CHOROBY GRZYBICZE
PRZENOSZONE
DROGĄ PŁCIOWĄ
Hanna
Czerniejewska
Etiologia :
Candida Albicans
Kandydoza jest ogólnym
określeniem szerokiego zakresu
zakażeń wywołanych przez wiele
różnych gatunków grzybów z
rodzaju CANDIDA.
EPIDEMIOLOGIA :
- Występuje u 40-80% zdrowych ludzi-
drobnoustruj komensalny
- Szczyt zachorowalności przypada u kobiet na
wiek między 16 a 30r.ż
- Czynniki predysponujace do zakażenia:
- upośledzona odporność
komórkowa
- neutropenia
- przedłużona
antybiotykoterapia
- zabiegi inwazyjne
PODZIAŁ :
Kandydoza powierzchowna-dotyczy
skóry i błon śluzowych, głównie po
antybiotykoterapi
Kandydoza uogólniona-zakażenia
narządowe takie jak zapalenie płuc,
gałki ocznej(ze swoistym
upośledzeniem odpowiedzi
komórkowej)
Zapalenie wsierdzia-po
przeszczepach zastawek
KANDYDOZA POCHWY (Candidosis
vaginalis)
Etiologia: grzyby drożdżopodobne:
- rodzaj candida (70%)
- klasa Deuteromyces= Fungi
imperfecti
- rodzina Cryptococcaceae
ETIOLOGIA:
Inne patogenne gatunki grzybów z rodzaju Candida:
- Glabrata
- Krusei
- Kyfer
- Parapsylosis
- Tropicalis
- Stelatoidea
-
Guilliermondi
- Zeylanoides
- Famata
- Inconspicua
- Lusitaniae
-
Macedoninsis
- Rugosa
- Viswanathii
Mogą być również : Saccharomyces cerevisiae oraz Geotrichum.
Czynniki predysponujace:
Ciąża
Leki (antybiotyki o szerokim spektrum
działania,środki immunosupresyjne,
kortykosteriody, metronidazol)
Czynniki środowiskowe ( brak higieny)
Urazy , otarcia
Zaburzenia hormonalne ( cukrzyca, niedoczynność
tarczycy i przytarczyc, niedoczynność nadnerczy)
Nowotwory złośliwe( mięsak limfatyczny, Choroba
Hodgkina)
Inne choroby(AIDS, ciężka niedokrwistość,
agammaglobulinemia, zapalenie
trzustki,niedożywienie, otyłość)
Patogeneza(czynniki warunkujące
rozwój):
-
liczba i wirulencja komórek grzyba, adherencja,
produkcja proteinaz, fosfolipazy A, B, C,
lizofosfolipazy, toksyczne metabolity
Fazy wzrostu Candida: forma
drożdżakowa( blastospora), forma
nitkowata( mycelialna- od niej zależy adherencja)
Kobiety leczone antybiotykami, ciężarne, z
zakażeniem pochwy przez Gardnerella Vaginalis,
z cukrzycą- wzmożona adherencja
Enzymy proteolityczne: proteinaza
kwaśna,obojętna, asparginowa
Zmienność fenotypowa, mimikra antygenowa
Mechanizmy obronne gospodarza:
pH pochwy 4.5- kwaśne
Złuszczanie i odnowa nabłonka
Ewakuacja śluzu
Obecność konkurencyjnej flory
bakteryjnej
Immunoglobulina wydzielnicza IgA,
immunoglobuliny IgG i IgM
Przeciwciała anty-candida
Limfocyty T
Objawy kliniczne:
32% przebieg bezobjawowy
Początek najczęściej nagły, pierwsze objawy zwykle przed
menstruacją: -świąd sromu (81-90% chorych)
-bolesność i pieczenie głównie po stosunku
-dysuria
-
W badaniu: -zaczerwienienie i niewielki obrzęk sromu, często z
przeczosami
-
-we wnętrzu pochwy, gęste serowate upławy, przylegające
do ścian pochwy, tworzące białe naloty
-
-czasami upławy mogą być rzadkie i wodniste
-
Odległe wykwity satelitarne (wargi sromowe, krocze)
-
Kandydoza może szerzyć się na skórę pachwiny i zajmować przestrzeń
między pośladkową
-
Ogniska chorobowe żywo czerwone ze skłonnością do sączenia
-
Niejednokrotnie grudkowo-krostkowe zapalenie skóry okolicy odbytu.
Powikłania:
Zakażenie rozsiane( u chorych z
obniżoną odpornością lub po
antybiotykoterapii):
-nagły wzrost temperatury
-wysypka na skórze
- bolesność dotykowa mięśni
Badanie mikroskopowe:
Badanie wydzieliny w roztworze
KOH
Barwienie wymazów metodą
Grama
Barwienie metodą PAS
Pomocnicze testy różnicujące:
Testy serologiczne( odczyn
aglutynacji bezpośredniej,
precypitacje w żelu,
hemaglutynacja, test ELISA lub
EIA
Test aglutynacji lateksowej
Biopsja
różnicowanie
Rzęsistkowica
Zakażenie bakteryjne pochwy
Chlamydialne zapalenie szyjki
macicy
Kiła II-rzędowa
Opryszczka i brodawki narządów
płciowych
Pomenopauzalne zapalenie pochwy
Upławy wywołane przez ciała obce
Różnicowanie:
Rzęsistkowica pochwy:
- Świąt sromu i pochwy
- Dysuria, nieprzyjemna woń
z pochwy
- Upławy obfite, szare lub
żółtozielone, homogenne o
małej gęstości
- Mogą być obecne
pęcherzyki powietrza
- Zaczerwienienie sromu i
ścian pochwy, możliwy
obrzęk warg sromowych,
wybroczyny na tarczy szyjki
macicy i ścianach pochwy
- pH 5.0 –6.0
Kandydoza pochwy:
- Świąt sromu i pochwy
- Dysuria, bolesność sromu
- Upławy różne, białawe,
serowate rzadziej wodniste
- Nieobecne pęcherzyki
powietrzne
- Obrzęk i zaczerwienienie
sromu, białawe,
przylegające do ściany
pochwy naloty, możliwe
zapalenie skóry sromu
oraz okolicy odbytu.
Wykwity satelitarne.
- pH < 4.5
Leczenie:
Miejscowe:
-natamycyna(Pimafucin)2x25mg
przez 5 dni
klotrymazol(1%, 2%,5% krem
dopochwowy, tabletki dopochwowe 100,
200, 300, 500 mg)
mikonazol ,ekonazol, izokonazol,
butokonazol
terakonazol, terazol
Leczenie:
Ogólne: ketokonazol( 400mg dzinnie, przez
7-14dni), nie podawać kobietą w ciąży
itrakonazol, flukonazol 200mg
przez 3 dni
Ogólne i miejscowe (leki przeciwgrzybicze
doustnie i miejscowo):
nystatyna, pimafucyna, pochodne
azolowe II lub III generacji: Polecamy:
ogólnie –ketokonazol
miejscowo - mikonazol
Kandydoza jamy ustnej:
Najczęściej obserwowana choroba oportunistyczna w
zakażeniu HIV
- postać rumieniowo- zanikowa (bardzo drobne niebolesne
nadżerki rozsiane na ścieńczałym podłożu w obrębie błony
śluzowej podniebienia twardego i wewnętrznej powierzchni
policzków)
- rzadziej postać przerostowa ( wyniosłe wykwity barwy
szarobiałej, o powierzchni nierównej, brodawkującej)
- U chorych na AIDS postać rzekomobłoniasta –zmiany na
błonach śluzowych jamy ustnej i zajęcie błony śluzowej gardła,
krtani, przełyku, rzadziej oskrzeli.( obecne głębokie, bolesne
nadżerki lub owrzodzenia pokryte kremowobiałym nalotem.
- Tym postacią towarzyszą zmiany na języku- zlewne lub
plamiste naloty barwy kremowobiałej, u palaczy
ciemnobrązowej. Często kandydoza kątów ust.
Leczenie:
Pędzlowanie zmian nystatyną w
zawiesinie (100 000j./ml), mikonazolem
(2% zawiesina lub krem),
ketokonazolem (2% zawiesina), lub
płukanie jamy ustnej 0,12% roztworem
chloroheksyny
Podawanie: ketokonazol (nizoral) tab.
200-600mg/24h, z wyboru flukonazol
( doustnie lub dożylnie) 50-200mg/24h,
gdy oporność- amfoterycyna B we
wlewie kroplowym.