Zatrucia
Zatrucia
„
„
Wszystko jest trucizną i nic nie jest
Wszystko jest trucizną i nic nie jest
trucizną, tylko dawka decyduje, że jakaś
trucizną, tylko dawka decyduje, że jakaś
substancja jest trucizną
substancja jest trucizną
” -
” -
Paracelsus
Paracelsus
Toksyczność
Toksyczność
- zdolność danej substancji do
- zdolność danej substancji do
wywoływania zaburzeń fizjologicznych
wywoływania zaburzeń fizjologicznych
czynności organizmu i powodowania śmierci
czynności organizmu i powodowania śmierci
Substancje trujące
Substancje trujące
– substancje mające
– substancje mające
właściwości toksyczne
właściwości toksyczne
Trucizny
Trucizny
– substancje mające silne
– substancje mające silne
właściwości toksyczne
właściwości toksyczne
Substancje szkodliwe
Substancje szkodliwe
– substancje mające
– substancje mające
słabe właściwości toksyczne
słabe właściwości toksyczne
Zatrucie
Zatrucie
– zespól objawów chorobowych
– zespól objawów chorobowych
wywołanych działaniem substancji trującej
wywołanych działaniem substancji trującej
podanej w szkodliwej dawce
podanej w szkodliwej dawce
Siła działania toksycznego trucizny zależy od:
Siła działania toksycznego trucizny zależy od:
•
Dawki trucizny, drogi wniknięcia, wrażliwości
Dawki trucizny, drogi wniknięcia, wrażliwości
gatunkowej, stanu fizjologicznego organizmu, płci
gatunkowej, stanu fizjologicznego organizmu, płci
(większość trucizn jest bardziej toksyczna dla
(większość trucizn jest bardziej toksyczna dla
kobiet), wieku (dzieci i osoby starsze są bardziej
kobiet), wieku (dzieci i osoby starsze są bardziej
wrażliwe)
wrażliwe)
Podział zatruć egzogennych
Podział zatruć egzogennych
(wniknięcie z
(wniknięcie z
zewnątrz do organizmu substancji szkodliwej):
zewnątrz do organizmu substancji szkodliwej):
•
Zamierzone, w tym samobójcze – toksykomania
Zamierzone, w tym samobójcze – toksykomania
(leki, narkotyki, alkohol)
(leki, narkotyki, alkohol)
•
Przypadkowe
Przypadkowe
Nieświadome – np. dziecko pijące kolorowe detergenty
Nieświadome – np. dziecko pijące kolorowe detergenty
Lekkomyślność – np. uruchomienie silnika w zamkniętym
Lekkomyślność – np. uruchomienie silnika w zamkniętym
garażu, spożywanie nieznanych grzybów
garażu, spożywanie nieznanych grzybów
•
Zawodowe
Zawodowe
Nieprzestrzeganie przepisów BHP
Nieprzestrzeganie przepisów BHP
Następstwo awarii urządzeń lub katastrofy w pracy
Następstwo awarii urządzeń lub katastrofy w pracy
•
Zabójcze
Zabójcze
Drogi wnikania trucizn do organizmu
Drogi wnikania trucizn do organizmu
:
:
•
Układ pokarmowy (droga doustna) – leki, alkohol,
Układ pokarmowy (droga doustna) – leki, alkohol,
trujące rośliny i grzyby
trujące rośliny i grzyby
•
Układ oddechowy (zatrucia wziewne) – gazy
Układ oddechowy (zatrucia wziewne) – gazy
drażniące, tlenek i dwutlenek węgla
drażniące, tlenek i dwutlenek węgla
•
Skóra i błony śluzowe (zatrucia kontaktowe) – środki
Skóra i błony śluzowe (zatrucia kontaktowe) – środki
żrące, pestycydy
żrące, pestycydy
•
Podanie dotkankowe – podskórne, domięśniowe,
Podanie dotkankowe – podskórne, domięśniowe,
dootrzewnowe, donaczyniowe (droga pozajelitowa) -
dootrzewnowe, donaczyniowe (droga pozajelitowa) -
narkotyki
narkotyki
Najczęstsze przyczyny zatruć
Najczęstsze przyczyny zatruć
•
Leki – nasenne, psychotropowe, przeciwbólowe –
Leki – nasenne, psychotropowe, przeciwbólowe –
ponad 60% wszystkich zatruć
ponad 60% wszystkich zatruć
•
Tlenek węgla
Tlenek węgla
•
Środki ochrony roślin (pestycydy)
Środki ochrony roślin (pestycydy)
•
Rozpuszczalniki i różne art. gosp. domowego
Rozpuszczalniki i różne art. gosp. domowego
•
Alkohole niespożywcze (alkohol metylowy, glikol
Alkohole niespożywcze (alkohol metylowy, glikol
etylenowy)
etylenowy)
•
grzyby
grzyby
Czas wystąpienia objawów zatrucia
Czas wystąpienia objawów zatrucia
:
:
•
Natychmiast - np. kontakt ze środkami żrącymi
Natychmiast - np. kontakt ze środkami żrącymi
•
W ciągu kilku minut lub godzin, narastające
W ciągu kilku minut lub godzin, narastające
stopniowo – np. zatrucie lekami uspokajającymi
stopniowo – np. zatrucie lekami uspokajającymi
•
Po pewnym okresie utajenia, dopiero potem
Po pewnym okresie utajenia, dopiero potem
pojawiają się pierwsze objawy – np. zatrucie
pojawiają się pierwsze objawy – np. zatrucie
wziewne tlenkami azotu
wziewne tlenkami azotu
•
Dwufazowo – po okresie wstępnych objawów
Dwufazowo – po okresie wstępnych objawów
występuje poprawa, następnie pojawiają się objawy
występuje poprawa, następnie pojawiają się objawy
uszkodzenia narządów – np. zatrucie muchomorem
uszkodzenia narządów – np. zatrucie muchomorem
sromotnikowym
sromotnikowym
Ogólne objawy zatrucia:
Ogólne objawy zatrucia:
•
Bóle głowy, uczucie zimna, zawroty głowy, senność,
Bóle głowy, uczucie zimna, zawroty głowy, senność,
gorączka, uczucie pieczenia skóry, ból brzucha,
gorączka, uczucie pieczenia skóry, ból brzucha,
nudności i wymioty, zaburzenia widzenia, dreszcze,
nudności i wymioty, zaburzenia widzenia, dreszcze,
przykry zapach z ust, zaburzenia oddychania, utrata
przykry zapach z ust, zaburzenia oddychania, utrata
przytomności
przytomności
Pierwsza pomoc w zatruciach:
Pierwsza pomoc w zatruciach:
1.
1.
Ocenić sytuację, zebrać informacje o:
Ocenić sytuację, zebrać informacje o:
•
Przyczynie zatrucia
Przyczynie zatrucia
•
Rodzaju trucizny
Rodzaju trucizny
•
Drodze wchłonięcia trucizny
Drodze wchłonięcia trucizny
2.
2.
Zapewnić bezpieczeństwo sobie i
Zapewnić bezpieczeństwo sobie i
poszkodowanemu:
poszkodowanemu:
•
Zabezpieczyć miejsce zdarzenia
Zabezpieczyć miejsce zdarzenia
•
Odizolować poszkodowanego od trucizny
Odizolować poszkodowanego od trucizny
3.
3.
Sprawdzić czynności życiowe zatrutego
Sprawdzić czynności życiowe zatrutego
4.
4.
Wezwać pomoc specjalistyczną
Wezwać pomoc specjalistyczną
5.
5.
Wdrożyć doraźne postępowanie objawowe:
Wdrożyć doraźne postępowanie objawowe:
•
Udrożnić drogi oddechowe
Udrożnić drogi oddechowe
•
Wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową
Wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową
Pierwsza pomoc w zatruciach -
Pierwsza pomoc w zatruciach -
c.d.:
c.d.:
6.
6.
Usunąć niewchłoniętą substancję i zapobiec
Usunąć niewchłoniętą substancję i zapobiec
dalszemu jej wchłanianiu
dalszemu jej wchłanianiu
7.
7.
Podjąć wstępne leczenie przyczynowe
Podjąć wstępne leczenie przyczynowe
(zastosowanie odtrutek)
(zastosowanie odtrutek)
8.
8.
Zapewnić poszkodowanemu dalszą pomoc
Zapewnić poszkodowanemu dalszą pomoc
•
Zabezpieczyć przed wpływem warunków
Zabezpieczyć przed wpływem warunków
atmosferycznych
atmosferycznych
•
Zapewnić poszkodowanemu wsparcie psychiczne
Zapewnić poszkodowanemu wsparcie psychiczne
Zabezpiecz opakowanie po lekach, środkach
Zabezpiecz opakowanie po lekach, środkach
chemicznych, resztki pokarmu, próbkę
chemicznych, resztki pokarmu, próbkę
wymiocin – w celu badania toksykologicznego
wymiocin – w celu badania toksykologicznego
Sposoby usuwania trucizn
Sposoby usuwania trucizn
Zatrucia kontaktowe (przezskórne)
Zatrucia kontaktowe (przezskórne)
1.
1.
Zdjąć skażoną odzież
Zdjąć skażoną odzież
2.
2.
Przemyć skórę dużą ilością zimnej wody
Przemyć skórę dużą ilością zimnej wody
3.
3.
Płukać obficie oczy przy skażeniu oczu
Płukać obficie oczy przy skażeniu oczu
•
Nakazać by poszkodowany nie zamykał oczu
Nakazać by poszkodowany nie zamykał oczu
•
Płukać wodą ok. 15 min., - najlepiej przegotowaną o temp.
Płukać wodą ok. 15 min., - najlepiej przegotowaną o temp.
pokojowej, lub izotonicznym roztworem chlorku sodu
pokojowej, lub izotonicznym roztworem chlorku sodu
•
Nie stosować jakichkolwiek preparatów chemicznych
Nie stosować jakichkolwiek preparatów chemicznych
•
Usunąć okruchy wapna niegaszonego przed płukaniem
Usunąć okruchy wapna niegaszonego przed płukaniem
4.
4.
Wykonać opatrunek osłaniający
Wykonać opatrunek osłaniający
5.
5.
Nie stosować gorącej wody, szczotek i gąbek do
Nie stosować gorącej wody, szczotek i gąbek do
usuwania trucizny
usuwania trucizny
Sposoby usuwania trucizn (2)
Sposoby usuwania trucizn (2)
Zatrucia wziewne (inhalacyjne)
Zatrucia wziewne (inhalacyjne)
1.
1.
Wyprowadzić (wynieść) na świeże
Wyprowadzić (wynieść) na świeże
powietrze poszkodowanego
powietrze poszkodowanego
2.
2.
Rozluźnić krępującą odzież
Rozluźnić krępującą odzież
3.
3.
Zastosować sztuczne oddychanie w
Zastosować sztuczne oddychanie w
przypadku zaburzeń oddechowych
przypadku zaburzeń oddechowych
4.
4.
Ułożyć nieprzytomnego w pozycji
Ułożyć nieprzytomnego w pozycji
bezpiecznej
bezpiecznej
5.
5.
Zapewnić poszkodowanemu spokój i ciepło
Zapewnić poszkodowanemu spokój i ciepło
Sposoby usuwania trucizn (3)
Sposoby usuwania trucizn (3)
Zatrucia drogą pokarmową
Zatrucia drogą pokarmową
1.
1.
Spowodować wymioty przez podanie lekko osolonej wody
Spowodować wymioty przez podanie lekko osolonej wody
•
1-2 łyżeczki soli kuchennej na szklankę ciepłej wody
1-2 łyżeczki soli kuchennej na szklankę ciepłej wody
2.
2.
Wywołać wymioty poprzez drażnienie palcem, szpatułką,
Wywołać wymioty poprzez drażnienie palcem, szpatułką,
piórkiem podniebienia miękkiego (tylna ściana gardła)
piórkiem podniebienia miękkiego (tylna ściana gardła)
3.
3.
Wymiotów nie wolno wywoływać u:
Wymiotów nie wolno wywoływać u:
•
Osób nieprzytomnych
Osób nieprzytomnych
•
Osób z drgawkami
Osób z drgawkami
•
Osób z nadciśnieniem tętniczym
Osób z nadciśnieniem tętniczym
•
Przy zatruciach substancjami żrącymi
Przy zatruciach substancjami żrącymi
•
Przy zatruciach substancjami łatwo pieniącymi się
Przy zatruciach substancjami łatwo pieniącymi się
(szampony, detergenty, mydła)
(szampony, detergenty, mydła)
•
Przy zatruciach substancjami oleistymi i produktami
Przy zatruciach substancjami oleistymi i produktami
naftowymi
naftowymi
•
Podanie środków prowokujących wymioty powinno mieć
Podanie środków prowokujących wymioty powinno mieć
miejsce wyłącznie do 30 minut od przyjęcia trucizny
miejsce wyłącznie do 30 minut od przyjęcia trucizny
doustnie oraz tylko u osób przytomnych
doustnie oraz tylko u osób przytomnych
Odtrutki - antidota
Odtrutki - antidota
Odtrutki
Odtrutki
(antidota) to substancje znoszące lub
(antidota) to substancje znoszące lub
zmniejszające toksyczność trucizny albo
zmniejszające toksyczność trucizny albo
powodujące zniesienie efektu biochemicznego
powodujące zniesienie efektu biochemicznego
spowodowanego działaniem trucizny.
spowodowanego działaniem trucizny.
Rodzaje odtrutek
Rodzaje odtrutek
1.
1.
Ogólne
Ogólne
(uniwersalne)
(uniwersalne)
•
Powietrze i tlen (stosowane w każdym zatruci, jeżeli
Powietrze i tlen (stosowane w każdym zatruci, jeżeli
dochodzi do niewydolności oddechowej)
dochodzi do niewydolności oddechowej)
•
Woda (zimna, przegotowana, destylowana – zmywa,
Woda (zimna, przegotowana, destylowana – zmywa,
rozcieńcza, zobojętnia i ułatwia wydalenie
rozcieńcza, zobojętnia i ułatwia wydalenie
wchłoniętych trucizn)
wchłoniętych trucizn)
•
Węgiel aktywowany (najszersze zastosowanie w
Węgiel aktywowany (najszersze zastosowanie w
zatruciach doustnych, absorbuje na swej powierzchni
zatruciach doustnych, absorbuje na swej powierzchni
cząstki trucizny, jest obojętny dla organizmu
cząstki trucizny, jest obojętny dla organizmu
Odtrutki – antidota (2)
Odtrutki – antidota (2)
2.
2.
Osłaniające
Osłaniające
(stosowane w zatruciach doustnych)
(stosowane w zatruciach doustnych)
•
Białko jaja kurzego (4 białka na 2 szklanki wody)
Białko jaja kurzego (4 białka na 2 szklanki wody)
Ma działanie zobojętniające (łączy się z wieloma truciznami,
Ma działanie zobojętniające (łączy się z wieloma truciznami,
tworzy nierozpuszczalne związki z metalami ciężkimi)
tworzy nierozpuszczalne związki z metalami ciężkimi)
Ma działanie osłaniające (zmniejsza podrażnienia błony śluzowej
Ma działanie osłaniające (zmniejsza podrażnienia błony śluzowej
żołądka)
żołądka)
Wskazane w zatruciach metalami ciężkimi i substancjami
Wskazane w zatruciach metalami ciężkimi i substancjami
żrącymi (fenolem, kwasami, zasadami)
żrącymi (fenolem, kwasami, zasadami)
•
Odtłuszczone mleko – działa podobnie jak białka jaj
Odtłuszczone mleko – działa podobnie jak białka jaj
wskazane w zatruciach kwasami, zasadami oraz szczawianami i
wskazane w zatruciach kwasami, zasadami oraz szczawianami i
fluorkami
fluorkami
przeciwwskazania w zatruciach substancjami rozpuszczalnymi w
przeciwwskazania w zatruciach substancjami rozpuszczalnymi w
tłuszczach (fosforem, aniliną, substancjami owadobójczymi)
tłuszczach (fosforem, aniliną, substancjami owadobójczymi)
•
Zawiesina mąki – skrobia chroni błonę śluzową żołądka przez
Zawiesina mąki – skrobia chroni błonę śluzową żołądka przez
żrącym działaniem kwasów, wiąże jod (przy zatruciu jodem
żrącym działaniem kwasów, wiąże jod (przy zatruciu jodem
płukanie żołądka prowadzi się aż do ustąpienia
płukanie żołądka prowadzi się aż do ustąpienia
niebieskawego zabarwienia)
niebieskawego zabarwienia)
•
Zawiesina gumy arabskiej i żelatyny – wzmacnia działanie
Zawiesina gumy arabskiej i żelatyny – wzmacnia działanie
węgla aktywowanego
węgla aktywowanego
3.
3.
Specyficzne
Specyficzne
– związki chemiczne o działaniu
– związki chemiczne o działaniu
antagonistycznym do danej trucizny – mogą być stosowane
antagonistycznym do danej trucizny – mogą być stosowane
tylko przez lekarza
tylko przez lekarza
Najczęściej spotykane zatrucia,
Najczęściej spotykane zatrucia,
objawy, pierwsza pomoc
objawy, pierwsza pomoc
Zatrucie alkoholem etylowym
Zatrucie alkoholem etylowym
Objawy
Objawy
: obniżenie wrażliwości na ból i zimno,
: obniżenie wrażliwości na ból i zimno,
zaburzenia w odbiorze wrażeń zmysłowych,
zaburzenia w odbiorze wrażeń zmysłowych,
utrudniona artykulacja, niezborność ruchów,
utrudniona artykulacja, niezborność ruchów,
zaburzenia w oddychaniu, śpiączka
zaburzenia w oddychaniu, śpiączka
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
U poszkodowanego przytomnego – wywołać
U poszkodowanego przytomnego – wywołać
wymioty
wymioty
•
Podać zawiesinę węgla aktywowanego (50 g węgla i
Podać zawiesinę węgla aktywowanego (50 g węgla i
75 g glukozy rozmieszać w 0,5 l wody) lub węgiel
75 g glukozy rozmieszać w 0,5 l wody) lub węgiel
aktywowany w tabletkach (4-6 tabletek)
aktywowany w tabletkach (4-6 tabletek)
•
Poszkodowanego położyć w pozycji bezpiecznej
Poszkodowanego położyć w pozycji bezpiecznej
Stężenie 0,004% etanolu we krwi powoduje
Stężenie 0,004% etanolu we krwi powoduje
śmierć
śmierć
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(2)
(2)
Zatrucie alkoholem metylowym (metanolem,
Zatrucie alkoholem metylowym (metanolem,
karbinolem)
karbinolem)
Objawy
Objawy
: sina i zimna skóra, suchy kaszel,
: sina i zimna skóra, suchy kaszel,
drgawki, zaburzenia widzenia, duszność, utrata
drgawki, zaburzenia widzenia, duszność, utrata
przytomności
przytomności
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Zawoła
Zawoła
ć
ć
pomoc specjalistyczną
pomoc specjalistyczną
•
U poszkodowanego przytomnego – wywołać
U poszkodowanego przytomnego – wywołać
wymioty
wymioty
•
Podać zawiesinę węgla aktywowanego
Podać zawiesinę węgla aktywowanego
•
Poszkodowanego nieprzytomnego ułożyć w pozycji
Poszkodowanego nieprzytomnego ułożyć w pozycji
bezpiecznej
bezpiecznej
•
Założyć opatrunek osłaniający na oczy
Założyć opatrunek osłaniający na oczy
Stężenie 0,0002% metanolu we krwi powoduje
Stężenie 0,0002% metanolu we krwi powoduje
śmierć
śmierć
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(3)
(3)
Zatrucia alkaloidami (akonityna – najsilniej działająca trucizna
Zatrucia alkaloidami (akonityna – najsilniej działająca trucizna
roślinna, atropina, morfina i jej pochodne)
roślinna, atropina, morfina i jej pochodne)
Objawy zatrucia akonityną
Objawy zatrucia akonityną
:
:
•
Zaburzenia czucia (mrowienie, pieczenie, uczucie zimna, brak
Zaburzenia czucia (mrowienie, pieczenie, uczucie zimna, brak
wrażliwości skóry na ból i dotyk), Trudności w połykaniu,
wrażliwości skóry na ból i dotyk), Trudności w połykaniu,
Niepokój, podniecenie, lęk, Obfite poty, ból brzucha, nudności
Niepokój, podniecenie, lęk, Obfite poty, ból brzucha, nudności
i wymioty, Obniżenie temp. ciała, Zwolnienie akcji serca,
i wymioty, Obniżenie temp. ciała, Zwolnienie akcji serca,
Porażenie czynności ośrodka oddechowego
Porażenie czynności ośrodka oddechowego
Objawy zatrucia atropiną:
Objawy zatrucia atropiną:
•
Suchość w ustach, trudności w połykaniu, zaburzenia widzenia
Suchość w ustach, trudności w połykaniu, zaburzenia widzenia
(znaczne rozszerzenie źrenic), przyspieszona akcja serca,
(znaczne rozszerzenie źrenic), przyspieszona akcja serca,
podwyższone ciśnienie krwi, niepokój, w ciężkich zatruciach:
podwyższone ciśnienie krwi, niepokój, w ciężkich zatruciach:
halucynacje, omamy, napady szału oraz porażenie czynności
halucynacje, omamy, napady szału oraz porażenie czynności
ośrodka oddechowego
ośrodka oddechowego
Objawy zatrucia morfiną:
Objawy zatrucia morfiną:
•
Pobudzenie, euforia, halucynacje, nudności, wymioty,
Pobudzenie, euforia, halucynacje, nudności, wymioty,
zwężenie źrenic (szpilkowate), śpiączka, zwolnienie czynności
zwężenie źrenic (szpilkowate), śpiączka, zwolnienie czynności
oddechowych
oddechowych
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Wezwać pomoc specjalistyczną, u przytomnego wywołać wymioty,
Wezwać pomoc specjalistyczną, u przytomnego wywołać wymioty,
podać zawiesinę węgla aktywowanego, przy zaburzeniach
podać zawiesinę węgla aktywowanego, przy zaburzeniach
oddychania zastosować sztuczne oddychanie, nieprzytomnego ułożyć
oddychania zastosować sztuczne oddychanie, nieprzytomnego ułożyć
w pozycji bezpiecznej, zapewnić ciepło i spokój
w pozycji bezpiecznej, zapewnić ciepło i spokój
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(4)
(4)
Zatrucie kwasami lub zasadami
Zatrucie kwasami lub zasadami
Objawy
Objawy
: silny ból w jamie ustnej, przełyku i
: silny ból w jamie ustnej, przełyku i
nadbrzuszu, zaburzenia połykania, wymioty
nadbrzuszu, zaburzenia połykania, wymioty
treścią fusowatą, biegunka (stolec może
treścią fusowatą, biegunka (stolec może
zawierać krew), wstrząs
zawierać krew), wstrząs
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Zawoła
Zawoła
ć
ć
pomoc specjalistyczną
pomoc specjalistyczną
•
Nie powodować wymiotów – możliwość powtórnego
Nie powodować wymiotów – możliwość powtórnego
uszkodzenia ścian przełyku
uszkodzenia ścian przełyku
•
W przypadku skażenia skóry lub oczu oparzone
W przypadku skażenia skóry lub oczu oparzone
miejsca płukać bieżącą wodą 10-15 min.
miejsca płukać bieżącą wodą 10-15 min.
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(5)
(5)
Zatrucie lekami nasennymi
Zatrucie lekami nasennymi
Objawy
Objawy
: senność, zaburzenia
: senność, zaburzenia
świadomości (odurzenie, utrata
świadomości (odurzenie, utrata
przytomności), obniżenie temp. ciała,
przytomności), obniżenie temp. ciała,
zaburzenia oddychania i krążenia
zaburzenia oddychania i krążenia
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Zawoła
Zawoła
ć
ć
pomoc specjalistyczną
pomoc specjalistyczną
•
Wywołać wymioty
Wywołać wymioty
•
Podać zawiesinę węgla aktywowanego
Podać zawiesinę węgla aktywowanego
•
Okresowo kontrolować czynności życiowe
Okresowo kontrolować czynności życiowe
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(6)
(6)
Zatrucie grzybami
Zatrucie grzybami
– w zależności od
– w zależności od
gatunku i ilości spożytych grzybów objawy
gatunku i ilości spożytych grzybów objawy
mogą występować od jednej do kilkudziesięciu
mogą występować od jednej do kilkudziesięciu
godzin; najczęstsza przyczyna śmierci wśród
godzin; najczęstsza przyczyna śmierci wśród
zatruć pokarmowych
zatruć pokarmowych
Objawy
Objawy
: ból brzucha, nudności, wymioty,
: ból brzucha, nudności, wymioty,
biegunka, ślinotok, zaczerwienienie twarzy,
biegunka, ślinotok, zaczerwienienie twarzy,
znaczne podniecenie, zamroczenie, odurzenie
znaczne podniecenie, zamroczenie, odurzenie
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Zawoła
Zawoła
ć
ć
pomoc specjalistyczną
pomoc specjalistyczną
•
Wywołać wymioty
Wywołać wymioty
•
Podać zawiesinę węgla aktywowanego
Podać zawiesinę węgla aktywowanego
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(7)
(7)
Zatrucie wilczą jagodą
Zatrucie wilczą jagodą
dawka śmiertelna: 7 owoców dziecko, 20
dawka śmiertelna: 7 owoców dziecko, 20
dorosły
dorosły
Objawy
Objawy
: zaczerwienienie twarzy, rozszerzenie
: zaczerwienienie twarzy, rozszerzenie
źrenic, światłowstręt, suchość w ustach,
źrenic, światłowstręt, suchość w ustach,
przyspieszone tętno, podwyższenie temp.
przyspieszone tętno, podwyższenie temp.
ciała (do 40˚C), złudzenia wzrokowo-słuchowe,
ciała (do 40˚C), złudzenia wzrokowo-słuchowe,
niepokój
niepokój
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Zawoła
Zawoła
ć
ć
pomoc specjalistyczną
pomoc specjalistyczną
•
Wywołać wymioty
Wywołać wymioty
•
Podać mocną herbatę i zawiesinę węgla
Podać mocną herbatę i zawiesinę węgla
aktywowanego
aktywowanego
•
Stosować zimne okłady na głowę
Stosować zimne okłady na głowę
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(8)
(8)
Zatrucie
Zatrucie
jadem kiełbasianym
jadem kiełbasianym
0,01 mg powoduje śmierć; przyczyną jest spożycie zepsutego
0,01 mg powoduje śmierć; przyczyną jest spożycie zepsutego
produktu zawierającego toksynę botulinową z namnożonej
produktu zawierającego toksynę botulinową z namnożonej
bakterii jadu kiełbasianego (np. nieprawidłowo przygotowane
bakterii jadu kiełbasianego (np. nieprawidłowo przygotowane
konserwy); objawy pojawiają się po 1-2 dniowym okresie
konserwy); objawy pojawiają się po 1-2 dniowym okresie
wylęgania;
wylęgania;
Objawy początkowe
Objawy początkowe
: bóle i zawroty głowy, ogólne
: bóle i zawroty głowy, ogólne
osłabienie, suchość w jamie ustnej, widzenie przez mgłę
osłabienie, suchość w jamie ustnej, widzenie przez mgłę
Objawy rozwiniętego zatrucia
Objawy rozwiniętego zatrucia
: zburzenia wzroku
: zburzenia wzroku
(podwójne widzenie, powstanie zeza, poszerzenie źrenic, brak
(podwójne widzenie, powstanie zeza, poszerzenie źrenic, brak
reakcji źrenic na światło), trudności w połykaniu, na przemian
reakcji źrenic na światło), trudności w połykaniu, na przemian
ślinotok i suchość w ustach, zaburzenia mowy (cichy i
ślinotok i suchość w ustach, zaburzenia mowy (cichy i
ochrypły głos), zaparcia i wzdęcia brzucha, zatrzymanie
ochrypły głos), zaparcia i wzdęcia brzucha, zatrzymanie
moczu, osłabienie siły wielu grup mięśniowych, nagłe
moczu, osłabienie siły wielu grup mięśniowych, nagłe
porażenie mięśni oddechowych (zaburzenia prowadzące do
porażenie mięśni oddechowych (zaburzenia prowadzące do
bezdechu)
bezdechu)
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
zawołać pomoc specjalistyczną (konieczne podanie
zawołać pomoc specjalistyczną (konieczne podanie
surowicy przeciwbotulinowej wiążącej i neutralizującej
surowicy przeciwbotulinowej wiążącej i neutralizującej
krążący w organizmie jad kiełbasiany
krążący w organizmie jad kiełbasiany
•
Jeżeli w przewodzie pokarmowym znajduje się jeszcze
Jeżeli w przewodzie pokarmowym znajduje się jeszcze
pokarm zatruty bakteriami jadu – należy wywołać wymioty
pokarm zatruty bakteriami jadu – należy wywołać wymioty
i podać węgiel aktywowany
i podać węgiel aktywowany
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(9)
(9)
Zatrucie
Zatrucie
tlenkiem węgla
tlenkiem węgla
gaz bezwonny, bezbarwny nieco lżejszy od powietrza; łączy
gaz bezwonny, bezbarwny nieco lżejszy od powietrza; łączy
się z hemoglobiną krwi i wypiera tlen (ok. 250 razy łatwiej i
się z hemoglobiną krwi i wypiera tlen (ok. 250 razy łatwiej i
szybciej niż tlen); zatrucie następuje w wyniku wdychania
szybciej niż tlen); zatrucie następuje w wyniku wdychania
oparów silników spalinowych (garaż), lub gdy nie dochodzi do
oparów silników spalinowych (garaż), lub gdy nie dochodzi do
pełnego spalania substancji zawierających węgiel, w
pełnego spalania substancji zawierających węgiel, w
warunkach ograniczonego dopływu tlenu (złe przewody
warunkach ograniczonego dopływu tlenu (złe przewody
kominowe)
kominowe)
Objawy
Objawy
: ból i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, szum w
: ból i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, szum w
uszach, utrata przytomności, duszność, bezdech
uszach, utrata przytomności, duszność, bezdech
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie
Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie
•
Zawoła
Zawoła
ć
ć
pomoc specjalistyczną
pomoc specjalistyczną
•
Wynieść poszkodowanego na świeże powietrze
Wynieść poszkodowanego na świeże powietrze
•
Sprawdzić czynności życiowe
Sprawdzić czynności życiowe
•
Ułatwić oddychanie (rozpięcie koszuli, paska itp.)
Ułatwić oddychanie (rozpięcie koszuli, paska itp.)
•
Zapewnić spokój (jak najmniejsze zapotrzebowanie na tlen)
Zapewnić spokój (jak najmniejsze zapotrzebowanie na tlen)
•
Wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową
Wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową
•
Podać do oddychania czysty tlen
Podać do oddychania czysty tlen
•
Ułożyć nieprzytomnego w pozycji bezpiecznej
Ułożyć nieprzytomnego w pozycji bezpiecznej
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(10)
(10)
Zatrucia
Zatrucia
gazami drażniącymi
gazami drażniącymi
(chlorem,
(chlorem,
siarkowodorem, chlorowodorem, oparami
siarkowodorem, chlorowodorem, oparami
leków)
leków)
Objawy
Objawy
: duszność, kaszel, ból oczu,
: duszność, kaszel, ból oczu,
łzawienie, ból głowy
łzawienie, ból głowy
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie
Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie
•
Wezwać pomoc specjalistyczną
Wezwać pomoc specjalistyczną
•
Wynieść poszkodowanego na świeże
Wynieść poszkodowanego na świeże
powietrze,
powietrze,
•
Zdjąć ubranie, spłukać skórę, przemyć oczy
Zdjąć ubranie, spłukać skórę, przemyć oczy
(w przypadku kontaktu)
(w przypadku kontaktu)
•
Zapewnić poszkodowanemu spokój
Zapewnić poszkodowanemu spokój
Najczęstsze zatrucia
Najczęstsze zatrucia
(11)
(11)
Zatrucia
Zatrucia
nikotyną
nikotyną
Objawy
Objawy
: nudności, wymioty, biegunka,
: nudności, wymioty, biegunka,
ból i zawroty głowy, nadmierna
ból i zawroty głowy, nadmierna
potliwość, ślinotok
potliwość, ślinotok
Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc
•
Ułatwić oddychanie (rozluźnić koszulę,
Ułatwić oddychanie (rozluźnić koszulę,
pasek, posadzić poszko
pasek, posadzić poszko
dowanego)
dowanego)
•
Podać mocną herbatę
Podać mocną herbatę
•
W razie potrzeby wezw
W razie potrzeby wezw
ać pomoc
ać pomoc
specjalistyczną
specjalistyczną