Zaburzenia seksualne i
Zaburzenia seksualne i
tożsamości płciowej
tożsamości płciowej
Dysfunkcje seksualne
Parafilie
Zaburzenia tożsamości płciowej
J.M. Rakowska
Dysfunkcje seksualne
Dysfunkcje seksualne
kryteria diagnostyczne
kryteria diagnostyczne
A. Stałe lub nawracające zaburzenia reakcji seksualnych albo ból
podczas stosunku.
B. Powoduje cierpienie lub trudności interpersonalne
Cykl reakcji seksualnych
1. Popęd = pragnienie seksu
2. Podniecenie = doznanie przyjemności i fizjologiczne zmiany: u
mężczyzny erekcja, u kobiety przekrwienie w miednicy i nawilżenie
pochwy;
3. Orgazm = szczyt przyjemnych doznań, uwolnienie napięcia, rytmiczne
skurcze mięśni, u mężczyzny wytrysk nasienia, u kobiety skurcze pochwy
4. Relaks mięśni
Dysfunkcje seksualne –zaburzenia reakcji seksualnych
Dysfunkcje seksualne –zaburzenia reakcji seksualnych
ZABURZENIA POPĘDU
■Słaby popęd - brak chęci do aktywności seksualnej i brak fantazji
seksualnych
■Awersja do aktywności seksualnej - unikanie kontaktu seksualnego (lęk
lub obrzydzenie).
ZABURZENIA PODNIECENIA
■Zaburzenia podniecenia u kobiet - niezdolność do uzyskania lub
utrzymania do końca aktu seksualnego reakcji nawilżenia pochwy i
przekrwienia w miednicy.
■Zaburzenia erekcji u mężczyzn - niezdolność do uzyskania lub utrzymania
do końca aktu seksualnego erekcji.
Występuje u 7% mężczyzn w wieku 18-29 lat; u 9% - 30-39 lat; 11% - 40-
49lat; 18% - 50-59.
ZABURZENIA ORGAZMU
■ Zaburzenia orgazmu u kobiet - niezdolność doznania orgazmu
■ Zaburzenia orgazmu u mężczyzn - brak wytrysku nasienia
■ Przedwczesny wytrysk - przedwczesny wytrysk nasienia w ocenie
partnera
DIAGNOZA RÓŻNICOWA - Nie stawia się tych diagnoz, jeśli zaburzenie lepiej
wyjaśniaja występowanie zaburzenia depresyjnego, zespołu stresu
pourazowego, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego.
Dysfunkcje seksualne -ból
Dysfunkcje seksualne -ból
■ Dyspareunia - ból w geniataliach w trakcie stosunku
lub po stosunku u kobiet i u mężczyzn
Przebieg chroniczny 20 % kobiet doznaje bólu w czasie
stosunku (Heiman i LoPiccolo 1988)
■ Pochwica u kobiet - mimowolny skurcz mięśni pochwy
uniemożliwiajacy stosunek
Przebieg chroniczny 1 % kobiet cierpi na pochwicę (Heiman i
LoPiccolo 1988)
DIAGNOZA RÓŻNICOWA - Nie stawia się tych diagnoz, jeśli
zaburzenie lepiej wyjaśnia występowanie
zaburzenia somatyzacyjnego.
Dysfunkcje seksualne
Dysfunkcje seksualne
Przebieg, zakres i etiologia
Przebieg, zakres i etiologia
Przebieg i zakres dysfunkcji
1. Trwa cale życie albo występuje po okresie normalnego
funkcjonowania
2. Zgeneralizowana na wszystkie sytuacje albo wybiórcza w
reakcji na pewnego partnera lub pewną stymulację
Etiologia
1.Na skutek czynników psychologicznych
2.Na skutek czynników psychologicznych +
medycznego stanu lub użycia środków chemicznych.
3. Na skutek medycznego stanu lub użycia środków
chemicznych np. efekt uboczny leków –
przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych,
neuroleptyków , używania środków psychoaktywnych
.
Np. zaburzenia neurologiczne, hormonalne, metaboliczne
wpływają na fizjologiczne substraty popędu.
Dysfunkcje seksualne – zaburzenia erekcji u
Dysfunkcje seksualne – zaburzenia erekcji u
mężczyzn
mężczyzn
Etiologia – stan somatyczny lub psychologiczny
Etiologia – stan somatyczny lub psychologiczny
■ Przyczyny somatyczne - wysokie ciśnienie krwi; długoterminowe
efekty używania alkoholu, heroiny, marihuany lub papierosów.
■ Psychoanaliza = nierozwiązane przywiązanie do rodziców.
Zatrzymanie rozwoju w stadium edypalnym powoduje lęk przed kastracją,
cudzołóstwem, niepewność tożsamości seksualnej, ukryte tendencje
homoseksualne, lęk przed impulsami agresywnymi (Jenssen 1985)
■ Teoria uczenia się
(1) uwarunkowany lęk na doświadczenia seksualne (przed porażką
i upokorzeniem) - Na skutek urazów seksualnych w dzieciństwie lub
w życiu dorosłym mężczyzna odczuwa lęk .
-Obserwuje siebie, sprawdzając, czy dobrze działa i odrywa uwagę od
wzbudzających podniecenie bodźców i traci erekcję (Bankroft 1999).
-Wymaganie aktywności seksualnej, powoduje zmniejszenie podniecenia i
bodźce nie-seksualne go rozpraszają (Cranston-Cuebas i Barlow1990).
(2) Brak umiejętności porozumienia się z partnerką - Brak stymulacji
ze strony partnerki i słaba komunikacja z partnerką, brak intymności z
partnerką, konflikty w relacji.
■ Teoria poznawcza = Przekonania źródłem lęku. „Erekcja powinna
wystąpić zawsze gdy ma się kontakt z kobietą”. Gdy nie osiąga się
ideału, wtedy powstaje lęk przed porażką , i zmniejszenie
zainteresowania partnerką (Zilbergeld1992).
Dysfunkcje seksualne –Pochwica
Dysfunkcje seksualne –Pochwica
Etiologia
Etiologia
teoria uczenia się i psychoanaliza
teoria uczenia się i psychoanaliza
Teoria uczenia się – Lęk powstaje w reakcji na faktyczne lub
wyobrażone negatywne doświadczenia związane z penetracją
pochwy. Lęk powoduje pobudzenie układu sympatycznego, czego
rezultatem jest mimowolny skurcz mięśni pochwy.
Badanie - (Ward i Ogden 1994).
■Lęk nabyty przez naśladowanie = matka boi się stosunku i córka
uczy się reakcji lękiem.
■ Lęk uwarunkowany = doświadczenie seksualne bolesne i pamięć
bólu wywołuje lęk. (trzy czwarte w badanej próbie)
■ Lek przed karą związany z poczuciem winy = przekonanie, że
seks jest zły np. na skutek religijnych przekonań lub urazu w
dzieciństwie.
Psychoanaliza - Regresja lub fiksacja na edypalnym lub
przededypalnych stadiach rozwoju psychoseksualnego
- Kobieta jest przywiązana do ojca i nie może przenieść energii
libidinalnej z ojca na partnera.
- Albo pozostaje w stanie fiksacji na przywiązaniu do matki i ma słabą
prognozę wyleczenia (Abraham 1956).
Trening umiejętności seksualnych
Trening umiejętności seksualnych
terapia behawioralna - Mastres i Johnson
terapia behawioralna - Mastres i Johnson
1. Stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które
1. Stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które
budzą lęk.
budzą lęk.
program ćwiczeń realizowanych przez parę w warunkach
domowych
a) partnerzy sprawiają sobie wzajemnie przyjemność,
a) partnerzy sprawiają sobie wzajemnie przyjemność,
dotykając przy zakazie stymulacji genitalnej i odbywania
dotykając przy zakazie stymulacji genitalnej i odbywania
stosunku;
stosunku;
b) sprawiają sobie nawzajem przyjemność w obszarach
b) sprawiają sobie nawzajem przyjemność w obszarach
genitalnych;
genitalnych;
c) odbywają stosunek.
c) odbywają stosunek.
2.Uczenie się umiejętności:
2.Uczenie się umiejętności:
poradnictwo dotyczące interakcji seksualnej pary małżeńskiej
- komunikowania potrzeb seksualnych partnerowi
- komunikowania potrzeb seksualnych partnerowi
- rozwiązania trudności i nieporozumień w interakcjach
- rozwiązania trudności i nieporozumień w interakcjach
seksualnych
seksualnych
Np. uczenie, że zadawanie pytań o nasilenie podniecenia lub
Np. uczenie, że zadawanie pytań o nasilenie podniecenia lub
presja w celu zwiększenia sprawności stanowią przeszkodę
presja w celu zwiększenia sprawności stanowią przeszkodę
w osiągnięciu przyjemności.
w osiągnięciu przyjemności.
Pierwotne i wtórne zaburzenia orgazmu u kobiet
Pierwotne i wtórne zaburzenia orgazmu u kobiet
Trening umiejętności seksualnych z udziałem
Trening umiejętności seksualnych z udziałem
partnera
partnera
Badanie 1.
■Kobiety poddane treningowi umiejętności seksualnych uzyskały porawę
większą niż kobiety poddane treningowi komunikacji, w zakresie wielkości
przyjemnosci +czestoliwości doznawania orgazmu
badanie kontrolne po 6 miesiącach od zakończenia leczenia pacjentki poddane
treningowi umiejętności seksualnych utrzymały korzyści z leczenia Everaerd i Dekker
(1981).
■ Wzrost satysfakcji mężczyzn uczestniczących w terapii z interakcji
seksualnych, podczas gdy trening komunikacji miał wpływ negatywny na
zadowolenie mężczyzn uczestniczących w terapii
Badanie 2
Kobiety poddane treningowi umiejętności seksualnych odniosły porównywalne
korzyści jak kobiety poddane jego komponentom (1) praktykowanie z
pomocą partnera lub (2) poradnictwo dla kobiety i partnera (Mathews i in.
1976b). Przewaga termingu, ale różnica nie była istotna statystycznie.
Badanie 3 –
Negatywna korelacja między przystosowaniem małżeńskim i efektami terapii
(Hawton i Catalan 1986) słabsze efekty osiągały pary, które przed rozpoczęciem
leczenia charakteryzowaly się wysokim poziomem konfliktów małżeńskich,
małżeńską separacją w przeszłości, niską motywacją do uczestnictwa w leczeniu
mężczyzn jako partnerów seksualnych, słabym podporządkowaniem się rezimowi
wykonywania ćwiczeń w domu.
Wtórne zaburzenia orgazmu i popędu u kobiet
Wtórne zaburzenia orgazmu i popędu u kobiet
+konflikty małżeńskie
+konflikty małżeńskie
Trening umiejętności seksualnych z małżeńską terapią
Trening umiejętności seksualnych z małżeńską terapią
behawioralną
behawioralną
Badanie 1.
Małżeńska terapia + trening umiejetnosci seksualnych = Większa
redukcja problemów w interakcji seksualnej, większe odczuwanie
pożądania u kobiet niż w grupie poddanej samemu treningowi
umiejętności seksualnych
Równe efekty w zakresie zwiększenia odczuwania przyjemności u
kobiet podczas stosunku.
Badanie kontrolne trzy miesiące od zakończenia leczenia - rezultaty utrzymały
się (Zimmer 1987).
Badanie 2
Kobiety leczone z udziałem partnera osiągnęły lepsze rezultaty w
zakresie zwiększenia pożądania i satysfakcji niż kobiety leczone bez
partnerow. (Hurlbert, White , Powell i Apt, (1993).
Badanie 3
Sama małżeńska terapia behawioralna – brak poprawy w zakresie
dysfunkcji seksualnej (MacFee i Johnson 1995) . Porównanie z brakiem
oddziaływania.
Trening umiejętności seksualnych z udziałem partnerki
Trening umiejętności seksualnych z udziałem partnerki
zaburzenia erekcji u mężczyzn
zaburzenia erekcji u mężczyzn
Badanie 1.
►70% par pozytywne efekty (Hawton 1992).
Skuteczność zależy od komunikacji z partnerką.
Uczenie komunikacji małżeńskiej w sprawach dominacji, intymności,
zaufania, utraty atrakcyjności seksualnej (Rosen 2001).
Badanie 2 i 3 - brak poprawy
Liczba mężczyzn, którzy osiągnęli sprawność w zakresie erekcji była większa w
grupie nieleczonej niż w grupie poddanej treningowi umiejętności
seksualnych Ansari (1876) .
Tylko 1 na 20 miar użytych do pomiaru efektów leczenia wykazywała różnicę
między grupami treningu umiejętności seksualnych i treningu relaksacji i
komunikacji Crowego, Gillana i Golomboka, 1981).
Studium przypadku - Psychoanaliza dysfunkcji erekcji
Leczenie polegało na poradzeniu sobie z relacją z ojcem, bez zajmowania się
funkcją seksualną.
Pozostał w fazie edypalnego konfliktu. Miał trudność w stworzeniu emocjonalnej
i seksualnej relacji z kobietą.
Matka skarżyła się do syna na ojca. Ojciec pobił matkę za to. Syn bał się, że
ojciec pobije i jego. Zarazem chciał bronić matki i nie chciał narazić się ojcu .
trening masturbacji z udziałem partnera
trening masturbacji z udziałem partnera
seksualnego
seksualnego
behawioralna
behawioralna
1. Edukacja na temat reakcji ciała na stymulację seksualną .
1. Edukacja na temat reakcji ciała na stymulację seksualną .
2. Ćwiczenia doznawania przyjemności zmysłowej.
2. Ćwiczenia doznawania przyjemności zmysłowej.
■
■
poznawanie własnego ciała;
poznawanie własnego ciała;
■
■
fantazje i wyobrażenia seksualne;
fantazje i wyobrażenia seksualne;
■
■
doznawanie przyjemności przez masturbację;
doznawanie przyjemności przez masturbację;
■
■
doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera
doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera
z wyłączeniem obszarów genitalnych;
z wyłączeniem obszarów genitalnych;
■
■
doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera w
doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera w
obszarach genitalnych.
obszarach genitalnych.
Trening masturbacji z udziałem partnera
Trening masturbacji z udziałem partnera
Pierwotne zaburzenia orgazmu u kobiet
Pierwotne zaburzenia orgazmu u kobiet
Badanie1 Lepsze efekty treningu masturbacji niż treningu doznań zmysłowych z udzielaniem wsparcia.
(Riley i Riley 1978)
85% pacjentek w grupie eksperymentalnej osiągało orgazm podczas stosunku w 75% przypadków i
47% w grupie kontrolnej.
90% kobiet w grupie eksperymentalnej osiągało orgazm i 53% w grupie kontrolnej.
Badanie kontrolne przeprowadzone po 12 miesiącach od zakończenia leczenia ukazało, że efekty leczenia utrzymały
się
Badanie 2
■ W grupie leczonej bez partnerów zwiększyła się liczba partnerów, u których wystąpiła dysfunkcja
erekcji.
W grupie złożonej z par dysfunkcja erekcji u partnerów wspomagających terapię żon mieściła się w
ramach normy (10%).
■Brak rożnic w zakresie poprawy w osiąganiu orgazmu przez pacjentki leczone z udziałem partnera i
bez partnera.
91% kobiet z obu grup osiągało orgazm przez samostymulację.
Ersner–Hershfield i Kopel (1979)
Badanie kontrolne przeprowadzone po 10 tygodniach od zakończenia leczenia pokazało, że 82 % pacjentek z obu
grup osiągało orgazm.
Negatywne konsekwencje terapii kobiet bez udziału partnerów w postaci zwiększenia dysfunkcji erekcji
u partnerów utrzymały się. Pacjentki z grupy złożonej z par relacjonowały więcej satysfakcji z powodu
częstotliwości doznawania orgazmu, obydwoje partnerzy z tej grupy relacjonowali, że doświadczają więcej
przyjemności z aktywności seksualnej w parze, czego nie odnotowano w grupie złożonej z samych kobiet.
Terapia dysfunkcji seksualnych
Terapia dysfunkcji seksualnych
zaburzenia erekcji u mężczyzn
zaburzenia erekcji u mężczyzn
farmakologia
farmakologia
►Lek Sildenafil - Viagra działa na mięśnie gładkie w penisie.
Zawiera enzym, który powoduje relaksację mięśni gładkich. I
utrzymuje erekcję.
Działanie = Wzmacnia rekcję na stymulację.
70 % mężczyzn leczonych Viagrą i 22% - placebo relacjonuje
poprawę jakości i częstości erekcji. Skuteczność
potwierdzona w badaniach (Goldstein, 1998).
Objawy uboczne = ból głowy, wypieki na twarzy, zaburzenia
żołądkowe, zmiana w widzeniu kolorów (działanie na mięśnie
gładkie w innych partiach ciała).
Terapia dysfunkcji seksualnych
Terapia dysfunkcji seksualnych
pochwica
pochwica
systematyczna desensytyzacja
systematyczna desensytyzacja
■ Technika - dotykanie ciała stopniowo dochodząc do
dotykania genitaliów
Częściej stosowana metoda
■Relaksacja + wkładanie do pochwy rozszerzacza, co
stopniowo rozszerza jej wielkość.
Aż do momentu, kiedy wkładanie go nie wywołuje
mimowolnego skurczu.
Kilka godzin w nocy trzymanie go w pochwie.
■Skuteczność potwierdzona w badaniu 29 kobiet wyleczonych
z sukcesem (Mastres i Johnson 1970).
terapia dysfunkcji seksualnych
terapia dysfunkcji seksualnych
behawioralna terapia
behawioralna terapia
skuteczność oceniona na podstawie studiów
skuteczność oceniona na podstawie studiów
przypadku
przypadku
►
►
Jeśli dysfunkcje są wynikiem uwarunkowanego lęku na
Jeśli dysfunkcje są wynikiem uwarunkowanego lęku na
doświadczenia seksualne (czyli lęku fobicznego i reakcji
doświadczenia seksualne (czyli lęku fobicznego i reakcji
unikania)
unikania)
stosuje się stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które
stosuje się stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które
budzą lęk:
budzą lęk:
■
■
w wyobraźni
w wyobraźni
■
■
za pomocą oglądania materiału zarejestrowanego na taśmie video.
za pomocą oglądania materiału zarejestrowanego na taśmie video.
►
►
Jeśli te dysfunkcje są wynikiem braku umiejętności
Jeśli te dysfunkcje są wynikiem braku umiejętności
seksualnych
seksualnych
stosuje się
stosuje się
■
■
uczenie
uczenie
komunikacji, aby komunikować potrzeby seksualne wprost
komunikacji, aby komunikować potrzeby seksualne wprost
■
■
edukację na temat reakcji seksualnych kobiety i mężczyzny i
edukację na temat reakcji seksualnych kobiety i mężczyzny i
technik zwiększających doznawanie przyjemności.
technik zwiększających doznawanie przyjemności.
Parafilie
Parafilie
kryteria diagnostyczne
kryteria diagnostyczne
A. Trwające ponad 6 miesięcy, stałe lub nawracające
reagowanie podnieceniem, fantazjami lub
zachowaniami seksualnymi na przedmioty, osoby lub
sytuacje, które społeczeństwo uznaje za
nieodpowiednie jako bodziec seksualny.
B. Ten sposób reagowania powoduje cierpienie lub
upośledza funkcjonowanie.
Występuje częściej u mężczyzn.
U niektórych te przedmioty osoby lub sytuacje są
konieczne do doznania orgazmu.
Parafilie typy
Parafilie typy
■ Pedofilia - Stałe i intensywne impulsy seksualne lub fantazje o
aktywności seksualnej i działanie na ich podstawie, które dotyczy
dziecka w wieku 13-lat lub młodszego.
Pedofil ma co najmniej 16 lat i jest przynajmniej 5 lat starszy od dziecka.
Jeśli dziecko jest starsze (ponad 13 lat) – wtedy czyn jest kwalifikowany
jako nadużycie seksualne, które jest przestępstwem.
W przypadku pedofila w wieku późnej adolescencji DSM-IV zaleca, aby
ocenić na podstawie wywiadu klinicznego dojrzałość seksualną dziecka-
ofiary i na tej podstawie ocenić różnicę wieku między sprawcą i ofiarą.
■ Aktywność seksualna
1.
Patrzenie bez dotykania = Oglądanie nagiego dziecka, pokazywanie mu
narządów płciowych, masturbowanie się. Częściej opiera się na perswazji,
poczuciu winy i przyjaźni (Murray 200)
2.
Dotykanie narządów płciowych dziecka. Albo penetrowanie pochwy, ust, lub
odbytu dziecka palcami, penisem, przedmiotami. Używanie przy tym przemocy.
Preferencje = 33% - chłopcy; 44% - dziewczynki; 23%- chłopcy i
dziewczynki.
■ Dzieci własne, dzieci w rodzinie lub obce.
■ Dostęp do dzieci: poślubienie matki, tworzenie rodziny zastępczej, handlowanie z
innymi pedofilami).
■ Zaczyna się w adolescencji. U niektórych w wieku średnim. Przebieg
chroniczny.
■ Jest przestępstwem według kodeksu karnego.
Parafilie typy
Parafilie typy
■ Masochizm
Doznawanie seksualnego podniecenia z powodu poniżania: obraźliwe słowa, bicie,
wiązanie przez siebie samego lub kogoś, polanie moczem lub kałem + fantazje
seksualne o gwałcie i wiązaniu.
Początek- w wieku około 18 lat zmniejsza się po 40.
Aby zwiększyć intensywność orgazmu –przez zwiększenie pobudzenia przez
deprywację tlenu zaciskanie sznura na szyi lub wkładanie plastikowego worka na
głowę podczas masturbacji (zmniejszenie dopływu krwi do mózgu). Niektórzy wtedy
umierają (LeVay i Valente, 2006)
Mechanizm = chodzi o osiągnięcie zwiększonego pobudzenia w wyniku niedotlenienia
mózgu. A niedotlenienie u osób nieprzytomnych powoduje zmniejszenie, a u
przytomnych powoduje zwiększenie parametrów: utrzymywanie ciśnienia tętniczego
krwi, zwiększenie częstości akcji serca i oddechu.
■ Sadyzm
Upokażanie kogoś lub zadawanie cierpienia (np.trzymanie w klatce, związanie, bicie,
podpalanie).
Jeśli występuje u osobowości antyspołecznej, ofiara doznaje uszkodzeń ciała lub śmierci.
Początek - we wczesnej dorosłości. Jest chroniczne.
Parafilie typy
Parafilie typy
■ Transwestyczny fetyszyzm
Wkładanie ubrania przeciwnej płci + fantazje , ze jest się zarazem mężczyzną i kobietą.
Rozpoznawany u mężczyzn. (87%heteroseksualnych; 83%żonatych; Docter i Prince 1997)
Poczatek - w adolescencji i ustępuje albo przechodzi w pragnienie , aby zmienić płeć i być na stałe
kobietą.
■Podglądactwo
Obserwowanie ludzi nagich lub uprawiających seks + fantazje o stosunku z obserwowanymi.
Masturbacja i orgazm podczas lub później w reakcji na wspomnienie.
Powstaje w wieku około 15 lat. Przebieg chroniczny.
■ Ocieractwo
Ocieranie narządami płciowymi o uda i pośladki ofiary + fantazje, że ona jest podniecona. Albo
dotykanie dłońmi narządów płciowych lub piersi.
Początek -w wieku 15-25 lat. Potem zmniejsza się częstotliwość.
■ Exibicjonizm
Pokazywanie genitaliów osobie nieznajomej + fantazje seksualne. O nieznajomej myśli że doświadcza
szoku lub że ma tez fantazje seksualne.
Początek -
w wieku około18 lat i zmniejsza się po 40.
■Fetyszyzm
Użycie przedmiotów np.damskich butów przez mężczyznę+ fantazje wzbudzające podniecenie
Początek - w adolescencji i jest chroniczne
Pedofilia
Pedofilia
etiologia
etiologia
teoria uczenia się
teoria uczenia się
1. Warunkowanie klasyczne - widok dziecka kojarzy się z
podnieceniem seksualnym (Barbaree 1990). W okresie
wczesnej adolescencji przypadkowo adolescent kojarzy
podniecenie z widokiem dziecka. Następnie to skojarzenie
wzmacnia przez masturbację i patrzenie na zdjęcie dziecka.
Mężczyźni są bardziej wrażliwi na bodźce wizualne i
łatwiej im skojarzyć neutralny bodziec z
podnieceniem niż kobietom. Dlatego więcej jest
pedofili - mężczyzn.
2. Brak umiejętności nawiązania relacji psychicznej i
seksualnej z dorosłymi. Poczucie kontroli nad
dzieckiem.
Pedofile relacjonują, że są samotni (Ward 1996) .
3. Rozładowanie negatywnych emocji – wzmocnienie
pozytywne . Niski nastrój w wyniku stresu i chęć obniżenia
negatywnych emocji. Podniecenie seksualne przy dziecku
jest wzmocnieniem pozytywnym.
Kolejny zły nastrój wyzwala cykl poszukiwania dziecka.
Pedofilia
Pedofilia
etiologia
etiologia
mechanizm zaprzeczenia
mechanizm zaprzeczenia
■ Doświadczenie nadużycia w dzieciństwie.
67% pedofili relacjonuje, że doświadczyli nadużycia seksualnego w
dzieciństwie (Hanson i Slater 1998).
50% było nadużytych w dzieciństwie (inne badania na innej próbie)
(Dhawan i Marhall1996).
■ Dwie trzecie karanych z powodu nadużycia dzieci zaprzecza ,
że konsekwencje tego czynu są złe dla dziecka.
(1)
Czyn się nie zdarzył
(2)
Czyn nie był zły. Dzieci są zainteresowane seksem z dorosłymi i
odnoszą z tego kontaktu korzyści,
(3) Był fizyczny kontakt pozbawiony elementów seksualnych
■ Skłonność do popełniania przestępstw u ponownie
nadużywających dzieci
72% ponownie nadużywających dzieci po odbyciu kary, już przed
pierwszym nadużyciem popełnia akty przestępcze, przestępstwa
seksualne, ma osobowość antyspołeczną, nieżonaci (Quinsey i
in., 1995).
Pedofila
Pedofila
leczenie
leczenie
Uczenie zapobiegania nadużyciu
Uczenie zapobiegania nadużyciu
25 % pedofilii przebywających w więzieniu korzysta z oferty leczenia.
►Uczenie zapobiegania nadużyciu dzieci jest skuteczne.
Mniej pedofilii z grupy poddanej terapii nadużyło dzieci w przeciągu pięciu lat niż
pedofilii z grupy nie poddanej terapii. 10,8% z grupy poddanej terapii nadużyło dzieci
i 13% z grupy nie poddanej terapii. Statystycznie istotna różnica. Po pięciu latach od
zakończenia terapii badano, kto nadużył. Skuteczniejsza dla tych , którzy preferują
chłopców (Marques i in., 2000).
W szpitalu w oddziale zamkniętym uczy się (1) relaksacji; (2) Radzenia sobie ze
stresem i złością; (3) umiejętności społecznych; i (4) radzenia sobie z
nawrotem:
a. Rozpoznać sytuacje ryzyka
b. Zaplanować, jak wyjść z sytuacji ryzyka
c. Gdy się zdarzy nadużycie, rozpoznać, przyczynę i zaplanować, jak uniknąć jej w
przyszłości.
Przez rok kontroluje się stosowanie tych umiejętności.
Metaanaliza (Hall 1995): (1) Uczenie zapobiegania ponownemu nadużyciu jest
skuteczniejsze niż (2) podawanie hormonów obniżających popęd.
W ciągu trzech lat 15% nadużyło ponownie w grupie uczonej zapobiegania ponownemu
nadużyciu; i 35% w grupie nie poddanych terapii.
Hormonalna terapia = przez 10 lat 22% leczonych i 36% nie leczonych ponownie nadużyło.
Dwie trzecie odmawia terapii hormonalnej i 50% rezygnuje. Jedna trzecia odmawia lub
rezygnuje z uczenia zapobiegania ponownemu nadużyciu.
Pedofilia leczenie
Pedofilia leczenie
■ Behawioralna terapia przewarunkowania podniecenia z dzieci na dorosłych.
(1) Podniecenie na widok dzieci na zdjęciu; (2) Gdy erekcja jest osiągnięta, zmiana
zdjęcia na zdjęcie nagiej kobiety lub mężczyzny i masturbowanie się do orgazmu.
Skuteczność potwierdzona na podstawie studiów przypadków (Laws i
Marschall 1991).
Terapia uzmysławiająca szkodliwość nadużywania i odwołująca się do
odpowiedzialności – redukuje zaprzeczanie i minimalizowanie krzywdy
dzieci.
Terapia w grupie nastawiona na rezygnację z zaprzeczania i minimalizowania krzywdy
dzieci (Marshal 1994). Seria spotkań grupowych obligatoryjnych. Grupę opuszczają
ci, którzy przestają zaprzeczać i minimalizować krzywdę dzieci. Uczestnicy
wyjaśniają, dlaczego znaleźli się w wiezieniu wiele razy. Gdy pomijają własną winę i
odpowiedzialność, członkowie grupy uzupełniają o te elementy wypowiedź.
Wtedy te same osoby opowiadają ponownie o sytuacji, która doprowadziła ich do
więzienia z uzupełnieniem o własną odpowiedzialność i fakt krzywdzenie dzieci.
Pedofilia
Pedofilia
mała skuteczność –lek
mała skuteczność –lek
brak skuteczności - awersyjna
brak skuteczności - awersyjna
■Leki obniżające popęd - Słabe rezultaty.
Leki obniżają seksualny popęd przez blokowanie produkcji hormonów,
które wpływają na męską reakcję seksualną.
●Działają tylko u mężczyzn o wysokim poziomie testosteronu.
Większość pedofilii nie ma wysokiego poziomu testosteronu.
Z 20 mężczyzn leczonych przez blokowanie androgenów 3 powtórzyło
nadużycie podczas przyjmowania leków .
● Niechęć do brania leków; leki maja efekty uboczne (Barbaree i
Seto1997).
■Behawioralna terapia awersyjna nieskuteczna
Taka sama liczba z grupy poddanej terapii awersyjnej i nie
poddanej Nadużyła ponownie dzieci. (Po wyjściu z więzienia
31% z grupy poddanej terapii awersyjnej i 31% z grupy nie
poddanych terapii awersyjnej).
50 spośród 136 więźniów, którzy nadużyli dzieci otrzymało terapię
awersyjną . W ciągu 6 lat po wyjściu z wiezienia po 31% w obu
grupach nadużyło ponownie.
Terapia polega na kojarzeniu awersyjnego bodźca (łagodny szok
elektryczny lub śmierdzący zapach) z oglądaniem zdjęć
dzieci.
Zaburzenia tożsamości płciowej
Zaburzenia tożsamości płciowej
kryteria diagnostyczne, występowanie i
kryteria diagnostyczne, występowanie i
przebieg
przebieg
A. Identyfikacja z płcią przeciwną
B Poczucie , że własna płeć jest niewłaściwa
C. Cierpienie lub upośledzenie funkcjonowania społecznego
lub zawodowego.
■Początek w adolescencji lub w średniej dorosłości, ma
chroniczny przebieg.
■ Pociąg do osób tej samej płci - traktowany jako
heteroseksualna preferencja.
1. Część dąży do operacji zmiany płci = transseksualni
Częstość zgłaszania się na operację zmiany płci - 1
przypadek na 30,000 mężczyzn i 1 na 100, 000
kobiet.
2. Część przez ubieranie się włącza się do grona
preferowanej płci.
Zaburzenia tożsamości płciowej
Zaburzenia tożsamości płciowej
Ukierunkowanie pociągu seksualnego i czas
Ukierunkowanie pociągu seksualnego i czas
występowania
występowania
■U kobiet z pociągiem do kobiet, powstaje w dorosłości
=ambiwalencja co do operacji zmiany płci, mało
zadowolenia po operacji zmiany płci.
■U mężczyzn z pociągiem do mężczyzn, powstaje w
adolescencji lub wczesnej dorosłości= przez cale życie
odczuwają chęć zmiany.
■U mężczyzn z pociągiem do kobiet i mężczyzn lub bez
pociągu do żadnej płci, powstaje w późnej dorosłości i jest
poprzedzone transwestycznym fetyszyzmem.
Zaburzenia tożsamości płciowej -
Zaburzenia tożsamości płciowej -
brak akceptacji własnej płci w dzieciństwie
brak akceptacji własnej płci w dzieciństwie
-
Większość w dzieciństwie zachowywało się w sposób nie
akceptujący własnej płci.
- Chłopcy preferują towarzystwo dziewcząt i łagodne zabawy.
Ubieraj się w kobiece ubrania. I mówia, ze są dziewczynką.
Uważają że penis i jadra są obrzydliwe. I mają nadzieje
zmienic na żenskie genitalia, gdy dorosną.
- Dziewczynki odmawiają oddawania moczu w pozycji
siedzącej. I nie chcą nosić dziewczęcych ubrań, mieć piersi i
menstruacji. Green i Blanchard1995)
Zaburzenia tożsamości płciowej
Zaburzenia tożsamości płciowej
Etiologia
Etiologia
uwarunkowania biologiczne
uwarunkowania biologiczne
■ Genetyczne przyczyny nie zostały zidentyfikowane .
■ Poziom hormonów płciowych nie różni się u mężczyzn z
zaburzeniem tożsamości płciowej i u heteroseksualnych i
homoseksualnych (Gladue, 1985). U wiekszości kobiet - nie różni
się (Meyer-Bahlung 1979). U części kobiet z zaburzeniem tożsamości
płciowej wyższy poziom męskich hormonów w porównaniu z pozostałymi
podgrupami.
■ Wpływ hormonów przeciwnej płci branych podczas ciąży przez
matkę na zachowanie dorosłych dzieci. Nie stwierdzono, aby te
dzieci nie lubiły własnej płci.
Córki kobiet, które przyjmowały męskie hormony, (krwawienie w macicy)
wykazują agresywne zachowania w okresie przedszkolnym (Ehrhart i
Money 1967). Synowie matek, które brały żeńskie hormony podczas ciąży
nie angażują się w agresywne, konkurencyjne zabawy (Yalom i in., 1973).
■ U mężczyzn, którzy zmienili płeć. Obszar mózgu jądro łożyskowe
prążka krańcowego, które leży w podwzgórzu, jest o połowę
mniejszy niż typowy dla mężczyzn (Zhou i in., 1995). Jego wielkość
jest typowa dla kobiet. Nie wyjaśniono, jakie znaczenie ma ta różnica.
Z badań nad szczurami wiadomo, że ten obszar reguluje aktywność
seksualną.
Jądro łożyskowe prążka krańcowego (bed nucleus of the stria terminalis
(BNST) lub bed nucleus of the stria terminalis central (BNSTc).
Zaburzenia tożsamości płciowej
Zaburzenia tożsamości płciowej
Etiologia
Etiologia
wyjaśnienie psychoanalityczne i teorii uczenia się
wyjaśnienie psychoanalityczne i teorii uczenia się
■ Psychoanaliza
Mężczyźni transseksualni jako dzieci doświadczają lęku przed
separacją z matką. Aby pozbyć się lęku, fantazjują, że tworzą
jedność z matką.
Aby utrzymać tę fantazję, zmieniają tożsamość z męskiej na
żeńską (Ovesey i Person 1973). Odrzucenie penisa, bo jest dowodem,
że nie udało się połączyć z matką. Odrzucenie seksualnego
doświadczenia, ponieważ jest dowodem, że nie udało się stworzyć fuzji
z matką. Walka o bezpieczeństwo przy rezygnacji z realizacji
seksualnej.
Teoria relacji z obiektem = W drugim stadium rozwoju, podczas kolejnych
dwóch do siedmiu miesięcy, trwa pomieszanie w umyśle dziecka, co
jest własnym Ja, a co jest Ja opiekuna (stadium symbiozy). Osoba
znacząca jest doświadczana jako mniej zagrażająca, gdy dziecko i ona
są jednością. Fiksacja na tej fazie powoduje tzw. symbiotyczną
psychozę.
■ Teoria uczenia się
Rodzice okazują zainteresowanie, gdy dzieci są przebrane w
ubrania płci przeciwnej. Zwłaszcza chłopców można uczyć , jak się
ubierać i zachowywać (Green 1987) Dziewczynki zachowujące się, jak
chłopcy mają rodziców podobnie się zachowujących. Uczą się rodziców
i są chwalone za takie zachowanie. Ojciec jest ich ulubionym rodzicem
(Zucker i in., 1994).
Zaburzenia tożsamości płciowej
Zaburzenia tożsamości płciowej
Terapia behawioralna
Terapia behawioralna
Uczenie męskich zachowań jest skuteczne. Studia
przypadku.
Uczenie zachowań męskich i umiejętności społecznych
dorosłego mężczyznę (Barlow i in., 1973)
Chłopca - rodzice zachęcali do męskich zachowań w
zabawie i zniechęcali do bawienia się lalką (Rekers i
Lovas 1974).
Zaburzenia tożsamości płciowej
Zaburzenia tożsamości płciowej
Terapia hormonalna i interwencja chirurgiczna
Terapia hormonalna i interwencja chirurgiczna
Zmiana płci = zmiana narządów płciowych i drugorzędnych cech płciowych jest
skuteczna. Efekty psychologiczne są dobre. Dwa lata po operacji poddani operacji w
porównaniu z nie operowanymi częściej odwiedzali rodzinę i przyjaciół , uprawili sport i
przejawiali więcej aktywności seksualnej (Wasex Institute for Health Research and
Development 1998).
Zmiana mężczyzny w kobietę
Na rok przed operacją: (1) hormony żeńskie =estrogen , co powiększa piersi, zmiękcza skórę,
przemieszcza tłuszcz z ramion do bioder (Hormony do końca życia).
(2) Elektroliza pozbawia owłosienia męskiego.
(3) Uczy się, aby mówili wyższym głosem.
(3) Kosmetyczna operacja podbródka i jabłka adama.
(4) Przez rok żyć jak kobieta
(5) Amputacja penisa i zbudowanie sztucznej pochwy (umożliwia stosunek seksualny).
Zmiana kobiety w mężczyznę (1) terapia hormonalna przemieszcza tłuszcz z bioder do ramion,
(2) obniżenie głosu. (3) Penis jest mały i niezdolny do erekcji.
(4) Usunięcie piersi i macicy.
Po kuracji hormonalnej zmiany w zachowaniu i umiejętnosciach poznawczych u kobiet i
mężczyzn
U kobiet , które otrzymały androgeny - wzrost agresywności, pobudzenia seksualnego, zdolności
orientacji przestrzennej, zmniejszenie płynności słownej.
U meżczyzn przyjmujących hormon żeński estrogen odwrotne zamiany nastąpiły (Van Goozen i in.
1995).
Homoseksualizm nie jest zaliczany do zaburzeń
Homoseksualizm nie jest zaliczany do zaburzeń
1. Badania Kinseya pokazały, że homoseksualizm jest
powszechnym zjawiskiem (Kinsey 1953). 2-6 % we Francji i w
Anglii (Wellings, 1994).
2 Homoseksualizm usunięty z DSM II w 1968 roku.
■Genetyczne uwarunkowania są stwierdzone u mężczyzn
(Bailey i Pilard 1991; Hamer i in., 1993) i kobiet (Bailey i in.,
1993), wskazując na umiarkowaną rolę dziedziczności. 50%
bliźniąt jednojajowych jest zgodnych pod względem
homoseksualizmu.
■ Rola środowiska jest niejasna. (Stres przed urodzeniem lub
wychowanie)
■ Hipoteza, że uwiedzenie odgrywa rolę nie znajduje
potwierdzenia w badaniu. Połowa lesbijek i homoseksualnych
mężczyzn myślała, że jest homoseksualna na rok przez
doświadczeniem seksualnym (Belll i in 1981).
■ W porównaniu z heteroseksualnymi mężczyźni
homoseksualni - wyższy poziom depresji i lęku a lesbijki
wyższy poziom używanie środków psychoaktywnych
(Sandford i in., 2001).