FORMY ODDZAŁYWAŃ
WERBALNYCH

1. Wyzwalanie pomysłów –
„burza mózgów”



Zainicjowana i zorganizowana w klasie „burza mózgów”
przebiega na ogół zgodnie z trzema następującymi po
sobie etapami.



Są nimi: faza wstępna,

zgłaszanie pomysłów,

ustosunkowanie się do nich.

Zasady:



Pomysły należy podawać w sposób zwięzły, nie

dopuszcza się żadnych krytycznych uwag na

temat przedstawionych pomysłów; ocenę

odkłada się na później.



Należy wypowiadać wszelkie pomysły

przychodzące na myśl.



Ważna jest liczba pomysłów, im ich więcej, tym

większe prawdopodobieństwo sukcesu.



Nie należy ograniczać się do własnych

pomysłów, lecz także rozwijać i modyfikować

pomysły wysuwane przez inne osoby.

2. Techniki decyzji grupowej:



Z inicjatywy uczniów



Z inicjatywy nauczyciela

Technika decyzji grupowej z inicjatywy uczniów może
obejmować następujące etapy:



ustalenie nurtującego klasę problemu,



omawianie i przedyskutowanie różnych jego aspektów,



uświadomienie sobie strat, jakie powoduje brak
rozwiązania problemu,



zastanawianie się nad sposobami rozwiązania
problemu,



uświadomienie sobie korzyści wynikających z
rozwiązania problemu,



powzięcie wspólnej decyzji w sprawie konkretnych
poczynań uczniów.

Technika decyzji grupowej z inicjatywy nauczyciela

charakteryzuje się tym, iż uczniowie koncentrują się na problemie
wysuniętym przez nauczyciela.

Obejmuje on następujące etapy:



poznawanie przez nauczyciela panującej sytuacji

wychowawczej,



określenie przez niego niezbędnych zmian i ulepszeń,

jakie wynikają z poznanej uprzednio sytuacji,



poinformowanie uczniów o konieczności zmian i

ulepszeń,



zaaranżowanie dyskusji na temat zaproponowanych

zmian i ulepszeń,



powzięcie wspólnej decyzji

3. Sondaż opinii o uczniach.

Technika sondażu negatywnych i pozytywnych

opinii o uczniu

(stosuje się ją w zasadzie w odniesieniu do

uczniów starszych od 11, 12 roku życia)

obejmuje cztery etapy.

Pierwszy polega na wyjaśnieniu celu, jakiemu jest ona
podporządkowana, omówieniu jej przebiegu. Informuje się
ucznia, iż:

-

udział jest całkowicie dobrowolny, zwłaszcza osoby
która ma być głównym przedmiotem opiniowania,

-

uczniowie wypowiadają swe opinie i oceny tylko i
wyłącznie z zamiarem faktycznego wspomagania
kolegi, bez poniżania lub ośmieszania.

-

obowiązuje zachowanie pełnej dyskrecji o
omawianych sprawach

Drugi etap dotyczy wypowiedzi uczniów na temat ujemnych

stron zachowania się kolegi (koleżanki).

W trzecim etapie sondażu uczniowie wypowiadają się na

temat pozytywnych cech kolegi (koleżanki). Pozytywne

opinie zgłasza także nauczyciel.

Czwarty etap techniki sondażu polega na wspólnym

ustaleniu wniosków końcowych przez kilku najbardziej

aktywnych uczestników spotkania i nauczyciela.

Przewiduje się pięć takich wniosków.

Pierwszy wniosek wyraża przynajmniej jedną pozytywną cechę zachowania

ocenianego ucznia, dzięki której da się on lubić. Na ogół jednak wymienia

się kilka takich cech, z krótkim ich uzasadnieniem.

Drugi wniosek sygnalizuje braki i błędy w postępowaniu ucznia, które

wymagają szczególnej uwagi z jego strony. Ujawnia się zwłaszcza te

niedociągnięcia, z którymi będzie on w stanie sam sobie poradzić.

Trzeci wniosek zwraca uwagę na obowiązek należytego ustosunkowania się

klasy do ocenianego ucznia i odpowiedniego wspomagania go w dążeniu

do samodoskonalenia.

Czwarty wniosek odnosi się do zobowiązań kilku najbliższych kolegów

(przyjaciół) ocenianego, którzy sami lub z pomocą nauczyciela podejmują

się pomóc danemu uczniowi w pracy nad zmianą jego zachowania.

Piąty wniosek wyraża pełne zaufanie klasy do ocenionego ucznia, w nadziei, że

ma on duże możliwości zmiany swego zachowania nawet wtedy, gdy inni

odmówią potrzebnej pomocy.

Sondaż pozytywnych opinii o uczniu odbywa się w

czterech następujących po sobie etapach.

Podczas pierwszego z nich wyjaśnia się cel, jakiemu ma

służyć pozytywne ocenianie kolegi.

Drugi etap polega na wypowiadaniu opinii i ocen.
Trzeci etap techniki sondażu pozytywnych opinii o uczniu

to wypowiadanie się klasy na temat ewentualnych
sposobów przyjścia mu z pomocą.

Czwarty etap obejmuje podsumowanie wypowiedzi klasy.

4. Swobodna ekspresja słowna.

Przyjmuje się zwykle następujące etapy takich zajęć:



uświadomienie uczniom zadań



pisanie swobodnych tekstów



wybór najciekawszych tekstów



wspólne opracowanie tekstów



praktyczne ich wykorzystanie

5. Trening spotkaniowy.

Trening spotkaniowy można potraktować jako formę

krótkotrwałych korepetycji w zakresie umacniania
wzajemnych kontaktów w klasie. Są to ćwiczenia
umożliwiające uczniom doskonalenie umiejętności
ważnych w kontaktach z innymi ludźmi, a więc:
zdolności komunikowania się z kolegami z klasy
i nauczycielem, w tym uważnego słuchania innych,
okazywania im większego zainteresowania,
akceptowania siebie i innych,
mówienia wprost o swoich myślach i uczuciach.