BADANIE
BADANIE
OGÓLNE
OGÓLNE
Klinika Propedeutyki Pediatrii
Klinika Propedeutyki Pediatrii
i Chorób Metabolicznych Kości
i Chorób Metabolicznych Kości
materiały dla studentów
materiały dla studentów
Ryciny z Atlas chorób zakaźnych
Ryciny z Atlas chorób zakaźnych
Roland T.D. Edmond, H.A.K. Rowland, Philip D. Welsby
Roland T.D. Edmond, H.A.K. Rowland, Philip D. Welsby
STAN OGÓLNY
STAN OGÓLNY
BIERZEMY POD UWAGĘ:
BIERZEMY POD UWAGĘ:
Świadomość dziecka
Świadomość dziecka
Jego ułożenie
Jego ułożenie
Wyraz twarzy
Wyraz twarzy
Chód
Chód
Mowę
Mowę
I niektóre objawy chorobowe np. duszność,
I niektóre objawy chorobowe np. duszność,
drgawki, sinica, bladość, obrzęki
drgawki, sinica, bladość, obrzęki
,
,
MIERZYMY:
MIERZYMY:
tętno, częstość oddechów,
tętno, częstość oddechów,
temperaturę ciała,
temperaturę ciała,
ciśnienie tętnicze
ciśnienie tętnicze
OCENIAMY:
OCENIAMY:
u młodszych dzieci rozwój
u młodszych dzieci rozwój
psychoruchowy
psychoruchowy
u dzieci starszych
u dzieci starszych
psychiczny
psychiczny
ZABURZENIA
ZABURZENIA
ŚWIADOMOŚCI
ŚWIADOMOŚCI
Ilościowe –
Ilościowe –
z
z
ograniczenie
ograniczenie
m
m
przytomności
przytomności
Jakościowe –
Jakościowe –
z zachowaną
z zachowaną
przytomnością
przytomnością
, ale ze
, ale ze
zmienionymi
zmienionymi
treścią i
treścią i
procesami
procesami
ZABURZENIA
ZABURZENIA
JAKOŚCIOWE
JAKOŚCIOWE
Zespół majaczeniowy
Zespół majaczeniowy
„
„
pomroczny
pomroczny
„
„
pomroczno –
pomroczno –
majaczeniowy
majaczeniowy
„
„
pomroczny jasny
pomroczny jasny
„
„
splątaniowy
splątaniowy
„
„
oneroidalny
oneroidalny
ZABURZENIA
ZABURZENIA
ILOŚCIOWE
ILOŚCIOWE
APATIA –
APATIA –
inaczej zobojętnienie; dziecko
inaczej zobojętnienie; dziecko
jest spowolniałe ruchowo, nic go nie
jest spowolniałe ruchowo, nic go nie
interesuje ale można z nim nawiązać
interesuje ale można z nim nawiązać
logiczny kontakt słowny
logiczny kontakt słowny
SOMNOLENCJA
–
SOMNOLENCJA
–
znaczna
senność;
znaczna
senność;
dziecko stale zasypia ale można je
dziecko stale zasypia ale można je
stosunkowo łatwo obudzić. Kontakt słowny
stosunkowo łatwo obudzić. Kontakt słowny
jest
zachowany
lecz
utrudniony
jest
zachowany
lecz
utrudniony
(niedokładne lub mylne odpowiedzi)
(niedokładne lub mylne odpowiedzi)
SOPOR –
SOPOR –
znaczne ograniczenie świadomości,
znaczne ograniczenie świadomości,
półśpiączka. Przypomina głęboki sen, z którego
półśpiączka. Przypomina głęboki sen, z którego
nie można dziecka w pełni obudzić; po
nie można dziecka w pełni obudzić; po
zastosowaniu silnych bodźców udaje się jedynie
zastosowaniu silnych bodźców udaje się jedynie
uzyskać krótkie, niezróżnicowane reakcje (ruchy
uzyskać krótkie, niezróżnicowane reakcje (ruchy
obronne, grymasy, bełkotanie). Bez kontaktu
obronne, grymasy, bełkotanie). Bez kontaktu
słownego.
słownego.
ŚPIĄCZKA –
ŚPIĄCZKA –
całkowita utrata przytomności.
całkowita utrata przytomności.
Brak odruchów fizjologicznych, bardzo często
Brak odruchów fizjologicznych, bardzo często
występują zaburzenia oddychania, brak jest
występują zaburzenia oddychania, brak jest
reakcji źrenic na światło – zwykle są one
reakcji źrenic na światło – zwykle są one
rozszerzone.
rozszerzone.
KRÓTKOTRWAŁE
KRÓTKOTRWAŁE
ZABURZENIA
ZABURZENIA
PRZYTOMNOŚCI
PRZYTOMNOŚCI
DRGAWKI –
DRGAWKI –
chociaż są charakterystyczne dla
chociaż są charakterystyczne dla
padaczki to u dzieci najczęściej występują przy
padaczki to u dzieci najczęściej występują przy
gorączce (do 4. roku życia, częściej chłopcy),
gorączce (do 4. roku życia, częściej chłopcy),
znacznie rzadziej mają podłoże metaboliczne
znacznie rzadziej mają podłoże metaboliczne
(np. niski poziom glukozy) lub mózgowe.
(np. niski poziom glukozy) lub mózgowe.
Napady mogą być bardzo zróżnicowane.
Napady mogą być bardzo zróżnicowane.
TĘŻYCZKA -
TĘŻYCZKA -
poziomu Ca całkowitego
poziomu Ca całkowitego
poniżej
7mg/dl
(zjonizowanego
poniżej
poniżej
7mg/dl
(zjonizowanego
poniżej
2,5mg/dl) – klinicznie napad drgawek z
2,5mg/dl) – klinicznie napad drgawek z
charakterystycznym kurczem dłoni, stóp i strun
charakterystycznym kurczem dłoni, stóp i strun
głosowych
głosowych
OMDLENIE –
OMDLENIE –
jest wynikiem przejściowego
jest wynikiem przejściowego
niedotlenienia
ośrodkowego
układu
niedotlenienia
ośrodkowego
układu
nerwowego.
Klinicznie
objawia
się
nerwowego.
Klinicznie
objawia
się
gwałtownym zblednięciem i zwiotczeniem
gwałtownym zblednięciem i zwiotczeniem
mięśni.
mięśni.
WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU –
WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU –
po urazie
po urazie
BEZDECH –
BEZDECH –
ustanie oddechu na co
ustanie oddechu na co
najmniej 20s (we śnie 30 s)
najmniej 20s (we śnie 30 s)
AFEKTYWNY
BEZDECH
–
AFEKTYWNY
BEZDECH
–
(czasem
(czasem
nazywany ,,zanoszeniem się”) po gwałtownym
nazywany ,,zanoszeniem się”) po gwałtownym
krzyku, płaczu kolejny wydech kończy się
krzyku, płaczu kolejny wydech kończy się
bezdechem z sinicą
bezdechem z sinicą
Utrata krwi, osocza, elektrolitów
Utrata krwi, osocza, elektrolitów
Odwodnienie
Odwodnienie
Poszerzenie łożyska
Poszerzenie łożyska
naczyniowego
naczyniowego
Zmniejszenie siły wyrzutowej
Zmniejszenie siły wyrzutowej
serca
serca
WSTRZĄS
WSTRZĄS
Dziecko może przyjmować
Dziecko może przyjmować
pozycję
pozycję
dowolną
dowolną
lub
lub
przymusową,
przymusową,
która nie
która nie
zawsze wynika
zawsze wynika
z ciężkiego stanu ogólnego n.p. u
z ciężkiego stanu ogólnego n.p. u
dzieci z różnymi postaciami
dzieci z różnymi postaciami
porażenia mózgowego
porażenia mózgowego
Pozycje wymuszone wynikające
Pozycje wymuszone wynikające
z choroby
z choroby
-Uogólniona sztywność w tężcu.
-Uogólniona sztywność w tężcu.
-Przyjmowanie jak najbardziej
-Przyjmowanie jak najbardziej
pionowej pozycji z podparciem
pionowej pozycji z podparciem
kończyn górnych w ciężkiej
kończyn górnych w ciężkiej
duszności.
duszności.
-Ułożenie na boku z odgięciem głowy
-Ułożenie na boku z odgięciem głowy
do tyłu (
do tyłu (
opistotonus
opistotonus
) w zapaleniu opon
) w zapaleniu opon
m-rdz..
m-rdz..
Chód patologiczny
Chód patologiczny
może być wynikiem:
może być wynikiem:
zaburzeń pochodzenia
zaburzeń pochodzenia
móżdżkowego, pozapiramidowego;
móżdżkowego, pozapiramidowego;
w chorobach narządu ruchu
w chorobach narządu ruchu
(porażenia, niedowłady, urazy,
(porażenia, niedowłady, urazy,
zmiany zapalne)
zmiany zapalne)
CHÓD ZAWSZE OCENIAMY
CHÓD ZAWSZE OCENIAMY
W ODNIESIENIU DO WIEKU
W ODNIESIENIU DO WIEKU
DZIECKA
DZIECKA
Zwracamy uwagę na
Zwracamy uwagę na
sposób mówienia i
sposób mówienia i
charakter głosu
charakter głosu
(mowa skandowana, nosowa;
(mowa skandowana, nosowa;
chrypka; jąkanie i zacinanie
chrypka; jąkanie i zacinanie
się)
się)
Budowa i postawa ciała
Budowa i postawa ciała
Dziecko należy obejrzeć rozebrane w
Dziecko należy obejrzeć rozebrane w
tzw. pozycji dowolnej – z przodu, z
tzw. pozycji dowolnej – z przodu, z
tyłu i z boku
tyłu i z boku
Zwracamy uwagę na: symetrię i
Zwracamy uwagę na: symetrię i
ustawienie barków, łopatek, bioder,
ustawienie barków, łopatek, bioder,
krzywizny kręgosłupa, stopień
krzywizny kręgosłupa, stopień
uwypuklenia brzucha i ustawienie
uwypuklenia brzucha i ustawienie
kończyn dolnych
kończyn dolnych
NAJCZĘSTSZE WADY
NAJCZĘSTSZE WADY
POSTAWY
POSTAWY
Skrzywienie kręgosłupa
Skrzywienie kręgosłupa
Płaskostopie (w 2. pierwszych latach
Płaskostopie (w 2. pierwszych latach
życia fizjologiczne)
życia fizjologiczne)
Asymetryczne barki i łopatki
Asymetryczne barki i łopatki
Plecy okrągłe
Plecy okrągłe
Koślawość kolan (fizjologiczna
Koślawość kolan (fizjologiczna
do wieku 6 lat) i stóp – zawsze
do wieku 6 lat) i stóp – zawsze
patologiczna
patologiczna
SKÓRA
SKÓRA
Zabarwienie
Zabarwienie
Ucieplenie
Ucieplenie
Obecność wykwitów
Obecność wykwitów
Stan naczyń krwionośnych: wybroczyny,
Stan naczyń krwionośnych: wybroczyny,
znamiona naczyniowe
znamiona naczyniowe
Płytki paznokciowe; włosy
Płytki paznokciowe; włosy
Odma podskórna
Odma podskórna
Obrzęki
Obrzęki
Odwodnienie
Odwodnienie
Zabarwienie skóry:
Zabarwienie skóry:
- zaczerwienienie,
- zaczerwienienie,
- bladość,
- bladość,
- żółtaczka,
- żółtaczka,
- sinica
- sinica
Wykwity
Wykwity
– plama,
– plama,
bąbel, pęcherz, grudka,
bąbel, pęcherz, grudka,
krosta, strup,
krosta, strup,
nadżerka, wrzód,
nadżerka, wrzód,
blizna
blizna
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
OBRZĘKÓW
OBRZĘKÓW
Hipoproteinemia – zespół nerczycowy,
Hipoproteinemia – zespół nerczycowy,
zespół złego wchłaniania, oparzenia,
zespół złego wchłaniania, oparzenia,
choroby wątroby i jelit
choroby wątroby i jelit
Uszkodzenia
toksyczne
naczyń
Uszkodzenia
toksyczne
naczyń
krwionośnych – choroba posurowicza,
krwionośnych – choroba posurowicza,
oparzenia II i III stopnia, polekowe
oparzenia II i III stopnia, polekowe
Niewydolność krążenia
Niewydolność krążenia
Niewydolność nerek
Niewydolność nerek
Czynniki zapalne
Czynniki zapalne
Alergia
Alergia
Zaburzenia krążenia krwi i/lub limfy
Zaburzenia krążenia krwi i/lub limfy
Odwodnienie
Odwodnienie
Węzły chłonne obwodowe
Węzły chłonne obwodowe
Umiejscowienie
Umiejscowienie
Bolesność
Bolesność
– (zarówno samoistna jak i przy dotyku);
– (zarówno samoistna jak i przy dotyku);
bardzo bolesne w anginach, tkliwe w mononukleozie,
bardzo bolesne w anginach, tkliwe w mononukleozie,
niebolesne w nowotworach
niebolesne w nowotworach
Wielkość i kształt
Wielkość i kształt
(średnica w cm.)
(średnica w cm.)
Występowanie
Występowanie
pojedynczo lub w pakietach
pojedynczo lub w pakietach
Konsystencja
Konsystencja
twarde n.p. w różyczce, nowotworach
twarde n.p. w różyczce, nowotworach
(mięsak, przerzuty), miękkie w zmianach powodujących
(mięsak, przerzuty), miękkie w zmianach powodujących
ropienie
ropienie
Ruchomość
Ruchomość
, przesuwalność względem podłoża i skóry
, przesuwalność względem podłoża i skóry
Otoczenie:
Otoczenie:
skóra nad węzłami i wygląd okolicy (znamiona
skóra nad węzłami i wygląd okolicy (znamiona
stanu zapalnego)
stanu zapalnego)
Układ kostny, stawy,
Układ kostny, stawy,
mięśnie
mięśnie
Zmiany krzywicze
Zmiany krzywicze
Ruchomość czynną i bierną stawów
Ruchomość czynną i bierną stawów
Napięcie mięśniowe
Napięcie mięśniowe