Elektrokardiografia

Elektrokardiografia

mgr Jolanta Treczyńska

mgr Jolanta Treczyńska

Elektrokardiografia

Elektrokardiografia

(EKG)

(EKG)

Metoda obrazowania

Metoda obrazowania

zmienności potencjału

zmienności potencjału

elektrycznego wytwarzanego

elektrycznego wytwarzanego

przez serce.

przez serce.

Elektrokardiogram

Elektrokardiogram



Jest graficznym zapisem wielkości i

Jest graficznym zapisem wielkości i

kierunku zmian tego potencjału w

kierunku zmian tego potencjału w

czasie. Upływ czasu wyraża przesuw

czasie. Upływ czasu wyraża przesuw

taśmy rejestrującej zapis, a zmiany

taśmy rejestrującej zapis, a zmiany

potencjału są obrazowane poprzez

potencjału są obrazowane poprzez

wielkość i kierunek wychyleń

wielkość i kierunek wychyleń

krzywej zapisu.

krzywej zapisu.

Cele badania EKG:

Cele badania EKG:



rozpoznanie zaburzeń ukrwienia

rozpoznanie zaburzeń ukrwienia

i zawału serca.

i zawału serca.



kontrolowanie przebiegu danej

kontrolowanie przebiegu danej

choroby.

choroby.



monitorowanie stanów zagrożenia

monitorowanie stanów zagrożenia

życia

życia



rozpoznanie zaburzeń rytmu

rozpoznanie zaburzeń rytmu

i przewodnictwa pracy serca.

i przewodnictwa pracy serca.

Zaburzenia krążenia krwi

Zaburzenia krążenia krwi

1.

1.

Niedotlenienie mięśnia sercowego

Niedotlenienie mięśnia sercowego

2.

2.

Niewydolność krążenia

Niewydolność krążenia

3.

3.

Wstrząs

Wstrząs

4.

4.

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze

5.

5.

Tętniak rozwarstwiający aorty

Tętniak rozwarstwiający aorty

6.

6.

Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca

7.

7.

Zatrzymanie krążenia krwi

Zatrzymanie krążenia krwi

Niedotlenienie mięśnia sercowego

Niedotlenienie mięśnia sercowego

Ostry incydent wieńcowy podejrzewa się gdy ból:

Ostry incydent wieńcowy podejrzewa się gdy ból:



trwa dłużej niż 20 – 30 minut

trwa dłużej niż 20 – 30 minut



nie ustępuje po podaniu nitratów

nie ustępuje po podaniu nitratów



występuje u pacjenta po raz pierwszy

występuje u pacjenta po raz pierwszy



występuje po przebytym zawale mięśnia sercowego

występuje po przebytym zawale mięśnia sercowego



występuje coraz częściej i jest prowokowany przez coraz mniejszy

występuje coraz częściej i jest prowokowany przez coraz mniejszy

wysiłek

wysiłek



jest nawracający, nieprzewidywalny

jest nawracający, nieprzewidywalny

OSTRE INCYDENTY WIEŃCOWE MOGĄ MANIFESTOWAĆ SIĘ JAKO:

OSTRE INCYDENTY WIEŃCOWE MOGĄ MANIFESTOWAĆ SIĘ JAKO:



dusznica bolesna niestabilna

dusznica bolesna niestabilna



zawał mięśnia serca bez załamka Q

zawał mięśnia serca bez załamka Q



zawał mięśnia serca załamkiem Q

zawał mięśnia serca załamkiem Q

Postępowanie wstępne w ostrych incydentach

Postępowanie wstępne w ostrych incydentach

wieńcowych

wieńcowych

Pacjent z bólem w klatce piersiowej wymaga

Pacjent z bólem w klatce piersiowej wymaga

standardowego zaopatrzenia, które można określić

standardowego zaopatrzenia, które można określić

skrótem MONA

skrótem MONA

•

M – (Morphine) – morfina w dawce 2 – 4 mg

M – (Morphine) – morfina w dawce 2 – 4 mg

powtarzanej

powtarzanej

co 5 – 10

co 5 – 10

min do ustąpienia bólu

min do ustąpienia bólu

•

O – (Oxygen) – tlen

O – (Oxygen) – tlen

•

N – (Nitrates) – nitraty podjęzykowe, a w razie potrzeby

N – (Nitrates) – nitraty podjęzykowe, a w razie potrzeby

dożylne

dożylne

•

A – (Aspirin) – aspiryna 160 – 325 mg doustnie

A – (Aspirin) – aspiryna 160 – 325 mg doustnie

Niewydolność krążenia

Niewydolność krążenia

Niewydolnością krążenia nazywamy patologiczne zmniejszenie

Niewydolnością krążenia nazywamy patologiczne zmniejszenie

przepływu krwi przez tkanki.

przepływu krwi przez tkanki.

Niewydolność krążenia dzieli się na :

Niewydolność krążenia dzieli się na :



ostrą lub przewlekłą

ostrą lub przewlekłą



lewokomorową lub prawokomorową

lewokomorową lub prawokomorową



niewydolność obu komór

niewydolność obu komór

Postępowanie wstępne w niewydolności krążenia obejmuje:

Postępowanie wstępne w niewydolności krążenia obejmuje:



ułożenie przytomnego pacjenta w pozycji siedzącej

ułożenie przytomnego pacjenta w pozycji siedzącej



podanie tlenu

podanie tlenu



monitorowanie czynności serca, pulsoksymetria, kontrola RR

monitorowanie czynności serca, pulsoksymetria, kontrola RR



założenie dostępu dożylnego

założenie dostępu dożylnego



EKG

EKG



leki wg zaleceń lekarskich

leki wg zaleceń lekarskich

(np. morfina 2-4 mg, furosemid 0,5-1,0 mg/kg m.c. i

(np. morfina 2-4 mg, furosemid 0,5-1,0 mg/kg m.c. i

nitrogliceryna)

nitrogliceryna)



ewentualnie intubacja i wentylacja mechaniczna

ewentualnie intubacja i wentylacja mechaniczna

Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca

Bradykardia:

Bradykardia:



względna – 60 - 40 / min

względna – 60 - 40 / min



bezwzględna – poniżej 40 / min

bezwzględna – poniżej 40 / min

•

Częstoskurcze niestabilne

Częstoskurcze niestabilne

•

Częstoskurcze stabilne

Częstoskurcze stabilne

•

Częstoskurcze z szerokimi zespołami QRS

Częstoskurcze z szerokimi zespołami QRS

•

Częstoskurcze z wąskimi zespołami QRS

Częstoskurcze z wąskimi zespołami QRS

Standardowe EKG wykonuje się

Standardowe EKG wykonuje się

przy pomocy 12 odprowadzeń:

przy pomocy 12 odprowadzeń:



3 dwubiegunowe kończynowe

3 dwubiegunowe kończynowe

Einthovena

Einthovena

(I , II , III)

(I , II , III)



3

3

jednobiegunowe kończynowe

jednobiegunowe kończynowe

wzmocnione Goldbergera

wzmocnione Goldbergera

(aVR, aVL,

(aVR, aVL,

aVF)

aVF)



6

6

jednobiegunowych przedsercowych

jednobiegunowych przedsercowych

Wilsona

Wilsona

(V1, V2, V3, V4, V5, V6)

(V1, V2, V3, V4, V5, V6)

Odprowadzenia dwubiegunowe

Odprowadzenia dwubiegunowe

kończynowe Einthovena

kończynowe Einthovena

W tym odprowadzeniu umieszczamy

W tym odprowadzeniu umieszczamy

4 elektrody na kończynach badanego:

4 elektrody na kończynach badanego:



elektroda

elektroda

czerwona

czerwona

– prawa ręka (RA)

– prawa ręka (RA)



elektroda

elektroda

żółta

żółta

– lewa ręka (LA)

– lewa ręka (LA)



elektroda

elektroda

zielona

zielona

– lewa goleń (LF)

– lewa goleń (LF)



elektroda

elektroda

czarna

czarna

– prawa goleń

– prawa goleń

(tzw. punkt odniesienia; ziemia)

(tzw. punkt odniesienia; ziemia)

Trzy pierwsze elektrody tworzą

Trzy pierwsze elektrody tworzą

tzw.

tzw.

trójkąt Einthovena

trójkąt Einthovena

(trójkąt równoboczny)

(trójkąt równoboczny)



odprowadzenie

odprowadzenie

I

I

– różnica potencjałów

– różnica potencjałów

pomiędzy elektrodami "lewa ręka" a "prawa

pomiędzy elektrodami "lewa ręka" a "prawa

ręka" (LA – RA)

ręka" (LA – RA)



odprowadzenie

odprowadzenie

II

II

– różnica potencjałów

– różnica potencjałów

pomiędzy elektrodami "lewa goleń" a "prawa

pomiędzy elektrodami "lewa goleń" a "prawa

ręka" (LF – RA)

ręka" (LF – RA)



odprowadzenie

odprowadzenie

III

III

– różnica potencjałów

– różnica potencjałów

pomiędzy elektrodami "lewa goleń" a "lewa

pomiędzy elektrodami "lewa goleń" a "lewa

ręka" (LF – LA)

ręka" (LF – LA)

Odprowadzenia jednobiegunowe

Odprowadzenia jednobiegunowe

Kończynowe wzmocnione Goldbergera:

Kończynowe wzmocnione Goldbergera:

aVR

aVR

– odprowadzenie z elektrody "prawa ręka"(RA)

– odprowadzenie z elektrody "prawa ręka"(RA)

aVL

aVL

– odprowadzenie z elektrody "lewa ręka" (LA)

– odprowadzenie z elektrody "lewa ręka" (LA)

aVF

aVF

– odprowadzenie z elektrody "lewa goleń" (LF)

– odprowadzenie z elektrody "lewa goleń" (LF)

Przedsercowe Wilsona :

Przedsercowe Wilsona :

V1,

V1,

V2,

V2,

V3,

V3,

V4,

V4,

V5,

V5,

V6

V6

Odprowadzenia jednobiegunowe

Odprowadzenia jednobiegunowe

przedsercowe Wilsona

przedsercowe Wilsona

V1

V1

– czwarta przestrzeń międzyżebrowa 2,5 cm

– czwarta przestrzeń międzyżebrowa 2,5 cm

od prawej strony

od prawej strony

mostka

mostka

V2

V2

– czwarta przestrzeń międzyżebrowa 2,5 cm

– czwarta przestrzeń międzyżebrowa 2,5 cm

od lewego brzegu

od lewego brzegu

mostka

mostka

V3

V3

– w połowie odległości pomiędzy elektrodami V2 a V4

– w połowie odległości pomiędzy elektrodami V2 a V4

V4

V4

– piąta przestrzeń międzyżebrowa w linii środkowo-

– piąta przestrzeń międzyżebrowa w linii środkowo-

obojczykowej lewej

obojczykowej lewej

V5

V5

– piąta przestrzeń międzyżebrowa w linii

– piąta przestrzeń międzyżebrowa w linii

pachowej

pachowej

przedniej lewej

przedniej lewej

V6

V6

– piąta przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej

– piąta przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej

środkowej lewej

środkowej lewej

Umiejscowienie elektrod

Umiejscowienie elektrod

przedsercowych

przedsercowych

Charakterystyka EKG – elektrokardiogram

Charakterystyka EKG – elektrokardiogram



Na wykresie EKG analizuje się:

Na wykresie EKG analizuje się:



linię izoelektryczną

linię izoelektryczną

– linia pozioma zarejestrowana w

– linia pozioma zarejestrowana w

czasie, gdy w sercu nie stwierdza się żadnych pobudzeń

czasie, gdy w sercu nie stwierdza się żadnych pobudzeń

(aktywności). Najłatwiej wyznaczyć ją według odcinka

(aktywności). Najłatwiej wyznaczyć ją według odcinka

PQ. Stanowi ona punkt odniesienia poniższych zmian

PQ. Stanowi ona punkt odniesienia poniższych zmian



załamki

załamki

– wychylenia od linii izoelektrycznej (dodatni,

– wychylenia od linii izoelektrycznej (dodatni,

gdy wychylony w górę; ujemny, gdy wychylony w dół)

gdy wychylony w górę; ujemny, gdy wychylony w dół)



odcinki

odcinki

– czas trwania linii izoelektrycznej pomiędzy

– czas trwania linii izoelektrycznej pomiędzy

załamkami

załamkami



odstępy

odstępy

– łączny czas trwania odcinków i

– łączny czas trwania odcinków i

sąsiadującego załamka

sąsiadującego załamka

EKG – elektrokardiogram

EKG – elektrokardiogram

Amplituda:

Amplituda:



Wychylenie od linii izoelektrycznej w

Wychylenie od linii izoelektrycznej w

górę lub w dół.

górę lub w dół.



Wychylenie 1mm = 0,1mV

Wychylenie 1mm = 0,1mV

Załamki

Załamki



załamek P – jest wyrazem depolaryzacji

załamek P – jest wyrazem depolaryzacji

mięśnia przedsionków (dodatni we

mięśnia przedsionków (dodatni we

wszystkich 11 odprowadzeniach, poza

wszystkich 11 odprowadzeniach, poza

aVR, tamże ujemny)

aVR, tamże ujemny)



zespół QRS – odpowiada depolaryzacji

zespół QRS – odpowiada depolaryzacji

mięśnia komór

mięśnia komór



załamek T – odpowiada repolaryzacji

załamek T – odpowiada repolaryzacji

komór

komór



czasem też załamek U

czasem też załamek U

Odcinki:

Odcinki:



odcinek PQ – wyraża czas przewodzenia depolaryzacji

odcinek PQ – wyraża czas przewodzenia depolaryzacji

przez węzeł przedsionkowo-komorowy (AV)

przez węzeł przedsionkowo-komorowy (AV)



odcinek ST – okres depolaryzacji komór

odcinek ST – okres depolaryzacji komór

Odstępy :

Odstępy :



odstęp PQ – wyraża czas przewodzenia depolaryzacji

odstęp PQ – wyraża czas przewodzenia depolaryzacji

od węzła zatokowo-przedsionkowego do węzła

od węzła zatokowo-przedsionkowego do węzła

przedsionkowo-komorowego (SA -> AV)

przedsionkowo-komorowego (SA -> AV)



odstęp ST – wyraża czas wolnej i szybkiej repolaryzacji

odstęp ST – wyraża czas wolnej i szybkiej repolaryzacji

mięśnia komór (2 i 3 faza repolaryzacji)

mięśnia komór (2 i 3 faza repolaryzacji)



odstęp QT – wyraża czas potencjału czynnościowego

odstęp QT – wyraża czas potencjału czynnościowego

mięśnia komór (depolaryzacja + repolaryzacja)

mięśnia komór (depolaryzacja + repolaryzacja)

Wartości w EKG:

Wartości w EKG:



25mm/s = 1kratka 0,004s

25mm/s = 1kratka 0,004s



1duża kratka = 0,20s

1duża kratka = 0,20s



1duża + 1duża + 1/2dużej

1duża + 1duża + 1/2dużej

0,2 + 0,2 +0,1 = 0,5

0,2 + 0,2 +0,1 = 0,5



Cecha = 1 cm = 1mV

Cecha = 1 cm = 1mV



Przesuw = 25 mm/s

Przesuw = 25 mm/s

Lokalizacja zawału na

Lokalizacja zawału na

podstawie EKG

podstawie EKG

Lokalizacja Zawału

Lokalizacja Zawału

Odprowadzenie

Odprowadzenie

Przednia ściana

Przednia ściana

V

V

1

1

,V

,V

2

2

,V

,V

3

3

,V

,V

4

4

Boczny

Boczny

I, aVl, V

I, aVl, V

4

4

(+),V

(+),V

5

5

,V

,V

6

6

Dolny

Dolny

II(+), III, aVf

II(+), III, aVf

Tylny

Tylny

V

V

1

1

↑R,V

↑R,V

2

2

↑R

↑R

Przednio-boczny

Przednio-boczny

I, aVL, V

I, aVL, V

1

1

(+),V

(+),V

2

2

-V

-V

6

6

Dolno-boczny

Dolno-boczny

II,III,V

II,III,V

6

6

,aVf,V

,aVf,V

5

5

Tylno-boczny

Tylno-boczny

I(+), aVL(+), V

I(+), aVL(+), V

1

1

↑R,V

↑R,V

2

2

↑R,

↑R,

V

V

5

5

,V

,V

6

6

Tylno-dolny

Tylno-dolny

II, III, aVf, V

II, III, aVf, V

1

1

↑R,V

↑R,V

2

2

↑R

↑R

Ważne uwagi

Ważne uwagi



Rytm zatokowy należy szukać w

Rytm zatokowy należy szukać w

drugim odprowadzaniu.

drugim odprowadzaniu.



Jeżeli są wąskie QRS to jest

Jeżeli są wąskie QRS to jest

częstoskurcz nadkomorowy, jeżeli są

częstoskurcz nadkomorowy, jeżeli są

szerokie to jest komorowy.

szerokie to jest komorowy.



Hipokalcemia (wapń)– wydłużony QT

Hipokalcemia (wapń)– wydłużony QT



Hiperkalcemia – skrócenie QT

Hiperkalcemia – skrócenie QT