Leki naczyniowe

• Stosowane w chorobach naczyń

obwodowych i mózgowych, w chorobach
żył i tętnic

• leki antyagregacyjne, przeciwzakrzepowe

i fibrynolityczne

• leki wpływające bezpośrednio na

naczynia, grupa związków o
zróżnicowanych mechanizmach działania.

Leki wpływające na żyły

• Leczenie chorób żył: żylaków czy przewlekłej

niewydolności żylnej (zespołu
pozakrzepowego)

– kompresoterapia
– procedury chirurgiczne: wycięcie chirurgiczne lub

skleroterapia.

– farmakoterapia ma znaczenie uzupełniające; leki

stosowane są z powodu obrzęków, nocnych
skurczów, uczucia ciężkości czy napięcia nóg. Leki
flebotropowe są w większości związkami
pochodzenia roślinnego choć są pojedyncze środki
syntetyczne.

Leki wpływające na żyły

Leki pochodzenia naturalnego

Leki syntetyczne

Benzopirony:
Kumaryny (-benzopirony):

kumaryna, eskuletyna, umbelliferon, dikumarole
Flawonoidy (-benzopirony):

flawony i flawonole: DIOSMINA, kampferol,

diosmetyna, kwercetyna, rutyna i jej pochodne,

trokserutyna, OKSERUTYNY
(HYDROKSYETYLORUTOZYDY)

flawany i flawanony: hesperetyna, hesperydyna,

katechina, metylochalkon, kwas flawonowy

fosforan adenozyny

benzaron*
DOBESYLAN WAPNIA

heptaminol

naftazon

tribenozyd*

Saponozydy:

Escyna, wyciągi z kasztanowca (protoescygenina,
barringtogenol, i -escyna, kryptoescyna) ruskozydy

(wyciągi z ruszczyka), Centella asiatica (wąkrotka

azjatycka)

Inne wyciągi roślinne:

Antocjanozydy: wyciąg z borówki (czarnej jagody)

Pyknogenole: leukocianidol, oligomery

procjanidolowe, wyciągi z winorośli (pestek winogron)

Ginkgo biloba

Alkaloidy sporyszu: dihydroergotamina,

diihydroergokrystyna, dihydroergokryptyna

Leki flebotropowe

•

Diosmina i mikronizowana diosmina

– lek zwiększa napięcie ścian naczyń żylnych, poprawia drenaż

limfatyczny, zmniejsza też przepuszczalność naczyń włosowatych.

– zmniejsza adhezję leukocytów do komórek śródbłonka i ich

migrację w modelu niedokrwienia-reperfuzji, czyli może
hipotetycznie chronić przed niedokrwieniem.

– w modelach zwierzęcych stwierdzono, że diosmina może także

chronić przed wpływem mediatorów zapalenia na mikrokrążenie.

– W kontrolowanych badaniach metodą podwójnie ślepej próby

wykazano, że stosowana przewlekle diosmina zmniejsza objawy
przewlekłej niewydolności żylnej w porównaniu z placebo.

•

Hydroksyrutozydy i dobesylan wapnia wykazują
objawowe działanie w chorobach żył.

Leki flebotropowe

• Leki flebotropowe powodują subiektywną

poprawę, nie wpływają na postęp chorób żył.

• Leki te nie powodują zniknięcia ani zmniejszenia

żylaków

• W większości leki flebotropowe nie przyspieszają

tempa gojenia owrzodzeń żylnych ani nie
zapobiegają ich nawrotowi;

• wyjątek stanowi diosmina jako dodatek do

konwencjonalnej terapii, czyli kompresoterapii i
pielęgnacji miejscowej.

Leki flebotropowe

Lek

Działania niepożądane

Diosmina

ze strony przewodu pokarmowego (u około 7% leczonych): bóle brzucha, objawy

dyspeptyczne, wymioty, biegunki lub ze strony układu nerwowego (u 1,7% leczonych) :

bezsenność, zawroty i bóle głowy, uczucie znużenia.

Hydroksyrutozydy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty) oraz rzadko bóle głowy i

mrowienie kończyn

Trokserutyna

ze strony przewodu pokarmowego, które ustępują jeśli lek jest przyjmowany podczas

posiłków, a także napadowe zaczerwienienie twarzy, przemijające uczucie ciepła, bóle

głowy, sporadycznie podrażnienie skóry i pokrzywka

Escyna

skórne reakcje alergiczne oraz niekiedy zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego:

nudności czy dyspepsję, wynikające z obecności saponin. Opisano przypadki ostrej

niewydolności nerek u osób leczonych escyną w dużych dawkach. Jest doniesienie o

uszkodzeniu wątroby po zastosowaniu escyny, co objawiało się klinicznie żółtaczką i

świądem, a w badaniu histopatologicznym stwierdzono martwicę centralną zrazików

Dobesylan wapnia

ze strony przewodu pokarmowego i reakcje nadwrażliwości. Opisano kilka przypadków

agranulocytozy po zastosowaniu tego leku, które nawracały po ponownej nań ekspozycji.

Owrzodzenia żylne

• Miejscowe preparaty przyspieszające gojenie

owrzodzeń żylnych:

– czynniki wzrostu kolonii granulocytów-makrofagów,
– aktywne opatrunki,
– błony aktywne biologicznie (błona podśluzowa jelita

cienkiego) i substytuty skóry uzyskiwane metodami
bioinżynierii.

– jako dodatek do tych sposobów leczenia można

zastosować leki udowodnioną umiarkowaną
skuteczność mają pentoksyfilina (patrz poniżej) i
diosmina.

Guzki krwawnicze

• Preparaty miejscowe: przeznaczone do leczenia objawów hemoroidów.

– Nie wpływają przyczynowo na rozwój choroby i brak jest rzetelnych

dowodów naukowych na ich powszechne stosowanie.

– W skład preparatów miejscowych wchodzą leki znieczulające miejscowo lub

kortykosteroidy, przy czym te ostatnie można stosować tylko jeśli nie ma
zakażenia.

– Obie grupy leków przeznaczone są jedynie do krótkiej aplikacji w celu

zmniejszenia dyskomfortu wynikającego z podrażnienia skóry wokół odbytu.

– Ich przewlekłe stosowanie jest szkodliwe, może powodować wyprysk

kontaktowy, uwrażliwienie skóry wokół odbytu, a po wchłonięciu
ogólnoustrojowe działania niepożądane.

– W niektórych preparatach miejscowych są leki przeciwbakteryjne.
– Preparaty miejscowe często zawierają heparynoidy, a także tzw. substancje

ściągające: różne sole bizmutu (w Polsce dostępny zasadowy galusan
bizmutawy), tlenek cynku, oczar, rezorcynol czy balsam peruwiański. W
preparatach miejscowych zawarte bywają także flawonoidy i glikozydy
kasztanowca.

Miażdżyca

•Choroba wieńcowa

•Zawał serca

•Udar niedokrwienny

•Zaburzenia krążenia obwodowego - niedokrwienie kończyny

Miażdżyca

Leczenie chorób tętnic

• Prewencja

– Aspiryna
– Leczenie chorób układu krążenia: leki

hipolipemizujące (statyny), leki
przeciwnadciśnieniowe, leki
przeciwzakrzepowe (acenokumarol) , leki
przeciwcukrzycowe, zakaz palenia tytoniu.

• Procedury rewaskularyzacyjne

: plastyka

przeskórna i wszczepianie naczyniowych
pomostów omijających miejsce zwężenia

Miażdżyca zarostowa

kończyn dolnych

• Cilostazol hamuje wybiórczo aktywność fosfodiesterazy III

cAMP, przez co ma działanie antyagregacyjne i rozkurczające
naczynia krwionośne.

Cilostazol 2 krotnie wydłuża dystans chromania.
• Skuteczność kliniczna pentoksyfiliny w leczeniu chromania

przestankowego nie została dokładnie określona; uważa się że
jest niewielka (zwiększenie o kilkanaście procent dystansu
chromania). Pentoksyfilina to metyloksantyna, którą często
klasyfikuje się jako lek rozkurczający naczynia. Jednak jej
podstawowe działanie polega na polepszeniu elastyczności
erytrocytów, przez co poprawia dostarczanie tlenu do
niedokrwionych tkanek. Wykazano także, że hamuje aktywację
neutrofili przez cytokiny, zmniejsza adhezję leukocytów do
śródbłonka i uwalnianie z nich wolnych rodników tlenowych.

Miażdżyca zarostowa

kończyn dolnych

Lek

Działania niepożądane

Przeciwwskazania

Cilostazol

bóle i zawroty głowy; biegunka, nudności i

wymioty; kołatanie serca, arytmie; bóle w

klatce piersiowej; obrzęki; nieżyt błony

śluzowej nosa; wybroczyny; wysypki skórne

niewydolność serca (w badaniach na

zwierzętach wykazano uszkodzenie mięśnia

serca; inne inhibitory fosfodiesterazy skracają

przeżycie chorych z niewydolnością serca);

wydłużenie odstępu QT lub komorowe

zaburzenia rytmu w wywiadach;

predyspozycja do krwawień; ciężka

niewydolność nerek; umiarkowana i ciężka

niewydolność wątroby; łącznie z inhibitorami

CYP3A4 i CYP2C19

Pentoksyfilina

ze strony przewodu pokarmowego,

zwłaszcza nudności; bóle i zawroty głowy;

napadowe zaczerwienienie; bóle dławicowe;

kołatanie serca; reakcje nadwrażliwości;

krwawienia u osób z predyspozycją do

krwawień. Przedawkowanie: hipotonia,

zasłabnięcia, pobudzenie, drgawki, gorączka

udar krwotoczny mózgu; czynne krwawienia;

ostry zawał serca; ciąża i karmienie piersią

Grupa leków

Leki

Agoniści receptorów 2-adrenergicznych

Bametan

Bufenina

Izokssupryna

Antagoniści receptorów -adrenergicznych

Fentolamina

Tolazolina

Kwas nikotynowy i jego pochodne

Kwas nikotynowy

Alkohol nikotynylowy (pirydylkarbinol)

Ciklonikat

Nikotynian inozytolu

Pochodne metyloksantyny

Nikotynian etofyliny

NIKOTYNIAN KSANTYNOLU

Pentyfylina

PENTOKSYFILINA

Alkaloidy sporyszu

Dihydroergokrystyna

NICERGOLINA

Enzymy

Kallidynogenaza

Inne

Azapetyna

BENCYKLAN

BUFLOMEDIL

Butalamina

Cetiedil

Cinepazyd

Cykladnelat

Fasudil

Fenoksybenzamina

Ifenprodil

Moksysylat

Naftidrofuryl

Suloktidyl

Winburnina

Winkamina

Wisnadyna

• Buflomedil
• Naftydrofuryl

– posiada własności naczyniorozszerzające.
– postuluje się że zwiększa odpornośc komórek na niedotlenienie w blizej

nieznanym mechanizmie. Podawany jest w chorobach naczyniowych
mózgu dawce 100 mg 3 razy dziennie.

• Nicergolina

– Pochodna alkaloidów sporyszu, używana jest w leczeniu “niewydolności

krążenia” mózgowego i otępienia naczyniowego, zwykle do 60mg/dobę w
dawkach podzielonych.

– Działania niepożądane obejmują uderzenia gorąca, złe samopoczucie,

pobudzenie, nudności, biegunkę, nadkwaśność, oraz senność i zawroty
głowy. Można ją podawać również parenteralnie, ale nie ma danych na jej
zastosowanie w ostrych chorobach naczyniowych mózgu (udar
niedokrwienny).

Leki rozszerzające naczynia w

chorobach naczyń mózgowych

Leki rozszerzające naczynia w

chorobach naczyń mózgowych

• Antagoniści wapnia Nimodypina

– taki sam jak innych antagonistów wapnia i stosowana jest głównie w

leczeniu i zapobieganiu skurczu naczyniowego w krwawieniu
podpajęczynówkowym samoistnym (z tętniaka).

– w zapobieganiu skurczu naczyniowemu podawana jest w dawce 60 mg co

4 godziny, doustnie, zaczynając w ciągu pierwszych 4 dni od początku
choroby, i kontynuując leczenie przez 21 dni. Należy monitorować
ciśnienie tętnicze i przeciwwskazabniem do stosowania jest niskie
ciśnienie skurczowe (poniżej 100mm Hg).

– W rozwiniętym skurczu naczyniowym skuteczność nimodypiny jest

znacznie mniejsza. Podaje się ją dożylnie we wlewie 1mg/godz. przez 2
godziny i potem 2mg/godz. pod kontrolą ciśnienia tetniczego. Dawkę
zmniejsza się u chorych o masie ciała poniżej 70kg, z niskim ciśnieniem
tętniczym, uszkodzeniem wątroby. Leczenie należy zacząc jak najszybciej
i prowadzić przez co najmniej 5, a nie więcej niż 14dni. Jeśli pacjent
otrzymywał doustnie nimodypinę leczenie łącznie nie powinno
przekraczać 21 dni.

• Nimodypina nie wykazała skuteczności w leczeniu udaru

niedokrwiennego. Stosowana jest w leczeniu otępienia mieszanego
(naczyniowego i choroby Alzheimera) z udowodnioną choć niewielką
skutecznością.

• Flunaryzyna i cinaryzyna

–

Oba leki nie wykazały skuteczności w udarze mózgu, prewencji udaru i
leczeniu otępienia naczyniowego.

–

Stosowane są w zawrotach głowy – mechanizm działania nie końca jasny

–

Najczęstszym działaniem niepożądanym cinaryzyny i flunaryzyny jest
senność, rzadziej występują nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka
oraz zaburzenia świadomości (omamy, agresja), bezsenność i bóle głowy;
zespół pozapiramidowy, zwykle w postaci drżeń lub zespołu
parkinsonowskiego.

• Pentoksyfilina - Nie ma wystarczających danych aby stosować je w

otępieniu naczyniowym, zawrotach głowy.

Leki rozszerzające naczynia w

chorobach naczyń mózgowych

• Winpocetyna

– Winpocetyna jest to półsyntetyczna pochodna winkaminy,

alkaloidu wyodrębnionego z barwinka mniejszego (Vinca
minor).

– Winpocetyna działa poprzez blokowanie fosfodiesterazy 1

(PDE1), enzymu zależnego od Ca 2+ i kalmoduliny, powodując
rozkurcz naczyń prawdopodobnie poprzez zależny od PDE1,
wzrost stężenia cAMP i cGMP.

– W badaniach klinicznych wykazano, że winpocetyna poprawia

przepływ przez naczynia mózgowe. Wykazano zwiększenie
przepływu krwi, perfuzji tkankową oraz utlenowania komórek
mózgu, u chorych po udarze i u zdrowych stosując
pozytronową tomografię emisyjną, badanie USG metodą
Dopplera lub spektroskopię

Leki rozszerzające naczynia w

chorobach naczyń mózgowych

•

Udar jest 3 –cią co do częstości

przyczyną zgonów

•

Jest główną przyczyną inwalidztwa

dorosłych

•

Jest 2-gą co do częstości przyczyną

otępienia

Udar mózgu

Objawy kliniczne udaru

•

niedowład połowiczy

•

zaburzenia mowy

•

zaburzenia świadomości

•

zaburzenia przytomności

•

napad drgawkowy

Udar mózgu

• niedowład nerwu twarzowego

• niedowład kończyny górnej i
dolnej

• zaburzenia równowagi, zawroty
głowy

• zaburzenia mowy: nie rozumienie
mowy, mowa bełkotliwa

• zaburzenia widzenia połowicze

• zaburzenia świadomości,
przytomności

• objawy nagle lub rano po
obudzeniu się

• zwykle ludzie starsi powyżej 50rż,
ale zdarzają się ludzie młodzi

Czynniki ryzyka udaru

•

Cukrzyca 38%

•

Nadciśnienie tętnicze 84%

•

Hipercholesterolemia 61%

•

Migotanie przedsionków 14%

•

Palenie tytoniu 14%

Udar mózgu

•

niedokrwienny 83-85% krwotoczny 15-17%

- zakrzepowy

- krwotok śródmózgowy

- zatorowy

- krwotok podpajęczynówkowy

Stany poprzedzające udar

•

TIA

Krótkotrwałe (wycofujące się do 24

godzin) objawy ogniskowe (ruchowe,

czuciowe,wzrokowe) uszkodzenia

mózgu

•

Zwężenie tętnic szyjnych dużego

stopnia pw 75%

Udar mózgu

Unaczynienie mózgu

Udar mózgu niedokrwienny -

przyczyny

•

zatory pochodzenia sercowego 30%

–

Migotanie przedsionków

–

Choroby zastawek

–

Stan po zawale mięśnia serca

–

Przetrwały otwór owalny

•

zwężenie tętnic szyjnych 30%

•

udar lakunarny (choroby naczyń

przeszywających) 5%

•

inne choroby naczyń 5%

•

nieznane przyczyny 30%

Ogniskowe niedokrwienie

mózgu

Castellanos Cerebrovasc Dis 2006; 2, 71 –

Leczenie udaru

niedokrwiennego

•

Przywrócenie krążenia

•

Zapobieganie zmianom biochemicznym i

zapalnym w ognisku niedokrwiennym

Leczenie w ostrym

niedokrwiennym udarze mózgu

•

Szybki transport do szpitala

•

Diagnostyka –

CT mózgu

, ewentualnie

Doppler

•

24 godziny – intensywna terapia –

monitorowanie funkcji życiowych

•

Leczenie trombolityczne

•

Leczenie przeciwpłytkowe, kontrola ciśnienia

krwi, glikemii, ochrona przed infekcjami

•

Transfer do oddziału udarowego

Leczenie w ostrej fazie

•

Leczenie fibrynolityczne

–

rtPA 0-3godz. od wystąpienia udaru

•

Leczenie przeciwpłytkowe

–

ASA

•

Leczenie przeciwzakrzepowe

–

Nie

•

Inne leki

–

Nie

Udar - obszar hipodensyjny w

badaniu CT

zdjęcia wczesne (na górze)

i po 24 godzinach (na dole)

Hiperintensywny sygnał tętnicy

środkowej mózgu

Udar mózgu - kiedy

tromboliza

• 3 godziny

od pojawienia się objawów

klinicznych - później skuteczność wątpliwa

• kryteria wykluczenia:

– wiek<18rz
– krwotok
– zaburzenia krzepnięcia INR>1,7 PLT<100000
– glikemia <50mg% lub >300mg%
– szybko wycofujące się objawy - TIA lub niewielkie objawy kliniczne
– udar lub ciężki uraz głowy do 3 miesięcy
– duży zabieg chirurgiczny lub ciężki uraz w ciągu 2 tygodni; krwawienie z

przewodu pokarmowego lub dróg moczowych w ciągu 3 tygodni

– drgawki w trakcie udaru
– ciśnienie tętnicze skurczowe >185 rozkurczowe >110

• czas potrzebny od chwili przyjazdu

pacjenta do szpitala do podania tPA

90 minut

(CT, badania krwi, transfer na intensywną

terapię)

• tylko 3-5% pacjentów szpitalnych z

udarem ma podaną tPA i ok. 10% z tych,
którzy przybyli do szpitala w ciągu 3
godzin.

Udar mózgu - kiedy

tromboliza

Oddział udarowy

•

Specjalny wydzielony oddział lub pododdział

•

Zespół udarowy: kompleksowa opieka

lekarska i pielęgniarska, wczesna

rehabilitacja ruchowa i neuropsychologiczna

•

Ochrona przed infekcjami

•

Diagnostyka przyczyny udaru (Usg Doppler,

ECHO, Holter-Ekg, kontrola RR, lipidogram)

Leczenie udaru

krwotocznego

• Szybki transfer do szpitala

• Diagnostyka – CT pomiar rozmiaru krwiaka

•

Śmiertelność w ciągu 30 dni - 90%

• Intensywna terapia

• Leczenie operacyjne

– w przypadku ekspansywnego krwawienia (wzrost

ciśnienia śródczaszkowego) i krwiaka móżdżku

– w przypadku krwawienia podpajęczego – tętniaki

• Leczenie rekombinowanym czynnikiem VII -

3 godziny od wystąpienia udaru – próba

kliniczna

• Transfer do oddziału udarowego

Leczenie krwotoku

podpajęczynówkowego

•

Leczenie operacyjne

–

wewnątrznaczyniowa angioplastyka

(wprowadzenie do wnętrza tętniaka

materiału powodującego zakrzep i

zwłóknienie tętniaka – sprężynki, kleje)

–

Operacyjne zaklipsowanie tętniaków

•

Leczenie zachowawcze

–

Prewencja i leczenie skurczu

naczyniowego – monitorowanie - usg

przezczaszkowe; leczenie - nimodypina

Częstość nawrotu udaru

TIA udar

niedokrwienny

•

30 dni 4-8%

3-10%

•

1 rok 12-13% 5-14%

•

5 lat 24-29% 25-40%

Wtórna prewencja udaru

• Aspiryna
• Endarkterektomia
• Stenty wewnątrznaczyniowe
• Konieczna kontrola przez co najmniej 3

miesiące – opieka w poradni neurologicznej

• Leczenie chorób układu krążenia: leki

hipolipemizujące (statyny), leki
przeciwnadciśnieniowe, leki
przeciwzakrzepowe (acenokumarol) , leki
przeciwcukrzycowe, zakaz palenia tytoniu.

Skuteczność terapeutyczną

wykazano

• tromboliza rtPA (okno 3 godziny)

• aspiryna

• oddział udarowy - głównie poprzez

zapobieganie powikłaniom

Badanie CT wykonane przy przyjęciu

Badanie Dopplera wykonane przy przyjęciu

Arteriografia przed rtPA i po podaniu rtPA -
udrożnienie lewej tętnicy środkowej

Badanie Dopplera po leczeniu trombolitycznym

Badanie CT wykonane po 24

godzinach

73-letni pacjent.

Zdjęcie wykonane 1,5 h
od zachorowania

Kontrolne badanie
wykonane
po 24 h od
zachorowania

PRZYSZŁOŚĆ

•

Leki poprawiające krążenie

tromboliza dożylna z dużym oknem

terapeutycznym

- tromboliza dotętnicza (6 godzin)

- tromboliza wspomagana

ultradźwiekami

- mechaniczne usuwanie zatoru

•

Neuroprotekcja ?

MERCI I

A Phase 1 Study of Mechanical

Embolus Removal in Cerebral

Ischemia

Stroke, 2004

PRZYSZŁOŚĆ

• Hipotermia
• Kontrola przemiany glukozy
• Kontrola ciśnienia krwi
• Tlen

Dlaczego nieskuteczne jest

leczenie udaru?

• słabe działanie leku i niewystarczające

badania przedkliniczne

• toksyczność leku nie pozwala na

zastosowanie pełnej dawki

• badanie za małe, nie pozwalające na

wykrycie niewielkiego efektu

klinicznego

• do badań włączano za wielu chorych z

niewielkim udarem, co daje duży efekt

placebo

Dlaczego nieskuteczne jest

leczenie udaru? cd…

• w badaniu włączani pacjenci, którzy

nie rokują poprawy

• zbyt długie okno terapeutyczne

• ocena kliniczna źle przeprowadzona

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Leki naczyniowe, materiały farmacja, Materiały 4 rok, farmakologia, reszta niezrzeszona, kolokwium I
Leki naczyniorozszerzające
leki naczyniowe w chorobach mozgu, materiały farmacja, Materiały 4 rok, farmakologia, reszta niezrze
LEKI NACZYNIOWE STOSOWANE W CHOROBIE WIENCOWEJ
Leki naczyniowe
LEKI KURCZĄCE NACZYNIA
farmakologia 8 - leki układu sercowo naczyniowego, KOSMETOLOGIA, Farmakologia
LEKI ROZSZERZAJĄCE NACZYNIA KRWIONOŚNE, TECHNIK FARMACEUTYCZNY, TECHNIK FARMACEUTYCZNY, FARMAKOLOGIA
Leki nasercowo naczyniowe
45 Leki rozszerzające naczynia działające ośrodkowo i obwodowo
Leki kurczące naczynia (2)
Leki stosowane w chorobach naczyń obwodowych
7 Leki wpływające na ukł krążenia (statyny, leki stosowane w stanach skurczowych naczyń obwodowych
Leki działajace na układ sercowo-naczyniowy(1), Ratownictwo Medyczne, Farmakologia

więcej podobnych podstron