Parwowiroza
Parwowirus psow typu 2
(canine parvovirus-2 - CPV-2)
Parwowiroza jest często spotykaną chorobą zakaźną
psów. Najczęściej dotyczy zwierzat młodych, ale
może też dotyczyć dorosłych i starych nie
zaszczepionych psów. Jest wywoływana przez
parwowirus (CPV-2), który atakuje m. in. komórki
krypt jelitowych, szpiku kostnego, mięśnia
sercowego oraz tkankę limfatyczną.
Wirus prawdopodobnie pochodzi od
wirusa
panleukopeni kotów FPLV, po niewielkiej mutacjii..
Etiologia
CPV-2
CPV-2a (Europa)
CPV-2b (USA;Japonia;Europa)
CPV-2c (lamparty)
CPV-2a oraz 2b wykazuja
chorobotworczosc dla kotow
Parwowirus jest bardzo oporny na dzialanie czynnikow
srodowiska zewnetrznego:
wytrzymuje zmiany pH w zakresie od 3 do 11;
w temp. 70 stopni ginie po 30 minutach;
wiekszosc srodkow dezynfekcyjnych w stezeniach uzytkowych
inaktywuje go po dlugim okresie dzialania, np.(np.1%Virkon w
temp.pokojowej musi dzialac ok. 30 minut, Domestos niszczy
wirus po 1 godzinie);
wytrzymuje zmienna wilgotnosc;
Odporny na dzialanie promieni slonecznych;
W kale zachowuje zywotnosc przez 6 miesiecy w
temp.pokojowej, w nizszej temperaturze przezywa znacznie
dluzej,
Wystepowanie, zrodla i
drogi zakazenia
Najczesciej choruja psy mlode (do 6 mies.) oraz starsze (8-12 lat), a takze inne, u
ktorych wystapilo przejsciowe oslabienie odpornosci;
wieksza wrazliwosc wystepuje u rottweilerow, dobermanow, pitbullterierow,
owczarkow niemieckich i labradorow;
Rezerwuarem zarazka sa psy;
Zrodlem zakazenia moga byc zwierzeta chora jak i osobniki zakazone o
bezobjawowym przebiegu choroby. Wydalanie wirusa rozpoczyna sie 3-5 dni po
zakazeniu i trwa do 7-10 dni. Siewstwo bezobjawowe trwa do 22 dni u doroslych psow
Wystepuje wysoka koncentracja wirusa w kale;
Brak dlugotrwalego nosicielstwa;
Zakazenie nastepuje droga alimentarna
Wektor – owady ,gryzonie, ludzie, zwierzęta, sprzęt
Patogeneza
Wirus po wniknieciu przez jame ustna i nosowa namnaza
sie w tkance limfatycznej okolicy gardla, wezlach
chlonnych srodpiersiowych i grasicy;
Wiremia pojawia sie miedzy 1 a 5 dniem po zakazeniu;
Wirus dociera do blony sluzowej jezyka, jamy
ustnej,przelyku, do blony sluzowej jelit cienkich, tkanki
limfoidalnej grasicy oraz do wezlow chlonnych;
Wirus wykazuje tropizm do szybko dzielacych sie
komorek dlatego chetnie lokalizuje sie w szpiku kostnym,
tkance limfatycznej oraz kryptach jelit cienkich
Postacie parwowirozy:
Parwowirusowe zapalnie jelit
Postać nerwowa
Postać skórna
Postać sercowa
Postac jelitowa
Namnazajacy sie w kryptach jelitowych
parwowirus powoduje zmiany zapalne i
martwicowe ktore zaburzaja odnowe enterocytow
przez co kosmki ulegaja skroceniu i nie moga
prawidlowo wchlaniac tresci ze swiatla jelit;
W wyniku uszkodzenia sciany jelit moga rozwijac
sie zakazenia wtorne (E.coli prowadzaca do
posocznicy);
Rozpadajace sie masowo bakterie moga wywolac
endotoksemie prowadzaca do zaburzen krazenia
na poziomie wlosowatym prowadzaca nawet do
zespolu krzepniecia wewnatrznaczyniowego
(DIC);
Postac jelitowa
Objawy kliniczne:
szczenięta w wieku 8 tyg. do 6 m-cy
•
posmutnienie, brak apetytu, uporczywe wymioty
•
Podwyzszenie temp.ciala przez 2-3 dni
•
po 24h uporczywa biegunka, początkowo szara, potem szarożółta,
następnie krwista, o gnilnym zapachu zhemolizowanej krwi
•
spadek m.c., zaburzenia elektrolitowe, kwasica metaboliczna
•
silne osłabienie, brak reakcji na otocznie
•
utrata elastyczności skóry, zmatowienie i wypadanie sierści,
zapadnięcie galek ocznych,
•
podkasany brzuch i wygiety grzbiet
•
Nieleczone zwierze moze pasc w ciagu 48-72 h
Postac jelitowa
Zmiany AP:
•
przekrwienie i obrzęk jelit,
•
ścieńczenie ściany jelita cienkiego, utrata jej elastyczności,
•
błona śluzowa ma wygląd ziarnisty- jak posypana otrębami
•
zanik grasicy,
•
rozrzedzenie grudek chłonnych w śledzionie i węzłach chłonnych,
•
martwica komórek nabłonkowych krypt,
•
skrócenie kosmków jelitowych.
Postac sercowa
Choruja na nia szczenieta w 4-6 tygodniu zycia w wyniku
zakazenia srodmacicznego lub tuz po urodzeniu. Choruje
przewaznie wiele szczeniat w miocie.
Objawy:
•
Zwierzeta padaja nagle bez zauwazalnych objawow
•
Lub po krotkim okresie skomlenia, dusznosci, arytmii i sinicy;
Postac sercowa
Zmiany AP:
•
ogniska martwicy utratą włókien mięśniowych
•
obecność wewnątrzjądrowych, zasadochłonnych ciałek wtrętowych w
komórkach mięśnia sercowego,
•
naciek limfocytarny
Postać nerwowa
•Wynaczynienia w OUN (DIC)
•Hipoglikemia
•Zaburzenia wodno elektrolitowe
Postać skórna
•Rumien wielopostaciowy
•Zaczerwienienia skory brzucha i okolic sromu
Rozpoznanie
•
Wywiad
•
Objawy (wymioty,biegunka, nagle posmutnienie, mlody
osobnik)
•
Badanie hematologiczne:
•
Leukopenia (poniżej 2500 G/l) – charakterystyczna, ale
krótkotrwała
•
Hipoglikemia
•
Hipoproteinemia
•
Zaburzenia RKZ
•
Badanie kału lub wymazu z prostnicy na obecność wirusa –
ELISA, HA, PCR (wynik ujemny nie wyklucza, gdyż siewstwo
krótkotrwałe oraz moglo dojsc do neutralizacji patogenu
przez Ab obecne w krwi znajdujacej sie w kale.Falszywie
dodatni wynik w ciagu 5-12 dni po szczepieniu zywym
wirusem)
•
Zmiany AP i HP
•
Badanie wycinków narządów na obecność Ag – IF (śledziona,
w.chł., grasica, j.cienkie, serce)
•
Badanie wirusologiczne z użyciem mikroskopu elektronowego
(szpik, w.chł., nerki, wątroba, śledziona, płuca)
•
Serologia – ELISA, HI, SN
Diagnostyka roznicowa
Koronawiroza
Zespół krwotocznego zap. żołądka i jelit - HGE
Niedrożność jelit
Ch. Rubartha
Nosówka
Glistnica
Giardioza
Kokcydioza
Salmoneloza
Kampylobakterioza
Bledy zywieniowe
Zatrucia
Alergie pokarmowe
Leczenie
Nawadnianie - jezeli zwierze nie chce pic nalezy podawac mu podawac 40-60 ml/kg m.c. Co
stanowi dobowe zapotrzebowanie na wode oraz w celu uzupelnienia straty plynow wywolanej
biegunkami i wymiotami 50-150 ml/kg. W praktyce podaje sie wlewy dozylne co 12h do
100ml/kg m.c. Nalezy podac plyn wieloelektrolitowy izotoniczny, plyn Ringera z mleczanami
(przeciwdziala kwasicy). Przy silnej kwasicy nalezy podac dodatkowo 8,4% NaHCO
3, j
eśli
wystepuje hipopotasemia (<,5mmol/l) – KCl, dodatkowo podajemy – glukoze + substancje
odżywcze (Duphalyte)
Zahamowanie wymiotow – metoklopramid, atropina, pochodne fenotiazyny
•
Jezeli wystepuje biegunka krwawa – cyklonamina
•
Jeśli wstrząs – hydrokortyzon
•
Osłonowo antybiotyki - amoksycylina, ampicylina
•
Surowica odpornościowa (Stagloban SHP) / osocze / krew ozdrowieńców (do 24h od
pierwszych objawów)
•
Głodówka do ustąpienia wymiotów, potem delikatna dieta
Profilaktyka
•
Szczepionki żywe atenuowane lub inaktywowane –
CPV-2 (odporność krzyżowa z innymi wariantami)
•
Powszechnie stosowane sa szczepionki skojarzone
(nosówka, choroba Rubartha, kaszel kenelowy)
•
Zjawisko „luki immunologicznej” – czas, kiedy poziom
Ab matczynych nie chroni już przed zachorowaniem,
ale jest zbyt wysoki, by pozwolić na uodpornienie
szczenięcia (miano HI między 1:20 a 1:80) – zwykle
między 8, a 12 tygodniem życia.
Wysoka dawka wirusa
w szczepionkach dla szczeniąt pozwala na ominięcie
problemu „luki immunologicznej” (10
7
TCID
50
uodparnia
90% szczeniąt z mianem HI poniżej 1:80)
Kalendarz szczepień podstawowych dla szczeniąt powyżej 6 tygodnia życia
wczesne
6-7 tydzień
10-12 tydzień
16 tydzień
nosówka
parwowiroza
(szczepionka typu "puppy")
nosówka
parwowiroza
leptospiroza
wirusowe zapalenie
wątroby
kaszel kenelowy
nosówka
parwowiroza
leptospiroza
wirusowe zapalenie
wątroby
kaszel kenelowy
koronowiroza
standardo
we
9-10 tydzień
12-14 tydzień
nosówka
parwowiroza
leptospiroza
wirusowe zapalenie wątroby
kaszel kenelowy
nosówka
parwowiroza
leptospiroza
wirusowe zapalenie wątroby
kaszel kenelowy
koronowiroza
późne
powyżej 12 tygodnia
powtórka po 2-4 tygodniach
nosówka
parwowiroza
leptospiroza
wirusowe zapalenie wątroby
kaszel kenelowy
koronowiroza
nosówka
parwowiroza
leptospiroza
wirusowe zapalenie wątroby
kaszel kenelowy
koronowiroza
Przyklady szczepionek
Monowalentne:
Parvigen
Primadog
Canigen Puppy 2b
Poliwalentne:
Nobivac Puppy DP
Nobivac DHPPI