TYPY I RODZAJE DIAGNOZY

DIAGNOZA

– pojęcie nadużywane, zbieranie

prostych informacji i ich porządkowanie.

DIAGNOZOWANIE

– pewien proces, działanie i jako

wynik tego procesu (czynności)

PROCES DIAGNOZOWANIA

– poszukuje

odpowiedzi na kilka pytań:

1. Jak jest?-

pytania typowo opisowe,

nawiązuje do funkcji diagnozy
deskryptywno-ewaluatywnej
(opisowo-oceniajacej)

2. Dlaczego tak jest?-

funkcja

wyjaśniająca (eksplanacyjna)

3.

Dlaczego będzie tak a nie inaczej?

–

przewidywanie następstw

4.

Co zrobić aby uzyskać pożądany

stan?

– funkcja korekcyjna.

Ziemski:

DIAGNOZA

– rozpoznawanie na

podstawie zebranych objawów i

znanych ogólnych prawidłowości

badanego złożonego stanu rzeczy

przez przyporządkowanie go do typu

lub gatunku, przez wyjaśnienie

genetyczne i celowościowe, okreslenie

jego fazy obecnej oraz

przewidywanego rozwoju.

PRZEDMIOT DIAGNOZY

– złożony stan

rzeczy (obserwacje, wyjaśnianie,
uzasadnianie, przewidywanie,
formułowanie hipotez)

ŹRÓDŁA POZNANIA
DIAGNOSTYCZNEGO

– łączenie,

obserwacja i rozumowanie oraz
myślenie intuicyjne.

DIAGNOZA całkowita

obejmuje kilka

etapów:

1.

Opis stanu rzeczy-

polega na

zestawieniu, omówieniu i

charakterystyce tych danych w

stosunku do których zachodzi

potrzeba podjęcia działań

reformatorskich, profilaktycznych lub

projektujących (diagnoza negatywna)

np. Test kompetencji po VI klasie.

2.

Ocena stanu rzeczy

– zestawienie

wszystkich rodzajów ocen, które stanowią
dla nas kryteria z punktu widzenia w których
okreslamy stan za prawidłowy lub nie.

3.

Konkluzja oceniająca

– dokonujemy jej

przez zastosowanie systemu przyjętych
ocen do opisanych stanów faktycznych i
stwierdzamy potrzebę lub brak potrzeby
podjęcia dalszego postępowania, aby
analizowany stan rzeczy zmienić.

4.

Wyjaśnianie analizowanych stanów

rzeczy

- szukamy przyczyn

istniejącego stanu rzeczy.

5.

Postulowanie hipotezy o charakterze

sprawczym

– etap ten polega na

wysunięciu projektu zmian pod kątem

zreformowania, zmodyfikowania lub

usunięcia analizowanego stanu rzeczy.

6.

Stawianie hipotez.

TYPY DIAGNOZY

1. Diagnoza kategorialna

(przyporządkowująca, typologiczna)

polega na przyporządkowaniu

danego wycinka analizowanej
rzeczywistosci do typu lub gatunku.
Jest to wstepny etap każdej
diagnozy.

2.

Diagnoza genetyczna

– polega na

ustaleniu źródeł określonego
zaburzenia, wykryciu jego przyczyn
pierwotnych i wtórnych.

3.

Diagnoza funkcjonalna

– polega na

określeniu znaczenia istniejącego
stanu rzeczy w powiązaniu z różnymi
sferami aktywności i grupami
społecznymi.

4.

Diagnoza fazowa

– polega na

ustaleniu etapu zmiany w badanej

rzeczywistości, uchwyceniu dynamiki

rozwoju analizowanego zjawiska i

ustaleniu jego fazy.

5.

Diagnoza prognostyczna

– polega na

określeniu przewidywanego kierunku

zmian badanej rzeczywistości,

określeniu przypuszczalnego rozwoju

badanego.

Diagnoza pełna

– obejmuje wszystkie

wymienione typy diagnozy

Diagnoza cząstkowa

– obejmuje tylko

niektóre typy diagnozy (2 lub 3)

DIAGNOZA PEDAGOGICZNA

A PSYCHOLOGICZNA

W diagnozie
pedagogicznej i psychologicznej jest

diagnoza pozytywna

(polega na

wyszukaniu właściwości psychicznych)

i

negatywna

(polega na rozpoznaniu

zaburzeń).

Diagnoza pozytywna i negatywna

powinny wspólnie występować.

DIAGNOZA PEDAGOGICZNA

OKOŃ

– diagnoza pedagogiczna dotyczy

trudności wychowawczych w pracy z
jednostką lub grupą.

DOROSZEWSKA

– diagnoza

pedagogiczna jest opisem aktualnego
stanu danej jednostki. Polega na
stwierdzeniu występujących objawów i
zakwalifikować ich do odpowiedniej
klasy zjawisk.

LIPKOWSKI

– diagnoza pedagogiczna

powinna posiadać wszystkie aspekty,
być jednostkowa, trzeba ją
koniecznie dołączyć do diagnozy
psychologicznej.

KUPISIEWICZ

- diagnoza pedagogiczna

polega na wykrywaniu luk w wiedzy i
umiejętnościach szkolnych.

RÓŻNICE MIĘDZY DIAGNOZĄ

PEDAGOGICZNĄ

A PSYCHOLOGICZNĄ

Psychologiczna

- dotyczy różnych aspektów

funkcjonowania osobowości, przyczynia się
do oceny struktur osobowości i w
konsekwencji do wyjasnienia
mechanizmów kierujących zachowaniem
człowieka.

Pedagogiczna

– skoncentrowana jest na

proces kształcenia i wychowania ale
powinna obejmować również cechy
osobowości .

GŁÓWNE ZADANIA DIAGNOZY

PSYCHOPEDAGOGICZNEJ

• Optymalizacja warunków rozwoju

wychowanka

• Doskonalenie oddziaływań

pedagogicznych

• Terapia powstałych zakłóceń w

procesach rozwoju i wychowania.

DIAGNOZA

PSYCHOPEDAGOGICZNA

II etapy:

1. Diagnoza globalna

– polega na

identyfikacji problemu tj.
zidentyfikowaniu wychowanków,
których rozwój pod jakimś względem
jest nieprawidłowy.

2. Diagnoza specjalistyczna

– polega na

rozpoznaniu właściwości problemu,
jego dynamiki i tła przyczynowego.

DIAGNOZA

PSYCHPEDAGOGICZNA

na potrzeby szkoły

• czynności intelektualne
• czynności percepcyjne i motoryczne
• czynności werbalne (poprawność

wymowy)

• funkcjonowanie społeczno-

emocjonalne

• struktura i funkcje osobowości

(autoagresja)

DIAGNOZA

PSYCHOPEDAGOGICZNA

dla celów wychowawczych

• Teleologiczny charakter badań (mamy

na widoku cel praktyczny a jest nim
pomoc wychowankowi)

• Kompleksowość i złożoność problemów

(pedagog czasami musi sam
konstruować narzędzia badawcze)

• Wielospecjalistyczny charakter badań

diagnostycznych

• Aspekt rozwojowy rozpoznawalnych

zjawisk – problemy zawsze należy
rozpatrywać w powiązaniu z wiekiem
i okresem rozwojowym.

• Syntetyczność i praktyczna

zastosowalność rozwiązania
problemów.