Podział i przyczyny wad
postawy
Podział i przyczyny wad
postawy
Najczęściej spotykamy podział wad budowy
i postawy ciała na dwie zasad nicze grupy:
wady wrodzone
◦
kości
◦
mięśni
wady nabyte
◦
rozwojowe
◦
nawykowe
Wady wrodzone:
Do tej grupy należą przypadki z odchyleniami prawidłowej
budowy ciała w następstwie czynników, które działały
w okresie płodowym. Przyczyny powstawania wad są
różne. Niektóre z nich przekazywane są dziedzicznie, do
rozwoju innych doszło na skutek zaburzonego wydzielania
wewnątrzmacicznego. Bezpośredniej przyczyny innych
wad należy upatrywać w czynnikach toksycznych
(zatrucia, choroby infekcyjne matki) lub mechanicznych,
które działały w różnych okresach życia płodowego.
Wady wrodzone kości:
zaburzenia kostnienia. Następstwem tej wady
jest wzrost karli z różnym zakresem
deformacyjnych zmian kości. Wybitnemu
skróceniu ulega długość kończyn.
dodatkowe kręgi lub niedorozwój pojedynczego
kręgu, kręgi klinowe
dodatkowe żebra
zrosty kręgów
kręgozmyk
rozszczepy kręgów
wrodzony kręcz szyi
W obrębie kończyn dolnych i stóp
spotykamy najczęściej:
wrodzone zwichnięcia stawu biodrowego
asymetrię długości kończyn dolnych
wady stóp:
- stopa wydrążona
-końsko-szpotawa
-piętowa
-szpotawa
-końska
-płaska
-płasko-koślawa
Wady wrodzone mięśni:
Wrodzona atonia mięśniowa - choroba
polega na osłabieniu siły mięśniowej i
zaniku tej tkanki;
Postępujący zanik mięśni.
Wady nabyte
Mogą być wywołane przebytymi
chorobami - i określamy je terminem
rozwojowe - lub powstają na skutek
zaburzenia nawyku prawidłowej postawy
ciała -wady nawykowe.
Wady nabyte rozwojowe
Powstają najczęściej w wyniku
następujących chorób:
- krzywicy
- gruźlicy
- choroby Scheuermanna.
Krzywica - jest chorobą, która polega na zaburzeniu
gospodarki mineralnej (wapniowo-fosforanowej) na
skutek niedoboru w organizmie witaminy D. Występuje
ona najczęściej u dzieci w pierwszych miesiącach życia
(od 6-24 miesiąca), rzadko po 3 roku życia. Niedobór
wspomnianych soli mineralnych w kościach opóźnia
i zaburza proces ich kostnienia. Kości takie są mniej
odporne i przy obciążeniu ulegają deformacjom.
Kości długie kończyny dolnej - zwłaszcza podudzia, nie
wytrzymują ciężaru ciała przy staniu lub chodzeniu
i ulegają wygięciu.
Choroba Scheuermanna
Etiologia tego schorzenia nie jest jasna. Jako jedną
z przyczyn podaje się zaburzenia kostnienia
nasadowego trzonów kręgowych (Bąk 1965)
- zazwyczaj piersiowych - nasilających się w
okresie pokwitania. Chrząstka nasadowa ulega
zwyrodnieniu i pęka. Przez tę szczelinę wpukla się
do trzonu kręgu jądro galareto wate tworząc guzki
Schmorla.
Zapalenie gruźlicze stawów i kości
Jest to ogólnoustrojowa choroba wywołana zakażeniem
przez prątek gruźlicy. Z uwagi na zaburzenia statyki
najgroźniejsza jest gruźlica kręgosłupa, stawu biodrowego
i
kolanowego.
W gruźlicy kręgosłupa zmiany zazwyczaj zaczynają się od
trzonu kręgowego, którego struktura ulega niszczeniu,
tworzą się ropnie opadowe. Trzon kręgu nie wytrzymuje
obciążenia w postawie pionowej, ulega spłaszczeniu, na
skutek czego powstaje garb.
Rozległe zmiany destrukcyjne w stawie biodrowym
i kolanowym prowadzą do zwichnięć, naruszają proces
wzrostu kości, i w efekcie staw często jest usztywniony
w zgięciu.
Wady nabyte nawykowe:
Ich przyczyn upatrujemy w trzech sferach
czynników, do których należą:
◦
czynniki środowiskowe,
◦
czynniki morfologiczne,
◦
czynniki fizjologiczne.
Czynniki środowiskowe
Współczesne tempo życia i zmieniające się środowisko w jakim żyje
człowiek stają się przyczyną powstawania niekorzystnych zmian w
postawie ciała. Głów nym mankamentem naszego życia, zarówno przy
pracy, jak i podczas odpoczynku jest jego sedenteryjność (siedzący
tryb życia). Na 12-15-godzinny dzień dziecka przeciętnie 4-7 godzin
siedzi ono w szkole. 2-4 godzin odrabia lekcje, ok. 3 godzin
odpoczywa, często też w pozycji siedzącej (czyta, ogląda program
telewizyjny), 1 godzinę przeznacza na spożywanie posiłków.
Stwierdzone ogólnie ograniczanie aktywności ruchowej na rzecz
siedzącego trybu życia przyczynia się do określo nych zmian
adaptacyjnych. Zmianom tym - traktowanym jako przejaw procesu
ewolucji - można by nie przeciwdziałać, gdyby nie upośledzały one
wydolności fizjologicznej osobnika, przyjmowanej za główny probierz
wartości ustrojowej. W tych warunkach człowiek współczesny
pozbawił się wielu czynności stanowią cych czynnik korekcji postawy.
Także takie czynniki, jak: niewłaściwe obuwie i ubiór, nieodpowiednie
no szenie teczki z książkami, niedostosowanie ławki szkolnej do
warunków fizycz nych dziecka, złe oświedenie i odległość od tablicy w
szkole są powodem powsta wania nawykowych wad postawy ciała.
Czynniki morfologiczne
Bardzo często przyczyna wad postawy leży w zaburzeniu napięcia
mięśni, tzw. dystonii mięśniowej, powstałej na skutek różnych
przyczyn (choroba, prze męczenie). Jedne grupy mięśni ulegają
nadmiernemu napięciu i skróceniu, a inne rozciągnięciu i
osłabieniu. Zjawisko to dobrze ilustruje przykład powstawania
pleców okrągłych. Jeżeli z powodów długotrwałej choroby,
przeciążenia pracą statyczną lub innych przyczyn dochodzi do
osłabienia mięśni grzbietu i człowiek zaczyna się garbić, powstaje
przykurcz mięśni przeciwstawnych - w tym przy padku mięśni
klatki piersiowej i częściowo mięśni brzucha. Trwanie tego procesu
doprowadza do rozciągnięcia więzadeł kręgosłupa i wywołuje
nieprawidłowe wa runki kształtowania się poszczególnych kręgów.
Powstają kręgi klinowe, dające w efekcie plecy okrągłe.
Czynniki fizjologiczne
Istotą zaburzeń w tej sferze czynników jest nawyk nieprawidłowej
postawy. Dla człowieka z wadą postawy, nawykowa postawa
nieprawidłowa jest czymś naturalnym, zwykłym, przyjmowanym
podświadomie, a tym samym nie wymaga jącym wysiłku w jej
utrzymaniu, natomiast postawa skorygowana jest czymś sztu
cznym, związanym często ze znacznym wysiłkiem nie tylko
mięśniowym, ale i psychicznym. U podstaw tego rodzaju wady
postawy często leżą zaburzenia czucia głębokiego,
krótkowzroczność, osłabienie słuchu. Nie pozostaje bez wpływu
na postawę ciała stan psychiczny człowieka. Dzieci upośledzone
umysłowo, wylęknione, z reguły przybierają złą postawę.