ENTEROBIUS

VERMICULARIS

Owsik ludzki

ENTEROBIUS VERMICULARIS

Owsik ludzki

(

Enterobius vermicularis

, syn.

Oxyuris

vermicularis

)

- robak pasożytniczy (barwy białej), należący do nicieni

- swoisty pasożyt człowieka- j. grube, wyrostek

robaczkowy,

końcowy odcinek j. cienkiego

- żywi się subst. Zawartymi w treści jelitowej oraz treścią

wyssaną

- najbardziej powszechny w strefie klimatu

umiarkowanego

Budowa i rozwój



otwór gębowy otoczony 3 wargami(najlepiej
rozwinięta warga grzbietowa), na których znajdują się
po 2 brodawki



gardziel znajduje się za otworem gębowym. W tylnej
części tworzy oddzielone przewężeniem, kuliste
rozszerzenie, wyposażone w aparat zastawkowy



obecność bocznych skrzydełek oskórkowych nadaje
przedniej części ciała pęcherzykowaty kształt

Samica ma ok. 10 mm długości oraz 0,3-0,5 mm

szerokości.

Tylny koniec ciała jest prosty, ostro zakończony.

Występują parzyste jajniki, jajowody oraz macice
uchodzące do pochwy.

Szpara sromowa (wulwa) leży w ok. 1/3 przedniej długości

ciała.

Samiec jest 3-krotnie krótszy od samicy. Osiąga ok. 3

mm dł. oraz 0,1-0,2 mm szerokości. Tylny koniec jego
ciała jest zagięty w stronę brzuszną, tępo zakończony,
posiadający
2 boczne skrzydełka. W okolicy steku znajduje się 5 par
brodawek. Szczecinka kopulacyjna jest pojedyncza.
Pojedyncze jest również jądro, nasieniowód i przewód
wytryskowy. Brak torebki kopulacyjnej.

Samica

Samiec

U zapłodnionej samicy macica wypełnia się jajami (około

10000), mocno nabrzmiewa uciskając gardziel, wskutek

czego samica odczepia się od

śluzówki

i przesuwa w dół

jelita. Samice wydostają się przez odbyt najczęściej

w godzinach wieczornych, poruszają się na skórze okolicy

odbytu za pomocą

warg

tylnego końca ciała

. Tam

składają jaja w fałdach skóry, co trwa około 1 godziny.

Wywołuje to podrażnienie i swędzenie skóry, a w efekcie

powoduje drapanie się i roznoszenie tą drogą maleńkich jaj.

Jaja są tak lekkie, że mogą unosić się w powietrzu

i rozprzestrzeniać.

Jaja wielkości 55 x 25
μm,
Są owalne,
asymetryczne, lekko
spłaszczone z jednej
strony. W ich wnętrzu
znajdują się zarodki
larw, które w czasie ok.
4-8 godzin po złożeniu
osiągają zdolność
inwazyjną.

Cykl życiowy

Z jamy ustnej jajo przedostaje się do jelita grubego.
Robaki dojrzewają po 2-4 tygodniach, a żyją do 2
miesięcy. Samica, która wędruje nocą, składa ok. 11
000 jaj w lepkiej wydzielinie w okolicy odbytu , a także
w przypadku kobiet niekiedy w przedniej części
pochwy. Jaja są składane poza organizmem człowieka,
aby zapewnić odpowiednią wilgotność oraz
temperaturę 30-36º C. Chorzy dotykając palcami
okolic krocza i bielizny osobistej zbierają na swoje
ręce jaja.

Epidemiologia

Choroba jest bardzo rozpowszechniona -najwięcej u
dzieci
w przedziale pomiędzy 5 a 6 rokiem życia. Wśród
zakażonych dzieci 30 - 40% należy do rasy kaukaskiej
a 10 - 15% negroidalnej. Dorośli są mniej podatni na
zakażenia, co tłumaczy się wzrostem odporności z
wiekiem.

Objawy

- około 1/3 zakażeń przebiega subklinicznie

- najczęstszymi objawami tej choroby są:

- świąd odbytu, utrata łaknienia, nerwowość
(prawdopodobnie produkty metabolizmu owsików
drażnią zakończenia nerwowe), niepokój i podniecenie
(objawiające się zgrzytaniem zębów), czasem
niedokrwistość.

- rzadko robaki zakażają jednak inne miejsca - głównie

drogi moczowo-płciowe.