ZABURZENIA PO STRESIE

TRAUMATYCZNYM

(PTSD)

Wioleta Szczęsna

Marcin Zaremba

Szymon Mleczko

Gr. 3b

DEFINICJA



PTSP - Pourazowe zaburzenie stresowe

(Post Traumatic Stress Disorder)



Lękowe zaburzenia występujące po
zdarzeniach, które były psychicznie
wyczerpujące:



Śmierć bliskiej osoby



Zagrożenie życia



Poważne zranienie własne lub bliskiej
osoby

Symptomy



Ponowne odtwarzanie zdarzenia



Powracające sny



Powtarzające się natarczywe wspomnienia



Objawy związane z uporczywym unikaniem



Unikanie myśli i uczuć związanych z traumą



Unikanie miejsc oraz osób



Objawy psychofizjologiczne



Trudności ze snem i zasypianiem



Niezdolność do koncentracji i pracy

Model faz reakcji postresowej

REAKCJE

REAKCJA

NORMALNE PATOLOGICZNA

ZDARZENIE PRZECIAŻENIE

FAZA KRZYKU PANIKA LUB
WYCZERPANIE

FAZA ZAPRZECZENIA
SKRAJNE UNIKANIE

FAZA INTRUZJI
REAKCJE

FAZA PRZEPRACOWANIA PSYCHOSOMATYCZNE

ZAKOŃCZENIE ZNIEKSZTAŁCENIE
CHARAKTERU

FAZA KRZYKU



Emocjonalny wybuch jest bezpośrednią reakcją na

traumatyczne wydarzenie. Może być spowodowany

przez:



Strach



Smutek



Gniew

FAZA ZAPRZECZENIA



Jej podłożem wydaje się być amnezja, częściowa

lub pełna



Innym mechanizmem jest powstawanie bariery

psychologicznej o charakterze niedowierzania

FAZA INTRUZJI



Jest powiązana z:



Powtarzającymi się myślami, emocjami,
zachowaniami



Nadmierną czujnością



Reakcjami paniki

FAZA PRZEPRACOWANIA



Nadmierna koncentracja lub totalne pominięcie
czegoś



Następujące powroty do poprzednich faz



Po tej fazie następuje wstępne zakończenie traumy
oraz powrót do równowagi wewnętrznej

Biologiczne konsekwencje stresu
traumatycznego



Zaburzenia psychofizjologiczne



Efekty neurohormonalne



Zmiany dotyczące funkcjonowania
pamięci



Skutki neuroanatomiczne

Zaburzenia psychofizjologiczne



Skrajnie silne reakcje odruchowe na bodziec
kojarzący się w jakikolwiek sposób z przebytą
traumą



Wykształcenie nadwrażliwości na silne ale
neutralne bodźce, w konsekwencji utrata
zdolności do selekcji bodźców



Nagłe reakcje trudne do pohamowania na
bodźce dźwiękowe, wizualne, dotykowe



Brak reakcji lub reakcja nieodpowiednia na
bodźce bólowe i nieprzyjemne

Efekty neurohormonalne



Dochodzi do zmiany na poziomie wydzielania
neurotransmiterów noradrenergicznych i
serotoninergicznych oraz opiatów endogennych



Wzrost wydzielania amin katocholowych



Hamowanie wydzielania MAO



Dysregulacja receptorów adrenergicznych



Spadek wydzielania serotoniny i obniżenie jej
aktywności



Spadek poziomu glukokortykoidów



Osłabienie działania glukokortykoidów na stres

Skutki neuroanatomiczne



Zmniejszenie efektywności pracy
hipokampu



Lateralizacja aktywności prawej
półkuli podczas traumatycznych
wspomnień



Pobudzenie prawej strony ciała
migdałowatego podczas wspomnień

Zmiany dotyczące
funkcjonowania pamięci



Wzrost wydzielania:



Norepinefryny i wazopresyny,
biorących udział w utrwalaniu
wspomnień



Oksytocyny oraz endogennych
opioidów, odpowiedzialnych w
tym momencie za amnezje

Zaburzenia psychiczne



Nadużywanie substancji
psychostymulujących



Depresja



Zaburzenia osobowości



Inne zaburzenia zachowania

Ryzyko wystąpienia PTSD w zależności
od rodzaju traumy



Największe ryzyko związane jest
z przemocą interpersonalną



Konsekwencje wielokrotnej
traumy jak i przeżyć
potraumatycznych mogą się
kumulować

Czynniki wpływające na obraz i
nasilenie reakcji po stresie
traumatycznym



Wsparcie społeczne



Osobowość



Inne zdarzenia życiowe



Cechy biologiczne

Dane statystyczne



Ok. 70% dorosłych w USA doznało traumatycznego przeżycia,
z tego 20% cierpi na PTSD



Łącznie ok. 8% dorosłych chorowało na PTSD



Kobiety wykazują tendencje do częstszego zapadania na PTSD



17% mężczyzn oraz 13 % kobiet doznało traumatycznego
przeżycia minimum trzy razy podczas życia



U kobiet PTSD jest najczęściej skutkiem



Napastowania/molestowania



Gwałtu



U mężczyzn:



Przemocy fizycznej



Wypadku

Uwarunkowanie wspólnego występowania
PTSD i nadużywania alkoholu

U osób które doznały ekspozycji na
traumatyczne zdarzenia istnieje zwiększone
ryzyko problemu związanego z alkoholem.
Wykazano, że o 30% wzrosła konsumpcja
alkoholu u mieszkańców rejonów
popowodziowych.

Specyficzne działanie alkoholu etylowego na
organizm człowieka dało podstawę do często
źle interpretowanej autofarkamakoterapii. Pod
wpływem alkoholu zahamowanych zostaje
bowiem część z objawów PTSP:

Znoszenie koszmarów sennych

Zmniejszanie aktywności autologicznego
układu nerwowego

Tworzenie nietraumatycznych fantazji

Przykład reakcji
potraumatycznej;
„PSYCHOLOGIA OCALAŁEGO”



„Wdrukowanie” śmierci



Poczucie winy



Odrętwienie psychiczne



Zamknięcie się w sobie



Zapotrzebowanie opieki i jej
odrzucenie



Przeformułowanie, usilne nadawanie
sensu

„Wdrukowanie” śmierci

Polega na sztucznym

„wdrukowaniu” w pamięć

obrazu doświadczanej śmierci

innej osoby

Poczucie winy



Bolesne samopotępienie
wypływające z faktu, że się
ocalało, podczas gdy inni zginęli.



Poczucie winy może być na tyle
bolesne, że często jest ukrywane
pod postacią innych uczuć lub
wzrostu zachowań (złość, apatia)

Psychiczne odrętwienie



Stanowi centralny element
syndromu ocalałego.



Jest obroną organizmu przed
wstrząsem wywołanym silnym
przeżyciem, poczuciem winy,
lękiem

Zamknięcie się w sobie



Zamknięciu w sobie mogą

towarzyszyć objawy

psychosomatyczne



Zmęczenie



Utrata apetytu



Zaburzenie funkcji przewodu

pokarmowego



Bóle i zaburzenia różnych narządów



Ocalały przeżywa jednocześnie
uczucie słabości i potrzeby opieki
połączone z niechęcią z powodu
oferowanej opieki, jako
przypomnienie o swojej słabości

Terapia potraumatyczna i
jej główne założenia:



Zasadniczy cel to doprowadzenie

pacjenta do poziomu funkcjonowania

z okresu przed wystąpieniem traumy



Terapia powinna być podjęta wcześnie



Powinna być krótkotrwała i

skoncentrowana na reakcjach

pacjenta w sytuacji traumatycznej



Nie powinna być powtarzana częściej

niż jeden raz w tygodniu

Normalizacja



Pacjent przeżywa reakcje, które w małym

stopniu rozumie. Należy uświadomić

pacjentowi że z uwagi na okoliczności dane

reakcje są normalne.



Cel strategii:



Zapobieganie dalszej traumatyzacji

pacjenta przez jego symptomy



Stworzenie pacjentowi atmosfery, w której

miałby okazje wykorzystać swoje zasoby,

które inaczej mogły by zostać nie

spożytkowane

Zmniejszenie unikania



Centralna strategia terapeutyczna



Unikanie może występować na kilku

poziomach:



Unikanie uczuć, tzw. Odrętwienie



Unikanie wiedzy o zdarzeniu,

amnezja



Unikanie rozmów o wydarzeniu



fobie

Tendencja do unikania musi być
zmniejszona



Pacjent nie może przetworzyć
traumatycznego doświadczenia jeżeli
unika wszystkiego co jest z tym
związane. Zdarzenie w takim
momencie pozostaje „toksyczne”



Unikanie staje się problemem, który
pogarsza sytuację