CYKL MIESIĄCZKOWY.

CYKL MIESIĄCZKOWY.

ZAPŁODNIENIE.

ZAPŁODNIENIE.

EMBRIOGENEZA.

EMBRIOGENEZA.

NIEPŁODNOŚĆ.

NIEPŁODNOŚĆ.

Iwona Szymusik

Iwona Szymusik

CYKL MIESIĄCZKOWY

CYKL MIESIĄCZKOWY



Wszystkie cykliczne zmiany w jajnikach, endometrium i

Wszystkie cykliczne zmiany w jajnikach, endometrium i

układzie hormonalnym, mające na celu:

układzie hormonalnym, mające na celu:

- uzyskanie zdolnej do zapłodnienia komórki jajowej

- uzyskanie zdolnej do zapłodnienia komórki jajowej

- przygotowanie błony śluzowej macicy do przyjęcia zarodka

- przygotowanie błony śluzowej macicy do przyjęcia zarodka

- prawidłowy rozwój jaja płodowego

- prawidłowy rozwój jaja płodowego



Można go podzielić na cykl jajnikowy i endometrialny

Można go podzielić na cykl jajnikowy i endometrialny



Średni czas trwania: około 28 dni

Średni czas trwania: około 28 dni

CYKL MIESIĄCZKOWY - ENDOKRYNOLOGIA

CYKL MIESIĄCZKOWY - ENDOKRYNOLOGIA



Podwzgórze

Podwzgórze

: pulsacyjne wydzielanie neurohormonu -

: pulsacyjne wydzielanie neurohormonu -

gonadoliberyny (GnRH) – najważniejszy ośrodek

gonadoliberyny (GnRH) – najważniejszy ośrodek

integrujący funkcje rozrodcze

integrujący funkcje rozrodcze



Przysadka mózgowa

Przysadka mózgowa

(przedni płat) – gonadotropiny

(przedni płat) – gonadotropiny

(regulacja podwzgórzowa i obwodowa):

(regulacja podwzgórzowa i obwodowa):

- foli(kulo)tropina (FSH): komórki ziarniste jajnika, proliferacja

- foli(kulo)tropina (FSH): komórki ziarniste jajnika, proliferacja

- lutropina (LH): komórki osłonki pęcherzyka, synteza

- lutropina (LH): komórki osłonki pęcherzyka, synteza

androgenów

androgenów



Jajnik

Jajnik

: podstawowe źródło hormonów sterydowych u

: podstawowe źródło hormonów sterydowych u

kobiety

kobiety

-

-

Estrogeny

Estrogeny

(głównie estradiol): w małych dawkach

(głównie estradiol): w małych dawkach

pobudzają podwzgórze; pobudzają lub hamują wydzielanie

pobudzają podwzgórze; pobudzają lub hamują wydzielanie

FSH/LH;

FSH/LH;

I faza cyklu

I faza cyklu

-

Gestageny

Gestageny

(progesteron): w dużych dawkach hamuje

(progesteron): w dużych dawkach hamuje

podwzgórze;

podwzgórze;

II faza cyklu

II faza cyklu

-

Androgeny (androstendion, tesrosteron – komórki otoczki)

Androgeny (androstendion, tesrosteron – komórki otoczki)

PRZYSADKA MÓZGOWA – PRZEDNI PŁAT

PRZYSADKA MÓZGOWA – PRZEDNI PŁAT

CYKL MIESIĄCZKOWY - ESTROGENY

CYKL MIESIĄCZKOWY - ESTROGENY



E1 – estron (tkanka tłuszczowa)

E1 – estron (tkanka tłuszczowa)



E3 – estriol (główny hormon ciążowy)

E3 – estriol (główny hormon ciążowy)



E2 – estradiol (główny estrogen kobiety w

E2 – estradiol (główny estrogen kobiety w

wieku rozrodczym, z komórek ziarnistych

wieku rozrodczym, z komórek ziarnistych

jajnika)

jajnika)

FAZA PROLIFERACYJNA = FOLIKULARNA =

FAZA PROLIFERACYJNA = FOLIKULARNA =

WZROSTOWA = I faza cyklu

WZROSTOWA = I faza cyklu

ESTROGENY - DZIAŁANIE

ESTROGENY - DZIAŁANIE



W obrębie narządu rodnego

W obrębie narządu rodnego

-

Warunkowanie II- i III-rzędowych

Warunkowanie II- i III-rzędowych

cech płciowych

cech płciowych

-

Zmiany wzrostowe w

Zmiany wzrostowe w

endometrium

endometrium

-

Przyrost masy mięśniowej i

Przyrost masy mięśniowej i

pobudliwości skurczowej macicy

pobudliwości skurczowej macicy

-

Zmiany w śluzie szyjkowym

Zmiany w śluzie szyjkowym

umożliwiające penetrację

umożliwiające penetrację

plemników

plemników

-

Pobudzanie kurczliwości i

Pobudzanie kurczliwości i

ruchliwości jajowodów

ruchliwości jajowodów

-

Wzrost, dojrzewanie i

Wzrost, dojrzewanie i

złuszczanie komórek nabłonka

złuszczanie komórek nabłonka

pochwy

pochwy

-

Wzrost kanalików i pęcherzyków

Wzrost kanalików i pęcherzyków

gruczołowych w gruczołach

gruczołowych w gruczołach

sutkowych

sutkowych



Ogólnoustrojowe

Ogólnoustrojowe

-

Wpływ na biosyntezę

Wpływ na biosyntezę

tłuszczów i białka

tłuszczów i białka

-

Działanie kościotwórcze

Działanie kościotwórcze

-

Korzystny wpływ na układ

Korzystny wpływ na układ

sercowo-naczyniowy

sercowo-naczyniowy

-

Wzrost krzepliwości krwi

Wzrost krzepliwości krwi

-

Kształtowanie sylwetki

Kształtowanie sylwetki

kobiecej (rozmieszczenie

kobiecej (rozmieszczenie

tkanki tłuszczowej i miękkość

tkanki tłuszczowej i miękkość

skóry)

skóry)

-

Wzrost uwodnienia tkanek

Wzrost uwodnienia tkanek

-

Wpływ na psychikę, emocje,

Wpływ na psychikę, emocje,

reakcje seksualne

reakcje seksualne

-

Korzystny wpływ na funkcje

Korzystny wpływ na funkcje

poznacze

poznacze



Poza ciążą jedynym źródłem jest jajnik

Poza ciążą jedynym źródłem jest jajnik



Syntetyzowany pod wpływem LH w komórkach otoczki

Syntetyzowany pod wpływem LH w komórkach otoczki

FAZA LUTEALNA = WYDZIELNICZA = SEKRECYJNA

FAZA LUTEALNA = WYDZIELNICZA = SEKRECYJNA

II faza cyklu

II faza cyklu

CYKL MIESIĄCZKOWY – GESTAGENY

CYKL MIESIĄCZKOWY – GESTAGENY

(PROGESTERON)

(PROGESTERON)

PROGESTERON - DZIAŁANIE

PROGESTERON - DZIAŁANIE



W obrębie narządu rodnego

W obrębie narządu rodnego

-

Przemiany wydzielnicze i

Przemiany wydzielnicze i

doczesnowe w endometrium

doczesnowe w endometrium

przygotowanym przez E2

przygotowanym przez E2

-

Umożliwienie implantacji

Umożliwienie implantacji

zapłodnionego jaja

zapłodnionego jaja

-

Przekrwienie, rozpulchnienie

Przekrwienie, rozpulchnienie

i relaksacja macicy

i relaksacja macicy

-

Zmiany w śluzie szyjkowym

Zmiany w śluzie szyjkowym

(gęsty, nierozciągliwy,

(gęsty, nierozciągliwy,

nieprzenikliwy dla

nieprzenikliwy dla

plemników)

plemników)

-

Zwiększenie czynności

Zwiększenie czynności

wydzielniczej nabłonka

wydzielniczej nabłonka

jajowodów i hamowanie

jajowodów i hamowanie

kurczliwości

kurczliwości

-

W gruczołach sutkowych

W gruczołach sutkowych

razem z E pobudza

razem z E pobudza

pęcherzyki gruczołowe

pęcherzyki gruczołowe



Ogólnoustrojowe

Ogólnoustrojowe

-

Podwyższenie podstawowej

Podwyższenie podstawowej

temperatury ciała (o około

temperatury ciała (o około

0,5

0,5

°

°

C)

C)

-

Wzrost diurezy

Wzrost diurezy

-

Obniżenie napięcia mięśni

Obniżenie napięcia mięśni

gładkich

gładkich

-

Zwiększenie wydalania

Zwiększenie wydalania

wapnia i fosoforu

wapnia i fosoforu

-

Obniżenie nastroju

Obniżenie nastroju

-

Pobudzenie oddychania

Pobudzenie oddychania

-

Pobudzenie katabolizmu

Pobudzenie katabolizmu

białek, zwiększenie

białek, zwiększenie

stężenia glikogenu w

stężenia glikogenu w

tkankach

tkankach

ANDROGENY - DZIAŁANIE

ANDROGENY - DZIAŁANIE



W obrębie narządu

W obrębie narządu

rodnego

rodnego

-

Prekursory estrogenów

Prekursory estrogenów

-

Promowanie atrezji

Promowanie atrezji

pęcherzyka

pęcherzyka

jajnikowego

jajnikowego



Ogólnoustrojowe

Ogólnoustrojowe

-

Działanie anaboliczne

Działanie anaboliczne

-

Wzrost libido

Wzrost libido

-

Wpływ na przydatki

Wpływ na przydatki

skóry (gruczoły, włosy)

skóry (gruczoły, włosy)

CYKL JAJNIKOWY

CYKL JAJNIKOWY



Wzrost pęcherzyka jajnikowego:

Wzrost pęcherzyka jajnikowego:

-

-

pęcherzyki pierwotne

pęcherzyki pierwotne

(wzrost

(wzrost

komórki jajowej = oocytu do 7x,

komórki jajowej = oocytu do 7x,

proliferacja komórek ziarnistych)

proliferacja komórek ziarnistych)

-

-

pęcherzyki II-rzędowe

pęcherzyki II-rzędowe

(dalsza

(dalsza

proliferacja komórek ziarnistych,

proliferacja komórek ziarnistych,

powstawanie jamki

powstawanie jamki

pęcherzykowej

pęcherzykowej

i wzgórka jajonośnego)

i wzgórka jajonośnego)

-

-

pęcherzyk III-rzędowy

pęcherzyk III-rzędowy

(przedowulacyjny, zakończenie

(przedowulacyjny, zakończenie

podziałów mejotycznych, tworzy

podziałów mejotycznych, tworzy

się wieniec promienisty,

się wieniec promienisty,

przesunięcie pod powierzchnię

przesunięcie pod powierzchnię

jajnika) – wielkość do 2,5cm

jajnika) – wielkość do 2,5cm

CYKL JAJNIKOWY

CYKL JAJNIKOWY



Luteinizacja pęcherzyka (wpływ

Luteinizacja pęcherzyka (wpływ

LH) – zapadnięty pęcherzyk staje

LH) – zapadnięty pęcherzyk staje

się

się

ciałkiem żółtym

ciałkiem żółtym

– produkuje

– produkuje

progesteron i estrogeny

progesteron i estrogeny



Komórki ziarniste hipertroficzne,

Komórki ziarniste hipertroficzne,

pofałdowane = zluteinizowane,

pofałdowane = zluteinizowane,

przerastanie tkanką łączną

przerastanie tkanką łączną

(zmiany trwają 8-10 dni)

(zmiany trwają 8-10 dni)



Implantacja zarodka = ciąża –

Implantacja zarodka = ciąża –

ciałko żółte staje się ciałkiem

ciałko żółte staje się ciałkiem

żółtym ciążowym i powiększa się

żółtym ciążowym i powiększa się



Brak ciąży: zmniejsza się i staje

Brak ciąży: zmniejsza się i staje

się

się

ciałkiem białawym

ciałkiem białawym

CYKL JAJNIKOWY

CYKL JAJNIKOWY



JAJECZKOWANIE = OWULACJA

JAJECZKOWANIE = OWULACJA

(środek cyklu – około 14 dnia)

(środek cyklu – około 14 dnia)



Poprzedzone wzrostem E2, FSH i bezpośrednio

Poprzedzone wzrostem E2, FSH i bezpośrednio

pikiem LH

pikiem LH

(10xwzrost)

(10xwzrost)



Jedynym pewnym potwierdzeniem owulacji jest ciąża

Jedynym pewnym potwierdzeniem owulacji jest ciąża

(także

(także

uwidocznienie wolnej komórki np. w laparoskopii), wszystkie

uwidocznienie wolnej komórki np. w laparoskopii), wszystkie

inne metody są pośrednie (temperatura, ból, plamienie, śluz,

inne metody są pośrednie (temperatura, ból, plamienie, śluz,

usg)!!!

usg)!!!

Owulacja

Owulacja

CYKL ENDOMETRIALNY

CYKL ENDOMETRIALNY



FAZY CYKLU W ENDOMETRIUM (cykl 28 dniowy):

FAZY CYKLU W ENDOMETRIUM (cykl 28 dniowy):



1. Miesiączkowa: 1 - 5 dc

1. Miesiączkowa: 1 - 5 dc



2. Folikularna

2. Folikularna

(wzrostowa, I faza, proliferacyjna) – głównie E2:

(wzrostowa, I faza, proliferacyjna) – głównie E2:

6 - 13 dc

6 - 13 dc



3. Owulacyjna: 14 dc

3. Owulacyjna: 14 dc



4. Lutealna

4. Lutealna

(wydzielnicza, sekrecyjna, II faza) – głównie P:

(wydzielnicza, sekrecyjna, II faza) – głównie P:

15 – 28 dc

15 – 28 dc

ZAPŁODNIENIE

ZAPŁODNIENIE



Połączenie gamety żeńskiej (dojrzałego oocytu) i gamety

Połączenie gamety żeńskiej (dojrzałego oocytu) i gamety

męskiej (plemnika), w wyniku czego tworzy się

męskiej (plemnika), w wyniku czego tworzy się

zygota

zygota

–

–

komórka potomna z materiałem genetycznym obojga rodziców

komórka potomna z materiałem genetycznym obojga rodziców



Oocyt

Oocyt

zdolny do zapłodnienia około

zdolny do zapłodnienia około

12h

12h

po owulacji (jest jedna)

po owulacji (jest jedna)



Plemniki

Plemniki

żyją do

żyją do

72h (jest ich wiele milionów/ml)

72h (jest ich wiele milionów/ml)



Plemnik musi pokonać: środowisko pochwy, śluz szyjkowy, jamę

Plemnik musi pokonać: środowisko pochwy, śluz szyjkowy, jamę

macicy, jajowód, komórki wieńca promienistego i błony oocytu

macicy, jajowód, komórki wieńca promienistego i błony oocytu



Kapacytacja

Kapacytacja

: proces zachodzący w jajowodzie,

: proces zachodzący w jajowodzie,

dzięki któremu plemniki uzyskują pełną

dzięki któremu plemniki uzyskują pełną

dojrzałość do zapłodnienia

dojrzałość do zapłodnienia



Reakcja akrosomalna

Reakcja akrosomalna

: uwolnienie enzymów,

: uwolnienie enzymów,

które pozwolą penetrować komórkę jajową

które pozwolą penetrować komórkę jajową



Miejsce zapłodnienia:

Miejsce zapłodnienia:

BAŃKA JAJOWODU

BAŃKA JAJOWODU

1 PLEMNIK ZAPŁADNIA 1 KOMÓRKĘ JAJOWĄ

1 PLEMNIK ZAPŁADNIA 1 KOMÓRKĘ JAJOWĄ

ZAPŁODNIENIE

ZAPŁODNIENIE



Zaplemnienie

Zaplemnienie

= przejście plemnika ukośnie przez błonę

= przejście plemnika ukośnie przez błonę

przezroczystą oocytu (4-22 min)

przezroczystą oocytu (4-22 min)



Zapłodnienie

Zapłodnienie

= wniknięcie plemnika do cytoplazmy komórki

= wniknięcie plemnika do cytoplazmy komórki

jajowej i powstanie

jajowej i powstanie

przedjądrzy

przedjądrzy

z jąder gamet (następny

z jąder gamet (następny

dzień) – powstaje diplioidalna

dzień) – powstaje diplioidalna

ZYGOTA

ZYGOTA

ZAPŁODNIENIE – bańka jajowodu !

ZAPŁODNIENIE – bańka jajowodu !

ZAPŁODNIENIE

ZAPŁODNIENIE

PODZIAŁY ZYGOTY

PODZIAŁY ZYGOTY

1 dzień =

przedjądrza (zygota)

2 dzień = 4

blastomery (blastula)

3 dzień = 8

blastomerów (blastula)

4 dzień = morula

5 dzień = blastocysta

6 dzień = „wykluta”
blastocysta

dzień 0 = owulacja

WĘDRÓWKA I IMPLANTACJA (zagnieżdżenie)

WĘDRÓWKA I IMPLANTACJA (zagnieżdżenie)

WĘDRÓWKA (jajowód) I IMPLANTACJA (macica)

WĘDRÓWKA (jajowód) I IMPLANTACJA (macica)

RÓŻNICOWANIE SIĘ TROFOBLASTU I

RÓŻNICOWANIE SIĘ TROFOBLASTU I

ZARODKA

ZARODKA

Warstwa
zewnętrzna

–

trofoblast

,

potem łożysko i
błony płodowe
(popłód)

Warstwa
wewnętrzna

–

węzeł
zarodkowy

–

zarodek, potem
płód

Trofoblast – zaczyna produkcję gonadotropiny
kosmówkowej (

hCG

) – hormon wykrywany w

testach ciążowych

IMPLANTACJA (zagnieżdżenie)

IMPLANTACJA (zagnieżdżenie)

ŚRÓDTKANKOWA

ŚRÓDTKANKOWA

Endometrium przygotowane E+P do implantacji to

DOCZESNA

(więcej naczyń, dużo glikogenu, lepszy przepływ krwi i

utlenowanie)

Zetknięcie (mikrokosmki) – Adhezja - Penetracja

EMBRIOGENEZA

EMBRIOGENEZA



Trzy okresy życia wewnątrzmacicznego

Trzy okresy życia wewnątrzmacicznego

1.

1.

Wczesny okres zarodkowy

Wczesny okres zarodkowy

- około 2 tygodnie, od zapłodnienia do

- około 2 tygodnie, od zapłodnienia do

całkowitego zagnieżdżenia

całkowitego zagnieżdżenia

2.

2.

Zarodkowy

Zarodkowy

- gastrulacja (powstanie 3 listków zarodkowych).

- gastrulacja (powstanie 3 listków zarodkowych).

Zmiana namnażania komórek na różnicowanie. Powstają

Zmiana namnażania komórek na różnicowanie. Powstają

narządy pierwotne – organogeneza. Po utworzeniu się

narządy pierwotne – organogeneza. Po utworzeniu się

zawiązków wszystkich organów kończy się rozwój zarodkowy

zawiązków wszystkich organów kończy się rozwój zarodkowy

3.

3.

Płodowy

Płodowy

– od 9 tygodnia do końca ciąży – najszybszy wzrost w

– od 9 tygodnia do końca ciąży – najszybszy wzrost w

ciągu całego życia (od 8 tygodnia 800x masa, 50x długość)

ciągu całego życia (od 8 tygodnia 800x masa, 50x długość)

1 + 2 = embriogeneza (powstawanie i rozwój zarodka)

1 + 2 = embriogeneza (powstawanie i rozwój zarodka)

1+2 = ZARODEK

1+2 = ZARODEK

3 = PŁÓD

3 = PŁÓD

NIEPŁODNOŚĆ

NIEPŁODNOŚĆ



Brak potomstwa po

dwunastomiesięcznym

okresie regularnego współżycia bez stosowania
środków antykoncepcyjnych



W Polsce niepłodność dotyczy 14 % par (na
świecie średnio co 5 para)



Choroba społeczna, choroba „dwojga razem”

Przyczyny niepłodności kobiecej

Przyczyny niepłodności kobiecej



Pochodzenia ośrodkowego



Jajnikowe



Jajowodowe



Maciczne



Szyjkowe



Immunologiczne



Pochodzenia psychicznego



Idiopatyczne



CZYNNIK MĘSKI !!!

CZYNNIK MĘSKI !!!

Podwzgórzowo-przysadkowe przyczyny

Podwzgórzowo-przysadkowe przyczyny

zaburzeń jajeczkowania

zaburzeń jajeczkowania



Zmiany czynnościowe

Zmiany czynnościowe

Stres fizyczny i psychiczny

Stres fizyczny i psychiczny

Zaburzenia odżywiania

Zaburzenia odżywiania

Wyczynowe uprawianie sportu

Wyczynowe uprawianie sportu



Zmiany organiczne

Zmiany organiczne

Guzy, stany zapalne, urazy i inne zmiany w

Guzy, stany zapalne, urazy i inne zmiany w

podwzgórzu i

podwzgórzu i

przysadce

przysadce

hiperprolaktyniemia (za dużo PRL z przysadki hamuje

hiperprolaktyniemia (za dużo PRL z przysadki hamuje

owulację)

owulację)

Zaburzenia czynności jajników

Zaburzenia czynności jajników

Dysgenezja gonad

Dysgenezja gonad

Przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników

Przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników

Zespół policystycznych jajników (PCOS)

Zespół policystycznych jajników (PCOS)

Zmiany zapalne

Zmiany zapalne

Procesy nowotworowe

Procesy nowotworowe

Endometrioza

Endometrioza

Zaburzenia fazy lutealnej

Zaburzenia fazy lutealnej

Nieprawidłowa sekrecja gonadotropin

Nieprawidłowa sekrecja gonadotropin

Nieprawidłowe stężenia prolaktyny

Nieprawidłowe stężenia prolaktyny

Nadmiar androgenów

Nadmiar androgenów

Przedwczesna luteoliza

Przedwczesna luteoliza

Przyczyny jatrogenne

Przyczyny jatrogenne

Czynnik jajowodowy niepłodności

Czynnik jajowodowy niepłodności

Ostre i przewlekłe stany zapalne

Ostre i przewlekłe stany zapalne

Endometrioza

Endometrioza

Zaburzenia rozwojowe

Zaburzenia rozwojowe

Przyczyny jatrogenne

Przyczyny jatrogenne

Zrosty okołoprzydatkowe

Zrosty okołoprzydatkowe

Inne – polipy, mięśniaki, guzy przydatków

Inne – polipy, mięśniaki, guzy przydatków

Zaburzenia czynności jajowodów

Zaburzenia czynności jajowodów

Przyczyny maciczne niepłodności

Przyczyny maciczne niepłodności



Wady wrodzone



Zrosty śródmaciczne



Zapalenie endometrium



Mięśniaki, polipy



Zaburzenia kurczliwości

Czynnik szyjkowy niepłodności

Czynnik szyjkowy niepłodności



Nieprawidłowy skład i właściwości
fizykochemiczne śluzu szyjkowego



Zaburzenia wytwarzania śluzu szyjkowego



Nadmierna kurczliwość cieśni



Zmiany anatomiczne szyjki

Czynnik immunologiczny

Czynnik immunologiczny



Przeciwciała przeciwko plemnikom – obecne w
surowicy krwi (odpowiedź ogólnoustrojowa)



Przeciwciała przeciwko plemnikom – obecne w
śluzie szyjkowym, endometrium i jajowodach
(odpowiedź lokalna)

Diagnostyka niepłodności

Diagnostyka niepłodności

Badanie podmiotowe i przedmiotowe

Badanie podmiotowe i przedmiotowe

Ocena nasienia

Ocena nasienia

Badania hormonalne

Badania hormonalne

Ocena śluzu szyjkowego

Ocena śluzu szyjkowego

Badanie drożności jajowodów

Badanie drożności jajowodów

Diagnostyka owulacji

Diagnostyka owulacji

Diagnostyka endoskopowa

Diagnostyka endoskopowa

Diagnostyka i leczenie niepłodności

Diagnostyka i leczenie niepłodności

Powinno odbywać się w wyspecjalizowanych

Powinno odbywać się w wyspecjalizowanych

ośrodkach leczenia niepłodności dysponujących:

ośrodkach leczenia niepłodności dysponujących:

wykwalifikowaną kadrą

wykwalifikowaną kadrą

ginekolog, endokrynolog, androlog,

ginekolog, endokrynolog, androlog,

biolog, psycholog

biolog, psycholog

wysokospecjalistycznym sprzętem

wysokospecjalistycznym sprzętem

USG, RTG,

USG, RTG,

Laparoskopia, Histeroskopia,

Laparoskopia, Histeroskopia,

Salpingoskopia,

Salpingoskopia,

Pracownia badań hormonalnych,

Pracownia badań hormonalnych,

Laboratorium embriologiczne

Laboratorium embriologiczne

CEL LECZENIA:

JAKIEŚ PYTANIA ???

JAKIEŚ PYTANIA ???