BADANIE PODMIOTOWE
I PRZEDMIOTOWE UKŁADU
MOCZOWEGO
BADANIE PODMIOTOWE
Częstomocz
• Zwiększenie częstości oddawania moczu
(częściej niż 3-6 razy w ciągu doby).
• Towarzyszy mu zwykle uczucie nagłego
parcia na mocz – silna potrzeba oddania
moczu, nawet gdy w pęcherzu
moczowym znajduje się niewielka jego
ilość.
Częstomocz – najczęstsze przyczyny:
• Zwiększone wytwarzanie moczu
- cukrzyca
- moczówka prosta
- choroby miąższowe nerek
• Zmniejszenie pojemności pęcherza moczowego
- przewlekły stan zapalny
- naciek nowotworowy
- neurogenny kurcz pęcherza
- ciąża (ucisk pęcherza moczowego przez
powiększoną macicę)
Częstomocz – najczęstsze przyczyny:
• Zwężenie drogi odpływu moczu z pęcherza
moczowego
- przerost gruczołu krokowego
• Nadmierna wrażliwość na rozciąganie
- stan zapalny pęcherza moczowego lub
cewki moczowej
Nycturia
• Budzenie się w nocy w celu oddania
moczu.
Nycturia
Najczęstsze przyczyny:
• Wielomocz
• Niepełne opróżnianie pęcherza moczowego
- przerost gruczołu krokowego
- przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego
• Niewydolność serca
Nietrzymanie moczu
• Niekontrolowane, bezwiedne
oddawanie moczu
Nietrzymanie moczu
Najczęstsze przyczyny:
• Wysiłkowe nietrzymanie moczu – zwiększenie
ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej
(kaszel, kichanie, śmiech, wysiłek fizyczny)
• Nadmierne wypełnienie pęcherza moczowego
- niedrożność ujścia pęcherza moczowego
- choroby neurologiczne
- zapalenie pęcherza moczowego, cewki
moczowej
- przerost gruczołu krokowego
Nietrzymanie moczu
• Osłabienie zwieracza pęcherza
moczowego
- starszy wiek
- poporodowe
• Psychogenne (często w wieku szkolnym)
Trudności w rozpoczęciu
oddawania moczu
Czasowa różnica między zamiarem
rozpoczęcia mikcji a początkiem
przepływu moczu.
Najczęstsza przyczyna:
• Przerost gruczołu krokowego
Dyzuria
Zespół bolesnych odczuć, związanych z
oddawaniem moczu:
• pieczenie, kłucie w cewce moczowej
podczas mikcji
• towarzyszący częstomocz
• mocz oddawany małymi porcjami (po kilka
kropli)
• bolesne parcie na mocz
• nycturia
Dyzuria
Najczęstsze przyczyny:
• kamica dróg moczowych
• stan zapalny dolnego odcinka układu
moczowego
• nowotwory
Skąpomocz (oliguria)
i bezmocz (anuria)
Zmniejszenie ilości dobowego
wydalania moczu do objętości
mniejszej niż
400ml
– skąpomocz,
a mniejszej niż
100ml
– bezmocz.
Skąpomocz (oliguria)
i bezmocz (anuria)
Najczęstsze przyczyny:
• ostra niewydolność nerek
- w przebiegu ostrego zapalenia kłębuszków
nerkowych
- zmniejszenie objętości krwi krążącej
← odwodnienie, krwotok
← wstrząs
← niewydolność serca
Skąpomocz (oliguria)
i bezmocz (anuria)
• zablokowanie odpływu moczu ( przeszkoda
w drogach moczowych)
- kamica moczowa
- guzy nowotworowe
- powiększony gruczoł krokowy
- zwłóknienie zaotrzewnowe
Wielomocz (poliuria)
Najczęstsze przyczyny:
• Picie dużej ilości płynów
• Przewlekła niewydolność nerek (utrata
zdolności zagęszczania moczu)
• Cukrzyca (diureza osmotyczna)
• Moczówka prosta
• Polekowy
- leki moczopędne
Ból
Typowe umiejscowienie – okolica lędźwiowa,
okolica nadłonowa.
• Przewlekły, „tępy”
• Ostry – kolka nerkowa
bardzo silny ból
chory „skręca się z bólu”
niespokojny, szuka pozycji,
która
przyniosłaby mu ulgę.
Ból
Najczęstsze przyczyny:
• Niedrożność dróg moczowych
- kamica
- fragmenty martwiczych brodawek
- skrzepy krwi
- choroby nowotworowe
• Choroby zapalne nerek
• Torbielowatość nerek
• Zapalenie pęcherza moczowego.
Krwiomocz
Obecność krwi w moczu stwierdzana
gołym okiem lub za pomocą
mikroskopu
(krwinkomocz mikroskopowy).
Krwiomocz
Najczęstsze przyczyny:
• Kamica nerkowa
• Zakażenie dróg moczowych
• Martwica brodawek nerkowych
• Choroby nowotworowe
• Ostre zapalenie kłębuszków nerkowych
• Miesiączka
Najważniejsze pytania:
• Częstość oddawania moczu
• Objętości kolejnych porcji moczu
• Zmiana ilości oddawanego moczu w
ciągu doby
• Barwa moczu
• Przejrzystość moczu
• Nocne oddawanie moczu
Najważniejsze pytania:
• Objawy towarzyszące
- ból przy oddawaniu moczu
- wyciek zapalny z cewki
- ropomocz
- krwiomocz
- gorączka
- dreszcze
• Ból w okolicy lędźwiowej lub nadłonowej
• Promieniowanie bólu
• Bezwiedne oddawanie moczu
• Nietrzymanie moczu
BADANIE PRZEDMIOTOWE
Oglądanie
Obmacywanie
• Napięcie mięśni brzucha
• Bolesność przy palpacji
• Objaw Goldflama
Opukiwanie
Stłumienie wypuku w okolicy
nadłonowej
Osłuchiwanie
• Szmer w zwężeniu tętnicy nerkowej