Problemy opieki
Problemy opieki
przedporodowej
przedporodowej
Rozpoznawanie ci
Rozpoznawanie ci
ąż
ąż
y :
y :
Objawy odczuwane przez kobiet
Objawy odczuwane przez kobiet
ę
ę
:
:
-
-
zatrzymanie miesi
zatrzymanie miesi
ą
ą
czki
czki
-
-
nudno
nudno
ś
ś
ci, wymioty,
ci, wymioty,
ś
ś
linotok, zgaga – pobudzenie ukł.
linotok, zgaga – pobudzenie ukł.
autonomicznego
autonomicznego
-
-
nudno
nudno
ś
ś
ci poranne od 6 do 14 tyg. ci
ci poranne od 6 do 14 tyg. ci
ąż
ąż
y
y
-
-
cz
cz
ę
ę
ste oddawanie moczu – przekrwienie ukł. moczowego, wpływ
ste oddawanie moczu – przekrwienie ukł. moczowego, wpływ
estrogenów i progesteronu
estrogenów i progesteronu
, układu RAA
, układu RAA
-
-
zaparcia –
zaparcia –
zwiotczający wpływ
zwiotczający wpływ
progesteron
progesteron
u
u
n
n
a mi
a mi
ęś
ęś
nie g
nie g
ł
ł
ad
ad
k
k
ie
ie
-
-
zm
zm
ę
ę
czenie, dra
czenie, dra
ż
ż
liwo
liwo
ść
ść
, nadpobudliwo
, nadpobudliwo
ść
ść
, niech
, niech
ęć
ęć
do pewnych
do pewnych
potraw
potraw
-
-
bolesno
bolesno
ść
ść
gruczo
gruczo
łó
łó
w sutkowych – od 6 tyg, wpływ estrogenów i
w sutkowych – od 6 tyg, wpływ estrogenów i
progesteronu
progesteronu
Rozpoznawanie ci
Rozpoznawanie ci
ąż
ąż
y :
y :
Objawy obiektywne :
Objawy obiektywne :
1.
1.
wzrost temp powy
wzrost temp powy
ż
ż
ej 37 C, przez minimum 3 tyg od
ej 37 C, przez minimum 3 tyg od
jajeczkowania,
jajeczkowania,
(wpływ
(wpływ
progesteron
progesteron
u)
u)
2.
2.
zmiana w gruczołach sutkowych – po 6 tyg
zmiana w gruczołach sutkowych – po 6 tyg
odniu
odniu
-
-
powi
powi
ę
ę
kszenie, obrzmienie, napi
kszenie, obrzmienie, napi
ę
ę
cie
cie
,
,
-
-
poszerzenie siatki naczy
poszerzenie siatki naczy
ń
ń
ż
ż
ylnych
ylnych
-
-
wtórne obwódki i przebarwienie brodawek
wtórne obwódki i przebarwienie brodawek
-
-
wydzielanie pod wpływem ucisku – po 12 tyg.
wydzielanie pod wpływem ucisku – po 12 tyg.
zmiany w narz
zmiany w narz
ą
ą
dach p
dach p
ł
ł
ciowych:
ciowych:
-
-
zasinienie przedsionka i
zasinienie przedsionka i
ś
ś
cian pochwy
cian pochwy
-
-
wzmo
wzmo
ż
ż
ona wydzielina
ona wydzielina
-
-
rozpulchnienie i zasinienie szyjki macicy
rozpulchnienie i zasinienie szyjki macicy
-
-
rozpulchnienie i powi
rozpulchnienie i powi
ę
ę
kszenie macicy
kszenie macicy
-
-
zaznaczona granica mi
zaznaczona granica mi
ę
ę
dzy trzonem i szyjk
dzy trzonem i szyjk
ą
ą
Rozpoznawanie ci
Rozpoznawanie ci
ąż
ąż
y :
y :
Próby ci
Próby ci
ąż
ąż
owe :
owe :
obecno
obecno
ść
ść
gonadotropiny kosmówkowej (B-hCG) w moczu i w
gonadotropiny kosmówkowej (B-hCG) w moczu i w
krwi.
krwi.
Ultrasonografia
Ultrasonografia
:
:
Obecno
Obecno
ść
ść
p
p
ę
ę
cherzyka ci
cherzyka ci
ąż
ąż
owego około 5 tyg ci
owego około 5 tyg ci
ąż
ąż
y
y
FHR – 6-7 tydzień.
FHR – 6-7 tydzień.
Ruchy płodu :
Ruchy płodu :
18 tyg- wieloródka, 20 tyg- pierwiastka
18 tyg- wieloródka, 20 tyg- pierwiastka
Ciąża – Graviditas
Ciąża – Graviditas
Tydzień ciąży – Habdomen (hbd)
Tydzień ciąży – Habdomen (hbd)
Zapłodnienie – Fertilisatio
Zapłodnienie – Fertilisatio
Rozwój płodu:
Rozwój płodu:
Rozw
Rozw
ó
ó
j p
j p
ł
ł
odu trwa od zagnie
odu trwa od zagnie
ż
ż
d
d
ż
ż
enia jaja płodowego do czasu
enia jaja płodowego do czasu
urodzenia.
urodzenia.
Dzieli si
Dzieli si
ę
ę
go na 3 okresy:
go na 3 okresy:
1. wczesny
1. wczesny
przedzarodkowy (wczesny okres rozwojowy)
przedzarodkowy (wczesny okres rozwojowy)
:
:
Od zapłodnienia do końca 1 tygodnia.
Od zapłodnienia do końca 1 tygodnia.
Zygota – blastomery – morula – blastocysta
Zygota – blastomery – morula – blastocysta
R
R
óż
óż
nicuj
nicuj
ą
ą
si
si
ę
ę
elementy embrioblastu i trofoblastu.
elementy embrioblastu i trofoblastu.
2. Okres zarodkowy :
2. Okres zarodkowy :
F
F
ormuj
ormuj
ą
ą
si
si
ę
ę
trzy listki zarodkowe: ekto-, endo- i mezoderm
trzy listki zarodkowe: ekto-, endo- i mezoderm
a
a
, okres
, okres
organogenezy. Trwa
organogenezy. Trwa
od 2 do
od 2 do
8
8
tygodnia ci
tygodnia ci
ąż
ąż
y
y
.
.
3. Okres p
3. Okres p
ł
ł
odowy :
odowy :
od
od
9
9
tygodnia do ko
tygodnia do ko
ń
ń
ca ci
ca ci
ąż
ąż
y. Szybki przyrost masy ciała i długo
y. Szybki przyrost masy ciała i długo
ś
ś
ci
ci
.
.
Rozwój płodu:
Rozwój płodu:
Masa
Masa
powi
powi
ę
ę
ksza si
ksza si
ę
ę
około 800 krotnie. 1kg - w 29, 3 kg – 36 tyg.
około 800 krotnie. 1kg - w 29, 3 kg – 36 tyg.
ci
ci
ąż
ąż
y.
y.
W 3 m-cu g
W 3 m-cu g
łó
łó
wka stanowi ½ długo
wka stanowi ½ długo
ś
ś
ci, po porodzie ¼ długo
ci, po porodzie ¼ długo
ś
ś
ci płodu.
ci płodu.
D
D
ł
ł
ugo
ugo
ść
ść
:
:
do 5 m-ca
do 5 m-ca
miesi
miesi
ą
ą
c x miesi
c x miesi
ą
ą
c np. 4x4= 16 cm
c np. 4x4= 16 cm
Potem
Potem
miesi
miesi
ą
ą
c x 5 np. 8x5 = 40cm
c x 5 np. 8x5 = 40cm
Serce
Serce
:
:
z mezenchymy
z mezenchymy
,
,
pod koniec 4 tyg
pod koniec 4 tyg
odnia
odnia
, w USG 6-7 tydzie
, w USG 6-7 tydzie
ń
ń
U zarodka –
U zarodka –
65-70/min, potem 110-150/min
65-70/min, potem 110-150/min
Uk
Uk
ład
ład
o
o
ddechowy
ddechowy
:
:
z mezenchymy i endodermy
z mezenchymy i endodermy
-
-
okres
okres
rzekomogruczołowy
rzekomogruczołowy
– 4-16 tyg.
– 4-16 tyg.
-
-
dr
dr
.
.
oddechowe
oddechowe
dooskrzelików
dooskrzelików
-
-
okres kanalikowy – po 24 tyg. oskrzeliki i surfaktant
okres kanalikowy – po 24 tyg. oskrzeliki i surfaktant
-
-
okres p
okres p
ę
ę
cherzykowy- po 25 tyg. p
cherzykowy- po 25 tyg. p
ę
ę
cherzyki
cherzyki
30-32 tydzie
30-32 tydzie
ń
ń
– mo
– mo
ż
ż
liwo
liwo
ść
ść
wymiany gazowej
wymiany gazowej
Rozwój płodu:
Rozwój płodu:
Uk
Uk
ład
ład
pokarmowy
pokarmowy
:
:
z endodermy
z endodermy
Jama ustna w 4 tyg
Jama ustna w 4 tyg
odniu.
odniu.
W 10 tygodniu ca
W 10 tygodniu ca
ł
ł
y przewód pokarmowy
y przewód pokarmowy
.
.
W 4 m-cu wątroba wydziela żółć, w 20 tygodniu trzustka produkuje
W 4 m-cu wątroba wydziela żółć, w 20 tygodniu trzustka produkuje
insulinę.
insulinę.
Odbyt w 3 m-cu.
Odbyt w 3 m-cu.
Po 28 tyg
Po 28 tyg
odniu
odniu
s
s
ą
ą
ju
ju
ż
ż
enzymy trawienne.
enzymy trawienne.
Odruch po
Odruch po
ł
ł
ykania i perystaltyka jelit w 2 połowie ci
ykania i perystaltyka jelit w 2 połowie ci
ąż
ąż
y.
y.
Uk
Uk
ład
ład
moczowy
moczowy
:
:
z mezodermy (nerki), i endodermy ( pęcherz moczowy)
z mezodermy (nerki), i endodermy ( pęcherz moczowy)
łą
łą
cznie z narz
cznie z narz
ą
ą
dami płciowymi
dami płciowymi
Nerki podejmuj
Nerki podejmuj
ą
ą
czynno
czynno
ść
ść
w 1
w 1
2
2
tyg
tyg
odniu
odniu
ci
ci
ąż
ąż
y
y
Uk
Uk
ład
ład
nerwowy
nerwowy
:
:
z ektodermy, od 3 tyg
z ektodermy, od 3 tyg
odnia.
odnia.
Osłonka mielinowa od 6 tyg
Osłonka mielinowa od 6 tyg
odnia.
odnia.
Prowadzenie ciąży :
Prowadzenie ciąży :
Kontrolne wizyty ginekologiczne – 1 x na miesi
Kontrolne wizyty ginekologiczne – 1 x na miesi
ą
ą
c.
c.
Od 36 tygodnia – co 2 tygodnie.
Od 36 tygodnia – co 2 tygodnie.
Pierwsza wizyta – 7-8 tydzie
Pierwsza wizyta – 7-8 tydzie
ń.
ń.
Przebieg wizyty:
Przebieg wizyty:
-
-
dokładny wywiad
dokładny wywiad
-
-
badanie ginekologiczne
badanie ginekologiczne
-
-
cytologia
cytologia
-
-
pH wydzieliny z pochwy
pH wydzieliny z pochwy
-
-
ci
ci
ś
ś
nienie
nienie
-
-
badanie piersi
badanie piersi
-
-
wzrost i waga
wzrost i waga
-
-
ocena ryzyka ci
ocena ryzyka ci
ąż
ąż
owego
owego
-
-
kształtowanie zdrowego stylu
kształtowanie zdrowego stylu
ż
ż
ycia
ycia
Prowadzenie ciąży :
Prowadzenie ciąży :
Badania laboratoryjne:
Badania laboratoryjne:
-
-
gr.krwi + Rh
gr.krwi + Rh
-
-
morfologia
morfologia
-
-
bad
bad
anie
anie
ogólne moczu
ogólne moczu
-
-
glukoza na czczo
glukoza na czczo
-
-
WR
WR
Badanie uzupełniaj
Badanie uzupełniaj
ą
ą
ce:
ce:
-
-
USG 3x: 11-14hbd,
USG 3x: 11-14hbd,
18-22 hbd + ECHO serca płodu
18-22 hbd + ECHO serca płodu
po 30 hbd
po 30 hbd
-
-
11-14 hbd – badanie w kierunku wad wrodzonych – test
11-14 hbd – badanie w kierunku wad wrodzonych – test
podwójny
podwójny
(B-hCG, PAPPA)
(B-hCG, PAPPA)
-
-
15-20 hbd - badanie w kierunku wad wrodzonych – test
15-20 hbd - badanie w kierunku wad wrodzonych – test
potrójny
potrójny
(B-hCG,estriol,AFP)
(B-hCG,estriol,AFP)
-
-
24-28 hbd – test obci
24-28 hbd – test obci
ąż
ąż
enia 50g glukozy
enia 50g glukozy
Alkohol :
Alkohol :
Jest
Jest
teratogenem. Nawet najmniejsza dawka mo
teratogenem. Nawet najmniejsza dawka mo
ż
ż
e zaburzy
e zaburzy
ć
ć
rozwój
rozwój
płodu
płodu
.
.
Skutki zale
Skutki zale
żą
żą
od ilo
od ilo
ś
ś
ci i cz
ci i cz
ę
ę
sto
sto
ś
ś
ci spo
ci spo
ż
ż
ycia
ycia
:
:
zaburzenia neurologiczne
zaburzenia neurologiczne
hipotrofia płodu
hipotrofia płodu
zespół poalkoholowy (FAS)
zespół poalkoholowy (FAS)
:
:
-
-
zaburzenia czynnościowe OUN: nadreaktywno
zaburzenia czynnościowe OUN: nadreaktywno
ść
ść
, op
, op
óź
óź
nienie
nienie
rozwoju
rozwoju
intelektualnego,
intelektualnego,
-
-
op
op
óź
óź
nienie wzrostu
nienie wzrostu
-
-
wady twarzoczaszki, rzadziej serca ( tetralogia Fallota)
wady twarzoczaszki, rzadziej serca ( tetralogia Fallota)
Nikotynizm :
Nikotynizm :
Nikotyna i jej metabolity przenikaj
Nikotyna i jej metabolity przenikaj
ą
ą
przez ło
przez ło
ż
ż
ysko, jest toksyczna.
ysko, jest toksyczna.
Upo
Upo
ś
ś
ledza przepływ maciczno-ło
ledza przepływ maciczno-ło
ż
ż
yskowy powoduj
yskowy powoduj
ą
ą
c
c
niedotlenienie
niedotlenienie
płodu.
płodu.
Zwi
Zwi
ę
ę
ksza ryzyko:
ksza ryzyko:
hipotrofii płodu
hipotrofii płodu
poronie
poronie
ń
ń
ci
ci
ąż
ąż
y ektopowej
y ektopowej
porodu przedwczesnego
porodu przedwczesnego
zgonu okołoporodowego noworodka
zgonu okołoporodowego noworodka
Narkotyki :
Narkotyki :
Opiaty
Opiaty
z
z
wi
wi
ę
ę
ksz
ksz
ają
ają
ryzyko:
ryzyko:
1.
1.
wcze
wcze
ś
ś
niactwa
niactwa
2.
2.
hipotrofii
hipotrofii
3.
3.
u 40-80% noworodków matek narkomanek wyst
u 40-80% noworodków matek narkomanek wyst
ę
ę
puje zespół
puje zespół
abstynencji: drgawki, gor
abstynencji: drgawki, gor
ą
ą
czka, biegunka, wymioty
czka, biegunka, wymioty
4.
4.
zaka
zaka
ż
ż
e
e
ń
ń
przenoszon
przenoszon
ych
ych
drog
drog
ą
ą
płciow
płciow
ą
ą
(HIV)
(HIV)
Kokaina
Kokaina
zwi
zwi
ę
ę
ksza ryzyko:
ksza ryzyko:
1.
1.
u matki: nadci
u matki: nadci
ś
ś
nienia, zawału, zatoru t. mózgowej, obrzęku płuc
nienia, zawału, zatoru t. mózgowej, obrzęku płuc
2.
2.
porodu przedwczesnego
porodu przedwczesnego
3.
3.
uszkodzenia OUN ( niedokrwienie i wylewy do mózgu)
uszkodzenia OUN ( niedokrwienie i wylewy do mózgu)
Kofeina:
Kofeina:
dawka < 300mg (3 filiżanki kawy) nie ma wpływu na płód.
dawka < 300mg (3 filiżanki kawy) nie ma wpływu na płód.
Wi
Wi
ę
ę
ksze dawki mog
ksze dawki mog
ą
ą
spowodowa
spowodowa
ć
ć
wewn
wewn
ą
ą
trzmaciczne zahamowanie
trzmaciczne zahamowanie
wzrostu płodu.
wzrostu płodu.
Leki :
Leki :
Klasyfikacja działania leków w czasie ci
Klasyfikacja działania leków w czasie ci
ąż
ąż
y :
y :
A
A
-
-
lek bezpieczny w okresie ci
lek bezpieczny w okresie ci
ąż
ąż
y
y
B
B
-
-
badania na zwierz
badania na zwierz
ę
ę
tach nie wykazały ryzyka dla p
tach nie wykazały ryzyka dla p
ł
ł
odu, nie badano
odu, nie badano
kobiet ci
kobiet ci
ęż
ęż
arnych
arnych
C
C
-
-
badania na zwierz
badania na zwierz
ę
ę
tach wykazały działanie embriotoksyczne oraz
tach wykazały działanie embriotoksyczne oraz
teratogenne. Nie ma bada
teratogenne. Nie ma bada
ń
ń
na ci
na ci
ęż
ęż
arnych. Lek mo
arnych. Lek mo
ż
ż
na podawa
na podawa
ć
ć
jedynie
jedynie
wówczas, kiedy korzy
wówczas, kiedy korzy
ś
ś
ci przewy
ci przewy
ż
ż
szaj
szaj
ą
ą
ryzyko
ryzyko
D
D
-
-
istnieje ewidentne
istnieje ewidentne
ryzyko dla płodu, lecz korzy
ryzyko dla płodu, lecz korzy
ś
ś
ci wynikaj
ci wynikaj
ą
ą
ce
ce
z
z
zastosowania leku mog
zastosowania leku mog
ą
ą
usprawiedliwi
usprawiedliwi
ć
ć
jego podanie, np. stany
jego podanie, np. stany
zagro
zagro
ż
ż
enia
enia
ż
ż
ycia, ci
ycia, ci
ęź
ęź
kie choroby
kie choroby
E
E
-
-
badania na zwierz
badania na zwierz
ę
ę
tach i/lub u ludzi wykazały szkodliwe działanie
tach i/lub u ludzi wykazały szkodliwe działanie
leku na płód i ryzyko stosowania przewa
leku na płód i ryzyko stosowania przewa
ż
ż
a wszelkie korzy
a wszelkie korzy
ś
ś
ci.
ci.
Przeciwwskazany równie
Przeciwwskazany równie
ż
ż
u kobiet w wieku reprodukcyjnym,
u kobiet w wieku reprodukcyjnym,
planuj
planuj
ą
ą
cych ci
cych ci
ążę
ążę
.
.
Leki :
Leki :
1.
1.
antybiotyki:
antybiotyki:
Penicylina - B
Penicylina - B
C
C
efalosporyny – B
efalosporyny – B
Erytromycyna – B
Erytromycyna – B
Gentamycyna –C
Gentamycyna –C
Streptomycyna – D
Streptomycyna – D
Chloramfenikol – C
Chloramfenikol – C
Sulfonamidy – B
Sulfonamidy – B
Tetracykliny – D
Tetracykliny – D
Fluorochinolony – C
Fluorochinolony – C
Metronidazol – B
Metronidazol – B
2. Przeciwgrzybicze:
2. Przeciwgrzybicze:
Clotrimazol – B
Clotrimazol – B
Amfoterycyna – B
Amfoterycyna – B
Flukonazol – C
Flukonazol – C
3. Przeciwzakrzepowe:
3. Przeciwzakrzepowe:
Heparyna – C
Heparyna – C
Pochodne kumaryny – D
Pochodne kumaryny – D
4. Moczop
4. Moczop
ę
ę
dne
dne
– C/D
– C/D
5. Inhibitory konwertazy
5. Inhibitory konwertazy
angiotensyny
angiotensyny
(ACE – inhibitors) –
(ACE – inhibitors) –
D
D
6. NLPZty
6. NLPZty
– B/D, przeciwwskazane,
– B/D, przeciwwskazane,
mog
mog
ą
ą
powodować zarastanie
powodować zarastanie
przewodu Botala
przewodu Botala
Leki :
Leki :
Padaczka :
Padaczka :
Nie należy odstawiać leków,
Nie należy odstawiać leków,
ale rośnie ryzyko:
ale rośnie ryzyko:
- rozszczepów warg i
- rozszczepów warg i
podniebienia
podniebienia
- wad serca
- wad serca
- rozszczepu kręgosłupa
- rozszczepu kręgosłupa
(kw. walproinowy,
(kw. walproinowy,
karbamazepina)
karbamazepina)
Cukrzyca :
Cukrzyca :
- odstawić leki doustne
- odstawić leki doustne
- insulinoterapia
- insulinoterapia
Talidomid :
Talidomid :
-
-
niedorozwój kończyn
niedorozwój kończyn
-
-
atrezja przełyku i dwunastnicy
atrezja przełyku i dwunastnicy
-
-
niedorozwój ucha zewn
niedorozwój ucha zewn
ę
ę
trznego
trznego
-
-
wady serca
wady serca
-
-
wady nerek
wady nerek
Embriopatia warfarynowa :
Embriopatia warfarynowa :
-
-
hipoplastyczny siodełkowaty
hipoplastyczny siodełkowaty
nos
nos
-
-
wady ukł. kostnego:
wady ukł. kostnego:
chondrodysplazja,
chondrodysplazja,
krótkie ręce
krótkie ręce
-
-
niedorozwój oczu
niedorozwój oczu
-
-
op
op
óź
óź
nienie umysłowe
nienie umysłowe