EKONOMIKA TRANSPORTU

WYKŁAD VI

SPEDYCJA

JAKO ORGANIZOWANIE

PROCESU

TRANSPORTOWEGO

Istota spedycji

• Spedycja – działalność gospodarcza

polegająca na odpłatnym organizowaniu
procesu transportowego ładunku od
dostawcy do odbiorcy na zlecenie osoby
fizycznej lub prawnej

• Spedycja – pośrednictwo w transporcie

(uregulowane w KC (art.794-804)

Czynności organizacyjno-prawne

wykonywane przez spedytora

(spedycja właściwa)

• doradztwo, które może dotyczyć czynności takich,

jak opakowanie i zabezpieczenie ładunku, wybór

sposobu przeładunku;

• dokonanie kalkulacji kosztów transportu w różnych

jego wariantach, negocjowanie wysokości stawek
z przewoźnikami;

• wybór środka transportu i przewoźnika, gdzie

należy wziąć pod uwagę zarówno właściwości

środka transportu, jak i solidność przewoźnika,

posiadane przez niego ubezpieczenia;

Czynności organizacyjno-prawne

wykonywane przez spedytora cd.

(spedycja właściwa)

• zawarcie umowy o przewóz i zamówienie środka

transportu;

• ubezpieczenie ładunku;
• sporządzenie dokumentów przewozowych;
• kontaktowanie się z uczestnikami procesu

transportowego, monitoring przebiegu procesu
transportowego;

• zgłoszenie towaru do odprawy celnej,
• przekazanie przesyłki odbiorcy.

Czynności organizowane i nadzorowane

przez spedytora (zlecane do wykonania

innym jednostkom usługowym)

• przygotowanie ładunków, kompletowanie, oznakowanie

przesyłek, przygotowanie środków transportu;

• organizacja prac ładunkowych, zlecenie wykonania

robót ładunkowych-załadunek, przeładunek,

wyładunek;

• składowanie przejściowe;

• czynności dowozowo - odwozowe;

• przewóz

Czynności organizowane i nadzorowane

przez spedytora (zlecane do wykonania

innym jednostkom usługowym) cd.

• rozpakowanie i uzdatnianie ładunku do odbioru;

• fakturowanie, rozliczanie i pobieranie należności;

• reklamacje;

• cesja praw do przesyłki;

• sprzedaż przesyłki.

Listy przewozowe według gałęzi

transportu

•

drogowy – CMR

•

kolejowy- CIM, SMGS (byłe ZSRR)

•

lotniczy – AWB lub spedytorski lotniczy list przewozowy,

•

żegluga śródlądowa – konosament żeglugi śródlądowej,

•

morski – konosament, morski list przewozowy,

•

multimodalny – FIATA Multimodal Transport BiIl of

Lading

Klasyfikacja usług spedycyjnych

I. Zakres wykonywanych czynności:

- spedycja czysta – czynności określane spedycją
właściwą,
- spedycja mieszana – czynności związane
z przemieszczaniem lub niektóre z czynności
dodatkowych (np. firmy spedycyjno-przewozowe);

II. Zakres obsługiwanego obszaru:

- spedycja krajowa,
- spedycja międzynarodowa.

Klasyfikacja usług spedycyjnych

cd.

III. Złożoność procesu transportowego:

- spedycja gałęziowa ( wykorzystanie tylko jednej
gałęzi transportu),
- spedycja międzygałęziowa ( spedytor występuje
w roli operatora multimodalnego MTO);

IV. Rodzaj obsługiwanych ładunków:

- spedycja ładunków masowych,
- spedycja ładunków drobnicowych,
- spedycja jednostek ładunkowych ( kontenerów);

Klasyfikacja usług

spedycyjnych cd.

V. Dostępność do usługi spedycyjnej:

- spedycja publiczna ( każdy ma dostęp),
- spedycja własna ( czynności spedycyjne
wykonywane nieodpłatnie w ramach
przedsiębiorstwa, które zajmuje się inną
działalnością)

Korzyści płynące ze współpracy ze

spedytorem

• spedytor udziela fachowego poradnictwa w trakcie

zawierania kontraktu handlowego, wybiera optymalne

rozwiązanie (czas, transportu, koszty i jakość,

doradztwo, jak zapakować i jakie wybrać

ubezpieczenie),

• zajmuje się prawidłowym sporządzaniem,

kompletowaniem i rozdzielaniem dokumentów,

• konsoliduje małe przesyłki i tworzy przesyłki

całopojazdowe, szuka ładunków powrotnych,

• ma własne placówki w portach, na granicach, blisko

odpowiednich urzędów i instytucji,

• zna rynek transportowy, ma sieć kontaktów i jest w

stanie zaoferować wyższy poziom usług,

• angażuje własne środki finansowe np. na

zabezpieczenie celne.

Determinanty wyboru spedytora

• Cena przemieszczenia ładunku,
• Bezpieczeństwo ładunku,
• Szybkość,
• Terminowość,
• Gotowość do świadczenia usługi ( zależy od rezerw

własnych zasobów - magazyny, środki transportu...),

• Uniwersalność (rodzaje ładunków, kierunki

przewozu…),

• Staranność obsługi (odpowiednie obchodzenie z

ładunkiem, dokładność w kompletowaniu i

wypełnianiu dokumentów),

• Niezawodność
• Dostęp do informacji na temat etapu realizacji usługi.

Korzyści przewoźników

współpracujących ze spedytorem

• Zwiększenie efektywności sprzedaży usług

transportowych,

• Możliwość pozyskania klientów dzięki

wszechstronności i wiarygodności spedytora,

• Poprawa organizacji przewozów (skrócenie czasu

postoju pod załadunek i lepsze wykorzystanie

ładowności),

• Obniżenie kosztów i skrócenie czasu wystawiania i

kompletowania dokumentów,

• Inwestowanie przez spedytora w infrastrukturę i

suprastrukturę,

• Ściąganie przez spedytora należności za usługi

transportowe od wielu drobnych klientów

• Rozwijanie nowych usług i nowych form przewozów

Elementy przychodu

przedsiębiorstwa spedycyjnego

• Prowizja spedycyjna wnoszona przez

zleceniodawcę, pokrywająca koszt własny
działalności spedytora oraz dająca pewny zysk,

• Wpływy wynikające z różnicy między opłatami

ponoszonymi na rzecz podwykonawców a
kwotami uzyskanymi od zleceniodawców,

• Prowizje, rabaty i upusty otrzymywane od firm

usługowych

Usługi transportowe

w systemach

logistycznych

Logistyka

Proces planowania, koordynacji
i kontroli przepływu surowców, materiałów,
wyrobów gotowych, a także czynności z
ich magazynowaniem, opakowaniem oraz
przepływu z wiązanych z tym informacji,
począwszy od miejsc ich wytworzenia do
dostarczenia ostatecznemu odbiorcy.

Logistyka cd.

To część łańcucha dostaw, która planuje,
wdraża, steruje skutecznym i efektywnym
przepływem i przechowywanym towarów,
usług i odpowiednich informacji, od
miejsca wytworzenia do miejsca
wykorzystania, w celu spełnienia wymagań
klientów.

Rozwój logistyki - przyczyny

• Wyczerpywanie się możliwości obniżki kosztów

produkcji,

• Wzrost kosztów transportu,
• Wzrost kosztów obsługi zapasów,
• Wzrost zróżnicowania wyrobów i zmiana struktury

towarowej w obrocie,

• Globalizacja procesów gospodarczych,
• Rozwój nowoczesnych narzędzi informatycznych,
• Konieczność dostosowywania systemów

dystrybucji do rosnących wymagań klientów.

Poziomy funkcjonowania

systemów logistycznych

• Mikrologistyka – systemy logistyczne w

przedsiębiorstwach (sprawne zaopatrzenie, przepływy

wewnętrzne, technologiczne, magazynowanie i

dystrybucja)

• Mezologistyka – przepływ dóbr rzeczowych i informacji

między różnymi podmiotami gospodarczymi, gdzie zbyt

wyrobów finalnych jednych przedsiębiorstw zazębia się z

zaopatrzeniem innych form,

• Makrologistyka – ogólnopaństwowy lub regionalny

system transportu, składowania i utrzymywania zapasów,

• Logistyka międzynarodowa (eurologistyka i logistyka

globalna)- powiązania firm w ramach systemów

gospodarczych różnych krajów w zakresie wymiany

handlowej i organizacji przepływu towarów przez granice

państwowe

Rodzaje systemów logistycznych

Logistyka

Mikrologistyka

Mezologistyka

Makrologistyka

Logistyka

międzynarodowa

logistyka
przedsiębiorstwa

logistyka
wojskowa

logistyka
pozostałych
podmiotów

kooperacja
przedsiębiorstw
produkcyjnych
i handlowych

kooperacja
zakładów
logistycznych

kooperacja
załadowców
z zakładami
logistycznymi

logistyka
państwa

eurologistyka

logistyka
globalna

Cele zarządzania logistyką

• optymalizacja poziomu zapasów,
• minimalizacja czasu przepływu materiałów

i wyrobów,

• zapewnienie wysokiego poziomu obsługi

klientów,

• minimalizacja kosztów.

System logistyczny

przedsiębiorstwa

Tworzą osoby zarządzające zapasami
i transportem, urządzenia służące do realizacji
tych funkcji oraz sposób kierowania podmiotami:

- zarządzanie materiałowe - wszystkie czynności do
momentu wyprodukowania gotowego wyrobu (sfera
zaopatrzenia i sfera produkcji),
- fizyczna dystrybucja – przesłanie gotowego
produktu kanałem marketingowym przez
hurtowników, detalistów do odbiorcy (sfera zbytu)

Zakres usług logistycznych

I. Usługi fizyczne (podstawowe związane

z transportem i magazynowaniem):
- przewozy łącznie z przewozami
specjalnymi,
- składowanie krótko- i długoterminowe,
- pakowanie, foliowanie, przepakowywanie,

etykietowanie, oklejanie,
- co-packing,
- co-manufacturing,

Zakres usług logistycznych cd.

- konsolidacja, dekonsolidacja

i konfekcjonowanie dostaw,

- cross-docking (przeładunek
kompletacyjny),
- realizacja zamówień „just in time”,
- obsługa opakowań zwrotnych,
- utylizacja odpadów,
- pełna obsługa zaopatrzenia,
- dystrybucja na całym rynku lub jego
segmencie.

Zakres usług logistycznych cd.

II. Usługi serwisowe (dodatkowe

o charakterze komplementarnym):

- doradztwo logistyczne,
- inwentaryzacja zapasów,
- kontrola ilościowa i jakościowa towarów,
- obsługa posprzedażna,
- promocje sprzedaży,
- obsługa realizacji zamówień klientów,
- badanie popytu i prognozowanie sprzedaży.

Zakres usług logistycznych cd.

III. Usług informacyjne:

- dostarczanie informacji dotyczących
rynków zaopatrzenia i zbytu oraz
przebiegu procesów logistycznych firmy, w
sposób odpowiadający potrzebom
zarządzania strategicznego

i operacyjnego.

Zakres usług logistycznych cd.

IV. Usługi finansowe:

- zawieranie umów ubezpieczeniowych,
- finansowanie transakcji,
- realizacja płatności,
- sprzedaż komisowa,
- ewidencja finansowa.

Dziękuję za uwagę

DO ZOBACZENIA