• Geofizyka i jej rola w naukach o Ziemi –

wprowadzenie

• Własności fizyczne minerałów i skał

• Przegląd metod geofizycznych

• Grawimetria

• Metody sejsmiczne

• Magnetyka

• Metody geoelektryczne

GRAWIMETRIA

• Wprowadzenie – podstawy teoretyczne

• Zastosowania – badania regionalne

• Zastosowania – struktury solne

• Zastosowania – zagadnienia przypowierzchniowe

Zmiany

gęstości

we

wnętrzu

Ziemi

skutkują

powstawaniem anomalii siły ciężkości – umożliwia to
detekcję obszarów nagromadzenia skał o gęstościach
odmiennych od gęstości skał otaczających.

Nadmiar skał bądź innych objektów o gęstości mniejszej
od otoczenia skutkuje powstaniem anomalii ujemnych

Nadmiar skał bądź innych objektów o gęstości większej
od otoczenia skutkuje powstaniem anomalii dodatnich

GRAWIMETRIA - WPROWADZENIE

GRAWIMETRIA – BADANIA REGIONALNE

Pomiary grawimetryczne mierzone na dużych obszarach

wykorzystuje się do rozpoznania:

• budowy skorupy ziemskiej

• basenów osadowych

• obszarów orogenicznych (stref kolizji kontynentalnej)

GRAWIMETRIA – BADANIA REGIONALNE

Obszar Polski pokryty jest stosunkowo gęstą siatką

pomiarów grawimetrycznych, które wykorzystywane
są

do

badań

takich

regionalnych

jednostek

geologicznych jak:

• Dewońsko-karboński basen lubelski

• Permsko-mezozoiczny basen osadowy Niżu Polskiego

• Mioceńskie zapadlisko przedkarpackie

• Góry Świętokrzyskie

• Karpaty

• Sudety

GRAWIMETRIA – STRUKTURY SOLNE

W związku z istotnie niższą gęstością soli w stosunku do

gęstości typowych skał osadowych grawimetria
stanowi doskonałe narzędzie do rozpoznawania
struktur solnych

Struktury solne wykorzystywane są jako:

•Źródło soli kamiennych i potasowych

•Podziemne magazyny ropy i gazu

•Podziemne składowiska odpadów radioaktywnych i

innych substancji niebezpiecznych

GRAWIMETRIA – STRUKTURY SOLNE

W Polsce badania grawimetryczne wykorzystano do

rozpoznanie m.in. następujących struktur solnych:

•Wysad solny „Damasławek” (potencjalne podziemne

składowisko odpadów radioaktywnych)

•Wysad solny „Mogilno” (czynny podziemny zbiornik

gazu oraz kopalnia soli)

•Wysad solny „Dębina” (ulokowany w centralnej części

rowu Bełchatowa związanego z bogatymi złożami
węgli brunatnych, będący znacznym zagrożeniem dla
eksploatacji węgli)

GRAWIMETRIA

–

PROBLEMY

PRZYPOWIERZCHNIOWE

Badania grawimetryczne mogą być wykorzystane do:

• Detekcji płytko zalegających ciał magmowych

• Detekcji obszarów składowisk odpadów komunalnych

• Detekcji pustek po-górniczych (np. obszar Górnego

Śląska, rejon Wieliczki)

• Detekcji rozwijających się w czasie pustek krasowych

(np. obszar kopalni węgla brunatnego w Bełchatowie)