Układy motywacyjne
mózgu, mechanizmy
zdobywania i unikanie
Natalia Piłat
Agnieszka Taras
Mechanizm zdobywania i unikania
Pozwalają przystosować się do otoczenia
Utrzymać homeostazę organizmu
Zachować przedłużenie gatunku
Za przebieg tych mechanizmów odpowiada prawie całe
mózgowie
Mechanizm zdobywania (apeptytywny,
konsumowania)
Aktywność somatyczna w kierunku zdobywania
(pokarmu, termoregulacji, poboru wody, przedłużenia
gatunku, zadowolenia psychicznego)
Podejmuje działania przynoszące korzyści
Leki psychomimetyczne pobudzają mechanizm
zdobywania
Unikanie (awersja)
Hamuje aktywność somatyczną
Wyzwala reakcję ucieczki (w najsilniejszej formie)
Chroni organizm przed działaniem szkodliwych
czynników lub bodźców
Odczuwanie negatywnych emocji
Leki uspokajające hamują mechanizm unikania
Ośrodki motywacyjne
Ośrodki to skupiska neuronów, których pobudzenie
wyzwala ściśle określone reakcje
Zlokalizowane w międzymózgowiu (głównie
podwzgórze)
Ośrodki motywacyjne:
-Pokarmowy
-Termoregulacji
-Agresji i ucieczki
-Rozrodczy
Ośrodek pokarmowy
A) głodu
W części bocznej podwzgórza (j. Brzuszno-boczne)
B) sytości
W przyśrodkowej części podwzgórza (j. Brzuszno-
przyśrodkowe)
Oba pozostają we wzajemnych stosunkach
zwrotnych i możliwe jest utrzymanie stałej masy
ciała
Pobudliwość jest zależna od krótkotrwałych i
długotrwałych mechanizmów kontroli łaknienia
Długotrwała kontrola łaknienia
Ośrodek pragnienia
Czynność ośrodka pragnienia jest sprzężona z
ośrodkiem termoregulacji, ośrodkiem głodu,
ośrodkiem sytości i neuronami
neurosekrecyjnymi
Ośrodek termoregulacji
W części przedniej podwzgórza (z ok. przedwzrokową),
W cz. przedniej- ośrodki chroniące przed przegrzaniem,
gł. neurony termowrażliwe
w cz. tylnej- mechanizm zapobiegający nadmiernemu
oziębieniu organizmu, mało wrażliwa na zmiany
temperatury
Ośrodki działają pod wpływem informacji z
termodetektorów zlokalizowanych poza OUN i tych w
podwzgórzu
Ośrodek agresji i ucieczki
Elementy tworzące ośrodki rozsiane są w całym
podwzgórzu i na pograniczu wzgórza i podwzgórza
Ośrodek rozrodczy
Bierze udział w utrzymaniu gatunku
Czynność zależna od płci
Wydziela substancje, które uwalniają hormony
gonadotropowe przedniego płata przysadki.
Substancje uwalniające hormony gonadotropowe są
wytwarzane głównie w guzie popielatym i okolicy
przedniej podwzgórza.
Ośrodki są wrażliwe na stężenie estrogenów i
testosteronu, regulują podstawowe elementy napędu
płciowego.
Bardziej złożone mechanizmy – np. poszukiwanie
partnera są związane z układem limbicznym.
Krąg limbiczno- śródmózgowiowy