żywienie krow, koni i źrebaków

Krowa

Najczęściej stosowane pasze w gospodarstwach wysokoprodukcyjnych

kiszonka z kukurydzy

sianokiszonka

prasowane wysłodki buraczane

mieszanki zbóż z gospodarstw hodowców (najczęściej kukurydza, soja, owies) lub przygotowane w mieszalniach

mieszanki uzupełniające przeznaczone dla gospodarstw, jako dodatek do pasz pełnodawkowych

białkowe mieszanki uzupełniające

dodatki mineralno-witaminowe


Najczęstsze systemy zadawania pasz i utrzymania zwierząt

TMR (całość paszy mieszana w wozie paszowym i podawana bezpośrednio zwierzętom w ilości zależnej od okresu produkcyjnego)

PMR (pasze treściwe podawane z bazy paszowej w postaci granulatu – obory wolnostanowiskowe lub zadawane ręcznie na podstawie osiąganej produkcji mlecznej)

Ręczne zadawanie i mieszanie pasz

Baza i stół paszowy


Najczęstsze błędy dietetyczne prowadzące do rozwoju zaburzeń metabolicznych

brak ustalania zapotrzebowania zwierząt na składniki pokarmowe w zależności od okresu produkcyjnego (np. ujemny bilans energii, niedobory mineralne)

zła jakość pasz

oszczędność” hodowców, szczególnie w zakresie podawania odpowiednich ilości pasz treściwych

błędy przy zadawaniu pasz (np. złe wymieszanie -TMR; zbyt duża gęstość zwierząt-wyjadanie karmy)

błędy przy tworzeniu grup produkcyjnych

problemy z dobieraniem odpowiednich ilości dodatków mineralno – witaminowych

nadmierne otłuszczenie krów, szczególnie w okresie przedporodowym

krowa w gospodarstwie wysokoprodukcyjnym (szczególnie w laktacji) powinna mieć dostęp do paszy przynajmniej przez 16 – 20 h

zawartość suchej masy w TMR powinna wynosić 40 – 45%

krowa powinna mieć stały dostęp do wody, szczególnie w laktacji


Najczęstsze schorzenia metaboliczne występujące u wysokoprodukcyjnych krów mlecznych

ketoza

porażenie poporodowe

kwasica

syndrom tłustej krowy

zaleganie poporodowe

zasadowica

przemieszczenie trawieńca

wzdęcie żwacza

tężyczka hipomagnezemiczna


Postępowanie dietetyczne w wybranych schorzeniach metabolicznych u krów mlecznych


Kwasica żwacza (niestrawność kwaśna)

W trakcie choroby należy:

pierwszego dnia przeprowadzić głodówkę; podawać per os tylko substancje buforujące – NaHCO3 (150 – 250 g / zwierzę), preparaty wieloelektrolitowe, stymulatory zdrowej flory bakteryjnej, ekstrakty płynu żwacza

od drugiego dnia podawać dobre łąkowe siano

w następnych dniach wyeliminować z paszy łatwo strawne węglowodany i stopniowo wprowadzać paszę treściwą, zielonki, a na samym końcu kiszonki

w całym okresie leczenia podawać duże ilości wody w celu rozcieńczenia kwaśnego środowiska w żwaczu

po uzyskaniu odpowiedniego pH w żwaczu można rozpocząć podawanie prawidłowych ilości węglowodanów, ale z dodatkiem substancji buforujących (NaHCO3)

zapobieganie

podawanie pasz mało rozdrobnionych (m.in. ograniczają wydzielanie śliny, która ma właściwości buforujące)

stopniowa zmiana dawki pokarmowej w celu przystosowania flory i fauny żwacza do jej wykorzystania

dzielenie dawki pasz treściwych na kilka odpasów w celu ograniczenia jednorazowego podawania zbyt dużych ilości łatwostrawnych węglowodanów

stosowanie mieszanek paszowych o podwyższonym poziomie substancji buforujących nadmierną kwasowość w żwaczu (np. NaHCO3)

stosowanie TMR lub PMR i stałego dostępu krów do paszy


Zasadowica żwacza (niestrawność zasadowa)

dawka pokarmowa zawierająca nadmiar białka lub zastępujących go substancji niebiałkowych azotowych i jednocześnie brak odpowiedniej ilości włókna surowego może prowadzić w żwaczu do gwałtownie przebiegających procesów powodujących powstawanie znacznych ilości amoniaku oraz karbaminianu amonu.

wchłonięcie do krwi powstałych związków powoduje ogólną alkalozę oraz zatrucie organizmu przeżuwacza

gromadzące się produkty rozpadu białek i niebiałkowych substancji azotowych mając powinowactwo do tkanki nerwowej, wywołują objawy szczególnie ze strony układu nerwowego.


Postępowanie lecznicze w zakresie dawki pokarmowej powinno być oparte na podawaniu:

łatwostrawnych węglowodanów - śruta, rośliny okopowe

dużej ilości wody

dobrego łąkowego siana

substancji zakwaszających (kwas octowy, kwas mlekowy)

dobrze przygotowanych kiszonek


Zapobieganie

bilansowanie dawki pokarmowej w zakresie zawartości białka w suchej masie karmy (nie więcej niż 17 – 22%)

zastępowanie białka niebiałkowymi substancjami azotowymi w ilości nie przekraczającej 20% bytowych potrzeb białkowych mimo, że dopuszczalny jest 30 a nawet 40% udział takich substancji

podawanie pasz wolnych od bakterii E. coli, Proteus vulgaris – korzystny wpływ na wytwarzanie toksycznych substancji w żwaczu

podawanie odpowiednich ilości włókna surowego

odpowiednia zawartość łatwostrawnych węglowodanów w dawce pokarmowej

przynajmniej 1-2 tygodniowe przystosowanie zwierząt do zmiany karmy na zawierającą wyższą ilość białka lub niebiałkowych substancji azotowych


wzdecie żwacza

postać pienista (drobnobańkowa) - małe pęcherzyki gazów są równomiernie rozmieszczone w treści pokarmowej żwacza, wypełniając całą jego objętość (przy podawaniu pasz zawierających saponiny, rośliny motylkowe: młoda lucerna, koniczyna).

postać grubobańkowa - gazy gromadzą się w żwaczu nad treścią pokarmową, tworząc jedną lub kilka komór i rozdymając głównie górną jego część.

podawać odpowiednią ilość włókna surowego

ograniczać nadmierne rozdrobnienie paszy (prawidłowa produkcja śliny)

nie poić zwierząt bezpośrednio po powrocie z pastwiska lub podaniu pasz objętościowych (nie dotyczy obór ze stałym dostępem do wody)

odrzucać pasze pokryte rosą, szronem lub nasiąknięte wodą

ograniczyć skarmianie pasz zawierających saponiny oraz roślin motylkowych

ograniczyć pasze zawierające zbyt dużą ilość wody lub łączyć je z dużą ilością pasz strukturalnych (siano, słoma)

stopniowo przyzwyczajać zwierzęta do nowego rodzaju karmy, przede wszystkim zielonki, pasz motylkowych (przed wypędzeniem na pastwisko lub zastosowaniem jej w żywieniu oborowym). Zwierzęta powinny co najmniej tydzień wcześniej otrzymywać wybrana paszę w stopniowo wzrastających ilościach.

z chwilą rozpoczęcia wypasu należy podawać zwierzętom w przeddzień przed wyjściem na pastwisko, w małych ilościach słomę lub siano a także napoić.

zwierzęta w początkowym okresie wypasania powinny przebywać na pastwisku krótko i nie w dni deszczowe, przy obfitej rosie.


Ketoza

Choroba charakteryzuje się :

nagromadzeniem się związków ketonowych we krwi (ketonemia), moczu (ketonuria), mleku (ketolakcja) i w wydychanym powietrzu występujące na tle niedoborów energetycznych spowodowanych błędami żywieniowymi

zmniejszeniem stężenia glukozy we krwi (hipoglikemia)

skłonnością do zwyrodnienia tłuszczowego wątroby

stosowanie zbilansowanych dawek pokarmowych pod względem zawartości energii, suchej masy, białka i związków mineralnych, pokrywających potrzeby bytowe i produkcyjne krów

stopniowa (przez 1-2 tygodnie) zmiana rodzaju żywienia i przyzwyczajanie do nowej paszy

eliminacja pasz ketogennych szczególnie kiszonek z zawartością kwasu masłowego oraz pasz, które są przyczyną fermentacji ketogennej w żwaczu (skarmianie krów nadmierną ilością łatwostrawnych węglowodanów obecnych w śrutach zbóż, burakach, melasie)

stosowanie związków glukoplastycznych w dawce pokarmowej, jako stymulacja syntezy glukozy i hamowanie ketogenezy (profilaktyczny dodatek mieszanek takich jak: Ketomix 500ml, Ketostop 100 g dziennie przez 2 tygodnie przed do 6 tygodni po porodzie, Katapult)

W okresie zasuszenia (8-4 tyg. p.p.) dawka pokarmowa winna pokrywać zapotrzebowanie bytowe i maksimum produkcję 10 l mleka, można wtedy podawać do 5 kg buraków cukrowych lub 10 kg buraków pastewnych

Po porodzie

- zapewnienie energii w dawce odpowiadającej 1 kg paszy treściwej na 3 kg mleka

- zapewnienie optymalnej ilości białka strawnego (55g na 1 l mleka)

- podaż włókna surowego w ilości 18-20% s.m. (dobre siano, kiszonka z suszu)


Zespół nadmiernej mobilizacji tłuszczu u krów (ZNMT)

zaburzenie żywieniowo-metaboliczne polegające na nadmiernym otłuszczeniu krów w okresie przedporodowym i nadmiernej lipolizie tłuszczu zapasowego po porodzie, prowadzącej do rozwoju stłuszczenia wątroby (hepatosteatosis), zaburzeń zdrowia i produkcyjności.


W czasie procesu chorobowego:

stymulacja apetytu, przeszczep treści żwacza, podawanie związków glukoplastycznych w celu pobudzenia glukoneogenezy i ograniczenia stłuszczenia wątroby.

ograniczenie wzmożonej lipolizy poprzez dodatek do dawki pokarmowej kwasu nikotynowego, glukozy

dieta: dobre siano, słodka trawa, zielona lucerna


Konie

Uklad oddechowy RAO (COPD), stany zapalne

Odpowiednie warunki zoohigieniczne – wentylacja, ściółka

Przebywanie na pastwisku

Siano dobrej jakości, nie pylące - podawane nisko

Leki wykrztuśne podawane do wody lub paszy treściwej – KJ (5-10 g/zwierzę), dembreksyna itp.

Preparaty ziołowe usprawniające funkcjonowanie układu oddechowego (pałeczki, granulki)

Czosnek - właściwości lecznicze i wspomagające działanie na układ odpornościowy, pokarmowy i oddechowy.

Działanie przeciwbakteryjne, właściwości, przeciwutleniające

Pasza pełnoporcjowa granulowana

Mesz

musli


BREATHE – FREE naturalny dodatek paszowy na bazie ziół do stosowania profilaktycznie oraz wspomagająco w chorobach układu oddechowego

Skład:anyż, czerwona koniczyna, podbiał pospolity, hyzop, szanta zwyczajna, czosnek

hyzopzawiera olejki eteryczne, żywice, kwasy organiczne, garbniki, flawonoidy, potas, wapń, magnez, fosfor, sód, bor, cynk, molibden, glin, kobalt, żelazo, mangan, miedź i glikozydy.podbiał zawiera garbniki, olejek eteryczny, witaminę A, flawonoidy, sole mineralne; działanie - łagodzi podrażnienia górnych dróg oddechowych, ma działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne;

anyż zawiera związek fenolowy anetol, dianetolmetylochawikol, dianizoinę; działanie wykrztuśne, pobudzające trawienie, przeciwskurczowe;

czosnek zawiera - substancję aktywną: alindziałanie - znany jest ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych oraz wzmacniających układ odpornościowy, pokarmowy i oddechowy; 

szantazawiera mieszaninę związków dwuterpenowych (marubina), olejek eteryczny, garbniki, fitosterole, związki śluzowe, cukry, trójterpeny, kwasy organiczne, fitosterole; działanie wykrztuśne,przeciwastmatyczne, przeciwskurczowe,pobudzające trawienie, żółciotwórcze i żółciopędne, przeciwbiegunkowe,uspokajaące akcję serca (przy niemiarowości);

koniczyna czerwona zawiera flawonoidy, izoflawony, karotenoidy, glikozydy, olejek eteryczny, witaminy, kwas kumarynowy, kwas salicylowy, sole mineralne; działanie odżywcze, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, wykrztuśnie, żółciopędnie, odkażające, przeciwzakrzepowe, przyspieszenie gojenia się ran.


Krwawienie z płuc u koni

Bioflawonoidy:

Wzmocnienie i przywrócenie elastyczności naczyń krwionośnych

Zmniejszenie uszkodzeń naczyń w miejscach zapaleń

Zmniejszenie lepkości krwi (zmniejszenie ciśnienia krwi)


Witamina K

Witamina C

Preparaty zawierające Ca

Żywienie koni geriatrycznych


Najczęstsze problemy:

Pogorszenie wyglądu i kondycji, szczególnie kiedy trawa przestaje rosnąć lub jest jej mało

Utrata masy ciała (widoczna na biodrach i kłębie)

Trudności w żuciu siana

Wypadanie paszy z pyska podczas jedzenia

Problemy z zębami, które prowadzą do trudności z żuciem paszy

Zdiagnozowane choroby tj. ochwat, choroba Cushinga, uszkodzenie wątroby

dawka dla starszych koni powinna zawierać wysokiej jakości białko (mięśnie i regeneracja komórek)

wysoko strawne włókno

zbilansowaną ilość witamin i minerałów

niezbędny jest wysoki poziom antyoksydantów Stwierdzono, że dodatek antyoksydantów w diecie starszych ludzi jest związany ze zmniejszonym ryzykiem występowania chorób serca i nowotworów oraz opóźnia występowanie oznak starzenia się organizmu.

Codzienne sprawdzanie pastwiska i usuwanie odchodów

Zapewnienie koniowi ochrony przed deszczem, wiatrem, upałem i owadami, kiedy jest na zewnątrz

Regularne odrobaczanie; wiele starszych koni ma uszkodzony przez pasożyty układ pokarmowy (kumulacja przez lata), co może zaburzać wchłanianie składników pokarmowych

Unikanie chłodu i wilgoci u koni cierpiących na sztywność i zwyrodnienie stawów oraz zapewnienie dobrej, głębokiej ściółki

Regularna kontrola stanu uzębienia


Problemy dermatologiczne, pogorszenie jakości sierści

Tłuszcz roślinny zawierający głównie nienasycone kwasy tłuszczowe (linolenowy – Omega3, linolowy – Omega 6, oleinowy – Omega 9, palmitynowy)


Dodatki mineralno-witaminowe zawierające Zn, NNKT, wit. A, biotyna, aminokwasy siarkowe, lecytynę

Zestaw czterech ziół znanych z pozytywnego wpływu na stan skóry i sierści polecany dla koni o wrażliwej skórze, łatwo ulegającej podrażnieniom.

 Skład:rumianek, korzeń łopianu, czosnek, pokrzywa

 

korzeń łopianu zawiera olejek eteryczny, substancje mineralne, węglowodany, sterole, związki poliacetylenowe, garbniki, kw. palmitynowy, kw. stearynowy, śluzy, flawonoidy; działanie bakteriostatyczne, przeciwbakteryjne, wzmacniające, przeciwzapalne, fungistatyczne, odtruwające, regulujące przemiane materii i trawienie.rumianek zawiera olejek eteryczny, flawonoidy, zw. poliacetylenowe, cholinę, śluzy, fitosterole, kwasy organiczne; działanie przeciwzapalne, odkażające, uspokajające, rozkurczowe, przeciwalergiczne, polepszające trawienie,obniżające ciśnienie krwi;pokrzywa zawiera witaminy (duże ilości C i A), fitochinony, sole mineralne, garbniki, kwasy organiczne, flawonoidy; działanie wzmacniające, polepszające odporność, antyseptyczne, przeciwkrwotocznie, hemoglobinotwórczo, przeciwreumatycznie, przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo, zapobiega starzeniu się skóry

czosnek znany jest ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych oraz wzmacniających układ odpornościowy, pokarmowy i oddechowy; substancja aktywna to alin


Choroby układu ruchu

Ochwat kopytowy:

Siano dobrej jakości

W okresie leczenia nie podawać pasz treściwych – ograniczenie podaży węglowodanów

Pojenie częściej niż zwykle, natomiast w mniejszej ilości (ograniczenie podaży wody)

Dodatki mineralno-witaminowe zawierające Zn, Cu, metioninę, cystynę, cysteinę, biotynę

Czosnek - substancja aktywna zawarta w czosnku to alin - bezzapachowa substancja chemiczna zawierająca aminokwas cysteinę

Głęboka ściółka, trociny lub piasek


Mięśniochwat porażenny koni

Woda ad libitum

Siano

Wyeliminować pasze treściwe (ograniczenie podaży węglowodanów)

Dodatek do wody preparatów elektrolitowych

Podaż z wodą kwaśnego węglanu sodu lub natrium bicarbonicum

Głęboka ściółka


Mięśniochwat enzootyczny

Podaż dodatków mineralnych zawierających selen oraz witaminę E

Uwaga na pasze zawierające dużą zawartość tłuszczu lub nadmiar nienasyconych kwasów tłuszczowych

Ograniczyć podaż pasz zawierające znaczne ilości Ca, S

Problemy ze stawami, mięśniami, układem kostnym

Dodatki mineralno-witaminowe o zbilansowanym składzie, zwłaszcza stosunek Ca:P, Mn, Cu, Zn, Se, lizyna, witamina A, D, E

Preparaty zawierające kwas hialuronowy, siarczan chondroityny (składnik strukturalny substancji międzykomórkowej chrząstek stawowych) oraz glukozaminoglikany (niezbędny do produkcji hialuronianu, głównego składnika mazi stawowej)


Układ kostny

Algi budują kościec, zęby, ścięgna, stawy i mięśnie, a zawarte w nich aminokwasy są budulcem dla właściwie każdej tkanki organizmu.

Zawierają witaminy, minerały, aminokwasy i inne bioaktywne składniki, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania, wzrostu i regeneracji organizmu. Zwykle stosowana dieta jest zazwyczaj niedoborowa w te składniki. 

Problemy z kopytami – przykładowy preparat ziołowy

Skład:   owoc dzikiej róży, wodorosty morskie

zawierają składniki odżywcze pomagające uzyskać zdrowy i mocny róg kopytowy;

owoce dzikiej róży są najbogatszym naturalnym źródłem witaminy C, która jest niezbędna w prawidłowej produkcji kolagenu

wodorosty morskiesą najbogatszym źródłem łatwo przyswajalnych minerałów oraz niezbędnych, egzogennych aminokwasów

KORZEŃ DIABLEGO (czarciego) PAZURA

Roślina stosowana przez mieszkańców Afryki Południowej w terapii chorób układu pokarmowego oraz zapaleń stawów.

Korzeniowi przypisuje się działanie: 

przeciwreumatyczne

przeciwzapalne

przeciwbólowe

rozkurczowe

żółciopędne

uspokajające

detoksykacyjne 


Szczególnie polecany dla koni predysponowanych do problemów związanych z mięśniami i stawami.

Podstawowe składniki:harpagid, harpagosid, pro-cumbid, fitosteryny, trójterpeny, flawonoidy, nienasycone kwasy tłuszczowe, kwas cynamonowy

Dowiedzione działanie odżywcze i lecznicze na mięśnie, chrząstkę i stawy, głównie poprzez zmniejszanie reakcji zapalnej oraz działanie przeciwutleniające;

w stanach zapalnych stawów zwiększa ich ruchomość, zmniejsza natomiast ból i obrzęk


Choroby przewodu pokarmowego

Wrzody żołądka:

Częste karmienie małymi porcjami

Dostęp do pastwiska, zielonki

Ograniczyć nadmiar węglowodanów

Wyeliminować granulaty

Siano dobrej jakości, może być moczone przed podaniem

Siemię lniane

mesz

Wrzody żołądka:

Kompleks pektyny-glicerol - Pronutrin® zawiera naturalne składniki, pochodzenia roślinnego (pektyny z owoców cytrusowych, jabłek i ziemniaków oraz lecytyna z soi) w formie specjalnie przygotowanego kompleksu, glicerol oraz substancje pomocnicze (dodatek smakowy, dodatek zapachowy i przeciwutleniacz) – działanie osłaniające

sucralfate – działanie osłaniające

Preparaty mineralno-witaminowe oraz ziołowe przyspieszające gojenie

Obturacyjne niedrożności przewodu pokarmowego

Głodówka – odżywianie parenteralne

Pojenie ad libitum

Preparaty elektrolitowe (głównie Na, K, Cl) dodawane do wody

Po uzyskaniu drożności- dobrej jakości siano

Kleik z siemienia lnianego

Mesz

drożdże

Preparaty mineralno-witaminowe

Preparaty wspomagające regenerację sił witalnych

Stopniowy (!!!) powrót do prawidłowej diet


Biegunki

Woda ad libitum

Wywar z kory dębu, korzenia kobylaka, wyciągi z kasztanowca

Kleik z siemienia lnianego

mesz

Preparaty mineralno-witaminowe

Preparaty elektrolitowe dodawane do wody

Probiotyki, drożdże

Zapiaszczenie jelit

Kleik z siemienia lnianego

mesz

Preparaty z babki lancetowatej (psyllium)

probiotyki


Choroby wątroby

Ograniczyć podaż NaCl (usunąć lizawkę)

Dieta niskobiałkowa

Łatwostrawne węglowodany

Drożdże

Preparaty zawierające witamin z grupy B, E, Se, cholinę, metioninę

Preparaty multiwitaminowe

Zielonki, wypuszczanie na pastwisko

Preparaty zawierające sorbitol, acetylometioninę, cholinę, betainę, lizynę (np. Heparenol)- działanie żółciopędne, lipotropowe, ułatwiają detoksykację, pobudzają apetyt

Preparaty ziołowe działające żółciopędnie


Choroby nerek

Woda ad libitum

Ograniczyć podaż NaCl (usunąć lizawkę)

Ograniczyć podaż P i Ca

Heparenol


Zaburzenia płodności

Dodatki mineralno-witaminowe zawierające J, Se, Mn, Zn, witaminę A, E, karoteny, NNKT

Podaż marchwi, szczególnie w okresie zimy

Olej roślinny


Nadpobudliwość koni

Preparaty zawierające wyciąg z korzenia żeń-szeń (Eleuthrococcus Senticosus) - działanie uspokajajace, zmniejsza podatność na stres

Preparaty zawierające Mg, witaminę B, B6, B12, L-tryptofan, witaminę E, Se, lecytynę

Zestaw ziół stworzony dla koni, które mają skłonności do nadpobudliwości oraz łatwo ulegają stresom związanym z treningiem.

Zioła te znane są ze swoich uspokajających właściwości i tonizującego działania na układ nerwowy.

Skład:rumianek, melisa, werbena pospolita, tarczyca, kwiat lipy

lipa zawiera flawonoidy, kwasy organiczne, trójterpeny, garbniki, olejki eteryczne i witaminy, glikozyd tiliacynę; działanie przeciwskurczowe, przeciwbólowe, uspokajające, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, odtruwające

rumianek zawiera olejek eteryczny, flawonoidy, zw. poliacetylenowe, cholinę, śluzy, fitosterole, kwasy organiczne; działanie przeciwzapalne, odkażające, uspokajające, rozkurczowe, przeciwalergiczne, polepszające trawienie,obniżające ciśnienie krwi;

melisa zawiera olejek eteryczny, wit. C, garbniki, kwasy organiczne, flawonoidy, śluzy; działanie uspokajające, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, nasercowe, przeciwskurczowo, pobudzająco na trawienie

werbena pospolitadziała wzmacniająco na układ nerwowy, uspokajająco, pobudzająco na przemianę materii, łagodząco na bóle migrenowe

tarczyca zawiera flawonoidy w połączeniu z pochodnymi kwasu cynamonowego; działanie przeciwwysiękowe, przeciwzapalne, uspokajająco, wzmacniająco na mięsień sercowy, rozkurczowo

Intensywny wysiłek, utrata elektrolitów

Preparaty podawane do wody zawierające Na, Cl, K, Mg, Ca, P, witaminę B12, E, C, glukozę, dwuwęglan sodu

Mieszanki elektrolitowe

Pasze treściwe energetyczne – jęczmień, kukurydza

Zwiększyć podaż siana


Woda ad libitum – NIGDY NIE POIĆ BEZPOŚREDNIO PO WYSIŁKU !!!


Karmienie osieroconych lub osłabionych źrebiąt

Źrebię powinno pobrać pokarm w ciągu 8 h od urodzenia- największa możliwość wchłonięcia przeciwciał z siary

Karmienie strzykawką może doprowadzić do zachłystowego zapalenia płuc więc w szpitalach jest niedozwolone

Sztucznie żywione źrebię należy codziennie ważyć


klasyfikacja źrebiąt

Zdrowe nie mogące pobierać pokarmu od matki

Noworodki bądź starsze źrebięta z prawidłowym odruchem ssania lecz anorektyczne

Krytycznie chore, z problemami z ukł. oddechowym , ukł. trawiennym czy problemami neurologicznymi, zaburzenia w odruchu ssania


Siara – min. 2 l w ciągu pierwszych 6-8 godzin życia

Prawidłowy poziom IgG w surowicy u źrebięcia, które pobrało siarę wynosi powyżej 8g/L

Zdrowe źrebię dziennie pobiera ok. 25% swojej masy to jest u 50kg źrebięcia ok. 12,5L podczas 1 tygodnia życia

Podawać w porcjach po 200-250 ml podgrzane do temperatury 35-37oC (nie podgrzewać do wyższych temperatur – przeciwciała !!!)

Matka zastępcza lub mleko innej klaczy


Preparaty mlekozastępcze

Preparaty przygotowane we własnym zakresie – mleko kozie (!!!) lub krowie

mlek klaczy

Zawartość tłuszczu- 1,8%

Źrebięta sztucznie żywione dojelitowo powinny mieć powoli wprowadzany dodatek lipidów 1-2g/kg

Można suplementować witaminy z grupy B 1ml na 1L


wybór met karmienia

Dojelitowe:

*Mamka

*Wiadro (((((Żywienie z wiadra ma wiele zalet: pozwala ćwiczyć odruch ssania, małe ryzyko zachłyśnięcia, szybko źrebięta się uczą, zajmuje mało czasuNie wolno na siłę wsadzać głowy źrebięcia do wiadra, źrebaki ze słabym odruchem nie poradzą sobie))))

*Butelka(((Nie jest to polecana metoda, Grozi zachłystem ,należy stale monitorować źrebię należy tak dobrać smoczek aby mleko się samo nie lało a źrebię było zmuszone do wykonania pewnego wysiłu w celu pociągnięcia mleka)))

*Sonda(((Jeżeli źrebię nie ma dobrze wykształconego odruchu ssania bądź nie pobiera wystarczającej ilości mleka inna niż przez sondę metoda żywienia dojelitowego nie może być wykorzystana)))

Zaletą tego sposobu jest podawanie karmy bezpośrednio do enterocytów co polepsza funkcjonowanie bariery śluzówkowej i usprawnia działanie ukł. Immunologicznego

ad sondaaa

Zaczynamy od niewielkiej dawki 5% m.c.

Nadmiar płynu odciągamy

Jeśli nadmiar wynosi więcej niż 20ml u 50kg źrebięcia robimy godzinną przerwę

jeśli po przerwie jest nadal płyn należy rozważyć żywienie pozajelitowe

Przepłukujemy sondę 10-20ml H2O

Podajemy mleko za pomocą pompy lub dużej strzykawki (np. żaneta)

Przepłukujemy sondę

Ilość wody do płukania powinna być monitorowana gdyż stanowi ona część diety źrebięcia

Nietolerancja objawia się 1-2 dnia terapii

Niektórzy klinicyści zalecają w takim wypadku podawanie glutaminy (0,4g/kg/dz w 10-20ml H2O) niż mlek


Karmienie zdrowych źrebiąt

Mleko pobiera prze 1-3 min 3-7 razy na godzinę

Zdrowe źrebię w ciągu pierwszych 46h należy karmić co 1h dostarczając mu 10% masy jego ciała

powyżej 48h powinno pobrać już 20% masy

W 2 tyg. życia odstępy w karmieniach można wydłużyć do 4h

Osierocone ź. Powyżej 2 tyg oraz starsze powinny pobierać 15-20% masy ciała w 3-6 karmieniach

W miarę wzrostu źrebięcia częstotliwość karmień można zmniejszyć do 2-4 razy dziennie

Każda zmiana w diecie powinna być wprowadzana powoli (3-5 dni)

Waga sierot powinna być sprawdzana co 2-4 tyg!


Karmienie chorych źrebiąt

Atraumatyczne sondy mogą pozostać w przełyku przez kilka tyg.

Cewnik dla ogierów, alternatywne wyjście nie dłużej niż 2-3dni

Zawsze należy sprawdzić przed karmieniem czy sonda znajduje się w żołądku ( nie podwinięta)

Sodę zakładamy pod kontrolą endoskopu


Żywienie pozajelitowe

Energia, białka, witaminy

Zaczynamy od 45-50kcal/kg, 3-5g protein

1-3g lipidów

Źrebiętom z problemami z nerkami czy wątrobą zalecana jest niższa zawartość białka

Każda zmiana w składzie powinna być wprowadzana powoli 12-24h

Zakładamy stały dostęp do żyły np. szyjnej zewnętrznej bądź piersiowej bocznej

Zaczynamy od 25% docelowej dawki

W ciągu 24-36h dojść do 100%

Pompa infuzyjna jest tu wskazana aby prowadzić monitoring

Jeśli występują komplikacje zmniejszamy dawkę

Część klinicystów uważa, iż w momencie wystąpienia powikłań nie należy zmniejszać dawki a podać insulinę (zaczynając od 0,01 IU/kg) niż obniżać dawkę żywieniową

W takim wypadku należy dokładnie monitorować poziom glukozy we krwi

Hiperglikemia oraz hipertriglicerydemia są najczęstszymi powikłaniami diety pozajelitowej

Hiperglikemia: poziom glukozy we krwi >8,3mmol/L

Hipertriglicerydemia: Tg w surowicy> 2,5mmol/L

postępowaniie

Zmniejszyć dawkę żywieniową do 30%

Insulina


Przykładowe receptury

Mleko krowie 2% UHT i 20g glukozy/l

Mleko krowie i woda 4:1, 20g laktozy na każdy litr, wit. A 50 000 IU/dobę, 300-500 mg wit. C/dobę

Mleko krowie 2l, 1l przegotowanej wody, 2-3 łyżki cukru/kadży litr roztworu

700 ml mleka krowiego, 260ml wody, 30g glukozy, 5g węglanu wapnia, 5g drożdży

Do 3. tyg. 2/3 mleka krowiego, 1/3 kleiku owsianego na wodzie 1 łyżka glukozy; od 3. tyg. 1/3 mleka krowiego, 1/3 kaszki Bebiko 2 i 1/3 przegotowanej wody oraz 1 łyżka glukozy/litr roztworu. Dodatkowo do 2 karmień w ciągu doby po 1 żółtku jaja kurzego, a 2 razy w tygodniu po 2 ml wit. AD3


Schemat karmienia:

-2 dzień - karmić co 1,5-2 godziny 200-300 ml o temperaturze 35-380C (15% wagi ciała/dobę)

Od 3. dnia – zwiększać ilość tak, aby 7. dnia dawka dobowa wynosiła 25% wagi ciała

W miarę upływu czasu zmniejsza się częstość karmienia, a zwiększa się ilość podawanego pokarmu

Dostęp źrebaka do wody, siana, owsa, lizawki

Preparaty mlekozastępcze stosuje się do 3-4 miesiąca życia

Alternatywny schemat karmienia

Pierwsze 2 tygodnie – karmienie 15-16 razy na dobę 150-250 ml od 6.00-24.00

Stopniowe zmniejszanie częstości karmienia i zwiększanie ilości pokarmu – od 2. tygodnia karmienie 10 razy na dobę z przerwą 24.00-6.00 – dobowa ilość pokarmu 5-6 l

Od 4. tygodnia karmienie 7 razy/dobę – 6, 8, 10.30, 13.30, 16, 19, 22 po 1-1,5l (8-10l/dobę)

Od 6. tygodnia 5 razy na dobę – 6, 9, 12, 16, 20 po 1,5-2l


Obniżona odporność, wspomaganie w leczeniu innych chorób

Preparaty z jeżówki purpurowej

Czosnek

Preparaty z czarciego pazura

Witaminy z grupy B, witamina E, Se

Preparaty multiwitaminowe

Probiotyki

drożdże



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
żywienie krów mlecznych
Żywienie krów mlecznych oraz żywieniowe metody zapobiegania chorobom metabolicznym
żywienie krow, weterynaria, 5 rok semestr 1, dietetyka
Diet 08 Ćwicz2 Żywienie chorych koni
Żywienie koni, Jeździectwo
żywienie koni ćw
Charakterystyka żywienia a płodność krów
Normy żywienia koni(1)
zywienie koni, Zootechnika SGGW, semestr IV, Żywienie
Normy żywienia koni
Zywienie koni-m.b, SGGW-egzam inż-zootech
zywienie koni
O zielonkach w żywieniu koni, Weterynaria
Żywienie koni 2
ŻYWIENIE KONI, SGGW-egzam inż-zootech
zywienie koni
Zasady racjonalnego żywienia koni

więcej podobnych podstron