Anna Kromplewska

Analityka medyczna



Uogólniona choroba szkieletu,
charakteryzująca się zmniejszoną
wytrzymałością kości, prowadzącą do
wzrostu ryzyka złamań nawet po takim
urazie, po którym prawidłowe kości nie
doznają uszkodzenia.



Jest najczęstszą chorobą kośćca u ludzi



Częstość złamań zwiększa się wraz z
wiekiem i wynosi:



Od 4% u kobiet (50-59lat) do 52% (po 80
r.ż)



Ryzyko złamań osteoporotycznych po 50
roku życia wynosi niemal 40%, przy czym
2/3 występuje po 75 roku życia

Obraz histologiczny:



Zmniejszona grubość warstwy korowej



Zmniejszona liczba i wielkość beleczek

kostnych

U kobiet osiągających wiek dojrzały i
zbliżających się do menopauzy dochodzi do
przyspieszenia fizjologicznej utraty masy
kostnej. U
Utrata masy kostnej w kręgach rozpoczyna się
około 1,5 roku przed ostatnią miesiączką, a w
ciągu 8 lat ubytek ten osiąga około 10%.
Fizjologicznie masa kostna w bliższym końcu
kości udowej zmniejsza się proporcjonalnie do
wieku o około 0,5% na rok. W okresie
okołomenopauzalnym w związku z niedoborem
estrogenów, następuje dodatkowa utrata o
około 5 – 7%.



Zaawansowany wiek



Wątła budowa ciała



Mała masa ciała



Dodatni wywiad rodzinny (osteoporoza u

matki)



Uprzednio przebyte złamanie po niewielkim

urazie



Menopauza przed 45 rokiem życia



Długotrwały brak miesiączki (>6miesięcy)



Czynniki środowiskowe



niedobory witaminy D



nikotynizm



alkoholizm



niedożywienie



Inaczej osteoporoza menopauzalna



Niedobór estrogenów  brak

hamowania osteoklastów (powód –
zwiększone uwalnianie IL-6
pobudzającej osteoklasty)



brak pobudzania osteoblastów
(zmniejszone uwalnianie IGF-1 –
insulinopodobny czynnik wzrostu i TGF-
β – wzrostowy czynnik transformacji).

IL - 6

IGF - 1

TGF - β

wzrost

spadek

spadek



Pobudzone osteoklasty penetrują
beleczki kostne i perforują je, powodując
utratę matrycy, na której tworzy się kość.



Wtórnie dochodzi do upośledzenia
wchłaniania wapnia.



Złamania :



trzonów kręgów



kości przedramienia.



Częstość przypadków złamań trzonów
kręgów u kobiet w czasie
pomenopauzalnym przekracza 20%



Niedobór α -1 hydroksylazy (nerki, osoby
starsze)  zmniejszenie aktywności
osteoblastów



Upośledzone wchłanianie wapnia w
przewodzie pokarmowym (brak aktywnej
postaci witaminy D3) powoduje wtórną
nadczynność przytarczyc pogłębiającą
resorpcję kostną.



Osteoporozę starczą cechują złamania
szyjki kości udowej, prawie 90%
wszystkich tych złamań jest związane z
osteoporozą.



Choroba spowodowana czynnikami
innymi niż fizjologiczny proces
starzenia lub niedobór estrogenów.



Obserwuje się większy ubytek masy
kości, niż można oczekiwać u osób tej
samej płci , rasy i wieku.



Związana jest z występowaniem

określonych jednostek chorobowych:

ENDOKRYNOLOGICZNYCH:



nadczynność tarczycy



Zespół Cushinga



Hipogonadyzm

CHORÓB PRZEWLEKŁYCH:



Niewydolność nerek



Niewydolność wątroby



Zespół złego wchłaniania



RZS (reumatoidalne zapalenie stawów)



kolagenozy



Związana jest ze stosowaniem leków:



Glikokortykosteroidów



Hormonów tarczycy



Leków przeciwpadaczkowych



Heparyny



Doustnych leków przeciwkrzepliwych



Densytometria



Badania rentgenowskie



Ultrasonografia



Ilościowa tomografia komputerowa



Metoda ta wykorzystuje lampy
rentgenowskie



Wynik badania przedstawiany jest jako
BMD, co oznacza ilość gramów wapnia na 1
cm2 prześwietlanej powierzchni.

Wyznacza się wskaźnik T określa ile
odchyleń standardowych dzieli nas od
wyniku szczytowej masy kostnej jaką
badany mógł osiągnąć w młodości



T poniżej 1 – norma



T między 1 a 2,5 – osteopenia czyli

stan pomiędzy normą a osteoporozą



T powyżej 2,5 - oznacza osteoporozę



„Patofizjologia kliniczna” – Barbara
Zahorska – Markiewicz, Ewa Małecka –
Tendera



http://www.osteoporoza.biz.pl