JAKIE TO SZCZEGÓŁY DECYDUJĄ O
JAKIE TO SZCZEGÓŁY DECYDUJĄ O
NASZEJ PRZYNALEŻNOŚCI DO
NASZEJ PRZYNALEŻNOŚCI DO
NACZELNYCH???
NACZELNYCH???
przewaga rozwoju ośrodków
przewaga rozwoju ośrodków
wzrokowych kosztem ośrodków
wzrokowych kosztem ośrodków
węchowych
węchowych
obecność łuków brwiowych
obecność łuków brwiowych
obecność obojczyka
obecność obojczyka
obecność pięciu chwytnych palców z
obecność pięciu chwytnych palców z
przeciwstawnym kciukiem
przeciwstawnym kciukiem
zastąpienie pazurów przez paznokcie
zastąpienie pazurów przez paznokcie
położenie oczu w płaszczyźnie czołowej
położenie oczu w płaszczyźnie czołowej
twarzy – widzenie stereoskopowe
twarzy – widzenie stereoskopowe
CZYM JESZCZE CZŁOWIEK
CZYM JESZCZE CZŁOWIEK
WYODRĘBNIŁ SIĘ OD POZOSTAŁYCH
WYODRĘBNIŁ SIĘ OD POZOSTAŁYCH
ZWIERZĄT?
ZWIERZĄT?
Inteligencja
Inteligencja
wytwory jego inteligencji –
wytwory jego inteligencji –
narzędzia, które zostawił
narzędzia, które zostawił
CO TO JEST GEN?
CO TO JEST GEN?
Geny są to materialne czynniki
Geny są to materialne czynniki
dziedziczności – przenoszą pewne
dziedziczności – przenoszą pewne
cechy z komórki na komórkę i z
cechy z komórki na komórkę i z
osobnika na osobnika.
osobnika na osobnika.
Każdy gen jest ściśle zlokalizowany
Każdy gen jest ściśle zlokalizowany
na chromosomie.
na chromosomie.
Z jakiej substancji są utworzone
geny skoro mimo swoich
minimalnych rozmiarów są
zdolne pokierować całym
rozwojem organizmu od stanu
jednej komórki????
Z CZEGO ZBUDOWANY JEST DNA?
Z CZEGO ZBUDOWANY JEST DNA?
1. CUKIER
1. CUKIER
2. ZASADA: adenina-tymina,
2. ZASADA: adenina-tymina,
guanina-
guanina-
cytozyna
cytozyna
3. FOSFORAN
3. FOSFORAN
1.Każde jądro komórki zawiera
taką samą ilość DNA z wyjątkiem
komórek rozrodczych, które mają
połowę tej ilości.
2. O naszej płci decydują
chromosomy płciowe, oznaczane
symbolami X i Y.
Mężczyzna – X i Y
Kobieta – X i X
3. W sumie człowiek posiada 46
chromosomów (23 pary).
CO JESZCZE TRZEBA WIEDZIEĆ O GENACH
?
JAK WYGLĄDA KOMÓRKA
JAK WYGLĄDA KOMÓRKA
CZŁOWIEKA?
CZŁOWIEKA?
BŁONA KOMÓRKOWA
BŁONA KOMÓRKOWA
Struktura mozaikowata
Struktura mozaikowata
Dwie warstwy cząsteczek fosfolipidów: bieguny
Dwie warstwy cząsteczek fosfolipidów: bieguny
hydrofobowe i hydrofilowe
hydrofobowe i hydrofilowe
Białka globularne:
Białka globularne:
-
-
integralne
integralne
– bieguny hydrofilne na zewnątrz bł.
– bieguny hydrofilne na zewnątrz bł.
-
-
nośnikowe
nośnikowe
– tworzą kanały aktywnego
– tworzą kanały aktywnego
transportu
transportu
-
-
receptorowe
receptorowe
– wiążą swoiście cząsteczki
– wiążą swoiście cząsteczki
chemiczne
chemiczne
-
-
białka tworzące kanały jonowe
białka tworzące kanały jonowe
RODZAJE TRANSPORTU
RODZAJE TRANSPORTU
Dyfuzja
Dyfuzja
– zachodzi zawsze zgodnie z
– zachodzi zawsze zgodnie z
gradientem stężeń, np. O2, CO2
gradientem stężeń, np. O2, CO2
Dyfuzja ułatwiona
Dyfuzja ułatwiona
– dodatkowy
– dodatkowy
czynnik wspomaga dyfuzję, np. jony.
czynnik wspomaga dyfuzję, np. jony.
Wymaga zużycia energii.
Wymaga zużycia energii.
Transport aktywny
Transport aktywny
– związki
– związki
przenoszone przez białka nośnikowe,
przenoszone przez białka nośnikowe,
np. aminokwasy, monosacharydy.
np. aminokwasy, monosacharydy.
Wymaga zużycia energii.
Wymaga zużycia energii.
RODZAJE TRANSPORTU
RODZAJE TRANSPORTU
Uniport
Uniport
– przenoszenie cząsteczek
– przenoszenie cząsteczek
jednej
jednej
substancji
substancji
chemicznej przez białko
chemicznej przez białko
nośnikowe do komórki
nośnikowe do komórki
Symport
Symport
– przenoszenie jednocześnie
– przenoszenie jednocześnie
dwóch
dwóch
cząsteczek substancji
cząsteczek substancji
Antyport
Antyport
– przenoszenie
– przenoszenie
dwóch różnych
dwóch różnych
cząsteczek substancji w przeciwną do siebie
cząsteczek substancji w przeciwną do siebie
stronę
stronę
RODZAJE TKANEK
RODZAJE TKANEK
tk. nabłonkowa
tk. nabłonkowa
– główną jej masę
– główną jej masę
stanowią komórki, istota
stanowią komórki, istota
międzykomórkowa jest bardzo skąpa.
międzykomórkowa jest bardzo skąpa.
Funkcja:
Funkcja:
- mechaniczna ochrona tkanek, które leżą
- mechaniczna ochrona tkanek, które leżą
pod nabłonkiem
pod nabłonkiem
- izolowanie różnych środowisk od siebie
- izolowanie różnych środowisk od siebie
- wchłanianie różnych związków
- wchłanianie różnych związków
chemicznych i gazów
chemicznych i gazów
- wydzielanie licznych związków
- wydzielanie licznych związków
chemicznych
chemicznych
tk. łączna właściwa
tk. łączna właściwa
– obfita istota
– obfita istota
podstawowa oraz komórki. Funkcja:
podstawowa oraz komórki. Funkcja:
- stanowi zrąb i ochronę mechaniczną
- stanowi zrąb i ochronę mechaniczną
dla innych tkanek
dla innych tkanek
- transportuje substancje odżywcze i
- transportuje substancje odżywcze i
produkty metabolizmu
produkty metabolizmu
- broni organizm przed obcymi
- broni organizm przed obcymi
związkami
związkami
tk. tłuszczowa-
tk. tłuszczowa-
główną masę
główną masę
stanowią komórki, istota
stanowią komórki, istota
międzykomórkowa jest skąpa.
międzykomórkowa jest skąpa.
Zawiera znaczne ilości tłuszczu =
Zawiera znaczne ilości tłuszczu =
jest głównym rezerwuarem energii.
jest głównym rezerwuarem energii.
tk. chrzęstna
tk. chrzęstna
– jest sztywna i
– jest sztywna i
sprężysta. Utrzymuje kształt
sprężysta. Utrzymuje kształt
niektórych narządów.
niektórych narządów.
tk. kostna
tk. kostna
– rodzaj tkanki łącznej,
– rodzaj tkanki łącznej,
w której istocie podstawowej są
w której istocie podstawowej są
sole mineralne.
sole mineralne.
krew
krew
– składa się z komórek-
– składa się z komórek-
elementów morfotycznych
elementów morfotycznych
(erytrocyty, leukocyty, płytki krwi)
(erytrocyty, leukocyty, płytki krwi)
oraz istoty międzykomórkowej-
oraz istoty międzykomórkowej-
osocza
osocza
tk. mięśniowa
tk. mięśniowa
– wyspecjalizowane
– wyspecjalizowane
w zmianie swojej długości.
w zmianie swojej długości.
Wyróżniamy: mięśnie poprzecznie
Wyróżniamy: mięśnie poprzecznie
prążkowane, mięśnie gładkie i
prążkowane, mięśnie gładkie i
mięsień sercowy.
mięsień sercowy.
tk. nerwowa
tk. nerwowa
– składa się z neuronów i
– składa się z neuronów i
kom. glejowych. Funkcje: organizują i
kom. glejowych. Funkcje: organizują i
koordynują wiele czynności organizmu;
koordynują wiele czynności organizmu;
rejestrują poddają analizie i przewodzą
rejestrują poddają analizie i przewodzą
informacje o stanie otoczenia.
informacje o stanie otoczenia.