1

MIĘDZYNARODOWA

OCHRONA PRAW

CZŁOWIEKA

• Pojęcie praw człowieka

• Ochrona praw człowieka

w systemie Organizacji

Narodów Zjednoczonych

• Pozaeuropejskie systemy

ochrony praw człowieka

• Europejski system

ochrony praw człowieka

• Prawa człowieka w

Unii Europejskiej

• Międzynarodowe prawo

humanitarne

• Katalog praw człowieka

2

Literatura obowiązkowa

• R. Kuźniar, Prawa człowieka. Prawo,

instytucje, stosunki międzynarodowe,

Warszawa 2006

• T.

Sokołowski,

Międzynarodowa

ochrona

praw

człowieka.

Zarys,

Warszawa 2004

• Prawa

człowieka.

Wybrane

zagadnienia i problemy. Redakcja

Laura Koba, Wiesław Wacławczyk,

Warszawa 2009

3

Literatura zalecana

• B. Banaszak i inni: System ochrony praw

człowieka, Kraków: Zakamycze 2003

• J. Hołda, Z. Hołda, D. Ostrowska, J.A. Rybczyńska,

Prawa człowieka. Zarys wykładu, Zakamycze 2004

• G. Michałowska, Ochrona praw człowieka w

Radzie Europy i w Unii Europejskiej, Warszawa
2007

• Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, standard

prawa i jego realizacja a przyszłe wyzwania, Pod
redakcją R. Wieruszewskiego i R. Hliwy, Poznań
2002

4

Literatura zalecana

•

Marek A. Nowicki, Wokół Konwencji

Europejskiej. Krótki komentarz do

Europejskiej

Konwencji

Praw

Człowieka, Kraków 2002.

•

Ochrona praw człowieka w świecie.

Praca zbiorowa pod redakcją Leszka

Wiśniewskiego,

Bydgoszcz-Poznań

2000

•

Prawa człowieka: wybór dokumentów

międzynarodowych, Opracowanie A.

Gronowska, T. Jasudowicz, C. Mik,

Toruń 1999

•

Prawo do życia i inne prawa.

Opracowanie M. A. Nowicki, Kraków

2002

5

Literatura zalecana

• J. Sozański: Prawa

zasadnicze a prawa
człowieka we
wspólnotowym systemie
prawnym, Poznań 2003

• Szkoła Praw człowieka.

Teksty wykładów,
Helsińska Fundacja
Praw Człowieka, z. 1-5,
Warszawa 1998

6

I. POJĘCIE PRAW CZŁOWIEKA

• Prawa człowieka – pojęcia i rodzaje

• Źródła międzynarodowej ochrony

praw człowieka

• Zasady międzynarodowych praw

człowieka

• Miejsce i rola międzynarodowych

organizacji pozarządowych

w ochronie praw człowieka

7

Literatura

• B.

Banaszak,

Zagadnienia

podstawowe. Terminologia, w: B.

Banaszak, A. Bisztyga, K. Complak,

M. Jabłoński, R. Wieruszewski, K.

Wójtowicz, System ochrony praw

człowieka, Kraków 2003, s. 13-55,

• J. Hołda, Z. Hołda, D. Ostrowska,

J.A. Rybczyńska, Prawa człowieka.

Zarys wykładu, Zakamycze 2004, s.

11-31

• W. Kalociński, Rola organizacji

pozarządowych

w

międzynarodowym

systemie

ochrony praw człowieka, w: Prawa

człowieka

a

stosunki

międzynarodowe,

pod

red.

Agnieszki Florczak i Bartosza

Bolechowa, Toruń 2006, s. 337-374

8

• R. Kuźniar, Prawa człowieka. Prawo,

instytucje, stosunki międzynarodowe,

Warszawa 2002, s. 19-57, 260-279

• T. Sokołowski, Międzynarodowa ochrona

praw człowieka. Zarys., Warszawa 2004,

s. 11-25

• Szkoła praw człowieka. Teksty wykładów.

Zeszyt 1 i 3, Warszawa 1998

• J. Weschler, Pozarządowe organizacje

praw

człowieka,

„Sprawy

Międzynarodowe”, lipiec – wrzesień

1998, s. 143- 160

9

DEFINICJE

 Wg Słownika wiedzy o Sejmie,

Warszawa 2001, s. 129

 Prawa człowieka, prawa pierwotne w

stosunku do państwa, przysługujące
każdemu człowiekowi, bez względu na
jego przynależność państwową czy
pozycję w społeczeństwie

10

DEFINICJE PRAW CZŁOWIEKA

• Wg. W. Osiatyńskiego, Szkoła Praw

Człowieka. Teksty wykładów. Zeszyt

1,Warszawa 1998, s. 16 -

Prawa człowieka

są to powszechne prawa moralne o

charakterze podstawowym, przynależne

każdej jednostce w jej kontaktach z

państwem

. Pojęcie praw człowieka opiera

się na trzech tezach:

- po pierwsze, że każda władza jest

ograniczona

- po drugie, że każda jednostka posiada

sferę

autonomii, do której nie ma

dostępu żadna władza

- po trzecie, że każda jednostka może się

domagać od państwa ochrony jej praw

11

DEFINICJE

 Wg. Wielka Internetowa Encyklopedia

Multimedialna - Prawa człowieka - zespół
praw i wolności, które przysługują każdemu
człowiekowi bez względu na rasę, płeć,
język, wyznanie, przekonania polityczne,
pochodzenie narodowe i społeczne, majątek
itp. Prawa człowieka są

prawami o

charakterze moralnym

, zbiorem postulatów

domagających się poszanowania wartości
najcenniejszych dla człowieka, takich jak
życie, godność, wolność, swobodny rozwój

12

DEFINICJE

•

Wg Międzynarodowego prawa humanitarnego
konfliktów

zbrojnych

–

wprowadzenie,

w:

www.pck.org.pl

–

Prawa człowieka stanowią zespół norm zarówno
prawa

międzynarodowego,

jak

i prawa

wewnętrznego, które zapewniają każdej jednostce
ludzkiej możność istnienia i działania w sposób
odpowiadający

przyrodzonej

i

niezbywalnej

godności

tej jednostki jako członka wspólnoty

ludzkiej poprzez przyznanie jej dostępu do
określonych dóbr materialnych i duchowych oraz
swobody zachowywania się w określony sposób, jak
również poprzez zakaz przeszkadzania jednostkom
ludzkim w korzystaniu z przysługujących im praw i
swobód

13

GODNOŚĆ

• Godność osobista

- cześć, honor,

dobre imię

• Godność osobowa

- niezbywalna

• Z godności wyprowadza się:

równość i wolność

14

NATURA ZWIĄZKÓW MIĘDZY

JEDNOSTKĄ A WŁADZĄ

• Pierwotna jest władza i ona nadaje

ludziom pewne prawa

• Model umowy społecznej - między

władzą a ludem

• Rządzącym wolno tylko to, na co im

prawo zezwala, ludziom zaś
wszystko, czego prawo nie zakazuje

15

KONCEPCJE PRAW JEDNOSTKI

• Koncepcje prawnonaturalne

- cechą wspólną

jest uznanie, że ludziom przysługują prawa
przyrodzone, że są oni z natury równi i wolni.

• Koncepcja

liberalna

nacisk

kładzie

na

konieczność zapewnienia praw i wolności
obywatelskich w ramach państwowego systemu
prawa.

• Koncepcja praw jednostki w socjalnym państwie

prawnym

zakłada, że obowiązkiem państwa jest

nie tylko ochrona praw, ale także tworzenie
warunków umożliwiających korzystanie z tych
praw.

16

KONCEPCJE PRAW JEDNOSTKI

• Koncepcje chrześcijańskie,

które podkreślają

równość wszystkich ludzi, a także uznają w
pełni osobowość jednostki.

• Koncepcja marksistowska

zakłada, że prawa

jednostki zależne są od stopnia rozwoju
gospodarczego, politycznego i kulturalnego
społeczeństwa.

17

KONCEPCJE PRAW JEDNOSTKI

• Koncepcja faszystowska

- jednostka nie może

być traktowana w oderwaniu od społeczeństwa,
musi

być

zintegrowana

we

wspólnocie

narodowej, która jest nadrzędna.

• Koncepcja islamska

- kieruje się religijnym

prawem

islamskim,

któremu

jest

podporządkowana.

• Azjatycka koncepcja praw człowieka -

zakłada

podporządkowanie praw jednostki grupie,
zwłaszcza rodzinie, a także państwu.

18

ŚWIĘTE KSIĘGI WIELKICH RELIGII

ŚWIĘTE KSIĘGI WIELKICH RELIGII

• BUDDYZM - Nie rań innych w sposób, którym

można by zranić ciebie (Udanavarga 5, 18) 

• CHRZEŚCIJAŃSTWO - Wszystko więc co byście

chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy czyńcie!
(Nowy Testament, Ewangelia według św. Mateusza
7, 12)

• HINDUIZM - Nie czyń innym tego, co uczynione

tobie zadałoby ci ból (Mahabharata)

• KONFUCJANIZM - Nie czyń innym tego, co nie

chcesz by inni czynili tobie (Szu-King, XV, 23)

• ISLAM - Żaden z was nie jest wiernym, jeśli nie

życzy bratu swemu tego, czego on sobie (Sunna)

• JUDAIZM - Nie czyń swoim braciom tego, co jest ci

nienawistne (Talmus, Shabbat, 31a)

• ZARATUSTRAINIZM - Jedynie ta natura jest dobra,

która powstrzymuje się od czynienia

19

• W średniowieczu prawa człowieka władza

gwarantowała wyższym warstwom społecznym
(szlachcie, duchowieństwu)

• Powstawały pierwsze dokumenty dotyczące

niektórych praw człowieka, np.: Magna Charta
Libertatum (1215, Anglia), przywilej jedlneńsko-
krakowski Neminem captivabimus (1430-31,
Polska)

20

TWÓRCY WSPÓŁCZESNEJ

DOKTRYNY PRAW CZŁOWIEKA

• Myśliciele Oświecenia - James Locke, Jean

Jaques

Rousseau,

Immanuel

Kant

czy

Monteskiusz

• Stworzyli oni teorię praw naturalnych, a także

umowy społecznej, która jest źródłem władzy
państwowej, uznano też prawo jednostki do
oporu wobec władzy

• Praktycznym

wykorzystaniem

idei

oświeceniowych myślicieli stały się takie
dokumenty jak: Deklaracja Niepodległości
(1776, Stany Zjednoczone) i Deklaracja Praw
Człowieka i Obywatela (1789, Francja)

21

DEKLARACJA PRAW

CZŁOWIEKA I OBYWATELA

• „Przedstawiciele

Ludu

Francuskiego,

występujący jako Zgromadzenie Narodowe,
uważając, iż jedyną przyczyną nieszczęść
publicznych

i

nadużyć

rządów

jest

nieznajomość, zapomnienie i lekceważenie
praw człowieka, postanowili ogłosić w formie
uroczystej deklaracji

naturalne, niepozbywalne

i święte prawa człowieka

; aby ta deklaracja

stojąc

zawsze

przed

oczami

wszystkich

członków społeczeństwa przypominała im
nieustannie ich prawa i obowiązki, aby akty
władzy ustawodawczej i wykonawczej przez
ciągłe ich porównywanie z celem każdej
instytucji

państwowej

były

w

większym

poszanowaniu, aby skargi obywateli, oparte
odtąd na prostych i niewątpliwych zasadach
miały za cel utrzymanie Konstytucji i szczęścia
ogólnego. Wobec powyższego Zgromadzenie
Narodowe uznaje i ogłasza w przytomności i
pod auspicjami istoty Najwyższego następujące
prawa człowieka i obywatela.”

22

GWARANCJE PRAW

• Samo uznanie praw i wolności

człowieka

nie

będzie

miało

większego znaczenia, jeśli nie będą
istnieć

procedury

gwarantujące

jednostce

skutecznie

dochodzić

swoich praw oraz bronić się przed
ich naruszaniem

• W związku z tym prawa człowieka

można podzielić na:

23

GRUPY PRAW CZŁOWIEKA

Granice władzy

• PRAWA MATERIALNE - to

konkretne

wolności i prawa

przysługujące człowiekowi,

np.

wolność

słowa,

sumienia i wyznania, prawo

do informacji, które tworzą

pewien

katalog;

prawa

materialne dzielą się na:

– prawa

– wolności

• PRAWA PROCEDURALNE -

to dostępne człowiekowi

sposoby

działania

i

związane z nimi instytucje,

które

pozwalają

wyegzekwować

od

rządzących przestrzeganie

praw, inaczej mówiąc to

ochrona praw człowieka

24

GWARANCJE PRAW CZŁOWIEKA

(Reguły gry)

 Gwarancje prawnoinstytucjonalne:

- organy wewnętrzne danego państwa –

system

wewnętrzny

–

trybunały

konstytucyjne, sądownictwo powszechne i

administracyjne, instytucja rzecznika praw

obywatelskich,

- organy ponadnarodowe w ramach Unii

Europejskiej,

- organy

międzynarodowe:

powszechne,

regionalne i subregionalne.

25

GWARANCJE PRAW

CZŁOWIEKA

• Gwarancje

ustrojowe

-

system

polityczny

z

rozdzielonym

i

równoważącym podziałem władzy na

ustawodawczą,

wykonawczą

i

sądowniczą, z poszanowaniem zasady

niezawisłości sądownictwa.

• Gwarancje

materialne

–

dobra

materialne gwarantujące wszystkim

minimum

egzystencji,

stosunki

własnościowe,

kultura

polityczna

społeczeństwa, tradycje.

26

OGRANICZENIE PRAW

Wolność

• WARUNKI OGRANICZENIA:

– ze względu na konkretne wskazane cele
– tylko ustawą
– dopuszczalne najmniejsze ograniczenia

wystarczające do ochrony dobra, z
którym realizacja prawa znalazła się w
kolizji

– forma

ograniczenia

musi

być

dopuszczalna

w

demokratycznym

społeczeństwie wolnych ludzi

27

GENERACJE PRAW CZŁOWIEKA

I GENERACJA - wolności osobiste i

prawa polityczne:



PRAWA

MAJĄCE

NA

CELU

OCHRONĘ

EGZYSTENCJI CZŁOWIEKA:

1) fizycznej: prawo

do życia, zakaz tortur,

nieludzkiego,

okrutnego

i

poniżającego

traktowania

lub

karania,

wolność

i

bezpieczeństwo osobiste, zakaz więzienia za
długi, prawo własności

2) psychicznej, wyrażania własnych poglądów,

myśli, wyznania

3) prawnej: prawo do podmiotowości prawnej,

zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej, prawo
do sprawiedliwego procesu sądowego, prawo
dziecka do posiadania nazwiska i obywatelstwa,
prawo do małżeństwa

28

I GENERACJA

 LIBERALNE PRAWA WOLNOŚCIOWE:

 prawo do prywatności
 wolność poruszania się, w tym prawo do

swobodnego podróżowania, wyboru miejsca
zamieszkania

 prawo cudzoziemców do ochrony przed

samowolnym wydaleniem, prawo do azylu
ze względu na prześladowania za poglądy
polityczne

 prawo do komunikowania się z innymi -

wolność słowa, sumienia i wyznania, opinii

29

I GENERACJA

 PRAWA DO UCZESTNICZENIA W ŻYCIU

POLITYCZNYM:

 do uczestnictwa w życiu publicznym – w tym

bierne i czynne prawo wyborcze, do służby
publicznej

 wolności

polityczne:

do

informacji

o

działalności władz i osób publicznych, wolność
zgromadzeń

i

stowarzyszeń,

swoboda

wypowiedzi politycznej

 demokratyczna równość: prawo do równości

wobec prawa i do równej ochrony prawnej,
zakaz dyskryminacji, szczególnie ze względu
na płeć

30

Prawa obywatelskie

• To

konstytucyjnie

zagwarantowane

prawa

obywatela

danego

państwa,

których

celem

jest

ochrona

jego

interesów

• W odróżnieniu od praw człowieka,

prawa obywatelskie są prawami o

charakterze

publicznym,

pozostają

bowiem w relacji między państwem a

obywatelem

• Najważniejsze z nich to: prawo do pracy,

prawo do nauki i prawo wyborcze.

31

II GENERACJA

 PRAWA EKONOMICZNE

, m.in.: prawo do

pracy, prawo do odpowiednich warunków
pracy, wolność związkowa i prawo do strajku

 PRAWA

SOCJALNE

,

m.in.:

prawo

do

zabezpieczenia socjalnego, prawo rodziny
do

ochrony

i

opieki,

prawo

do

odpowiedniego poziomu życia, prawo do
ochrony zdrowia

 PRAWA KULTURALNE

, m.in.: prawo do

nauki,

prawo

do

udziału

w

życiu

kulturalnym i swoboda badań naukowych,
wolność nauki i sztuki

32

III GENERACJA

 PRAWO DO ROZWOJU

- Deklaracja o

postępie socjalnym i rozwoju z 11 grudnia
1969 r., Deklaracja o prawie do rozwoju z
4 grudnia 1986 r. i Deklaracja Wiedeńska
i Program Działania z 1993 r.

 PRAWO DO POKOJU

- Deklaracja o

przygotowaniu społeczeństw do życia w
pokoju z 1978 r. i Deklaracja o prawie
ludów do pokoju z 12 listopada 1984 r.

 PRAWO DO ŚRODOWISKA

– Deklaracja o

środowisku i rozwoju z 1992 r.

33

III GENERACJA

 PRAWO

DO

WSPÓLNEGO

DZIEDZICTWA LUDZKOŚCI

 PRAWO DO KOMUNIKOWANIA SIĘ

 PRAWO

DO

POMOCY

HUMANITARNEJ

34

PRAWO MIĘDZYNARODOWE PRAW

CZŁOWIEKA

• Prawo jest to uporządkowany zbiór

norm postępowania ustanowionych

lub

uznanych

przez

państwo,

których realizacja jest zapewniona

poprzez

zorganizowany

przymus

państwowy

(Leksykon prawniczy. Praca

zbiorowa pod red. Urszuli Kaliny-Prasznic,

Wrocław 1999, s. 342)

• Prawo międzynarodowe publiczne

oznacza zespół norm prawnych

regulujących

stosunki

wzajemne

pomiędzy państwami, państwami a

innymi podmiotami oraz między

tymi

podmiotami

prawa

międzynarodowego

(W. Czapliński, A.

Wyrozumska,

Prawo

międzynarodowe

publiczne.

Zagadnienia

systemowe,

Warszawa 1999, s.15

35

PRAWO MIĘDZYNARODOWE PRAW

CZŁOWIEKA

SYSTEM

NORMATYWNY

uporządkowa
ny zespół
norm
prawnych
klasyfikowany
wg różnych
kryteriów, np.
tematycznego
lub
regionalnego

SYSTEM

INSTYTUCJONALN

Y

zespół organów
międzynarodowyc
h służących
rozwijaniu
systemów
normatywnych,
kontrolujących
wykonania
zobowiązań, itd.
forum
współpracy
państw

SYSTEM

OCHRONY

powiązanie
systemu
normatywnego z
systemem
instytucjonalnym
wraz z
określonymi
procedurami
ochrony wg
kryterium
tematycznego lub
regionalnego

Uniwersalny (powszechny) system

ochrony

SYSTEM

EUROPEJSKI

Rada Europy
OBWE
UE

SYSTEM

AFRYKAŃSKI

OJA/UA

SYSTEM

AMERYKAŃSK
I

OPA

36

ŹRÓDŁA MIĘDZYNARODOWEGO

PRAWA

Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości - Dz.U. z

1947 r. Nr 23, poz. 90 z późn zm

• UMOWY MIĘDZYNARODOWE

(powszechne

lub

specjalne)

ustanawiające normy, które są
uznane przez państwa wiodące
spór

37

ŹRÓDŁA MIĘDZYNARODOWEGO

PRAWA

• ZWYCZAJ MIĘDZYNARODOWY

• OGÓLNE ZASADY PRAWA

• WYROKI SĄDOWE, OPINIE

AUTORYTETÓW PRAWNYCH

38

UMOWY MIĘDZYNARODOWE

• TRAKTATY

OGÓLNE

PRZEDMIOTOWO:

– powszechne
– regionalne
– subregionalne

• TRAKTATY WYSPECJALIZOWANE

:

- powszechne
- regionalne

39

UMOWY MIĘDZYNARODOWE

• TRAKTATY OBWIĄZUJĄCE W CZASIE

POKOJU

• TRAKTATY OBOWIĄZUJĄCE W CZASIE

KONFLIKTÓW ZBROJNYCH

• TRAKTATY DWUSTRONNE
• TRAKTATY, W KTÓRYCH PRAWA

CZŁOWIEKA MOGĄ ZNAJDOWAĆ SIĘ W
POSTACI KLAUZUL WARUNKUJĄCYCH
WSPÓŁPRACĘ LUB POMOC
GOSPODARCZĄ

40

ZWYCZAJ MIĘDZYNARODOWY

• ZWYCZAJ MIĘDZYNARODOWY jest to zgodna

praktyka państw, która trwa dłuższy czas, i z
którą łączy się przekonanie (świadomość
prawna), że ma charakter wiążący jej
uczestników, zaś odejście od dotychczasowej
praktyki nie będzie wyrazem innej praktyki, a
naruszeniem prawa

• Do powszechnego prawa zwyczajowego zalicza się

– zasadę poszanowania praw człowieka i podstawowych

wolność

– zakazy: ludobójstwa, niewolnictwa, dyskryminacji

rasowej, tortur i niehumanitarnego traktowania,
arbitralnego pozbawiania życia, porywania
przeciwników politycznych, więzienia bez wyroku
sądowego

41

ZASADY OGÓLNE PRAWA

 Do zasad ogólnych prawa najczęściej zalicza

się zasady o charakterze proceduralnym,
m.in.:



zasada uznania praw nabytych we dobrej
wierze



zakaz nadużywania prawa,



zakaz

wszczynania

postępowania

w

sprawach, w których już zapadł prawomocny
wyrok,



zasada skuteczności,



zasady materialne, np. naprawienia szkody,
poszanowanie

prawa

własności

cudzoziemców

42

UCHWAŁY ORGANIZACJI LUB

KONFERENCJI

MIĘDZYNARODOWYCH

• Uchwały

organizacji

lub

konferencji międzynarodowych -
tzw. miękkie prawo spełniają
następujące zadania:



kształtują międzynarodową koncepcję praw
człowieka



stanowią etap w przygotowaniu się do uchwalenia
traktatów



przyczyniają się do powstania i rozwoju prawa
zwyczajowego



mogą tworzyć standardy lub je precyzować,



mogą sprzyjać lepszemu przestrzeganiu zobowiązań
prawnych i politycznych

43

ORZECZNICTWO

MIĘDZYNARODOWE (WYROKI,

DECYZJE)

 Orzecznictwo międzynarodowe (wyroki, decyzje)

– są wydawane przez stałe i doraźne sądy
międzynarodowe - powszechne i regionalne,
ogólne i wyspecjalizowane,

 Na podstawie traktatów z dziedziny praw

człowieka są powoływane wyspecjalizowane
organy kontrolne, których orzeczenia mają
istotne znaczenia do interpretacji traktatów

44

ZASADY MIĘDZYNARODOWYCH

PRAW CZŁOWIEKA (1)

 ZASADA RÓWNOŚCI I SUWERENNOŚCI

PAŃSTW

 ZASADA PRIORYTETU NIEKTÓRYCH PRAW

CZŁOWIEKA

 ZASADA WYKONYWANIA ZOBOWIĄZAŃ W

DOBREJ WIERZE

45

ZASADY MIĘDZYNARODOWYCH

PRAW CZŁOWIEKA (2)

 ZASADA ZOBOWIĄZAŃ PRAWNO-

MIĘDZYNARODOWYCH - zakres

obowiązywania traktatów można

rozpatrywać ze względu na:

- miejsca ich obowiązywania

- kręgu osób, których dotyczą

- czasu trwania

- zakresu materialnego

46

FUNKCJE ORGANIZACJI

MIĘDZYNARODOWYCH W

OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA

 NORMOTWÓRCZA
 KONTROLNA
 PROMOCYJNO-EDUKACYJNA

47

ROLA MIĘDZYNARODOWYCH

ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH

W OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA (1)

•

Dostarczanie informacji dla organizacji
międzynarodowych

•

Tworzenie nowych norm prawnych z
zakresu ochrony praw człowieka lub
poszerzenia zakresu przedmiotowego
zarówno na szczeblu krajowym, jak i
międzynarodowym

•

Bezpośrednie

działanie

na

rzecz

zaprzestania

naruszeniom

i

naprawienia

krzywd

oraz

pomoc

humanitarna dla ofiar

48

ROLA MIĘDZYNARODOWYCH

ORGANIZACJI

POZARZĄDOWYCH

• Prowadzenie

działalności

edukacyjnej

 Mobilizowanie opinii

publicznej celem
zaprzestania praktyk
łamania praw człowieka

• Wpływanie na

usprawnienie
mechanizmów
traktatowych

49

ORGANIZACJE POZARZĄDOWE PRAW

CZŁOWIEKA

• Międzynarodowy

Komitet

Czerwonego Krzyża

• Amnesty International
• Międzynarodowa

Liga

Praw

Człowieka

• Międzynarodowa Komisja Prawników
• Międzynarodowe Centrum Prawnej

Ochrony Praw Człowieka

• Międzynarodowa

Demokratyczna

Federacja Kobiet

• Międzynarodowe

Stowarzyszenia

Prawników Demokratów

• Stowarzyszenie

przeciw

Niewolnictwu

• Międzynarodowe

Grupy

Praw

Mniejszości

• Artykuł 19
• Koalicja Przeciw Handlu Kobietami

50

ORGANIZACJE POZARZĄDOWE O

ZASIĘGU REGIONALNYM LUB

SUBREGIONALNYM

1.

Europa - Międzynarodowa Helsińska Federacja Praw

Człowieka

2. Afryka - Afrykańskie Centrum do Spraw Studiowania
Demokracji i Praw Człowieka
3. Ameryka - Waszyngtońskie Biuro ds. Ameryki Łacińskiej;

Komisja dla Obrony Praw Człowieka w Ameryce

Środkowej, Międzyamerykańskie Centrum Studów,

Centrum ds. Praw Człowieka i Środowiska

4. Azja - Stowarzyszenie Prawa Azji i Zachodniego Pacyfiku

(LAWASIA), w ramach którego istnieje Komisja Praw

Człowieka Azji; Regionalna Rada Praw Człowieka w Azji;

Koalicja Organizacji Praw Człowieka w Azji

51

PODSUMOWANIE

• PRAWA CZŁOWIEKA:

– powszechne, przynależne wszystkim ludziom, we

wszystkich sytuacjach i niezależne od ich pozycji

społecznej

– są przyrodzone, ma je każda istota ludzka
– mają charakter praw podmiotowych, są prawne

instrumenty ich ochrony

– regulują stosunki między państwem a jednostką
– mają charakter dynamiczny
– są zachodnią koncepcją
– zagrożenia - (1) działaniami władców i ich służb, (2)

tradycyjnych zwyczajów i niektórych norm religijnych