Histroria

Histroria

arsenu

arsenu



Arsen ma bogatą historię, sięgającą głęboko w przeszłość.

Początkowo pojawiał się jako cenny surowiec. Jednym z

pierwszych stopów uzyskiwanych w starożytności był stop

arsenu z miedzią, czyli brąz arsenowy. W IV tysiącleciu

p.n.e. zainicjował on epokę brązu i dopiero w II wieku

p.n.e. ustąpił miejsca brązowi cynowemu.



Chciwy cesarz rzymski Kaligula usiłował przerobić

aurypigment (związek arsenu) na złoto wierząc, że

wszystko co żółte, ma w sobie zalążki tego metalu.



Kobiety starożytności były bardziej rozsądne i stosowały

ten związek jako depilator do usuwania zbędnych włosów.



W VIII wieku naszej ery arabscy alchemicy

otrzymali po raz pierwszy trójtlenek arsenu w

postaci czystej. Niektóre źródła podają, że

dokonał tego dopiero Albert Wielki w XII

wieku.



Medycyna arabska stosowała go w

minimalnych dawkach jako lek przeciw anemii

oraz w chorobach nerwowych i skórnych.



Natomiast ludność żyjąca pod panowaniem

Arabów używała go jako skuteczną truciznę na

myszy.



Dawniej stosowany do spędzania płodu, często

wywoływał jednak zatrucie.



W wiekach średnich arszenik stał się najsłynniejszą

trucizną na wielu dworach panujących, zwłaszcza na

bizantyjskim, gdzie bez skrupułów pozbywano się

przeciwników politycznych i ludzi niewygodnych. Ponieważ

nie ma on specyficznych oznak organoleptycznych, trudny

był do stwierdzenia w przygotowanej potrawie.



Obawa przed zatruciem była tak wielka, że królowie

francuscy część swego posiłku dawali wpierw do spożycia

dworzanom. Król Henryk IV przez pewien okres życia żywił

się wyłącznie jajkami, które sam gotował.

Do picia pobierał własnoręcznie wodę z Sekwany, gdyż

obawiał się zatrucia studni.



Zbrodnie arszenikowe występowały najczęściej we

włoskiej rodzinie Borgiów. Białą trucizną zaprawiano

nie tylko żywność, ale nasycano nią knoty świec i

papier książek. Alchemicy Borgiów opracowali

wytwarzanie słynnej trucizny arszenikowej o nazwie

cantarella, której skutki objawiały się dopiero po

pewnym, ściśle określonym, czasie, co uniemożliwiało

stwierdzenie truciciela. Najpewniej i najszybciej

działał jednak arszenik w postaci czystej, toteż był on

najczęściej stosowany.



Historia zanotowała, że Aleksander VI Borgia i jego

syn kardynał Cesare przyrządzili własnoręcznie

zatrute konfitury dla swych gości, lecz przez pomyłkę

spożyli je sami. Śmierć najwyższych dostojników

kościelnych odbiła się głośnym echem w całej Europie.



Konserwujące właściwości arszeniku były znane od

dawna i wykorzystywano je przy preparowaniu

obiektów muzealnych zwierząt.

Jednak najsłynniejszym z
udziałem arszeniku było
morderstwo...



Na przełomie XIX i XX wieku popularny był
tonik - płyn Fowlera (Liquor Kalii arsenicosi)
w 1%-mieszaninie z węglanem potasowym,
stosowany w leczeniu np. chorób skóry
(łuszczyca). Środek ten przedawkowany
powodował zatrucia przewlekłe.



W 1909 r. związek arsenowy salwarsan
wszedł do praktyki lekarskiej jako skuteczny
lek przeciw kile. Aż do zastąpienia go przez
antybiotyki cieszył się powodzeniem.



Jako odtrutkę przeciw zatruciom arszenikowym stosowano na dworach

panujących zażywanie tej trucizny od najmniejszych, nieszkodliwych

dawek, aż do dużych, przewyższających wielokrotnie dawkę toksyczną.

Okazało się, że przy tym sposobie postępowania ściany żołądka nie

wchłaniają arszeniku, który jest w końcu wydalony z kałem.



W północnej Syrii oraz w Tyrolu (w Austrii) od przeszło dwustu lat

wśród mieszkańców gór jest rozpowszechniony zwyczaj zażywania

arszeniku w dużych dawkach wraz z pożywieniem. Na skutek

przyzwyczajenia nie wywołuje on zatruć śmiertelnych. U ludzi

wykonujących wielki wysiłek podczas wędrówki w górach praktyki te

pozwalają na wydobycie z siebie ostatnich rezerw energii, przy czym

dają odczucie siły i wytrwałości.



Zjadacze arszeniku wydają się w pierwszym okresie zdrowi i silni. Ale

przeciążenie organizmu prowadzi wreszcie do całkowitej ruiny

zdrowia.



Zjawisko kumulacji energii żywotnej po

zażyciu małych dawek arszeniku

wykorzystywali Cyganie już od XVI wieku w

oszukańczym handlu końmi. Stare

zniedołężniałe chabety po kuracji

arszenikiem odzyskiwały na pewien czas

energię i ładny wygląd, a po przemalowaniu

sierści znajdowały chętnych nabywców.



Niektóre szkoły lekarskie zalecały stosowanie

odpowiednio małych dawek arszeniku w

przypadkach wielkiego wyczerpania.



Masowe zatrucia związkami arsenu

zanotowano na początku naszego wieku w

Szwecji, gdzie zastosowano tapety z

nadrukiem barwnym zawierającym arsen.



Arszenik nie jest już obecnie (przynajmniej

w Polsce, USA i krajach UE) stosowany do

wyrobu szkła, farb, do konserwacji skór i

drewna, a także w stomatologii, ze względu

na jego toksyczność i prawdopodobne

działanie rakotwórcze.



Produkcja farb opartych na arszeniku

została zakazana w Polsce już w 1956 roku.



Arszenik jest najczęstszym

bohaterem wielu powieści z otruciem

w fabule.



Szczególnie lubowała się w nich

Agatha Christie.



Bez jego istnienia straciłaby wiele

światowa literatura.

A
dzisiaj?



Arszenik, znany jako śmiertelna trucizna,

może być doskonałym środkiem do

zwalczania białaczki - podała agencja

Reutera. Raymond Warrell z Centrum Raka

w Nowym Jorku ujawnił, że arszenik został

przetestowany na 10 pacjentach cierpiących

na ostrą odmianę białaczki szpikowej. We

wszystkich dziesięciu przypadkach, po

zastosowaniu odpowiedniej dawki arszeniku,

lekarze stwierdzili, przynajmniej okresową,

remisję choroby. Pomysł zastosowania

arszenikowej terapii przeciwko białaczce

Warrell zaczerpnął od Chińczyków.