Zaburzenia
seksualne i
tożsamości płciowej

Dysfunkcje seksualne
Parafilie
Zaburzenia tożsamości płciowej

J.M. Rakowska

Dysfunkcje seksualne
kryteria diagnostyczne

A. Stałe lub nawracające zaburzenia reakcji seksualnych albo ból

podczas stosunku.

B. Powoduje cierpienie lub trudności interpersonalne
Cykl reakcji seksualnych
1. Popęd = pragnienie seksu
2. Podniecenie = doznanie przyjemności i fizjologiczne zmiany: u mężczyzny

erekcja, u kobiety przekrwienie w miednicy i nawilżenie pochwy;

3. Orgazm = szczyt przyjemnych doznań, uwolnienie napięcia, rytmiczne

skurcze mięśni, u mężczyzny wytrysk nasienia, u kobiety skurcze pochwy

4. Relaks mięśni

Dysfunkcje seksualne –zaburzenia reakcji seksualnych

ZABURZENIA POPĘDU
■Słaby popęd - brak chęci do aktywności seksualnej i brak fantazji seksualnych
■Awersja do aktywności seksualnej - unikanie kontaktu seksualnego (lęk lub

obrzydzenie).

ZABURZENIA PODNIECENIA
■Zaburzenia podniecenia u kobiet - niezdolność do uzyskania lub utrzymania do

końca aktu seksualnego reakcji nawilżenia pochwy i przekrwienia w miednicy.

■Zaburzenia erekcji u mężczyzn - niezdolność do uzyskania lub utrzymania do

końca aktu seksualnego erekcji.

Występuje u 7% mężczyzn w wieku 18-29 lat; u 9% - 30-39 lat; 11% - 40-49lat; 18% - 50-

59.

ZABURZENIA ORGAZMU
■ Zaburzenia orgazmu u kobiet - niezdolność doznania orgazmu
■ Zaburzenia orgazmu u mężczyzn - brak wytrysku nasienia
■ Przedwczesny wytrysk - przedwczesny wytrysk nasienia w ocenie partnera
DIAGNOZA RÓŻNICOWA - Nie stawia się tych diagnoz, jeśli zaburzenie lepiej

wyjaśniaja występowanie zaburzenia depresyjnego, zespołu stresu

pourazowego, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego.

Dysfunkcje seksualne -ból

■ Dyspareunia - ból w geniataliach w trakcie stosunku lub po

stosunku u kobiet i u mężczyzn

Przebieg chroniczny 20 % kobiet doznaje bólu w czasie stosunku

(Heiman i LoPiccolo 1988)

■ Pochwica u kobiet - mimowolny skurcz mięśni pochwy

uniemożliwiajacy stosunek

Przebieg chroniczny 1 % kobiet cierpi na pochwicę (Heiman i

LoPiccolo 1988)

DIAGNOZA RÓŻNICOWA - Nie stawia się tych diagnoz, jeśli

zaburzenie lepiej wyjaśnia występowanie zaburzenia

somatyzacyjnego.

Dysfunkcje seksualne
Przebieg, zakres i etiologia

Przebieg i zakres dysfunkcji
1. Trwa cale życie albo występuje po okresie normalnego

funkcjonowania

2. Zgeneralizowana na wszystkie sytuacje albo wybiórcza w reakcji

na pewnego partnera lub pewną stymulację

Etiologia
1.Na skutek czynników psychologicznych
2.Na skutek czynników psychologicznych + medycznego

stanu lub użycia środków chemicznych.

3. Na skutek medycznego stanu lub użycia środków

chemicznych np. efekt uboczny leków –

przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych, neuroleptyków ,

używania środków psychoaktywnych .

Np. zaburzenia neurologiczne, hormonalne, metaboliczne wpływają

na fizjologiczne substraty popędu.

Dysfunkcje seksualne – zaburzenia erekcji u
mężczyzn
Etiologia – stan somatyczny lub psychologiczny

■ Przyczyny somatyczne - wysokie ciśnienie krwi; długoterminowe efekty używania

alkoholu, heroiny, marihuany lub papierosów.

■ Psychoanaliza = nierozwiązane przywiązanie do rodziców.
Zatrzymanie rozwoju w stadium edypalnym powoduje lęk przed kastracją, cudzołóstwem,

niepewność tożsamości seksualnej, ukryte tendencje homoseksualne, lęk przed

impulsami agresywnymi (Jenssen 1985)

■ Teoria uczenia się
(1) uwarunkowany lęk na doświadczenia seksualne (przed porażką i

upokorzeniem) - Na skutek urazów seksualnych w dzieciństwie lub w życiu dorosłym

mężczyzna odczuwa lęk .

-Obserwuje siebie, sprawdzając, czy dobrze działa i odrywa uwagę od wzbudzających

podniecenie bodźców i traci erekcję (Bankroft 1999).

-Wymaganie aktywności seksualnej, powoduje zmniejszenie podniecenia i bodźce nie-

seksualne go rozpraszają (Cranston-Cuebas i Barlow1990).

(2) Brak umiejętności porozumienia się z partnerką - Brak stymulacji ze strony

partnerki i słaba komunikacja z partnerką, brak intymności z partnerką, konflikty w

relacji.

■ Teoria poznawcza = Przekonania źródłem lęku. „Erekcja powinna wystąpić zawsze

gdy ma się kontakt z kobietą”. Gdy nie osiąga się ideału, wtedy powstaje lęk przed

porażką , i zmniejszenie zainteresowania partnerką (Zilbergeld1992).

Dysfunkcje seksualne –Pochwica
Etiologia
teoria uczenia się i psychoanaliza

Teoria uczenia się – Lęk powstaje w reakcji na faktyczne lub wyobrażone

negatywne doświadczenia związane z penetracją pochwy. Lęk powoduje

pobudzenie układu sympatycznego, czego rezultatem jest mimowolny

skurcz mięśni pochwy.

Badanie - (Ward i Ogden 1994).
■Lęk nabyty przez naśladowanie = matka boi się stosunku i córka uczy się

reakcji lękiem.

■ Lęk uwarunkowany = doświadczenie seksualne bolesne i pamięć bólu

wywołuje lęk. (trzy czwarte w badanej próbie)

■ Lek przed karą związany z poczuciem winy = przekonanie, że seks jest

zły np. na skutek religijnych przekonań lub urazu w dzieciństwie.

Psychoanaliza - Regresja lub fiksacja na edypalnym lub

przededypalnych stadiach rozwoju psychoseksualnego

- Kobieta jest przywiązana do ojca i nie może przenieść energii libidinalnej z

ojca na partnera.

- Albo pozostaje w stanie fiksacji na przywiązaniu do matki i ma słabą

prognozę wyleczenia (Abraham 1956).

Trening umiejętności seksualnych
terapia behawioralna - Mastres i Johnson

1. Stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które budzą

1. Stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które budzą

lęk.

lęk.

program ćwiczeń realizowanych przez parę w warunkach domowych

a) partnerzy sprawiają sobie wzajemnie przyjemność, dotykając przy

a) partnerzy sprawiają sobie wzajemnie przyjemność, dotykając przy

zakazie stymulacji genitalnej i odbywania stosunku;

zakazie stymulacji genitalnej i odbywania stosunku;

b) sprawiają sobie nawzajem przyjemność w obszarach genitalnych;

b) sprawiają sobie nawzajem przyjemność w obszarach genitalnych;

c) odbywają stosunek.

c) odbywają stosunek.

2.Uczenie się umiejętności:

2.Uczenie się umiejętności:
poradnictwo dotyczące interakcji seksualnej pary małżeńskiej

- komunikowania potrzeb seksualnych partnerowi

- komunikowania potrzeb seksualnych partnerowi

- rozwiązania trudności i nieporozumień w interakcjach seksualnych

- rozwiązania trudności i nieporozumień w interakcjach seksualnych

Np. uczenie, że zadawanie pytań o nasilenie podniecenia lub presja w

Np. uczenie, że zadawanie pytań o nasilenie podniecenia lub presja w

celu zwiększenia sprawności stanowią przeszkodę w osiągnięciu

celu zwiększenia sprawności stanowią przeszkodę w osiągnięciu

przyjemności.

przyjemności.

Pierwotne i wtórne zaburzenia orgazmu u kobiet
Trening umiejętności seksualnych z udziałem partnera

Badanie 1.
■Kobiety poddane treningowi umiejętności seksualnych uzyskały porawę

większą niż kobiety poddane treningowi komunikacji, w zakresie wielkości

przyjemnosci +czestoliwości doznawania orgazmu

badanie kontrolne po 6 miesiącach od zakończenia leczenia pacjentki poddane

treningowi umiejętności seksualnych utrzymały korzyści z leczenia Everaerd i Dekker

(1981).

■ Wzrost satysfakcji mężczyzn uczestniczących w terapii z interakcji

seksualnych, podczas gdy trening komunikacji miał wpływ negatywny na

zadowolenie mężczyzn uczestniczących w terapii

Badanie 2
Kobiety poddane treningowi umiejętności seksualnych odniosły porównywalne

korzyści jak kobiety poddane jego komponentom (1) praktykowanie z

pomocą partnera lub (2) poradnictwo dla kobiety i partnera (Mathews i in.

1976b). Przewaga termingu, ale różnica nie była istotna statystycznie.

Badanie 3 –
Negatywna korelacja między przystosowaniem małżeńskim i efektami terapii

(Hawton i Catalan 1986) słabsze efekty osiągały pary, które przed rozpoczęciem

leczenia charakteryzowaly się wysokim poziomem konfliktów małżeńskich, małżeńską

separacją w przeszłości, niską motywacją do uczestnictwa w leczeniu mężczyzn jako

partnerów seksualnych, słabym podporządkowaniem się rezimowi wykonywania

ćwiczeń w domu.

Wtórne zaburzenia orgazmu i popędu u kobiet
+konflikty małżeńskie
Trening umiejętności seksualnych z małżeńską terapią
behawioralną

Badanie 1.
Małżeńska terapia + trening umiejetnosci seksualnych = Większa

redukcja problemów w interakcji seksualnej, większe odczuwanie

pożądania u kobiet niż w grupie poddanej samemu treningowi

umiejętności seksualnych

Równe efekty w zakresie zwiększenia odczuwania przyjemności u

kobiet podczas stosunku.

Badanie kontrolne trzy miesiące od zakończenia leczenia - rezultaty utrzymały

się (Zimmer 1987).

Badanie 2
Kobiety leczone z udziałem partnera osiągnęły lepsze rezultaty w

zakresie zwiększenia pożądania i satysfakcji niż kobiety leczone

bez partnerow. (Hurlbert, White , Powell i Apt, (1993).

Badanie 3
Sama małżeńska terapia behawioralna – brak poprawy w zakresie

dysfunkcji seksualnej (MacFee i Johnson 1995) . Porównanie z brakiem

oddziaływania.

Trening umiejętności seksualnych z udziałem partnerki
zaburzenia erekcji u mężczyzn

Badanie 1.
►70% par pozytywne efekty (Hawton 1992).

Skuteczność zależy od komunikacji z partnerką.
Uczenie komunikacji małżeńskiej w sprawach dominacji, intymności, zaufania,

utraty atrakcyjności seksualnej (Rosen 2001).

Badanie 2 i 3 - brak poprawy
Liczba mężczyzn, którzy osiągnęli sprawność w zakresie erekcji była większa w grupie

nieleczonej niż w grupie poddanej treningowi umiejętności seksualnych Ansari (1876) .

Tylko 1 na 20 miar użytych do pomiaru efektów leczenia wykazywała różnicę między

grupami treningu umiejętności seksualnych i treningu relaksacji i komunikacji

Crowego, Gillana i Golomboka, 1981).

Studium przypadku - Psychoanaliza dysfunkcji erekcji
Leczenie polegało na poradzeniu sobie z relacją z ojcem, bez zajmowania się funkcją

seksualną.

Pozostał w fazie edypalnego konfliktu. Miał trudność w stworzeniu emocjonalnej i

seksualnej relacji z kobietą.

Matka skarżyła się do syna na ojca. Ojciec pobił matkę za to. Syn bał się, że ojciec pobije i

jego. Zarazem chciał bronić matki i nie chciał narazić się ojcu .

trening masturbacji z udziałem partnera

trening masturbacji z udziałem partnera

seksualnego

seksualnego

behawioralna

behawioralna

1. Edukacja na temat reakcji ciała na stymulację seksualną .

1. Edukacja na temat reakcji ciała na stymulację seksualną .

2. Ćwiczenia doznawania przyjemności zmysłowej.

2. Ćwiczenia doznawania przyjemności zmysłowej.

■

■

poznawanie własnego ciała;

poznawanie własnego ciała;

■

■

fantazje i wyobrażenia seksualne;

fantazje i wyobrażenia seksualne;

■

■

doznawanie przyjemności przez masturbację;

doznawanie przyjemności przez masturbację;

■

■

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera

z wyłączeniem obszarów genitalnych;

z wyłączeniem obszarów genitalnych;

■

■

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera w

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera w

obszarach genitalnych.

obszarach genitalnych.

Trening masturbacji z udziałem partnera
Pierwotne zaburzenia orgazmu u kobiet

Badanie1 Lepsze efekty treningu masturbacji niż treningu doznań zmysłowych z udzielaniem

wsparcia. (Riley i Riley 1978)

85% pacjentek w grupie eksperymentalnej osiągało orgazm podczas stosunku w 75%

przypadków i 47% w grupie kontrolnej.

90% kobiet w grupie eksperymentalnej osiągało orgazm i 53% w grupie kontrolnej.
Badanie kontrolne przeprowadzone po 12 miesiącach od zakończenia leczenia ukazało, że efekty leczenia

utrzymały się

Badanie 2
■ W grupie leczonej bez partnerów zwiększyła się liczba partnerów, u których wystąpiła

dysfunkcja erekcji.

W grupie złożonej z par dysfunkcja erekcji u partnerów wspomagających terapię żon mieściła

się w ramach normy (10%).

■Brak rożnic w zakresie poprawy w osiąganiu orgazmu przez pacjentki leczone z udziałem

partnera i bez partnera.

91% kobiet z obu grup osiągało orgazm przez samostymulację.
Ersner–Hershfield i Kopel (1979)
Badanie kontrolne przeprowadzone po 10 tygodniach od zakończenia leczenia pokazało, że 82 %

pacjentek z obu grup osiągało orgazm.

Negatywne konsekwencje terapii kobiet bez udziału partnerów w postaci zwiększenia

dysfunkcji erekcji u partnerów utrzymały się. Pacjentki z grupy złożonej z par relacjonowały

więcej satysfakcji z powodu częstotliwości doznawania orgazmu, obydwoje partnerzy z tej grupy

relacjonowali, że doświadczają więcej przyjemności z aktywności seksualnej w parze, czego nie

odnotowano w grupie złożonej z samych kobiet.

Terapia dysfunkcji seksualnych
zaburzenia erekcji u mężczyzn
farmakologia

►Lek Sildenafil - Viagra działa na mięśnie gładkie w penisie. Zawiera

enzym, który powoduje relaksację mięśni gładkich. I utrzymuje erekcję.

Działanie = Wzmacnia rekcję na stymulację.
70 % mężczyzn leczonych Viagrą i 22% - placebo relacjonuje poprawę

jakości i częstości erekcji. Skuteczność potwierdzona w badaniach

(Goldstein, 1998).

Objawy uboczne = ból głowy, wypieki na twarzy, zaburzenia żołądkowe,

zmiana w widzeniu kolorów (działanie na mięśnie gładkie w innych partiach

ciała).

Terapia dysfunkcji seksualnych
pochwica
systematyczna desensytyzacja

■ Technika - dotykanie ciała stopniowo dochodząc do dotykania

genitaliów

Częściej stosowana metoda
■Relaksacja + wkładanie do pochwy rozszerzacza, co stopniowo

rozszerza jej wielkość.

Aż do momentu, kiedy wkładanie go nie wywołuje mimowolnego

skurczu.

Kilka godzin w nocy trzymanie go w pochwie.
■Skuteczność potwierdzona w badaniu 29 kobiet wyleczonych z

sukcesem (Mastres i Johnson 1970).

terapia dysfunkcji seksualnych
behawioralna terapia
skuteczność oceniona na podstawie studiów
przypadku

►

►

Jeśli dysfunkcje są wynikiem uwarunkowanego lęku na

Jeśli dysfunkcje są wynikiem uwarunkowanego lęku na

doświadczenia seksualne (czyli lęku fobicznego i reakcji unikania)

doświadczenia seksualne (czyli lęku fobicznego i reakcji unikania)

stosuje się stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które budzą

stosuje się stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które budzą

lęk:

lęk:

■

■

w wyobraźni

w wyobraźni

■

■

za pomocą oglądania materiału zarejestrowanego na taśmie video.

za pomocą oglądania materiału zarejestrowanego na taśmie video.

►

►

Jeśli te dysfunkcje są wynikiem braku umiejętności seksualnych

Jeśli te dysfunkcje są wynikiem braku umiejętności seksualnych

stosuje się

stosuje się

■

■

uczenie

uczenie

komunikacji, aby komunikować potrzeby seksualne wprost

komunikacji, aby komunikować potrzeby seksualne wprost

■

■

edukację na temat reakcji seksualnych kobiety i mężczyzny i technik

edukację na temat reakcji seksualnych kobiety i mężczyzny i technik

zwiększających doznawanie przyjemności.

zwiększających doznawanie przyjemności.

Parafilie
kryteria diagnostyczne

A. Trwające ponad 6 miesięcy, stałe lub nawracające

reagowanie podnieceniem, fantazjami lub zachowaniami

seksualnymi na przedmioty, osoby lub sytuacje, które

społeczeństwo uznaje za nieodpowiednie jako bodziec

seksualny.

B. Ten sposób reagowania powoduje cierpienie lub upośledza

funkcjonowanie.

Występuje częściej u mężczyzn.

U niektórych te przedmioty osoby lub sytuacje są konieczne

do doznania orgazmu.

Parafilie typy

■ Pedofilia - Stałe i intensywne impulsy seksualne lub fantazje o aktywności

seksualnej i działanie na ich podstawie, które dotyczy dziecka w wieku 13-lat lub

młodszego.

Pedofil ma co najmniej 16 lat i jest przynajmniej 5 lat starszy od dziecka.
Jeśli dziecko jest starsze (ponad 13 lat) – wtedy czyn jest kwalifikowany jako nadużycie

seksualne, które jest przestępstwem.

W przypadku pedofila w wieku późnej adolescencji DSM-IV zaleca, aby ocenić na

podstawie wywiadu klinicznego dojrzałość seksualną dziecka-ofiary i na tej

podstawie ocenić różnicę wieku między sprawcą i ofiarą.

■ Aktywność seksualna

1.

Patrzenie bez dotykania = Oglądanie nagiego dziecka, pokazywanie mu narządów

płciowych, masturbowanie się. Częściej opiera się na perswazji, poczuciu winy i przyjaźni

(Murray 200)

2.

Dotykanie narządów płciowych dziecka. Albo penetrowanie pochwy, ust, lub odbytu dziecka

palcami, penisem, przedmiotami. Używanie przy tym przemocy.

Preferencje = 33% - chłopcy; 44% - dziewczynki; 23%- chłopcy i dziewczynki.
■ Dzieci własne, dzieci w rodzinie lub obce.
■ Dostęp do dzieci: poślubienie matki, tworzenie rodziny zastępczej, handlowanie z innymi

pedofilami).

■ Zaczyna się w adolescencji. U niektórych w wieku średnim. Przebieg chroniczny.
■ Jest przestępstwem według kodeksu karnego.

Parafilie typy

■ Masochizm
Doznawanie seksualnego podniecenia z powodu poniżania: obraźliwe słowa, bicie,

wiązanie przez siebie samego lub kogoś, polanie moczem lub kałem + fantazje

seksualne o gwałcie i wiązaniu.

Początek- w wieku około 18 lat zmniejsza się po 40.
Aby zwiększyć intensywność orgazmu –przez zwiększenie pobudzenia przez

deprywację tlenu zaciskanie sznura na szyi lub wkładanie plastikowego worka na

głowę podczas masturbacji (zmniejszenie dopływu krwi do mózgu). Niektórzy wtedy

umierają (LeVay i Valente, 2006)

Mechanizm = chodzi o osiągnięcie zwiększonego pobudzenia w wyniku niedotlenienia

mózgu. A niedotlenienie u osób nieprzytomnych powoduje zmniejszenie, a u

przytomnych powoduje zwiększenie parametrów: utrzymywanie ciśnienia tętniczego

krwi, zwiększenie częstości akcji serca i oddechu.

■ Sadyzm
Upokażanie kogoś lub zadawanie cierpienia (np.trzymanie w klatce, związanie,

bicie, podpalanie).

Jeśli występuje u osobowości antyspołecznej, ofiara doznaje uszkodzeń ciała lub śmierci.

Początek - we wczesnej dorosłości. Jest chroniczne.

Parafilie typy

■ Transwestyczny fetyszyzm
Wkładanie ubrania przeciwnej płci + fantazje , ze jest się zarazem mężczyzną i kobietą.
Rozpoznawany u mężczyzn. (87%heteroseksualnych; 83%żonatych; Docter i Prince 1997)
Poczatek - w adolescencji i ustępuje albo przechodzi w pragnienie , aby zmienić płeć i być

na stałe kobietą.

■Podglądactwo
Obserwowanie ludzi nagich lub uprawiających seks + fantazje o stosunku z

obserwowanymi. Masturbacja i orgazm podczas lub później w reakcji na wspomnienie.

Powstaje w wieku około 15 lat. Przebieg chroniczny.
■ Ocieractwo
Ocieranie narządami płciowymi o uda i pośladki ofiary + fantazje, że ona jest podniecona.

Albo dotykanie dłońmi narządów płciowych lub piersi.

Początek -w wieku 15-25 lat. Potem zmniejsza się częstotliwość.
■ Exibicjonizm
Pokazywanie genitaliów osobie nieznajomej + fantazje seksualne. O nieznajomej myśli że

doświadcza szoku lub że ma tez fantazje seksualne.

Początek -

w wieku około18 lat i zmniejsza się po 40.

■Fetyszyzm
Użycie przedmiotów np.damskich butów przez mężczyznę+ fantazje wzbudzające

podniecenie

Początek - w adolescencji i jest chroniczne

Pedofilia
etiologia
teoria uczenia się

1. Warunkowanie klasyczne - widok dziecka kojarzy się z

podnieceniem seksualnym (Barbaree 1990). W okresie wczesnej

adolescencji przypadkowo adolescent kojarzy podniecenie z

widokiem dziecka. Następnie to skojarzenie wzmacnia przez

masturbację i patrzenie na zdjęcie dziecka.

Mężczyźni są bardziej wrażliwi na bodźce wizualne i łatwiej im

skojarzyć neutralny bodziec z podnieceniem niż kobietom.

Dlatego więcej jest pedofili - mężczyzn.

2. Brak umiejętności nawiązania relacji psychicznej i

seksualnej z dorosłymi. Poczucie kontroli nad dzieckiem.

Pedofile relacjonują, że są samotni (Ward 1996) .
3. Rozładowanie negatywnych emocji – wzmocnienie

pozytywne . Niski nastrój w wyniku stresu i chęć obniżenia

negatywnych emocji. Podniecenie seksualne przy dziecku jest

wzmocnieniem pozytywnym.

Kolejny zły nastrój wyzwala cykl poszukiwania dziecka.

Pedofilia
etiologia
mechanizm zaprzeczenia

■ Doświadczenie nadużycia w dzieciństwie.
67% pedofili relacjonuje, że doświadczyli nadużycia seksualnego w

dzieciństwie (Hanson i Slater 1998).

50% było nadużytych w dzieciństwie (inne badania na innej próbie) (Dhawan i

Marhall1996).

■ Dwie trzecie karanych z powodu nadużycia dzieci zaprzecza , że

konsekwencje tego czynu są złe dla dziecka.

(1)

Czyn się nie zdarzył

(2)

Czyn nie był zły. Dzieci są zainteresowane seksem z dorosłymi i odnoszą

z tego kontaktu korzyści,

(3) Był fizyczny kontakt pozbawiony elementów seksualnych
■ Skłonność do popełniania przestępstw u ponownie nadużywających

dzieci

72% ponownie nadużywających dzieci po odbyciu kary, już przed pierwszym

nadużyciem popełnia akty przestępcze, przestępstwa seksualne, ma

osobowość antyspołeczną, nieżonaci (Quinsey i in., 1995).

Pedofila
leczenie
Uczenie zapobiegania nadużyciu

25 % pedofilii przebywających w więzieniu korzysta z oferty leczenia.
►Uczenie zapobiegania nadużyciu dzieci jest skuteczne.
Mniej pedofilii z grupy poddanej terapii nadużyło dzieci w przeciągu pięciu lat

niż pedofilii z grupy nie poddanej terapii. 10,8% z grupy poddanej terapii

nadużyło dzieci i 13% z grupy nie poddanej terapii. Statystycznie istotna różnica. Po

pięciu latach od zakończenia terapii badano, kto nadużył. Skuteczniejsza dla tych ,

którzy preferują chłopców (Marques i in., 2000).

W szpitalu w oddziale zamkniętym uczy się (1) relaksacji; (2) Radzenia sobie ze

stresem i złością; (3) umiejętności społecznych; i (4) radzenia sobie z

nawrotem:

a. Rozpoznać sytuacje ryzyka
b. Zaplanować, jak wyjść z sytuacji ryzyka
c. Gdy się zdarzy nadużycie, rozpoznać, przyczynę i zaplanować, jak uniknąć jej

w przyszłości.

Przez rok kontroluje się stosowanie tych umiejętności.
Metaanaliza (Hall 1995): (1) Uczenie zapobiegania ponownemu nadużyciu jest

skuteczniejsze niż (2) podawanie hormonów obniżających popęd.

W ciągu trzech lat 15% nadużyło ponownie w grupie uczonej zapobiegania ponownemu

nadużyciu; i 35% w grupie nie poddanych terapii.

Hormonalna terapia = przez 10 lat 22% leczonych i 36% nie leczonych ponownie

nadużyło.

Dwie trzecie odmawia terapii hormonalnej i 50% rezygnuje. Jedna trzecia odmawia lub

rezygnuje z uczenia zapobiegania ponownemu nadużyciu.

Pedofilia leczenie

■ Behawioralna terapia przewarunkowania podniecenia z dzieci na dorosłych.
(1) Podniecenie na widok dzieci na zdjęciu; (2) Gdy erekcja jest osiągnięta, zmiana

zdjęcia na zdjęcie nagiej kobiety lub mężczyzny i masturbowanie się do orgazmu.

Skuteczność potwierdzona na podstawie studiów przypadków (Laws i

Marschall 1991).

Terapia uzmysławiająca szkodliwość nadużywania i odwołująca się do

odpowiedzialności – redukuje zaprzeczanie i minimalizowanie krzywdy

dzieci.

Terapia w grupie nastawiona na rezygnację z zaprzeczania i minimalizowania krzywdy

dzieci (Marshal 1994). Seria spotkań grupowych obligatoryjnych. Grupę opuszczają

ci, którzy przestają zaprzeczać i minimalizować krzywdę dzieci. Uczestnicy

wyjaśniają, dlaczego znaleźli się w wiezieniu wiele razy. Gdy pomijają własną winę i

odpowiedzialność, członkowie grupy uzupełniają o te elementy wypowiedź.

Wtedy te same osoby opowiadają ponownie o sytuacji, która doprowadziła ich do

więzienia z uzupełnieniem o własną odpowiedzialność i fakt krzywdzenie dzieci.

Pedofilia
mała skuteczność –lek
brak skuteczności - awersyjna

■Leki obniżające popęd - Słabe rezultaty.
Leki obniżają seksualny popęd przez blokowanie produkcji hormonów, które

wpływają na męską reakcję seksualną.

●Działają tylko u mężczyzn o wysokim poziomie testosteronu.

Większość pedofilii nie ma wysokiego poziomu testosteronu.

Z 20 mężczyzn leczonych przez blokowanie androgenów 3 powtórzyło nadużycie

podczas przyjmowania leków .

● Niechęć do brania leków; leki maja efekty uboczne (Barbaree i Seto1997).
■Behawioralna terapia awersyjna nieskuteczna
Taka sama liczba z grupy poddanej terapii awersyjnej i nie poddanej

Nadużyła ponownie dzieci. (Po wyjściu z więzienia 31% z grupy

poddanej terapii awersyjnej i 31% z grupy nie poddanych terapii

awersyjnej).

50 spośród 136 więźniów, którzy nadużyli dzieci otrzymało terapię awersyjną . W

ciągu 6 lat po wyjściu z wiezienia po 31% w obu grupach nadużyło ponownie.

Terapia polega na kojarzeniu awersyjnego bodźca (łagodny szok elektryczny

lub śmierdzący zapach) z oglądaniem zdjęć dzieci.

Zaburzenia tożsamości płciowej
kryteria diagnostyczne, występowanie i przebieg

A. Identyfikacja z płcią przeciwną
B Poczucie , że własna płeć jest niewłaściwa
C. Cierpienie lub upośledzenie funkcjonowania społecznego lub

zawodowego.

■Początek w adolescencji lub w średniej dorosłości, ma chroniczny

przebieg.

■ Pociąg do osób tej samej płci - traktowany jako heteroseksualna

preferencja.

1. Część dąży do operacji zmiany płci = transseksualni
Częstość zgłaszania się na operację zmiany płci - 1 przypadek na

30,000 mężczyzn i 1 na 100, 000 kobiet.

2. Część przez ubieranie się włącza się do grona preferowanej

płci.

Zaburzenia tożsamości płciowej

Ukierunkowanie pociągu seksualnego i czas występowania

■U kobiet z pociągiem do kobiet, powstaje w dorosłości

=ambiwalencja co do operacji zmiany płci, mało zadowolenia po

operacji zmiany płci.

■U mężczyzn z pociągiem do mężczyzn, powstaje w adolescencji lub

wczesnej dorosłości= przez cale życie odczuwają chęć zmiany.

■U mężczyzn z pociągiem do kobiet i mężczyzn lub bez pociągu do

żadnej płci, powstaje w późnej dorosłości i jest poprzedzone

transwestycznym fetyszyzmem.

Zaburzenia tożsamości płciowej -
brak akceptacji własnej płci w dzieciństwie

-

Większość w dzieciństwie zachowywało się w sposób nie

akceptujący własnej płci.

- Chłopcy preferują towarzystwo dziewcząt i łagodne zabawy. Ubieraj

się w kobiece ubrania. I mówia, ze są dziewczynką. Uważają że
penis i jadra są obrzydliwe. I mają nadzieje zmienic na żenskie
genitalia, gdy dorosną.

- Dziewczynki odmawiają oddawania moczu w pozycji siedzącej. I nie

chcą nosić dziewczęcych ubrań, mieć piersi i menstruacji. Green i
Blanchard1995)

Zaburzenia tożsamości płciowej
Etiologia
uwarunkowania biologiczne

■ Genetyczne przyczyny nie zostały zidentyfikowane .
■ Poziom hormonów płciowych nie różni się u mężczyzn z zaburzeniem

tożsamości płciowej i u heteroseksualnych i homoseksualnych (Gladue, 1985).

U wiekszości kobiet - nie różni się (Meyer-Bahlung 1979). U części kobiet z

zaburzeniem tożsamości płciowej wyższy poziom męskich hormonów w porównaniu z

pozostałymi podgrupami.

■ Wpływ hormonów przeciwnej płci branych podczas ciąży przez matkę na

zachowanie dorosłych dzieci. Nie stwierdzono, aby te dzieci nie lubiły własnej

płci.

Córki kobiet, które przyjmowały męskie hormony, (krwawienie w macicy) wykazują

agresywne zachowania w okresie przedszkolnym (Ehrhart i Money 1967). Synowie

matek, które brały żeńskie hormony podczas ciąży nie angażują się w agresywne,

konkurencyjne zabawy (Yalom i in., 1973).

■ U mężczyzn, którzy zmienili płeć. Obszar mózgu jądro łożyskowe prążka

krańcowego, które leży w podwzgórzu, jest o połowę mniejszy niż typowy dla

mężczyzn (Zhou i in., 1995). Jego wielkość jest typowa dla kobiet. Nie

wyjaśniono, jakie znaczenie ma ta różnica. Z badań nad szczurami wiadomo, że ten

obszar reguluje aktywność seksualną.

Jądro łożyskowe prążka krańcowego (bed nucleus of the stria terminalis (BNST) lub bed

nucleus of the stria terminalis central (BNSTc).

Zaburzenia tożsamości płciowej
Etiologia
wyjaśnienie psychoanalityczne i teorii uczenia się

■ Psychoanaliza
Mężczyźni transseksualni jako dzieci doświadczają lęku przed separacją z

matką. Aby pozbyć się lęku, fantazjują, że tworzą jedność z matką.

Aby utrzymać tę fantazję, zmieniają tożsamość z męskiej na żeńską

(Ovesey i Person 1973). Odrzucenie penisa, bo jest dowodem, że nie udało się

połączyć z matką. Odrzucenie seksualnego doświadczenia, ponieważ jest

dowodem, że nie udało się stworzyć fuzji z matką. Walka o bezpieczeństwo przy

rezygnacji z realizacji seksualnej.

Teoria relacji z obiektem = W drugim stadium rozwoju, podczas kolejnych dwóch

do siedmiu miesięcy, trwa pomieszanie w umyśle dziecka, co jest własnym Ja, a

co jest Ja opiekuna (stadium symbiozy). Osoba znacząca jest doświadczana jako

mniej zagrażająca, gdy dziecko i ona są jednością. Fiksacja na tej fazie

powoduje tzw. symbiotyczną psychozę.

■ Teoria uczenia się
Rodzice okazują zainteresowanie, gdy dzieci są przebrane w ubrania płci

przeciwnej. Zwłaszcza chłopców można uczyć , jak się ubierać i zachowywać

(Green 1987) Dziewczynki zachowujące się, jak chłopcy mają rodziców

podobnie się zachowujących. Uczą się rodziców i są chwalone za takie

zachowanie. Ojciec jest ich ulubionym rodzicem (Zucker i in., 1994).

Zaburzenia tożsamości płciowej

Terapia behawioralna

Uczenie męskich zachowań jest skuteczne. Studia przypadku.
Uczenie zachowań męskich i umiejętności społecznych

dorosłego mężczyznę (Barlow i in., 1973)

Chłopca - rodzice zachęcali do męskich zachowań w zabawie i

zniechęcali do bawienia się lalką (Rekers i Lovas 1974).

Zaburzenia tożsamości płciowej
Terapia hormonalna i interwencja chirurgiczna

Zmiana płci = zmiana narządów płciowych i drugorzędnych cech płciowych jest skuteczna.

Efekty psychologiczne są dobre. Dwa lata po operacji poddani operacji w porównaniu z

nie operowanymi częściej odwiedzali rodzinę i przyjaciół , uprawili sport i przejawiali

więcej aktywności seksualnej (Wasex Institute for Health Research and Development 1998).

Zmiana mężczyzny w kobietę
Na rok przed operacją: (1) hormony żeńskie =estrogen , co powiększa piersi, zmiękcza skórę,

przemieszcza tłuszcz z ramion do bioder (Hormony do końca życia).

(2) Elektroliza pozbawia owłosienia męskiego.
(3) Uczy się, aby mówili wyższym głosem.
(3) Kosmetyczna operacja podbródka i jabłka adama.
(4) Przez rok żyć jak kobieta
(5) Amputacja penisa i zbudowanie sztucznej pochwy (umożliwia stosunek seksualny).
Zmiana kobiety w mężczyznę (1) terapia hormonalna przemieszcza tłuszcz z bioder do ramion, (2)

obniżenie głosu. (3) Penis jest mały i niezdolny do erekcji.

(4) Usunięcie piersi i macicy.
Po kuracji hormonalnej zmiany w zachowaniu i umiejętnosciach poznawczych u kobiet i

mężczyzn

U kobiet , które otrzymały androgeny - wzrost agresywności, pobudzenia seksualnego, zdolności

orientacji przestrzennej, zmniejszenie płynności słownej.

U meżczyzn przyjmujących hormon żeński estrogen odwrotne zamiany nastąpiły (Van Goozen i in.

1995).

Homoseksualizm nie jest zaliczany do zaburzeń

1. Badania Kinseya pokazały, że homoseksualizm jest powszechnym

zjawiskiem (Kinsey 1953). 2-6 % we Francji i w Anglii (Wellings, 1994).

2 Homoseksualizm usunięty z DSM II w 1968 roku.
■Genetyczne uwarunkowania są stwierdzone u mężczyzn (Bailey i

Pilard 1991; Hamer i in., 1993) i kobiet (Bailey i in., 1993), wskazując na

umiarkowaną rolę dziedziczności. 50% bliźniąt jednojajowych jest

zgodnych pod względem homoseksualizmu.

■ Rola środowiska jest niejasna. (Stres przed urodzeniem lub wychowanie)
■ Hipoteza, że uwiedzenie odgrywa rolę nie znajduje potwierdzenia

w badaniu. Połowa lesbijek i homoseksualnych mężczyzn myślała, że jest

homoseksualna na rok przez doświadczeniem seksualnym (Belll i in 1981).

■ W porównaniu z heteroseksualnymi mężczyźni homoseksualni -

wyższy poziom depresji i lęku a lesbijki wyższy poziom używanie

środków psychoaktywnych (Sandford i in., 2001).