Alergie w kosmetyce
Dr Wacław Pawliszyn
Małopolska Wyższa Szkoła
Zawodowa
W Krakowie
Alergie w kosmetyce
wiadomości podstawowe
• Współczesne kosmetyki składają się z wielu
składników, niektóre z nich mają charakter
bazy, inne są substancjami aktywnymi wobec
skóry, inne jeszcze nadają kosmetykowi
właściwy charakter (konsystencję,
rozprowadzalność, zapach), istnieją też
komponenty o konserwującym charakterze
• Pomimo wielkich starań o areaktywność tych
składników, niektóre z nich mogą dawać
reakcje alergiczne
• Reakcje takie mogą się pojawiać już przy
pierwszym zetknięciu się z danym
kosmetykiem, lub po pewnym czasie jego
używania
Wiadomości podstawowe
• Ostatnie badania wykazały, że przeciętny
dorosły używa około 9 kosmetyków na
dzień
• Więcej niż 25% kobiet używa 15 lub nawet
większej liczby kosmetyków
• Szacuje się, że od 1% do 3% populacji jest
uczulone na składniki kosmetyków, są one
także powszechnym powodem leczeń lub
interwencji szpitalnych schorzeń na tle
alergicznym
Wiadomości podstawowe
• Zaburzenia systemu
immunologicznego w alergii:
• Przestaje prawidłowo funkcjonować
system substancje szkodliwe
substancje niegroźne (większość
alergii powodują substancje niegroźne,
jak pyłki roślinne lub kurz, prowokując
reakcje obronne organizmu)
• Reakcje obronne są za mocne w
stosunku do przyczyn, które je
wywołały
Wiadomości
podstawowe
• Produkowane w czasie reakcji obronnej przeciwciała
nie prowadzą do uodpornienia, lecz do nadwrażliwości
• W wyniku zadziałania tych mechanizmów obrona
zamiast chronić organizm, wyzwala symptomy
chorobowe
Alergie w kosmetyce
odporność nabyta i wrodzona
• Układ immunologiczny charakteryzują dwa
typy odczynowości, uzupełniające się
wzajemnie:
• Odporność wrodzona
• Odporność nabyta
Alergie w kosmetyce
odporność wrodzona
• Odporność wrodzona ma charakter
odporności stałej, istniejącej od urodzenia.
Może też pojawiać się po powtarzających
się zakażeniach (tym samym patogenem)
• Za istnienie tej odporności odpowiedzialne
są takie czynniki, jak dopełniacz,
lizozym, interferon i temu podobne
• Komórki odpowiedzialne za ten typ
odporności, to makrofagi, neutrofile i
eozynofile
Alergie w kosmetyce
odporność nabyta
• Odporność tego typu pojawia się dopiero
w życiu i jest odpowiedzią na zetkniecie
się z substancjami, rozpoznanymi przez
nasz układ immunologiczny
(odpornościowy) jako obce. Mogą to być
drobnoustroje (lub ich części), szczepionki
czy inne substancje
• Czynnikami odpowiedzialnymi za tego
typu odporność są przeciwciała
• Komórkami odpowiedzialnymi za tego
typu odporność są limfocyty T
immunoglobuli
ny
• Białka surowicy i płynów ustrojowych,
syntetyzowane przez komórki układu
immunologicznego (głównie przez limfocyty B i
plazmocyty) nazywamy immunoglobulinami
• Każda immunoglobulina zbudowana jest z 2
łańcuchów lekkich i z 2 łańcuchów ciężkich,
połączonych ze sobą wiązaniami dwusiarczkowymi
Immunoglobuliny
• Typ łańcucha ciężkiego określa, do jakiej
grupy zaliczają się dane immunoglobuliny
• Wszystkie przeciwciała wykazują budowę
immunoglobuliny, ale nie wszystkie
immunoglobuliny są przeciwciałami
Rodzaje Ig
• IgG – główny składnik płynów ustrojowych. Ich
zadaniem jest unieczynnianie (toksyn, bakterii...). Są
odpowiedzialne za późną odpowiedź immunologiczną
• IgM – silny czynnik aglutynujący, składnik płynów
ustrojowych. Są odpowiedzialne za wczesną
odpowiedź immunologiczną
• IgA – odpowiedzialne za obronę zewnętrznych
powierzchni ciała (zwłaszcza błon śluzowych), główne
immunoglobuliny wydzielin (łez, śliny, śluzu)
• IgE – odpowiedzialne za obronę zewnętrznych
powierzchni ciała. W płynach ustrojowych występują
w niskim stężeniu. Odpowiedzialne za odczyny
uczuleniowe, zwłaszcza z udziałem dopełniacza
• IgD – immunoglobuliny na powierzchni limfocytów B
Przyczyny odczynów
alergicznych
• Najczęstsze przyczyny pojawiania się
odczynów alergicznych po stosowaniu
kosmetyków:
• Uczulenie na jeden ze składników kosmetyku
• Przekroczenie dopuszczalnego stężenia
danego składnika
• Zaburzenia w metabolizmie składników
kosmetyku
• Interakcja pomiędzy kosmetykami
• Powinowactwo (biotropizm)
Typy reakcji immunologicznych
• Istnieją cztery podstawowe typy reakcji
immunologicznych:
• Typ I:
reakcja anafilaktyczna
• Typ II: reakcja cytotoksyczna
• Typ III: reakcja Arthusa
• Typ IV: reakcja alergiczna typu późnego
Reakcja anafilaktyczna
• Reakcja typu I (anafilaktyczna):
• W reakcji tego typu odczyn wywołują
przeciwciała typu IgE (reaginy)
• IgE wiążą się na powierzchni mastocytów i po
przyłączeniu antygenu uwalniają histaminę i
substancje histaminopodobne
• Odczyn występuje natychmiast (zwykle do 15
minut od chwili zetknięcia się z alergenem)
• Najczęstszymi objawami są: katar sienny,
pokrzywka, a w ciężkich przypadkach wstrząs
anafilaktyczny
Reakcja cytotoksyczna
• Reakcja typu II ( reakcja cytotoksyczna):
• Wywołana jest przez przeciwciała IgG lub
IgM w reakcji antygen – przeciwciało
• Reakcja ta wywołuje na komórce układ
dopełniacza, czego następstwem jest stan
zapalny
• Odczyn występuje natychmiast (już po
minutach) lub z opóźnieniem (po kilku
godzinach lub jeszcze później). Objawem
klinicznym jest najczęściej pojawiająca się
anemia (niedokrwistość hemolityczna)
Reakcja Arthusa
• Reakcja typu III (reakcja Arthusa):
• Wywołana jest przez kompleks antygen –
przeciwciało – dopełniacz. Kosmetyki rzadko
powodują ten typ alergii.
• Krążące we krwi kompleksy antygen –
przeciwciało odkładają się w ścianach małych
naczyń krwionośnych, aktywując układ
dopełniacza
• Prowadzi to do stanu zapalnego z
uszkodzeniem ściany naczyń krwionośnych
(śródbłonka) z wynaczynianiem krwinek
• Reakcja występuje w czasie od 4 do 24 godzin
Reakcja alergiczna typu późnego
• Reakcja typu IV (późnego):
• Jest to najczęstszy typ reakcji alergicznej
dotyczący skóry
• Wywołana jest przez uczulone limfocyty
• Do reakcji dochodzi wskutek kontaktu z
antygenem, który wnika do skóry, zostaje
rozpoznany przez komórki Langerhansa i
zaprezentowany limfocytom T
• Reakcja jest późna i pojawia się od 24 do 72
godzin od zadziałania antygenu
• Najczęstszym obrazem klinicznym jest
wyprysk kontaktowy
Pokrzywka ostra
• Ten rodzaj pokrzywki bardzo często ( w
ponad 50% przypadków) jest wynikiem
uczulenia na leki
• Pokrzywka ta może też być odpowiedzią
na inne antygeny: pokarmowe, wziewne,
kontaktowe
• Obraz kliniczny takiej pokrzywki to
pojawiające się bąble różnej wielkości i w
różnym kolorze (od czerwonego do
białego), uporczywie silnie swędzące,
zwykle znikające po kilku godzinach
Pokrzywka przewlekła
• Najczęściej jest odpowiedzią na inne
alergeny, niż leki
• Objawy mogą utrzymywać się długo
• Uwaga praktyczna: bardzo często
uczulenie na jeden alergen daje
skłonności do uczulania się na następne
alergeny!
Alergiczne zapalenie skóry
• Intensywność alergicznego zapalenia skóry
zależy od wielu czynników:
• Cech alergenu (słaby czy silny)
• Częstości kontaktu i jego okoliczności
(warunków)
• Od stopnia uczulenia (co jest cechą
indywidualną)
• Od predyspozycji osobniczej
• Od typu i cech danej skóry (takich jak
grubość, potliwość czy ilość barwnika)
• Od wieku i płci
Pokrzywka niealergiczna
różnicowanie
• Pokrzywka wcale nie musi mieć alergicznego
charakteru. Najczęstsze odmiany pokrzywki
niealergicznej:
• Pokrzywka słoneczna wywołana przez UV lub inne
• Pokrzywka cholinergiczna wskutek pocenia się
• Pokrzywka adrenergiczna wskutek wysiłku
• Pokrzywka z ucisku w wyniku silnego ucisku
• Pokrzywka na wodę wskutek kontaktu z wodą
• Pokrzywkia przedmenstruacyjna działanie
estrogenów
• Opóźniona pokrzywka z ucisku w wyniku ucisku
Wyprysk
kontaktowy
(eczema)
• Wywołana jest przez bezpośredni kontakt alergenu ze skórą
• Zazwyczaj występuje krótko po kontakcie, ale zdarzają się
reakcje opóźnione występujące po 24 – 48 godzinach
• Limfocyty w miejscu kontaktu zostają silnie pobudzone i
wywołują reakcję zapalną
• Reakcję taką często wywołują środki chemiczne (rośliny, leki,
kosmetyki, materiały), ale czasem dopiero po ekspozycji na
słońce (mydła, perfumy)
• Charakteryzuje go silny świąd, obrzęk, zaczerwienienia,
wysypka (pęcherzykowo – krostkowa), łuszczenie się
naskórka i zrogowacenia w miejscu kontaktu z alergenem
Wyprysk kontaktowy (eczema)
• Lokalizacja wyprysku i
czynniki wywołujące:
• Kosmetyki do włosów: płyny,
farby i lakiery do włosów
• Płukanki i środki rozjaśniające
• Płyny do trwałej (ondulacji)
• Szampony (zwłaszcza
siarkowe i dziegciowe)
• Brylantyna
• Nakrycia głowy
Wyprysk kontaktowy
(eczema)
• Lokalizacja wyprysku i czynniki
wywołujące:
• Czynniki zawodowe (chemikalia
używane w pracy zawodowej)
• Gumowe rękawiczki
• Środki dezynfekcyjne
• Farby, mydła, rozpuszczalniki,
pasty
• Lakiery do paznokci i
rozpuszczalniki
• Zegarki i bransoletki metalowe
• Barwniki skóry
• Odzież
Wyprysk kontaktowy (eczema)
• Lokalizacja wyprysku i czynniki
wywołujące:
• Kosmetyki (różnego
przeznaczenia)
• Krople do oczu
• Krople do nosa
• Cienie do powiek
• Tusze do rzęs
• Mydła i zmywacze
• Pomadki do ust
• Pasty do zębów i protezy zębowe
(rzadko)
Wyprysk kontaktowy (eczema)
• Lokalizacja wyprysku i czynniki
wywołujące:
• Kolczyki (zwłaszcza kobaltowane,
chromowane lub niklowane)
• Leki do uszu
• Aparaty słuchowe
• Perfumy
• Dezodoranty
• Depilatory
• Formalina
• Odzież
Wyprysk kontaktowy (eczema)
• Lokalizacja wyprysku i czynniki
wywołujące:
• Biżuteria (zwłaszcza metalowa)
• Odzież (bielizna i ubranie
wierzchnie)
• Kołnierze futrzane
• Związki chemiczne z grupą para-
• Barwniki odzieży
• Zamki błyskawiczne (zwłaszcza
metalowe)
• Proszki do prania
Wyprysk kontaktowy (eczema)
• Lokalizacja wyprysku i czynniki
wywołujące:
• Dezodoranty intymne
• Mydła
• Środki antykoncepcyjne
• Guma
• Środki stosowane w żylakach
odbytu
• Rajstopy
• Guma
• Metale
Wyprysk kontaktowy
(eczema)
• Lokalizacja wyprysku i czynniki
wywołujące:
• Rajstopy
• Leki (zwłaszcza stosowane w
owrzodzeniach podudzi)
• Buty (barwniki, skóra, obuwie
gumowe)
• Zasypki (zwłaszcza
przeciwpotliwe z formaliną)
• Skarpetki (zwłaszcza nylonowe)
• Środki przeciwgrzybicze
Wyprysk kontaktowy
• Wyprysk alergiczny kontaktowy częściej, niż
innych ludzi pojawia się u pracowników
budowlanych, fryzjerów, kosmetyczek i
pielęgniarek. Rozróżnia się różne rodzaje
alergii:
• Monowalentną alergię pokarmową (tylko w
stosunku do jednej substancji)
• Poliwalentną reakcję kontaktową (w stosunku
do wielu substancji)
• Reakcję alergiczno – krzyżową (reakcja na
różne związki o podobnej budowie chemicznej)
• Reakcję alergiczną sprzężoną (reakcja na różne
substancje w jednym materiale)
Wyprysk (eczema) niealergiczny
• Wyprysk nie musi mieć alergicznego
charakteru. Często spotykane wypryski, to:
• Wyprysk atopowy zapalenie skóry o różnym
podłożu, uwarunkowane genetycznie lub
wywołane czynnikami wewnętrznego
pochodzenia
• Wyprysk łojotokowy w okolicach obfitujących w
gruczoły łojowe
• Wyprysk pieluszkowy wrażliwość skóry
niemowlęcej na podrażnienia
• Wyprysk fototoksyczny wyprysk wskutek
ekspozycji na słońce
• Wyprysk z podrażnienia wskutek długotrwałego
działania jakiejś substancji
Wyprysk ze zużycia
• Bardzo często spotykany rodzaj wyprysku,
oceniany na około 40% wszystkich zmian tego
typu
• Przyczyną jest stałe nakładanie się wielu
czynników podrażniających naskórek (na przykład
codzienna praca w wilgotnym środowisku)
• Substancje te uszkadzają naskórek tylko w
niewielkim stopniu, ale ich stałe działanie sumuje
się
• Po długim czasie takiej ekspozycji bariera
ochronna warstwy rogowej zostaje uszkodzona i
nie jest w stanie bronić przed dalszymi urazami
• Przyczyną takiego wyprysku często są stosowane
w gabinetach mydła, detergenty, środki
odkażające i temu podobne
Obrzęk naczynioruchowy
Quinckego
• Jest to odmiana ostrej pokrzywki
• Występuje nagle i dość gwałtownie przybiera na
sile
• Najczęściej jest spowodowany
aktywacją
dopełniacza
• Przybiera postać ograniczonego obrzęku skóry i
tkanki podskórnej, bardzo często na powiekach i
wargach, często też obejmuje błony śluzowe
• Niebezpieczny może być obrzęk krtani
• Najczęstsze alergeny, to: aspiryna, środki
przeciwbólowe i nasenne, białko, wełna, kurz
domowy i kosmetyki
Kosmetyki hypoalergiczne
• Każdy kosmetyk składa się z wielu składowych, z których każdy
składnik może uczulać, chociaż w bardzo różnym stopniu
• Kosmetyk hypoalergiczny to taki kosmetyk, z którego
maksymalnie wyeliminowano te składniki, które stwarzają
potencjalnie największe ryzyko uczulenia
• Powinien być to kosmetyk nie perfumowany, nie barwiony, bez
środków konserwujących (raczej pasteryzowany), bez olejków
roślinnych (częsty alergen) i z ograniczonymi środkami
biologicznie czynnymi
• Definicja FDA (USA – Food And Drug Administration):
• Kosmetyk może być oznakowany jako hypoalergiczny, jeżeli
odpowiednimi badaniami wykonanymi na ludziach zostanie
wykazane, że powoduje on znacznie mniej reakcji ubocznych niż
inny produkt tego samego rodzaju
• Każdy nowy produkt porównywany jest do „pozytywnego
wzorca”, którym jest powszechnie stosowany preparat o dobrze
poznanych, niskich własnościach uczulających
Kosmetyki hypoalergiczne
• Najczęściej stosowany zestaw środków
hypoalergicznych powinien zawierać:
• Mydło kwaśne (pH=5,5) nie alkalizujące
skóry i nie niszczące naturalnego
płaszcza lipidowo – ochronnego
• Specjalny zmywacz (najlepiej dla skór
suchych)
• Łagodny tonik zakwaszający skórę
• Balsam do ciała (nie wolno dopuszczać
do odwadniania i wysuszania skóry)
• Kwaśny lub obojętny szampon do włosów
Kosmetyki hypoalergiczne
• Nie ma kosmetyków całkowicie
hypoalergicznych!
• Osoby uczulone przed użyciem każdego nowego
(nieznanego) kosmetyku powinny wykonać
indywidualną próbę uczuleniową
• Próba uczuleniowa jest szczególnie ważna w
przypadku kosmetyków stosowanych pod oczy
• Przy zmianie kosmetyków należy dostawiać
kosmetyki stopniowo, a nie używać od razu wielu
kosmetyków z danej serii
• Uczulenie może się ujawniać dopiero po kilku
dniach ciągłego stosowania danego kosmetyku
Badania (testy) kosmetyków
testy płatkowe
• Testy płatkowe, stosuje się do sprawdzenia typu
reakcji (alergiczna czy też drażniąca) na dany
kosmetyk
• Seria standardowych testów może wskazywać, który
składnik podrażnia skórę
• Kosmetyki testuje się w różnych stężeniach, w
zależności od ich przeznaczenia (sposobu użycia)
• Zwyczajowo dzielimy badane kosmetyki na „leave
-on” (jak np.szminka), „wash-off” czy ‘’rinse –off”
(np. szampon), kosmetyki z tych grup, używane są
podczas testów w stężeniach 10%
• Mydła i detergenty bada się w stężeniach 1%
• Stosowane są także fototesty płatkowe, gdzie można
oznaczać reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne
(ważne przy kosmetykach na dzień)
Testy uczuleniowe
• TRUE test (Thin-layer Rapid Use Epicutaneous
test) jest gotowym do użycia testem
płatkowym z alergenami zawieszonymi w
hydrofilowym żelu na cienkiej warstwie
poliestru
• Test składa się z 24 pól, z czego 23 zajmują
mieszanki badanych substancji, a 24-te pole
to test kontrolny (negatywny)
• Test dimetyloglioksymowy pozwala wykryć
alergię na nikiel lub substancje zawierające
nikiel w swoim składzie w ilościach mogących
powodować reakcję uczuleniową
Badania kosmetyków
Testy prowokacyjne
• Test ROAT (Repeated Open Application Test ) –
zalicza się do testów prowokacyjnych
• Polega on na wielokrotnym stosowaniu testów
otwartych
• W teście ROAT badana substancja nanoszona
jest dwa razy dziennie przez okres 14 dni na
obszar około 5 cm
2
na przedramię
• Jeżeli do tygodnia nie wystąpi reakcja
alergiczna, produkt jest uznawany za
bezpieczny dla danego przypadku
Test podrażnienia oka
Dreitze’a
• Test podrażnienia oka Draize’a polega na
podaniu kropli stężonej substancji (zwykle
100 mg) do oczu królików albinosów (6 – 10
królików)
• Kontroli dokonuje się co 72 godziny
• Czas testu 7 do 18-stu dni
• Test uważa się za pozytywny, jeżeli da się
zauważyć jakiekolwiek zmiany:
zaczerwienienie, obrzęk, ślepota
• Test jest uważany za niedokładny, gdyż nie da
się ocenić stopnia drażniącego działania
badanej substancji
Test podrażnienia skóry
test zaskórnikowy
• Test podrażnienia skóry to zamknięty test płatkowy
• Wykonywany jest na grupie od 12 do 20 osób
• Test pozostawia się na skórze na okres 48 godzin,
następnie sprawdza czy nastąpiło zaczerwienienie i
nanosi test po raz kolejny na następne 48 godzin
• Procedurę powtarza przez 2 do 3 tygodni
• Test na tworzenie zaskórników dawniej wykonywany na
króliczych uszach, obecnie prowadzony na ochotnikach
• Badana substancja jest aplikowana na plecy przez
okres kilku tygodni, po czym wykonywana jest biopsja
punktowa lub powierzchniowa
• Obecność zaskórników jest oceniana pod mikroskopem
Test TER (zamiast testu
Dreitze’a)
• W teście TER (Transcutaneous Electrical
Resistance) badana substancja nanoszona jest na
warstwę epidermalną wycinków skóry, pobranych
od martwych 28-30 dniowych szczurów
• Po okresie 24 godzin bada się zmiany w spójności
warstwy rogowej poprzez pomiar oporności
(niskonapięciowy mostek Wheatstone’a)
Test Episkin
• Stosowany zamiast testu na
zwierzętach
• Do testu Episkin używany jest
model skóry ludzkiej ze
zrekonstruowaną warstwą naskórka
• Substancja badana nanoszona jest
na 3, 60 i 240 minut, po tym czasie
bada się żywotność komórek za
pomocą testu MTT (ocena
cytotoksyczności danego związku)
Ocena fototoksyczności
• Test na fototoksyczność przeprowadza się dla związków
absorbujących w zakresie UV
• Ocena fototoskyczności powinna być wykonywana za
pomocą testu 3T3 NRU PT (3T3 Neutral Red Uptake
Phototoxicity Test)
• W teście tym porównuje się toksyczność związku przy
braku i w obecności nietoksycznej dawki promieniowania z
zakresu widzialnego i UV (zwykle UVA)
• Do testu stosuje się mysie fibroblasty
• Cytotoksyczność ocenia się na podstawie zmiany absorpcji
promieniowania oraz zmian w morfologii komórek
Ocena mutagenności
kosmetyku
• Testy mutagenności i genotoksyczności obejmują testy
na supresję mutacji u bakterii (test in vivo) i test
aberracji chromosomowych (in vitro) komórek ssaków
• W teście supresji stosuje się szczepy bakterii S.
typhimurium i E. coli
• Badane substancje są rozpuszczane lub zawieszane w
rozpuszczalniku lub w podłożu
• Wyniki oceniane są na podstawie liczby kolonii bakterii
o odwróconym (w wyniku mutacji) fenotypie na płytce
• W teście aberracji chromosomowych komórki poddaje
się działaniu badanej substancji, doprowadza kulturę
do podziałów i ocenia aberracje pod mikroskopem (w
trakcie metafazy)
Weryfikacja na ludziach
(ochotnikach)
• Stosuje się dwa rodzaje testów:
• 1. potwierdzenie braku niepożądanych działań
kosmetyku
• 2. sprawdzenie czy kosmetyk spełnia stawiane mu
wymagania
• Pozwala sprawdzić takie skutki stosowania kosmetyku,
jak zaczerwienienie pod warstwą nieprzezroczystego
kosmetyku, drobne podrażnienia i inne
• Do oceny psychofizjologicznej kosmetyku stosuje się
metodę OEA (objective emotional assessment), aby
ocenić wpływ takich elementów, jak kolor, zapach czy
forma opakowania produktu
Inne testy
•
Test Landsteinera i Draiza:
•
Rozcieńczoną substancję czynną podaje się s/c dwa razy tygodniowo przez 10 dni
•
Test Magnussona i Kligmana:
•
Podobny do testu Draiza (powyżej), ale substancję czynną podaje się równocześnie s/c i
zewnętrznie
•
Test Haguiera:
•
W czasie wykonywania testu naskórnego w 4-tym dniu wykonuje się też test s/c
•
Próbę wywoławczą wykonuje się przez 20 dni (opatrunek okluzyjny), a odczytuje w 22, 23 i 24 dniu
•
Test naskórkowy:
•
Alergen (w różnych rozcieńczalnikach) stosuje się w różnych stężeniach: 30%, 10%, 3% i 1%
•
Podaje się go codziennie przez 3 tygodnie lub 5 razy tygodniowo przez 4 tygodnie
•
Równoczesne stosowanie różnych stężeń umożliwia określenie najniższego stężenia uczulającego
•
Test Dreize’a:
•
U 200 osób dziesięciokrotnie przeprowadza się testy płatkowe. Czas próby i odpoczynku wynosi
zawsze 24 godziny.
•
Każdy test przeprowadza się w nowym miejscu.
•
Po 2 godzinach od zdjęcia ostatniej próby wykonuje się ostateczną próbę płatkową (ustalenie, czy
dana substancja uczula)
•
Test Shelahsluh:
•
W przeciwieństwie do testu Dreize’a próby płatkowe przeprowadza się zawsze w tych samych
miejscach
•
Test Kligmana (maksymalizacji):
•
Przeprowadza się pięciokrotnie próby płatkowe przez 48 godzin każda. Przerwa miedzy próbami
wynosi 24 godziny (przygotowanie skóry dzień wcześniej: przez 1 godzinę siarczan laurylosodowy)
•
Po 2 tygodniach ostateczna (diagnostyczna) próba płatkowa
Wiadomości końcowe
• Bardzo często występują uczulenia na emulgatory, barwniki i
substancje zapachowe – spotykamy je nie tylko w kosmetykach, ale
też w wielu innych produktach. W tych przypadkach odstawienie
kosmetyku wcale nie musi oznaczać odstawienia alergenu
• Napis na kosmetyku „testowany klinicznie” lub „testowany
dermatologicznie” wcale nie oznacza, że jest to kosmetyk
hypoalergiczny!
• Jeżeli klient(ka) mówi, że jest uczulona na jakiś produkt należy
sprawdzić, czy nie występuje on w składzie proponowanych
kosmetyków
• Produkty naturalne stanowią większe zagrożenie alergiczne niż
produkty czysto syntetyczne: preparaty syntetyczne są
powtarzalne i zawierają w każdej partii jednakową ilość
wystandaryzowanych składników bez zanieczyszczeń
• Produkty zbyt stężone często powodują reakcje toksyczne i
alergiczne
• Produkcja własna kosmetyków stwarza większe zagrożenia, niż
kosmetyki produkowane na wielkich liniach produkcyjnych
• Przyczyną odczynów alergicznych bywa też zbyt duże stężenie
konserwantów