Fizykoterapia w
Fizykoterapia w
traumatologii i po
traumatologii i po
urazach
urazach
sportowych
sportowych
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu są szeroko
Urazy narządu ruchu są szeroko
pojętymi schorzeniami, do których
pojętymi schorzeniami, do których
zaliczamy między innymi:
zaliczamy między innymi:
złamania,
złamania,
zwichnięcia,
zwichnięcia,
skręcenia
skręcenia
stłuczenia
stłuczenia
Zespoły przeciążeniowe
Zespoły przeciążeniowe
Są spowodowane długotrwałą dysproporcją
Są spowodowane długotrwałą dysproporcją
pomiędzy obciążeniem a zdolnością jego
pomiędzy obciążeniem a zdolnością jego
wytrzymania przez tkanki.
wytrzymania przez tkanki.
Jednostronne, długo działające, zbyt duże
Jednostronne, długo działające, zbyt duże
obciążenia prowadzą do małych uszkodzeń,
obciążenia prowadzą do małych uszkodzeń,
których nagromadzenie jest przyczyną
których nagromadzenie jest przyczyną
powstawania zespołu przeciążeniowego
powstawania zespołu przeciążeniowego
Dotyczy on najczęściej ścięgien, pochewek
Dotyczy on najczęściej ścięgien, pochewek
ścięgien i stawów, czyli struktur, które nie
ścięgien i stawów, czyli struktur, które nie
adaptują się do obciążenia zbyt szybko, jak
adaptują się do obciążenia zbyt szybko, jak
to jest w przypadku tkanki mięśniowej.
to jest w przypadku tkanki mięśniowej.
Odpowiedzią tkanki na nadmierne
Odpowiedzią tkanki na nadmierne
przeciążenie jest zwykle uszkodzenie
przeciążenie jest zwykle uszkodzenie
mechaniczne bądź stan zapalny,
mechaniczne bądź stan zapalny,
który prowadzi do destrukcji innych
który prowadzi do destrukcji innych
okolicznych tkanek powodując m.in.:
okolicznych tkanek powodując m.in.:
zapalenie ścięgna,
zapalenie ścięgna,
pochewki ścięgna,
pochewki ścięgna,
bolesność mięśni,
bolesność mięśni,
zapalenie kaletki i chrząstki
zapalenie kaletki i chrząstki
stawowej
stawowej
neuropatie.
neuropatie.
Złamania
Złamania
Złamaniem kości nazywamy
Złamaniem kości nazywamy
przerwanie jej ciągłości,
przerwanie jej ciągłości,
objawiające się bólem, obrzękiem,
objawiające się bólem, obrzękiem,
oraz w przypadku złamań z
oraz w przypadku złamań z
przemieszczeniem, patologiczną
przemieszczeniem, patologiczną
ruchomością odłamów. Szczególnie
ruchomością odłamów. Szczególnie
niebezpieczne są złamania otwarte,
niebezpieczne są złamania otwarte,
w których dochodzi do zranienia
w których dochodzi do zranienia
skóry z przerwaniem jej ciągłości.
skóry z przerwaniem jej ciągłości.
Leczenie złamań w
Leczenie złamań w
zależności od ich typu i
zależności od ich typu i
lokalizacji może być
lokalizacji może być
zachowawcze
zachowawcze
lub operacyjne.
lub operacyjne.
Leczenie zachowawcze
Leczenie zachowawcze
Działanie fizykalne jest uzależnione
Działanie fizykalne jest uzależnione
od okresu złamania:
od okresu złamania:
Okres unieruchomienia
Okres unieruchomienia
Okres po zdjęciu unieruchomienia
Okres po zdjęciu unieruchomienia
Okres unieruchomienia
Okres unieruchomienia
Magnetoterapia
Magnetoterapia
Charakterystyczną cechą pola
Charakterystyczną cechą pola
magnetycznego jest PRZENIKANIE, bez
magnetycznego jest PRZENIKANIE, bez
zmiany natężenia i kierunku, zarówno
zmiany natężenia i kierunku, zarówno
przez wszystkie struktury organizmu
przez wszystkie struktury organizmu
(inne postacie energii ulegają
(inne postacie energii ulegają
pochłonięciu przez tkanki na określonej
pochłonięciu przez tkanki na określonej
głębokości) jak i przez ubranie i wszystkie
głębokości) jak i przez ubranie i wszystkie
materiały stosowane w medycynie (np.
materiały stosowane w medycynie (np.
watę, gazę, opatrunki gipsowe itp.) !!!
watę, gazę, opatrunki gipsowe itp.) !!!
SKUTKI DZIAŁANIA
SKUTKI DZIAŁANIA
MAGNETOTERAPII
MAGNETOTERAPII
Regeneracyjne
Regeneracyjne
Przeciwbólowe
Przeciwbólowe
Przeciwzapalne
Przeciwzapalne
Przeciwobrzękowe
Przeciwobrzękowe
Wpływa na zwiększenie procesów utylizacji tlenu
Wpływa na zwiększenie procesów utylizacji tlenu
i oddychania tkankowego
i oddychania tkankowego
Zwiększa przepływ krwi w naczyniach tętniczych
Zwiększa przepływ krwi w naczyniach tętniczych
i w kapilarach
i w kapilarach
Przyspiesza procesy gojenia się ran i złamań
Przyspiesza procesy gojenia się ran i złamań
Parametry zabiegu
Parametry zabiegu
CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW
CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW
-
w stanach ostrych (1 – 5)Hz
w stanach ostrych (1 – 5)Hz
-
w stanach podostrych (5 – 20)Hz
w stanach podostrych (5 – 20)Hz
-
w stanach przewlekłych (20 – 50)Hz
w stanach przewlekłych (20 – 50)Hz
INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO
INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO
-
w stanach ostrych (z dużą bolesnością) B
w stanach ostrych (z dużą bolesnością) B
3mT
3mT
-
w stanach podostrych B
w stanach podostrych B
5mT
5mT
-
w leczeniu schorzeń przewlekłych B
w leczeniu schorzeń przewlekłych B
5mT.
5mT.
KSZTAŁT POLA
KSZTAŁT POLA
-
impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach i
impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach i
urazach narządu ruchu
urazach narządu ruchu
-
impulsy sunusoidalne w schorzeniach narządów
impulsy sunusoidalne w schorzeniach narządów
miąższowych i skóry
miąższowych i skóry
Laseroterapia
Laseroterapia
W gojeniu się złamań kości pod
W gojeniu się złamań kości pod
wpływem biostymulacji laserowej
wpływem biostymulacji laserowej
podkreśla się następujące efekty:
podkreśla się następujące efekty:
przyspieszenie migracji makrofagów
przyspieszenie migracji makrofagów
wzrost produkcji cytokin i
wzrost produkcji cytokin i
prostaglandyn
prostaglandyn
wzrost poziomu TGF-ß i pobudzenie
wzrost poziomu TGF-ß i pobudzenie
przemian tkanki kostnej początkowo
przemian tkanki kostnej początkowo
przez jej resorpcję
przez jej resorpcję
poprawę mikrokrążenia
poprawę mikrokrążenia
Ponadto laseroterapia
Ponadto laseroterapia
działa:
działa:
przeciwbólowo
przeciwbólowo
przeciwobrzękowo
przeciwobrzękowo
przeciwzapalnie
przeciwzapalnie
Pamiętaj!!!
Pamiętaj!!!
Chcąc wykonać zabieg należy wyciąć
Chcąc wykonać zabieg należy wyciąć
okienko w opatrunku gipsowym.
okienko w opatrunku gipsowym.
Chcąc zadziałać na miejsce złamania
Chcąc zadziałać na miejsce złamania
dobieramy długości fali penetrujące
dobieramy długości fali penetrujące
głębiej (np. 810, 820, 830, 780nm)
głębiej (np. 810, 820, 830, 780nm)
oraz większe moce - najlepiej 400,
oraz większe moce - najlepiej 400,
500 mW.
500 mW.
Obecnie coraz większą popularność, między
Obecnie coraz większą popularność, między
innymi w leczeniu złamań zdobywają lasery o
innymi w leczeniu złamań zdobywają lasery o
mocy większej niż 500mW (np. 1500mW).
mocy większej niż 500mW (np. 1500mW).
Niektórzy badacze twierdzą, że tylko za
Niektórzy badacze twierdzą, że tylko za
pomocą tak wysokiej mocy można dotrzeć do
pomocą tak wysokiej mocy można dotrzeć do
miejsca złamania i wpłynąć na stymulację
miejsca złamania i wpłynąć na stymulację
procesów naprawczych
procesów naprawczych
(
(
Tadashi 2003).
Tadashi 2003).
Nie do końca udowodnione są efekty
Nie do końca udowodnione są efekty
laseroterapii niskoenergetycznej w procesie
laseroterapii niskoenergetycznej w procesie
gojenia złamań kości, ze względu na jej
gojenia złamań kości, ze względu na jej
niewielką penetrację.
niewielką penetrację.
Duża moc impulsowa oprócz efektów
Duża moc impulsowa oprócz efektów
fotochemicznych powoduje powstanie na
fotochemicznych powoduje powstanie na
powierzchni
docelowej
tkanki
fali
powierzchni
docelowej
tkanki
fali
akustycznej, która dodatkowo stymuluje
akustycznej, która dodatkowo stymuluje
formowanie kostniny.
formowanie kostniny.
Okres po zdjęciu
Okres po zdjęciu
unieruchomienia
unieruchomienia
można kontynuować zabiegi laseroterapii i
można kontynuować zabiegi laseroterapii i
magnetoterapii,
magnetoterapii,
krioterapia,
krioterapia,
elektroterapia (galwanizacja, diadynamik,
elektroterapia (galwanizacja, diadynamik,
prądy Trauberta, prądy interferencyjne)
prądy Trauberta, prądy interferencyjne)
mięśnie osłabione po zdjęciu
mięśnie osłabione po zdjęciu
unieruchomienia można stymulować
unieruchomienia można stymulować
prądami Kotza,
prądami Kotza,
kąpiele wirowe,
kąpiele wirowe,
W przypadku niepełnego zrostu kostnego
W przypadku niepełnego zrostu kostnego
można zastosować jonoforezę wapniową
można zastosować jonoforezę wapniową
jeżeli jest pełen zrost kostny można
jeżeli jest pełen zrost kostny można
zastosować zabiegi cieplne, które
zastosować zabiegi cieplne, które
przygotowują pacjenta do kinezyterapii.
przygotowują pacjenta do kinezyterapii.
Powikłania po złamaniach
Powikłania po złamaniach
Zespół Sudecka
Zespół Sudecka
Zespół algodystroficzny (inne nazwy to:
Zespół algodystroficzny (inne nazwy to:
zespół odruchowej dystrofii współczulnej,
zespół odruchowej dystrofii współczulnej,
zespół Sudecka, zespół ramię-ręka,
zespół Sudecka, zespół ramię-ręka,
kauzalgia)
kauzalgia)
Rzadki zespół chorobowy, charakteryzujący
Rzadki zespół chorobowy, charakteryzujący
się bólem i obrzękiem kończyny połączony z
się bólem i obrzękiem kończyny połączony z
zaburzeniami krążenia w obrębie tejże
zaburzeniami krążenia w obrębie tejże
kończyny, zmianami troficznymi skóry i
kończyny, zmianami troficznymi skóry i
osteoporozą w obrębie zajętej kończyny.
osteoporozą w obrębie zajętej kończyny.
Obecnie obowiązująca nazwa to CRPS
Obecnie obowiązująca nazwa to CRPS
(complex regional pain syndrom).
(complex regional pain syndrom).
Choroba przebiega trójfazowo:
Choroba przebiega trójfazowo:
faza I – parzący ból i obrzęk dystalnej części
faza I – parzący ból i obrzęk dystalnej części
kończyny, którym towarzyszy ocieplenie,
kończyny, którym towarzyszy ocieplenie,
nadmierna tkliwość skóry, wzmożone pocenie i
nadmierna tkliwość skóry, wzmożone pocenie i
często nadmierny porost włosów, ograniczone i
często nadmierny porost włosów, ograniczone i
bolesne ruchy w stawach
bolesne ruchy w stawach
faza II – pojawia się w przeciągu 3–6 miesięcy i
faza II – pojawia się w przeciągu 3–6 miesięcy i
przejawia się zanikami skóry - skóra staje się
przejawia się zanikami skóry - skóra staje się
cienka, chłodna i ma błyszczący wygląd
cienka, chłodna i ma błyszczący wygląd
faza III – pojawia się po kolejnych 3–6 miesiącach,
faza III – pojawia się po kolejnych 3–6 miesiącach,
przejawia się dalszymi zmianami zanikowymi
przejawia się dalszymi zmianami zanikowymi
skóry, która się staje sucha i towarzyszą jej
skóry, która się staje sucha i towarzyszą jej
przykurcze w obrębie stawów, co powoduje
przykurcze w obrębie stawów, co powoduje
szponowanty wygląd kończyny, w badaniu rtg
szponowanty wygląd kończyny, w badaniu rtg
kości stwierdza się obecność plamistego zaniku.
kości stwierdza się obecność plamistego zaniku.
Zespół CRPS prawej kończyny
Zespół CRPS prawej kończyny
górnej
górnej
W okresie ostrym należy unikać
W okresie ostrym należy unikać
zabiegów z zakresu termoterapii.
zabiegów z zakresu termoterapii.
Można zastosować zabiegi
Można zastosować zabiegi
atermiczne (magnetoterapia,
atermiczne (magnetoterapia,
laseroterapia). W tym okresie
laseroterapia). W tym okresie
podstawą jest farmakoterapia.
podstawą jest farmakoterapia.
Po ustąpieniu okresu ostrego
Po ustąpieniu okresu ostrego
ostrożnie wprowadzamy zabiegi
ostrożnie wprowadzamy zabiegi
fizykalne z zakresu termoterapii,
fizykalne z zakresu termoterapii,
elektroterapii, światłolecznictwa.
elektroterapii, światłolecznictwa.
Zespół Volkmana
( przykurcz ischemiczny Volkmanna, contractura
ischemica)
Jest spowodowany postępującym
zwyrodnieniem mięśni i nerwów w
następstwie niedokrwienia kończyny.
Przykurcze mięśni i porażenia nerwów są
objawami wtórnymi.
Występuje jako powikłanie po:
złamaniu nadkłykciowym k.ramiennej
zwłaszcza w typie wyprostowanym
złamaniach obu kości przedramienia
w zwichnięciu stawu łokciowego
w złamaniu nadkłykciowym wyprostnym
dochodzi do ucisku tętnicy ramiennej miedzy
fałdem rozcięgna m. dwugłowego ramienia a
bliższym odłamem k. ramiennej.
Głównymi objawami są:
Głównymi objawami są:
ból,
ból,
zasinienie kończyny,
zasinienie kończyny,
brak tętna na tętnicach,
brak tętna na tętnicach,
usztywnienie palców,
usztywnienie palców,
szponowate ustawienie ręki
szponowate ustawienie ręki
Zabiegi fizykalne stosowane w
Zabiegi fizykalne stosowane w
przykurczu niedokrwiennym
przykurczu niedokrwiennym
Volkmanna mają na celu:
Volkmanna mają na celu:
poprawienie krążenia obwodowego,
poprawienie krążenia obwodowego,
rozluźnienie tkanek miękkich,
rozluźnienie tkanek miękkich,
zmniejszenie bólu kauzalgicznego.
zmniejszenie bólu kauzalgicznego.
Stosujemy:
Stosujemy:
masaż wirowy,
masaż wirowy,
jonoforezę z hialuronidazy, nowokainy lub
jonoforezę z hialuronidazy, nowokainy lub
jodową,
jodową,
prądy diadynamiczne,
prądy diadynamiczne,
ultradźwięki,
ultradźwięki,
elektrostymulację
elektrostymulację
Skręcenie i zwichnięcie stawu
Skręcenie i zwichnięcie stawu
Skręcenie stawu
Skręcenie stawu
Skręcenie jest to zamknięte uszkodzenie stawu
Skręcenie jest to zamknięte uszkodzenie stawu
spowodowane zbyt obszernym w nim ruchem.
spowodowane zbyt obszernym w nim ruchem.
Powierzchnie stawowe zostają czasowo przemieszczone
Powierzchnie stawowe zostają czasowo przemieszczone
względem siebie, po czym powracają do prawidłowego
względem siebie, po czym powracają do prawidłowego
ustawienia.
ustawienia.
Przy silnym skręceniu może dojść do uszkodzenia więzadeł
Przy silnym skręceniu może dojść do uszkodzenia więzadeł
i torebki stawowej. Objawami są ból, ograniczenie ruchów i
i torebki stawowej. Objawami są ból, ograniczenie ruchów i
obrzęk.
obrzęk.
Zwichnięcie
Zwichnięcie
Urazowe zwichnięcie stawu można zdefiniować jako
Urazowe zwichnięcie stawu można zdefiniować jako
całkowite przemieszczenie względem siebie powierzchni
całkowite przemieszczenie względem siebie powierzchni
stawowych kości tworzących staw.
stawowych kości tworzących staw.
Jest to uraz bardzo poważny, któremu zawsze towarzyszy
Jest to uraz bardzo poważny, któremu zawsze towarzyszy
rozerwanie torebki stawowej i więzadeł.
rozerwanie torebki stawowej i więzadeł.
W odróżnieniu od skręcenia, przy zwichnięciu niemożliwe
W odróżnieniu od skręcenia, przy zwichnięciu niemożliwe
są wszelkie ruchy w stawie.
są wszelkie ruchy w stawie.
Nieprawidłowe położenie jest utrwalone, często występuje
Nieprawidłowe położenie jest utrwalone, często występuje
sprężynujący opór.
sprężynujący opór.
Miejscowa reakcja tkanek po silnym
Miejscowa reakcja tkanek po silnym
skręceniu i zwichnięciu stawu jest
skręceniu i zwichnięciu stawu jest
odpowiedzią między innymi na rozciągnięcie i
odpowiedzią między innymi na rozciągnięcie i
rozdzielenie uszkodzonego więzadła.
rozdzielenie uszkodzonego więzadła.
Torebka stawowa jest strukturą bardzo
Torebka stawowa jest strukturą bardzo
dobrze unerwioną, dlatego też pojawiają się
dobrze unerwioną, dlatego też pojawiają się
dolegliwości bólowe.
dolegliwości bólowe.
Nawet niewielkie przerwanie ciągłości
Nawet niewielkie przerwanie ciągłości
tkanek, powoduje wynaczynienie krwi i
tkanek, powoduje wynaczynienie krwi i
powstanie reakcji zapalnej.
powstanie reakcji zapalnej.
Ból po skręceniu stawu jest spowodowany
Ból po skręceniu stawu jest spowodowany
także uszkodzeniem włókien nerwowych oraz
także uszkodzeniem włókien nerwowych oraz
uciskiem na wolne zakończenia nerwowe, a
uciskiem na wolne zakończenia nerwowe, a
zwiększona objętość płynu tkankowego
zwiększona objętość płynu tkankowego
powoduje wzrost ucisku i zwiększenie
powoduje wzrost ucisku i zwiększenie
dolegliwości [Beckerman 1992]
dolegliwości [Beckerman 1992]
Postępowanie fizykalne w
Postępowanie fizykalne w
skręceniach i zwichnięciach
skręceniach i zwichnięciach
stawów
stawów
W skręceniach I i II stopnia poddającym się leczeniu
W skręceniach I i II stopnia poddającym się leczeniu
zachowawczemu, w pierwszym etapie leczenia stosujemy
zachowawczemu, w pierwszym etapie leczenia stosujemy
metodę
metodę
RICE
RICE
:
:
R
R
-est (odpoczynek)
-est (odpoczynek)
I
I
-ce (chłodzenie)
-ce (chłodzenie)
C
C
-ompression (opatrunek uciskowo-modelujący)
-ompression (opatrunek uciskowo-modelujący)
E
E
-levation (ułożenie przeciobrzękowe)
-levation (ułożenie przeciobrzękowe)
Pamiętaj!!!
Pamiętaj!!!
W świeżych stanach po urazach wyeliminuj wszystkie zabiegi
W świeżych stanach po urazach wyeliminuj wszystkie zabiegi
cieplne, które mogą zaostrzyć stan zapalny, zwiększyć
cieplne, które mogą zaostrzyć stan zapalny, zwiększyć
obrzęk, krwiak i ból.
obrzęk, krwiak i ból.
W zwichnięciach i skręceniach stawów problemem
W zwichnięciach i skręceniach stawów problemem
terapeutycznym jest:
terapeutycznym jest:
Ból
Ból
Obrzęk
Obrzęk
Wylew
Wylew
Uszkodzenie powierzchni stawowych
Uszkodzenie powierzchni stawowych
Laseroterapia
Laseroterapia
Chcąc zadziałać na struktury stawowe:
Chcąc zadziałać na struktury stawowe:
wybieramy dłuższe długości fali, które
wybieramy dłuższe długości fali, które
penetrują głębiej (810, 820., 830nm, 904nm)
penetrują głębiej (810, 820., 830nm, 904nm)
działamy punktowo, aplikując wiązkę
działamy punktowo, aplikując wiązkę
promieniowania w szczeliny stawowe
promieniowania w szczeliny stawowe
Działając na obrzęk i krwiak:
Działając na obrzęk i krwiak:
wybieramy krótsze długości fali, które
wybieramy krótsze długości fali, które
penetrują płycej (670, 680.,632,8nm)
penetrują płycej (670, 680.,632,8nm)
działamy punktowo, aplikując wiązkę
działamy punktowo, aplikując wiązkę
promieniowania na okolicę obrzęku
promieniowania na okolicę obrzęku
Magnetoterapia
Magnetoterapia
CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW
CZĘSTOTLIWOŚĆ IMPULSÓW
-
w stanach ostrych (1 – 5)Hz
w stanach ostrych (1 – 5)Hz
-
w stanach podostrych (5 – 20)Hz
w stanach podostrych (5 – 20)Hz
-
w stanach przewlekłych (20 – 50)Hz
w stanach przewlekłych (20 – 50)Hz
INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO
INDUKCJA POLA MAGNETYCZNEGO
-
w stanach ostrych (z dużą bolesnością) B
w stanach ostrych (z dużą bolesnością) B
3mT
3mT
-
w stanach podostrych B
w stanach podostrych B
5mT
5mT
-
w leczeniu schorzeń przewlekłych B
w leczeniu schorzeń przewlekłych B
5mT.
5mT.
KSZTAŁT POLA
KSZTAŁT POLA
-
impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach
impulsy prostokątne są zalecane w schorzeniach
i urazach narządu ruchu
i urazach narządu ruchu
-
impulsy sunusoidalne w schorzeniach narządów
impulsy sunusoidalne w schorzeniach narządów
miąższowych i skóry
miąższowych i skóry
W okresie podostrym
W okresie podostrym
sonoterapia (fonoforeza)
sonoterapia (fonoforeza)
jonoforeza
jonoforeza
prądy diadynamiczne
prądy diadynamiczne
prądy interferencyjne
prądy interferencyjne
impulsowe pole elektromagnetyczne
impulsowe pole elektromagnetyczne
wielkiej częstotliwości (Terapuls)
wielkiej częstotliwości (Terapuls)
Stłuczenia
Stłuczenia
Stłuczenie jest uszkodzeniem
Stłuczenie jest uszkodzeniem
mechanicznym tkanki podskórnej lub
mechanicznym tkanki podskórnej lub
mięśnia połączonym z wylewem krwi
mięśnia połączonym z wylewem krwi
do tkanki. Powstaje zazwyczaj jako
do tkanki. Powstaje zazwyczaj jako
następstwo uderzenia, które
następstwo uderzenia, które
rozrywając małe naczyńka
rozrywając małe naczyńka
krwionośne, powoduje krwawienie w
krwionośne, powoduje krwawienie w
otaczającej tkance.
otaczającej tkance.
Postępowanie fizykalne
Postępowanie fizykalne
Faza ostra
Faza ostra
Krioterapia
Krioterapia
Laseroterapia
Laseroterapia
Magnetoterapia
Magnetoterapia
Faza podostra
Faza podostra
Sonoterapia (fonoforeza)
Sonoterapia (fonoforeza)
Impulsowe pole elektromagnetyczne
Impulsowe pole elektromagnetyczne
wielkiej częstotliwości
wielkiej częstotliwości
Fizjoterapia po uszkodzeniu
więzadła krzyżowego
przedniego ACL
ACL – wewnątrzstawowe więzadło stawu
kolanowego, przyczepia się do wewnętrznej
powierzchni kłykcia bocznego kości udowej. Biegnie
skośnie w dół i przyśrodkowo.
Końcowy przyczep znajduje się w polu
międzykłykciowym przednim kości piszczelowej.
Jest jednym z czterech głównych stabilizatorów
stawu kolanowego.
Pełni funkcje stabilizacji stawu szczególnie w
położeniach zgięciowych,
łączy kość udową z piszczelowa,
zabezpiecza kość piszczelową przed znacznym
przesunięciem kości w przód pozwalając przy tym na
wykonywanie czynności fizycznych, w których
występują siły obrotowe i ściskające
Widok więzadeł krzyżowych
Widok więzadeł krzyżowych (kolano w
zgięciu)
Więzadło ACL
Więzadło ACL
Przyczyny urazu i ryzyko :
Mechaniczna
Anatomiczna
Hormonalna
Płeć : kobiety
Dysbalans mięśniowy pomiędzy :
m.czworogłowym a m.dwugłowym uda
(osłabiony mięsień dwugłowy uda)
Słabe mięśnie : m.czworogłowy,
m.dwugłowy uda
Większość przypadków uszkodzenia
więzadła krzyżowego przedniego
powstaje z przyczyny mechanicznej –
kontaktowej podczas:
biegu
szybkiej zmiany pozycji w koszykówce
sportów zimowych (siły ścinające)
podczas zmniejszenia prędkości
lądowania po skoku - zgięcie stawów
kolanowych (siły kompresujace)
podczas grania na powierzchniach
Najbardziej powszechnym mechanizmem
uszkodzenia jest kombinacja takich ruchów
jak :
nagłe zatrzymanie i skręt lub obrót na nodze.
Objawy i zmiany :
w trakcie uszkodzenia występuje
charakterystyczny trzask (świeży uraz)
samoistne ugięcie , uciekanie kolana
(stary uraz)
rzadko występuje ból, lub po kilku
godzinach
obrzęk , wylew krwi do stawu
utrudnione poruszanie
Prawidłowe i zerwane więzadło
Prawidłowe i zerwane więzadło
krzyżowe przednie widziane podczas
krzyżowe przednie widziane podczas
artroskopii
artroskopii
Leczenie :
Rekonstrukcje więzadła wykonuje się
metodą artorskopową , materiałem na
przeszczep jest:
1. Ścięgno mięśnia półścięgnistego
2. Dwa ścięgna: mięśnia półścięgnistego i
smukłego, jeśli wymiary jednego ścięgna
są niewystarczające do utworzenia
poczwórnie złożonego przeszczepu.
3.
Centralne więzadła rzepki z bloczkami
kostnymi lub pasmo centralne ścięgna
mięśnia prostego uda z bloczkiem
kostnym rzepki.
Postępowanie fizykalne
Postępowanie fizykalne
Przed operacją :
zmniejszenie bólu,
stanu zapalnego, obrzęku i wysięku
w stawie
Laseroterapia
Magnetoterapia
Krioterapia
Unikamy zabiegów cieplnych !!!
Po operacji:
- działanie przeciwbólowe
- poprawa ukrwienia
-
odzyskanie siły i prawidłowego
bilansu mięśniowego
Bezpośrednio po operacji postępujemy
zgodnie z metodą RICE
R – Rest
I – Ice
C – Compression
E - Elevation
W fazie podostrej:
W fazie podostrej:
Laseroterapia
Laseroterapia
Magnetoterapia
Magnetoterapia
Impulsowe pole elektromagnetyczne
Impulsowe pole elektromagnetyczne
wielkiej częstotliwości – dawki
wielkiej częstotliwości – dawki
atermiczne
atermiczne
Sonoterapia (fonoforeza) – dawki
Sonoterapia (fonoforeza) – dawki
atermiczne
atermiczne
Prądy interferencyjne i Kotza w celu
Prądy interferencyjne i Kotza w celu
zapobiegania zanikom mięśniowym
zapobiegania zanikom mięśniowym
ENTEZOPATIE
ENTEZOPATIE
Zmiany chorobowe rozwijające się w
Zmiany chorobowe rozwijające się w
miejscu przyczepu ścięgien i wiązadeł
miejscu przyczepu ścięgien i wiązadeł
określa się mianem entezopatii.
określa się mianem entezopatii.
Choroba objawia się bólem okolicy
Choroba objawia się bólem okolicy
przyczepu, który nasila się nocą po
przyczepu, który nasila się nocą po
przeciążeniu.
przeciążeniu.
Ból może utrzymywać się ze zmiennym
Ból może utrzymywać się ze zmiennym
nasileniem nawet przez kilka miesięcy.
nasileniem nawet przez kilka miesięcy.
Ponadto obserwuje się osłabienie siły
Ponadto obserwuje się osłabienie siły
mięśnia z chorym przyczepem.
mięśnia z chorym przyczepem.
Przykładem entezopatii może być łokieć
Przykładem entezopatii może być łokieć
tenisisty, łokieć golfisty i ostroga piętowa
tenisisty, łokieć golfisty i ostroga piętowa
Łokieć golfisty - (zapalenie nadkłykcia
przyśrodkowego kości ramiennej)
Postępowanie fizykalne
Postępowanie fizykalne
Sonoterapia (fonoforeza z żelem
Sonoterapia (fonoforeza z żelem
przeciwbólowym i przeciwzapalnym np.
przeciwbólowym i przeciwzapalnym np.
Mobilat, Diklofenac, Fastum itp. )
Mobilat, Diklofenac, Fastum itp. )
W fazie ostrej stosuj mniejsze dawki energii
W fazie ostrej stosuj mniejsze dawki energii
(fala impulsowa), aby uniknąć efektu
(fala impulsowa), aby uniknąć efektu
cieplnego !!!
cieplnego !!!
Laseroterapia (najlepsze efekty – fala
Laseroterapia (najlepsze efekty – fala
impulsowa: 904, 905 nm)
impulsowa: 904, 905 nm)
Krioterapia
Krioterapia
Magnetoterapia
Magnetoterapia
Jonoforeza z lekiem przeciwbólowym i
Jonoforeza z lekiem przeciwbólowym i
przeciwzapalnym
przeciwzapalnym
Terapuls (faza podostra i przewlekła)
Terapuls (faza podostra i przewlekła)
Przykurcz Dupuytrena
Przykurcz Dupuytrena
Jest to choroba tkanki łącznej, w której
Jest to choroba tkanki łącznej, w której
dochodzi do bliznowacenia rozcięgna
dochodzi do bliznowacenia rozcięgna
dłoniowego.
dłoniowego.
Zwykle występuje pomiędzy 30 a 50 rokiem
Zwykle występuje pomiędzy 30 a 50 rokiem
życia, od 5 do 7 razy częściej u mężczyzn.
życia, od 5 do 7 razy częściej u mężczyzn.
Często dotyczy obu rąk.
Często dotyczy obu rąk.
Przeważnie rozpoczyna się w łokciowej
Przeważnie rozpoczyna się w łokciowej
części rozcięgna dłoniowego.
części rozcięgna dłoniowego.
Do dzisiaj nie są znane przyczyny choroby.
Do dzisiaj nie są znane przyczyny choroby.
Stwierdzono jedynie, że ta choroba
Stwierdzono jedynie, że ta choroba
występuje często wśród członków rodziny
występuje często wśród członków rodziny
(uwarunkowanie genetyczne).
(uwarunkowanie genetyczne).
Objawy
Objawy
Objawy choroby są widoczne najpierw na
Objawy choroby są widoczne najpierw na
palcu V, oraz na palcu IV.
palcu V, oraz na palcu IV.
Do początkowych objawów zaliczyć można
Do początkowych objawów zaliczyć można
guzki w obrębie rozcięgna dłoniowego w
guzki w obrębie rozcięgna dłoniowego w
postaci stwardnień i zgrubień
postaci stwardnień i zgrubień
powstających na wewnętrznej powierzchni
powstających na wewnętrznej powierzchni
dłoni.
dłoni.
Stopniowo dochodzi także do
Stopniowo dochodzi także do
zbliznowacenia rozcięgna i przykurczu
zbliznowacenia rozcięgna i przykurczu
zdjęciowego palców a następnie do zmian
zdjęciowego palców a następnie do zmian
troficznych i zwiększonej potliwości ręki.
troficznych i zwiększonej potliwości ręki.
W zaawansowanym stadium zmiany
W zaawansowanym stadium zmiany
chorobowe ścięgien uniemożliwiają
chorobowe ścięgien uniemożliwiają
zginanie i poruszanie palcami.
zginanie i poruszanie palcami.
Postępowanie fizykalne
Postępowanie fizykalne
Sonoterapia (fonoforeza
Sonoterapia (fonoforeza
np.Contratubex comp.)
np.Contratubex comp.)
Jonoforeza (1% jodek potasu,
Jonoforeza (1% jodek potasu,
hialuronidaza, Contractubex comp.,
hialuronidaza, Contractubex comp.,
Kinetin 150 IE w roztworze
Kinetin 150 IE w roztworze
fizjologicznym)
fizjologicznym)
Laseroterapia
Laseroterapia
Krioterapia
Krioterapia
Ciepłolecznictwo (parafina, lampa
Ciepłolecznictwo (parafina, lampa
Sollux f. czerwony, borowina)
Sollux f. czerwony, borowina)
Ostroga piętowa
Ostroga piętowa
Przyczyną powstania ostrogi piętowej jest
Przyczyną powstania ostrogi piętowej jest
przewlekły stan zapalny toczący się w okolicy
przewlekły stan zapalny toczący się w okolicy
pięty (dokładnie rozcięgna piętowego), który
pięty (dokładnie rozcięgna piętowego), który
jest spowodowany podrażnieniem włókien
jest spowodowany podrażnieniem włókien
nerwowych tej okolicy, przewlekłym
nerwowych tej okolicy, przewlekłym
przeciążaniem więzadeł lub zapaleniem
przeciążaniem więzadeł lub zapaleniem
pochewek ścięgien.
pochewek ścięgien.
Jeśli stan zapalny trwa długo, w okolicy pięty
Jeśli stan zapalny trwa długo, w okolicy pięty
tworzy się dziobata narośl kostna, tzw. ostroga,
tworzy się dziobata narośl kostna, tzw. ostroga,
która jest widoczna na zdjęciu rentgenowskim.
która jest widoczna na zdjęciu rentgenowskim.
Powstaniu ostrogi towarzyszy ból okolicy pięty,
Powstaniu ostrogi towarzyszy ból okolicy pięty,
na początku tylko podczas długiego stania,
na początku tylko podczas długiego stania,
później siedzenia, a nawet w spoczynku.
później siedzenia, a nawet w spoczynku.
Zdjęcie Rtg ostrogi piętowej
Zdjęcie Rtg ostrogi piętowej
Postępowanie fizykalne
Postępowanie fizykalne
Sonoterapia (fonoforeza z żelem
Sonoterapia (fonoforeza z żelem
przeciwbólowym i przeciwzapalnym
przeciwbólowym i przeciwzapalnym
np. Mobilat, Diklofenac, Fastum itp. )
np. Mobilat, Diklofenac, Fastum itp. )
Laseroterapia (najlepsze efekty –
Laseroterapia (najlepsze efekty –
fala impulsowa: 904, 905 nm)
fala impulsowa: 904, 905 nm)
Krioterapia
Krioterapia