SŁUCHANIE OCENIAJĄCE wiąże się z koncentrowaniem uwagi na porównywaniu przekazu z własnymi wartościami.

Techniki pomocnicze:

• Zadawanie pytań w myślach typu: „Co się za tym kryje?”

• Rozważanie motywów rozmówcy, ocenianie wiarygodności

• Analiza własnych emocji pojawiających się podczas rozmowy i poddawanie ich kontroli

Słuchanie empatyczne ma na celu wczuwanie się w sytuacje rozmówcy, a więc spojrzenie na świat jego oczami. Drugim celem jest danie wsparcia rozmówcy.

SŁUCHANIE AKTYWNE: istotne jest dostarczenie rozmówcy na drodze werbalnej i niewerbalnej sygnałów informujących go, że słucha się z uwagą i stara się zrozumieć.

J. Santorski – zasady aktywnego słuchania:

• Koncentracja na nadawcy

• Właściwa przestrzeń komunikacyjna dla rozmówcy

• Wyjaśnianie nieporozumień

• Właściwe wyrażanie emocji (np.: „Bardzo mi przykro, że Pana to spotkało”, „Rzeczywiście, to naprawdę radosna wiadomość”)

• Dostrzeganie emocjonalnej ekspresji rozmówcy (np.: „Dostrzegam gniew w tym, co pan mówi”, To Pana bardzo zasmuca jak widzę”)

• Powściągliwość w osądzaniu

SŁUCHANIE:

1. SKUTECZNE – jak najwierniejsze odbieranie informacji zawartych w komunikacie

2. AKTYWNE – jest to stworzenie nadawcy jak najlepszych warunków do jej przekazywania i udzielanie mu informacji zwrotnych.

Ad. (1) Słuchanie skuteczne – zazwyczaj, mimowolnie człowiek przechodzi od obiektywnego odbioru treści do jej krytyki oraz od wczuwania się w sytuację rozmówcy do jej oceniania wobec osobistych kryteriów.

3 TYPY SŁUCHANIA:

1. Słuchanie informacyjne – jest nastawione na bezstronny odbiór jak największej części spośród różnorodnych, czy przedstawionych w nieusystematyzowany sposób informacji.

TECHNIKI POZWALAJĄCE NA UPORZĄDKOWANIE INFORMACJI I LEPSZE ICH ZAPAMIĘTYWANIE:

• Poszukiwanie głównych wątków i zasadniczych tez

• Zadawanie pytań typu: „Czy zechciałby Pan podsumować?”, „Czy mógłby Pan powiedzieć co tutaj jest największym problemem?”

• Notowanie z jednoczesnym porządkowaniem według własnych kryteriów

• Powtarzanie tego co się usłyszało i zadawanie pytań w celu zwiększenia precyzji odbioru.

1. Słuchanie formalne

• Brak porządku organizacyjnego konwersacji; formuła wypowiedzi:

  • Sekwencja otwarcia

  • Omówienie tematu, rozmowa

  • Sekwencja zamknięcia

• Nieprawidłowa organizacja fragmentów konwersacji

• Niewłaściwy sposób przyjmowania głosu przez któregoś z rozmówców

• Negatywne komentarze niewerbalne ze strony słuchacza, nieporozumienia słowne, niewyjaśnione wieloznaczności

• Zakłócenia sytuacyjne

1. Cechy zachowań konwersacyjnych mogą być:

• Stałe – styl komunikacyjny

• Zmienne – występujące tylko w odniesieniu do konkretnego rozmówcy (co, kto, komu może powiedzieć)

Wkład konwersacyjny:

• Dynamika stylu mówienia

• Spójność między kanałami werbalnym i niewerbalnym

• Niepoprawność językowa i gramatyczna wypowiedzi

REGUŁY KONWERSACYJNE (GEAFFREY LEECH):

1. Zrozumiałość i gramatyczna poprawność

2. Spójność

3. Ekspresyjność (adekwatne wyrażanie uczuć towarzyszące wypowiedzi)

4. Ekonomiczność (unikanie pustosłowia, długich pauz etc)

5. Grzeczność (m.in. okazanie zainteresowania tematowi rozmowy)

6. Skromność

7. Aprobata (wyrażanie uznania i szacunku)

8. Kooperacja (dopowiedzenia etc)

UMIEJĘTNOŚĆ SŁUCHANIA

„Jak rozmawiać z tymi, którzy stracili nadzieję” Jedliński K. W-wa 1992

„Komunikowanie się w organizacji” Stankiewicz J. Wrocław 1999

Czym się różni słyszenie od słuchania?

Słyszenie odnosi się do odbiorów dźwięków z otoczenia.

Słuchanie to czynność świadoma i aktywna, a więc intencjonalne nastawienie na odbiór wybranej dźwiękowej informacji.

Sztuka słuchania to umiejętność jak najskuteczniejszego uczestniczenia w komunikacji w roli odbiorcy.