga zapewnienia odpowiednich
wymaga zapewnienia odpowiednich
środków materialnych, stworzenie
środków materialnych, stworzenie
atmosfery bezpieczeństwa,
atmosfery bezpieczeństwa,
szacunku, solidarności, zaufania oraz
szacunku, solidarności, zaufania oraz
akceptacji
akceptacji
przykładem mogą być grupy
przykładem mogą być grupy
wsparcia
wsparcia
5.
5.
Uczenie
Uczenie
.
.
metoda wskazana w opiece nad
metoda wskazana w opiece nad
osobami wykazującymi brak wiedzy
osobami wykazującymi brak wiedzy
lub umiejętności koniecznych do
lub umiejętności koniecznych do
podejmowania samoopieki
podejmowania samoopieki
skuteczność tej metody zależy m.in.
skuteczność tej metody zależy m.in.
od trafnego rozpoznania deficytów
od trafnego rozpoznania deficytów
wiedzy, motywacji, zainteresowania i
wiedzy, motywacji, zainteresowania i
gotowości pacjenta do przyjęcia
gotowości pacjenta do przyjęcia
informacji
informacji
dobór metody uczenia powinien
dobór metody uczenia powinien
uwzględniać wykształcenie, styl
uwzględniać wykształcenie, styl
życia, przyzwyczajenia i wcześniejsze
życia, przyzwyczajenia i wcześniejsze
doświadczenia pacjenta
doświadczenia pacjenta
przykładem jest uczenie technik
przykładem jest uczenie technik
relaksacyjnych, prawidłowego doboru
relaksacyjnych, prawidłowego doboru
pokarmów – zgodnie z zaleconą dietą,
pokarmów – zgodnie z zaleconą dietą,
uczenie wstrzyknięć insuliny itp.
uczenie wstrzyknięć insuliny itp.
PIELĘGNOWANIE wg
PIELĘGNOWANIE wg
Dorothy Orem -
Dorothy Orem -
to
to
„
„
aktywność , którą ludzie
aktywność , którą ludzie
inicjują i realizują osobiście w
inicjują i realizują osobiście w
stosunku do siebie samych, aby
stosunku do siebie samych, aby
utrzymać własne życie i zdrowie
utrzymać własne życie i zdrowie
oraz zapewnić sobie dobre
oraz zapewnić sobie dobre
samopoczucie”
samopoczucie”