Trzustka

Trzustka



Zawiązek grzbietowy

Zawiązek grzbietowy

(pączek grzbietowy):

(pączek grzbietowy):



Pojawia się jako pierwszy, w 5 tygodniu

Pojawia się jako pierwszy, w 5 tygodniu



Umiejscowiony jest po przeciwnej stronie oraz

Umiejscowiony jest po przeciwnej stronie oraz

nieznacznie powyżej usytuowanego uchyłku

nieznacznie powyżej usytuowanego uchyłku

wątrobowego

wątrobowego



Rozrastając się wnika do krezki grzbietowej

Rozrastając się wnika do krezki grzbietowej

żołądka

żołądka



Z zawiązka powstają główne części trzustki:

Z zawiązka powstają główne części trzustki:



Górna część głowy

Górna część głowy



Cieśń

Cieśń



Trzon

Trzon



Ogon

Ogon

Trzustka

Trzustka



Zawiązek brzuszny

Zawiązek brzuszny

(pączek brzuszny):

(pączek brzuszny):



Rozwija się w pobliżu ujścia przewodu

Rozwija się w pobliżu ujścia przewodu

żółciowego do dwunastnicy

żółciowego do dwunastnicy



Obrót dwunastnicy przemieszcza zawiązek

Obrót dwunastnicy przemieszcza zawiązek

brzuszny (wraz z przewodem żółciowym) w

brzuszny (wraz z przewodem żółciowym) w

położenie grzbietowe

położenie grzbietowe



Po obrocie zespala się z zawiązkiem

Po obrocie zespala się z zawiązkiem

grzbietowym

grzbietowym



Z zawiązka brzusznego powstają:

Z zawiązka brzusznego powstają:



Wyrostek haczykowaty

Wyrostek haczykowaty



Dolna część głowy trzustki

Dolna część głowy trzustki

Trzustka

Trzustka



Z obu zawiązków tworzą się przewody,

Z obu zawiązków tworzą się przewody,

które podlegają kanalikowym

które podlegają kanalikowym

rozgałęzieniom, odpowiadającym

rozgałęzieniom, odpowiadającym

przyszłym przewodom wyprowadzającym

przyszłym przewodom wyprowadzającym



Skupiska komórek endodermalnych

Skupiska komórek endodermalnych

powstających na końcu tych rozgałęzień

powstających na końcu tych rozgałęzień

przekształcają się w

przekształcają się w

pęcherzyki

pęcherzyki

wydzielnicze

wydzielnicze

Trzustka

Trzustka



Komórki wysp trzustkowych

Komórki wysp trzustkowych

(wyspy Langerhansa):

(wyspy Langerhansa):



Powstają w 3 miesiącu z nabłonka

Powstają w 3 miesiącu z nabłonka

małych przewodów trzustkowych

małych przewodów trzustkowych



Oddzielające się stąd komórki

Oddzielające się stąd komórki

tworzą lite, ograniczone pasma

tworzą lite, ograniczone pasma

komórkowe, leżące między

komórkowe, leżące między

pęcherzykami

pęcherzykami

zewnątrzwydzielniczymi

zewnątrzwydzielniczymi



Wydzielanie insuliny i glukagonu

Wydzielanie insuliny i glukagonu

rozpoczyna się w około 20

rozpoczyna się w około 20

tygodniu

tygodniu

Trzustka

Trzustka



Tkanka łączna pokrywająca trzustkę i

Tkanka łączna pokrywająca trzustkę i

tworząca przegrody międzyzrazikowe

tworząca przegrody międzyzrazikowe

pochodzi z

pochodzi z

mezenchymy

mezenchymy



W związku z powstaniem torby

W związku z powstaniem torby

sieciowej trzustka umiejscowiona

sieciowej trzustka umiejscowiona

zostaje w położeniu

zostaje w położeniu

zewnątrzotrzewnowym

zewnątrzotrzewnowym

Przysadka

Przysadka



Przysadka powstaje z dwóch
ektodermalnych zawiązków.

–

Część gruczołowa powstaje z
ektodermy pierwotnej jamy
ustnej (stomatodeum)

–

Część nerwowa z nabłonka
nuroektodermalnego dna trzeciej
komory mózgowej

Przysadka

Przysadka



Około 21 dnia

rozwoju ektoderma

pierwotnej jamy ustnej w odcinku
przednim grubieje, uwypukla się i
tworzy zagłębienie zwane

kieszonką Rathkego.

Przysadka

Przysadka



Kieszonka przysadkowa wnika w
otaczającą mezenchymę i kieruje
się grzbietowo w stronę
międzymózgowia.

Przysadka

Przysadka



W 5 tygodniu

kieszonka łączy się

szypułą z jamą gardła



W 6 tygodniu

szypuła zanika, a

kieszonka łączy się z lejkiem

–

Z kieszonki Rathkego powstają:



Ze ściany przedniej

–

Część przednia płata przedniego

–

Część guzowata



Ze ściany tylnej

–

Część pośrednia

Przysadka

Przysadka



Około 40 dnia

dno komory

trzeciej zagłębia się tworząc lejek.

Z lejka powstaje:



Wyniosłość środkowa szypuły



Część nerwowa przysadki



Około 45 dnia

lejek zbliża się do

kieszonki Rathkego i następnie
łączy się z nią

Przysadka

Przysadka

W 4 miesiącu:



z ektodermy kieszonki

powstają

komórki chromofobne i
chromofilne,



z mezenchymy powstają naczynia
krwionośne oraz skąpa tkanka
łączna



Z komórek neurogleju płata
nerwowego powstają pituicyty

W 16 tygodniu

przysadka jest już w

pełni wykształcona

Przysadka

Przysadka



Wydzielanie płodowej przysadki:

–

W 10 tygodniu wykrywalne GH i ACTH

–

Pomiędzy 20 a 24 tygodniem szczyt
wydzielania GH.

Przysadka

Przysadka

Szyszynka

Szyszynka



Powstaje z

neuroektodermy

przodomózgowia



Zawiązek pojawia się około

7 tygodnia

w postaci tzw. płyty szyszynkowej
(zgrubienia nabłonka blaszki
grzbietowej w okolicy linii środkowej
międzymózgowia)



W początkowym stadium rozwoju
możemy wyróżnić dwie części

Szyszynka

Szyszynka



Intensywniej proliferująca część
przednia pochodzi z okolicy spoidła
uzdeczek



Część tylna wywodzi się z
kieszonkowatego zagłębienia
międzymózgowia między spoidłem
uzdeczek a spoidłem tylnym

–

W tym okresie szyszynka zajmuje
położenie pionowe

Szyszynka

Szyszynka



Około

18 tygodnia

ciąży zawiązek

przyjmuje stożkowaty kształt i
położenie poziome
(charakterystyczne dla dojrzałej
szyszynki)

Szyszynka

Szyszynka



Komórki wyściółkowe (neuroepitelialne)

rozwijającej się szyszynki tworzą



sznury, następnie



struktury pęcherzykowate i ostatecznie



zraziki



Z komórek wyściółkowych powstają

pinealoblasty



Około

6 miesiąca

pinealoblasty różnicują się

w pinealocyty (właściwe komórki sekrecyjne)

oraz komórki glejowe (astrocyty,

oligodendrocyty, kom. Schwanna)



Między zraziki wnikają kom. mezenchymalne

tworzące naczynia krwionośne oraz fibroblasty

przegród międzyzrazikowych.

Szyszynka

Szyszynka