Żywienie koni chorych
Karmienie koni, szczególnie koni chorych, jest
skomplikowanym i bardzo złożonym tematem
Choroby układu oddechowego
RAO (COPD), stany zapalne
Odpowiednie warunki zoohigieniczne – wentylacja, ściółka
Przebywanie na pastwisku
Siano dobrej jakości, nie pylące - podawane nisko
Leki wykrztuśne podawane do wody lub paszy treściwej – KJ (5-
10 g/zwierzę), dembreksyna itp.
Preparaty ziołowe usprawniające funkcjonowanie układu
oddechowego (pałeczki, granulki)
Czosnek - właściwości lecznicze i wspomagające działanie na
układ odpornościowy, pokarmowy i oddechowy.
Działanie przeciwbakteryjne, właściwości, przeciwutleniające
Pasza pełnoporcjowa granulowana
Mesz
musli
Przykładowy preparat ziołowy -
skład
BREATHE - FREE naturalny dodatek paszowy na bazie ziół do stosowania
profilaktycznie oraz wspomagająco w chorobach układu oddechowego
Skład:
anyż, czerwona koniczyna, podbiał pospolity, hyzop, szanta zwyczajna, czosnek
hyzop
zawiera olejki eteryczne, żywice, kwasy organiczne, garbniki, flawonoidy, potas, wapń,
magnez, fosfor, sód, bor, cynk, molibden, glin, kobalt, żelazo, mangan, miedź i glikozydy.
podbiał
zawiera garbniki, olejek eteryczny, witaminę A, flawonoidy, sole mineralne;
działanie - łagodzi podrażnienia górnych dróg oddechowych, ma działanie
przeciwzapalne i przeciwbakteryjne;
o
anyż
zawiera związek fenolowy anetol, dianetolmetylochawikol, dianizoinę;
działanie wykrztuśne, pobudzające trawienie, przeciwskurczowe;
czosnek
zawiera - substancję aktywną: alin
działanie - znany jest ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych oraz wzmacniających
układ odpornościowy, pokarmowy i oddechowy;
szanta
zawiera mieszaninę związków dwuterpenowych (marubina), olejek eteryczny, garbniki,
fitosterole, związki śluzowe, cukry, trójterpeny, kwasy organiczne, fitosterole;
działanie wykrztuśne,przeciwastmatyczne, przeciwskurczowe,pobudzające trawienie,
żółciotwórcze i żółciopędne, przeciwbiegunkowe,uspokajaące akcję serca (przy
niemiarowości);
koniczyna czerwona
zawiera flawonoidy, izoflawony, karotenoidy, glikozydy, olejek eteryczny, witaminy,
kwas kumarynowy, kwas salicylowy, sole mineralne;
działanie odżywcze, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, wykrztuśnie, żółciopędnie,
odkażające, przeciwzakrzepowe, przyspieszenie gojenia się ran.
Krwawienie z płuc u koni
Bioflawonoidy:
Wzmocnienie i przywrócenie elastyczności naczyń
krwionośnych
Zmniejszenie uszkodzeń naczyń w miejscach
zapaleń
Zmniejszenie lepkości krwi (zmniejszenie ciśnienia
krwi)
Witamina K
Witamina C
Preparaty zawierające Ca
Żywienie koni geriatrycznych
Najczęstsze problemy:
Pogorszenie wyglądu i kondycji, szczególnie kiedy
trawa przestaje rosnąć lub jest jej mało
Utrata masy ciała (widoczna na biodrach i kłębie)
Trudności w żuciu siana
Wypadanie paszy z pyska podczas jedzenia
Problemy z zębami, które prowadzą do trudności z
żuciem paszy
Zdiagnozowane choroby tj. ochwat, choroba
Cushinga, uszkodzenie wątroby
Żywienie koni geriatrycznych
dawka dla starszych koni powinna zawierać
wysokiej jakości białko (mięśnie i regeneracja
komórek)
wysoko strawne włókno
zbilansowaną ilość witamin i minerałów
niezbędny jest wysoki poziom antyoksydantów
Stwierdzono, że dodatek antyoksydantów w diecie
starszych ludzi jest związany ze zmniejszonym
ryzykiem
występowania
chorób
serca
i
nowotworów oraz opóźnia występowanie oznak
starzenia się organizmu.
Żywienie koni geriatrycznych
Codzienne sprawdzanie pastwiska i usuwanie
odchodów
Zapewnienie koniowi ochrony przed deszczem,
wiatrem, upałem i owadami, kiedy jest na
zewnątrz
Regularne odrobaczanie; wiele starszych koni ma
uszkodzony przez pasożyty układ pokarmowy
(kumulacja przez lata), co może zaburzać
wchłanianie składników pokarmowych
Unikanie chłodu i wilgoci u koni cierpiących na
sztywność i zwyrodnienie stawów oraz
zapewnienie dobrej, głębokiej ściółki
Regularna kontrola stanu uzębienia
Problemy dermatologiczne,
pogorszenie jakości sierści
Tłuszcz roślinny zawierający głównie nienasycone
kwasy tłuszczowe (linolenowy – Omega3, linolowy –
Omega 6, oleinowy – Omega 9, palmitynowy)
Dodatki mineralno-witaminowe zawierające Zn,
NNKT, wit. A, biotyna, aminokwasy siarkowe,
lecytynę
Zestaw czterech ziół znanych z pozytywnego wpływu na stan
skóry i
sierści polecany dla koni o wrażliwej skórze, łatwo
ulegającej podrażnieniom.
Skład:
rumianek, korzeń łopianu, czosnek, pokrzywa
korzeń łopianu
zawiera olejek eteryczny, substancje mineralne, węglowodany, sterole,
związki poliacetylenowe, garbniki, kw. palmitynowy, kw. stearynowy, śluzy,
flawonoidy;
działanie bakteriostatyczne, przeciwbakteryjne, wzmacniające,
przeciwzapalne, fungistatyczne, odtruwające, regulujące przemiane materii
i trawienie.
rumianek
zawiera olejek eteryczny, flawonoidy, zw. poliacetylenowe, cholinę, śluzy,
fitosterole, kwasy organiczne; działanie przeciwzapalne, odkażające,
uspokajające, rozkurczowe, przeciwalergiczne, polepszające
trawienie,obniżające ciśnienie krwi;
pokrzywa
zawiera witaminy (duże ilości C i A), fitochinony, sole mineralne, garbniki,
kwasy organiczne, flawonoidy; działanie wzmacniające, polepszające
odporność, antyseptyczne, przeciwkrwotocznie, hemoglobinotwórczo,
przeciwreumatycznie, przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo, zapobiega
starzeniu się skóry
czosnek
znany jest ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych oraz
wzmacniających układ odpornościowy, pokarmowy i oddechowy;
substancja aktywna to alin
Choroby układu ruchu
Ochwat kopytowy:
Siano dobrej jakości
W okresie leczenia nie podawać pasz treściwych –
ograniczenie podaży węglowodanów
Pojenie częściej niż zwykle, natomiast w mniejszej ilości
(ograniczenie podaży wody)
Dodatki mineralno-witaminowe zawierające Zn, Cu,
metioninę, cystynę, cysteinę, biotynę
Czosnek - substancja aktywna zawarta w czosnku to alin -
bezzapachowa substancja chemiczna zawierająca
aminokwas cysteinę
Głęboka ściółka, trociny lub piasek
Mięśniochwat porażenny koni
Woda ad libitum
Siano
Wyeliminować pasze treściwe (ograniczenie podaży
węglowodanów)
Dodatek do wody preparatów elektrolitowych
Podaż z wodą kwaśnego węglanu sodu lub natrium
bicarbonicum
Głęboka ściółka
Mięśniochwat enzootyczny
Podaż dodatków mineralnych zawierających selen
oraz witaminę E
Uwaga na pasze zawierające dużą zawartość
tłuszczu lub nadmiar nienasyconych kwasów
tłuszczowych
Ograniczyć podaż pasz zawierające znaczne ilości
Ca, S
Problemy ze stawami,
mięśniami, układem kostnym
Dodatki mineralno-witaminowe o zbilansowanym
składzie, zwłaszcza stosunek Ca:P, Mn, Cu, Zn, Se,
lizyna, witamina A, D, E
Preparaty zawierające kwas hialuronowy, siarczan
chondroityny
(składnik
strukturalny
substancji
międzykomórkowej chrząstek stawowych) oraz
glukozaminoglikany
(niezbędny
do
produkcji
hialuronianu, głównego składnika mazi stawowej)
Układ kostny
Algi budują kościec, zęby, ścięgna, stawy
i mięśnie, a zawarte w nich aminokwasy
są budulcem dla właściwie każdej tkanki
organizmu.
Zawierają
witaminy,
minerały,
aminokwasy i inne bioaktywne składniki,
które są niezbędne dla prawidłowego
funkcjonowania, wzrostu i regeneracji
organizmu. Zwykle stosowana dieta jest
zazwyczaj niedoborowa w te składniki.
Problemy z kopytami –
przykładowy preparat ziołowy
Skład:
owoc dzikiej róży, wodorosty morskie
zawierają składniki odżywcze pomagające
uzyskać zdrowy i mocny róg kopytowy;
owoce dzikiej róży
są najbogatszym naturalnym źródłem witaminy C,
która jest niezbędna w prawidłowej produkcji
kolagenu
wodorosty morskie
są najbogatszym źródłem łatwo przyswajalnych
minerałów oraz niezbędnych, egzogennych
aminokwasów
KORZEŃ DIABLEGO (czarciego)
PAZURA
Roślina stosowana przez mieszkańców Afryki Południowej w
terapii chorób układu pokarmowego oraz zapaleń stawów.
Korzeniowi przypisuje się działanie:
przeciwreumatyczne
przeciwzapalne
przeciwbólowe
rozkurczowe
żółciopędne
uspokajające
detoksykacyjne
Szczególnie polecany dla koni predysponowanych do
problemów związanych z mięśniami i stawami.
KORZEŃ DIABLEGO (czarciego)
PAZURA
Podstawowe składniki:
harpagid, harpagosid, pro-cumbid, fitosteryny,
trójterpeny, flawonoidy, nienasycone kwasy
tłuszczowe, kwas cynamonowy
Dowiedzione działanie odżywcze i lecznicze na
mięśnie, chrząstkę i stawy, głównie poprzez
zmniejszanie reakcji zapalnej oraz działanie
przeciwutleniające;
w stanach zapalnych stawów zwiększa ich
ruchomość, zmniejsza natomiast ból i obrzęk
Choroby przewodu
pokarmowego
Wrzody żołądka:
Częste karmienie małymi porcjami
Dostęp do pastwiska, zielonki
Ograniczyć nadmiar węglowodanów
Wyeliminować granulaty
Siano dobrej jakości, może być moczone
przed podaniem
Siemię lniane
mesz
Wrzody żołądka:
Kompleks pektyny-glicerol - Pronutrin® zawiera
naturalne składniki, pochodzenia roślinnego
(pektyny
z
owoców
cytrusowych,
jabłek
i
ziemniaków oraz lecytyna z soi) w formie specjalnie
przygotowanego kompleksu, glicerol oraz substancje
pomocnicze (dodatek smakowy, dodatek zapachowy
i przeciwutleniacz) – działanie osłaniające
sucralfate – działanie osłaniające
Preparaty
mineralno-witaminowe
oraz
ziołowe
przyspieszające gojenie
Obturacyjne niedrożności
przewodu pokarmowego
Głodówka – odżywianie parenteralne
Pojenie ad libitum
Preparaty elektrolitowe (głównie Na, K, Cl) dodawane
do wody
Po uzyskaniu drożności- dobrej jakości siano
Kleik z siemienia lnianego
Mesz
drożdże
Preparaty mineralno-witaminowe
Preparaty wspomagające regenerację sił witalnych
Stopniowy (!!!) powrót do prawidłowej diety
Biegunki
Woda ad libitum
Wywar z kory dębu, korzenia kobylaka, wyciągi z
kasztanowca
Kleik z siemienia lnianego
mesz
Preparaty mineralno-witaminowe
Preparaty elektrolitowe dodawane do wody
Probiotyki, drożdże
Zapiaszczenie jelit
Kleik z siemienia lnianego
mesz
Preparaty z babki lancetowatej (psyllium)
probiotyki
Choroby wątroby
Ograniczyć podaż NaCl (usunąć lizawkę)
Dieta niskobiałkowa
Łatwostrawne węglowodany
Drożdże
Preparaty zawierające witamin z grupy B, E, Se,
cholinę, metioninę
Preparaty multiwitaminowe
Zielonki, wypuszczanie na pastwisko
Preparaty zawierające sorbitol, acetylometioninę,
cholinę, betainę, lizynę (np. Heparenol)- działanie
żółciopędne, lipotropowe, ułatwiają detoksykację,
pobudzają apetyt
Preparaty ziołowe działające żółciopędnie
Choroby nerek
Woda ad libitum
Ograniczyć podaż NaCl (usunąć lizawkę)
Ograniczyć podaż P i Ca
Heparenol
Zaburzenia płodności
Dodatki mineralno-witaminowe zawierające J, Se,
Mn, Zn, witaminę A, E, karoteny, NNKT
Podaż marchwi, szczególnie w okresie zimy
Olej roślinny
Nadpobudliwość koni
Preparaty zawierające wyciąg z korzenia żeń-szeń
(Eleuthrococcus Senticosus) - działanie uspokajajace,
zmniejsza podatność na stres
Preparaty zawierające Mg, witaminę B
, B
6
, B
12
, L-
tryptofan, witaminę E, Se, lecytynę
Zestaw ziół stworzony dla koni, które mają skłonności do nadpobudliwości
oraz łatwo ulegają stresom związanym z treningiem.
Zioła te znane są ze swoich uspokajających właściwości i tonizującego
działania na układ nerwowy.
Skład:
rumianek, melisa, werbena pospolita, tarczyca, kwiat lipy
lipa
zawiera flawonoidy, kwasy organiczne, trójterpeny, garbniki, olejki
eteryczne i witaminy, glikozyd tiliacynę; działanie przeciwskurczowe,
przeciwbólowe, uspokajające, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe,
odtruwające
rumianek
zawiera olejek eteryczny, flawonoidy, zw. poliacetylenowe, cholinę, śluzy,
fitosterole, kwasy organiczne; działanie przeciwzapalne, odkażające,
uspokajające, rozkurczowe, przeciwalergiczne, polepszające
trawienie,obniżające ciśnienie krwi;
melisa
zawiera olejek eteryczny, wit. C, garbniki, kwasy organiczne, flawonoidy,
śluzy;
działanie uspokajające, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne,
przeciwzapalne, nasercowe, przeciwskurczowo, pobudzająco na trawienie
werbena pospolita
działa wzmacniająco na układ nerwowy, uspokajająco, pobudzająco na
przemianę materii, łagodząco na bóle migrenowe
tarczyca
zawiera flawonoidy w połączeniu z pochodnymi kwasu cynamonowego;
działanie przeciwwysiękowe, przeciwzapalne, uspokajająco,
wzmacniająco na mięsień sercowy, rozkurczowo
Intensywny wysiłek, utrata
elektrolitów
Preparaty podawane do wody zawierające Na, Cl, K,
Mg, Ca, P, witaminę B
12
, E, C, glukozę, dwuwęglan
sodu
Mieszanki elektrolitowe
Pasze treściwe energetyczne – jęczmień, kukurydza
Zwiększyć podaż siana
Woda
ad
libitum
–
NIGDY
NIE
POIĆ
BEZPOŚREDNIO PO WYSIŁKU !!!
Karmienie osieroconych lub
osłabionych źrebiąt
Siara – min. 2 l w ciągu pierwszych 6-8 godzin życia
Podawać w porcjach po 200-250 ml podgrzane do
temperatury 35-37
o
C (nie podgrzewać do wyższych
temperatur – przeciwciała !!!)
Matka zastępcza lub mleko innej klaczy
Preparaty mlekozastępcze
Preparaty przygotowane we własnym zakresie –
mleko kozie (!!!) lub krowie
Przykładowe receptury
Mleko krowie 2% UHT i 20g glukozy/l
Mleko krowie i woda 4:1, 20g laktozy na każdy litr, wit. A
50 000 IU/dobę, 300-500 mg wit. C/dobę
Mleko krowie 2l, 1l przegotowanej wody, 2-3 łyżki
cukru/kadży litr roztworu
700 ml mleka krowiego, 260ml wody, 30g glukozy, 5g
węglanu wapnia, 5g drożdży
Do 3. tyg. 2/3 mleka krowiego, 1/3 kleiku owsianego na
wodzie 1 łyżka glukozy; od 3. tyg. 1/3 mleka krowiego,
1/3 kaszki Bebiko 2 i 1/3 przegotowanej wody oraz 1
łyżka glukozy/litr roztworu. Dodatkowo do 2 karmień w
ciągu doby po 1 żółtku jaja kurzego, a 2 razy w tygodniu
po 2 ml wit. AD
3
Schemat karmienia:
1-2 dzień - karmić co 1,5-2 godziny 200-300 ml o
temperaturze 35-38
0
C (15% wagi ciała/dobę)
Od 3. dnia – zwiększać ilość tak, aby 7. dnia dawka
dobowa wynosiła 25% wagi ciała
W miarę upływu czasu zmniejsza się częstość
karmienia, a zwiększa się ilość podawanego
pokarmu
Dostęp źrebaka do wody, siana, owsa, lizawki
Preparaty mlekozastępcze stosuje się do 3-4
miesiąca życia
Alternatywny schemat
karmienia
Pierwsze 2 tygodnie – karmienie 15-16 razy na dobę
150-250 ml od 6.00-24.00
Stopniowe zmniejszanie częstości karmienia i
zwiększanie ilości pokarmu – od 2. tygodnia
karmienie 10 razy na dobę z przerwą 24.00-6.00 –
dobowa ilość pokarmu 5-6 l
Od 4. tygodnia karmienie 7 razy/dobę – 6, 8, 10.30,
13.30, 16, 19, 22 po 1-1,5l (8-10l/dobę)
Od 6. tygodnia 5 razy na dobę – 6, 9, 12, 16, 20 po
1,5-2l
Obniżona odporność,
wspomaganie w leczeniu innych
chorób
Preparaty z jeżówki purpurowej
Czosnek
Preparaty z czarciego pazura
Witaminy z grupy B, witamina E, Se
Preparaty multiwitaminowe
Probiotyki
drożdże
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ