Ćwiczenia wydłużania
Ćwiczenia wydłużania
wydechu
wydechu
Ćwiczenie 1.
Ćwiczenie 1.
Próbujemy jak najdłużej fonować głoskę
Próbujemy jak najdłużej fonować głoskę
f
f
,
,
z ,s
z ,s
i
i
a
a
;
;
Ćwiczenie 2
Ćwiczenie 2
Zrób głęboki dwuetapowy wdech.
Zrób głęboki dwuetapowy wdech.
Na dwie sekundy zatrzymaj powietrze, po
Na dwie sekundy zatrzymaj powietrze, po
czym głośno policz do pięciu, ponownie na
czym głośno policz do pięciu, ponownie na
dwie sekundy wstrzymaj wydech i znów
dwie sekundy wstrzymaj wydech i znów
głośno policz do pięciu.
głośno policz do pięciu.
Lekko wypuść pozostałe powietrze;
Lekko wypuść pozostałe powietrze;
Ćwiczenie 3
Ćwiczenie 3
Każdą frazę tekstu wypowiadamy w tempie
Każdą frazę tekstu wypowiadamy w tempie
wolnym (lento), na jednym, kolejno
wolnym (lento), na jednym, kolejno
wydłużanym wydechu.
wydłużanym wydechu.
Powietrza należy nabierać tyle, by
Powietrza należy nabierać tyle, by
wystarczyło go na jedną wypowiedź (trochę
wystarczyło go na jedną wypowiedź (trochę
zapasowego powietrza powinno zostać w
zapasowego powietrza powinno zostać w
płucach, nigdy nie należy mówić do utraty
płucach, nigdy nie należy mówić do utraty
tchu).
tchu).
Starannie wymawiamy końcówki, po każdej
Starannie wymawiamy końcówki, po każdej
frazie krotko odpoczywamy.
frazie krotko odpoczywamy.
Czarny kwadrat na białym tle
Czarny kwadrat na białym tle
Jerzy Jończyk
Jerzy Jończyk
Kazimierzowi Malewiczowi
Kazimierzowi Malewiczowi
czarny kwadrat
czarny kwadrat
okna z wybitą szybą
okna z wybitą szybą
czarny kwadrat
czarny kwadrat
okna z szybą wybitą przez ciemność
okna z szybą wybitą przez ciemność
czarny kwadrat
czarny kwadrat
okna z szybą wybitą przez ciemność
okna z szybą wybitą przez ciemność
nicości
nicości
czarny kwadrat
czarny kwadrat
okna z szybą wybitą przez ciemność
okna z szybą wybitą przez ciemność
nicości która staje się
nicości która staje się
czarny kwadrat
czarny kwadrat
okna z szybą wybitą przez ciemność
okna z szybą wybitą przez ciemność
nicości która staje się bytem
nicości która staje się bytem
czarny kwadrat
czarny kwadrat
okna z szybą wybitą przez ciemność
okna z szybą wybitą przez ciemność
nicości która staje się
nicości która staje się
bytem działając.
bytem działając.
Ćwiczenie 4
Ćwiczenie 4
Policz jajka:
Policz jajka:
“
“
Siedzi kura na koszyku liczy jaja do szyku:
Siedzi kura na koszyku liczy jaja do szyku:
pierwsze jajo, drugie jajo, trzecie jajo, ...
pierwsze jajo, drugie jajo, trzecie jajo, ...
25 jajo
25 jajo
”;
”;
Ćwiczenie 5
Ćwiczenie 5
Policz wrony na jednym oddechu:
Policz wrony na jednym oddechu:
“
“
Pierwsza wrona bez ogona, druga wrona
Pierwsza wrona bez ogona, druga wrona
bez ogona, trzecia wrona bez ogona ...
bez ogona, trzecia wrona bez ogona ...
piętnasta wrona bez ogona itd
piętnasta wrona bez ogona itd
.”.
.”.
Pamiętaj, aby nie wykorzystywać oddechu
Pamiętaj, aby nie wykorzystywać oddechu
do samego końca.
do samego końca.
Ćwiczenie 6
Ćwiczenie 6
Wierszyk o szpaku wypowiadamy na jednej fali wydechowej.
Wierszyk o szpaku wypowiadamy na jednej fali wydechowej.
Tempo szybkie (allegro), zwracamy uwagę, by końcowe głoski
Tempo szybkie (allegro), zwracamy uwagę, by końcowe głoski
wersów nie zlewały się w jedną głoskę z początkowymi głoskami
wersów nie zlewały się w jedną głoskę z początkowymi głoskami
wersów następnych, np. grap/pot... drap/patšy.
wersów następnych, np. grap/pot... drap/patšy.
Szpak
Szpak
Jan Brzechwa
Jan Brzechwa
Na grabie siedzi szpak
Na grabie siedzi szpak
I po polsku mówi tak:
I po polsku mówi tak:
- Stoi w lesie stary grab,
- Stoi w lesie stary grab,
→
→
Pod tym grabem leży drab
Pod tym grabem leży drab
Leży drab a kilka os,
Leży drab a kilka os,
Gryzie draba prosto w nos
Gryzie draba prosto w nos
Rozgniewany wstaje drab,
Rozgniewany wstaje drab,
Patrzy wkoło, widzi – grab,
Patrzy wkoło, widzi – grab,
A na grabie siedzi szpak
A na grabie siedzi szpak
I po polsku mówi tak:
I po polsku mówi tak:
- stoi w lesie stary grab .....
- stoi w lesie stary grab .....
Ćwiczenie 7
Ćwiczenie 7
Oddech możesz wziąć tylko na końcu każdej z części
Oddech możesz wziąć tylko na końcu każdej z części
historyjki. Zabrania się oddychania w pomiędzy wersami.
historyjki. Zabrania się oddychania w pomiędzy wersami.
Nad rzeką stoi dom,
Nad rzeką stoi dom,
Który zbudował Tom.
Który zbudował Tom.
To jest pies podwórzowy, Burek,
To jest pies podwórzowy, Burek,
Który szczeka na cały dom,
Który szczeka na cały dom,
Który zbudował Tom.
Który zbudował Tom.
A to jest kot z podwórka,
A to jest kot z podwórka,
Który podrapał Burka,
Który podrapał Burka,
Który szczeka na cały dom,
Który szczeka na cały dom,
Który zbudował Tom.
Który zbudował Tom.
To jest leniwy pastuch,
To jest leniwy pastuch,
Co drażni kota z podwórka,
Co drażni kota z podwórka,
Który podrapał Burka,
Który podrapał Burka,
Który szczeka na cały dom,
Który szczeka na cały dom,
Który zbudował Tom.
Który zbudował Tom.
A to jest mucha,
A to jest mucha,
Która ugryzła pastucha,
Która ugryzła pastucha,
Co drażni kota z podwórka,
Co drażni kota z podwórka,
Który podrapał Burka,
Który podrapał Burka,
Który szczeka na cały dom,
Który szczeka na cały dom,
Który zbudował Tom.
Który zbudował Tom.
A oto gruba Aniela,
A oto gruba Aniela,
Co jest złośliwa jak mucha,
Co jest złośliwa jak mucha,
Która ugryzła pastucha,
Która ugryzła pastucha,
Co drażni kota z podwórka,
Co drażni kota z podwórka,
Który podrapał Burka,
Który podrapał Burka,
Który szczeka na cały dom,
Który szczeka na cały dom,
Który zbudował Tom.
Który zbudował Tom.
A to jest łaciate cielę,
A to jest łaciate cielę,
Które kopnęło Anielę,
Które kopnęło Anielę,
Co jest złośliwa jak mucha,
Co jest złośliwa jak mucha,
Która ugryzła pastucha,
Która ugryzła pastucha,
Co drażni kota z podwórka,
Co drażni kota z podwórka,
Który podrapał Burka,
Który podrapał Burka,
Który szczeka na cały dom,
Który szczeka na cały dom,
Który zbudował Tom.
Który zbudował Tom.
A to jest właśnie Tom,
A to jest właśnie Tom,
Który ciągnie za ogon cielę,
Który ciągnie za ogon cielę,
Które kopnęło Anielę,
Które kopnęło Anielę,
Co jest złośliwa jak mucha,
Co jest złośliwa jak mucha,
Która ugryzła pastucha,
Która ugryzła pastucha,
Co drażni kota z podwórka,
Co drażni kota z podwórka,
Który podrapał Burka,
Który podrapał Burka,
Który szczeka na cały dom,
Który szczeka na cały dom,
Który zbudował Tom.
Który zbudował Tom.
Ćwiczenie 8
Ćwiczenie 8
Poniższy tekst należy wymawiać szybko,
Poniższy tekst należy wymawiać szybko,
monotonnie lecz z wyrazista artykulacją.
monotonnie lecz z wyrazista artykulacją.
Wargi powinny zachowywać się bardzo
Wargi powinny zachowywać się bardzo
ruchliwie.
ruchliwie.
Najlepiej naucz się go na pamięć.
Najlepiej naucz się go na pamięć.
Nie wypowiadaj go od razu w całości,
Nie wypowiadaj go od razu w całości,
zacznij od fragmentów.
zacznij od fragmentów.
Wdech – w miejscach oznaczonych
Wdech – w miejscach oznaczonych
znakiem „/”.
znakiem „/”.
Bajka o koguciku i kurce
Bajka o koguciku i kurce
(Marian Mikuta)
(Marian Mikuta)
Był sobie raz kogucik i kurka i poszli ze sobą na spacer.
Był sobie raz kogucik i kurka i poszli ze sobą na spacer.
/Kogucikowi strasznie zachciało się pić, / tak że wyciągnął
/Kogucikowi strasznie zachciało się pić, / tak że wyciągnął
nóżki i zemdlał. /Kurka bardzo się tym zmartwiła, biegnie do
nóżki i zemdlał. /Kurka bardzo się tym zmartwiła, biegnie do
morza i mówi:/
morza i mówi:/
- Morze, morze daj wody, komu wody, kogucikowi wody, bo
- Morze, morze daj wody, komu wody, kogucikowi wody, bo
kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od panien wieniec. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od panien wieniec. /
Panny, panny dajcie wieniec, komu wieniec, morzu wieniec,
Panny, panny dajcie wieniec, komu wieniec, morzu wieniec,
żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo
żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo
kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od wieprza kieł. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od wieprza kieł. /
- Wieprzu, wieprzu, daj kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby
- Wieprzu, wieprzu, daj kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby
panny dały wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby
panny dały wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby
morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik
morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik
leży koło drogi i ani tchnie. /
leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od dębu żołądź. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od dębu żołądź. /
- Dębie, dębie daj żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby
- Dębie, dębie daj żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby
wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały
wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały
wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody,
wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody,
komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani
komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani
tchnie. /
tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od lipy łyka. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od lipy łyka. /
- Lipo, lipo daj łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał
- Lipo, lipo daj łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał
żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł,
żołądź, komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł,
komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu
komu kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu
wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody,
wieniec, morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody,
kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od krowy mleka. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od krowy mleka. /
- Krowo, krowo daj mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby
- Krowo, krowo daj mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby
lipa dała łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź,
lipa dała łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź,
komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu
komu żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu
kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec,
kieł, pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec,
morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody,
morzu wieniec, żeby morze dało wody, komu wody,
kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
kogucikowi wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pana siana./
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pana siana./
- Panie, panie daj siana, komu siana, krowie siana, żeby
- Panie, panie daj siana, komu siana, krowie siana, żeby
krowa dała mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała
krowa dała mleka, komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała
łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu
łyka, komu łyka, dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu
żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł,
żołądź, wieprzowi żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł,
pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec, morzu
pannom kieł, żeby panny dały wieniec, komu wieniec, morzu
wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi
wieniec, żeby morze dało wody, komu wody, kogucikowi
wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
wody, bo kogucik leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pani chleba. /
- Nie dam ci / aż mi przyniesiesz od pani chleba. /
Pani, pani daj chleba, komu chleba, panu chleba, żeby pan
Pani, pani daj chleba, komu chleba, panu chleba, żeby pan
dał siana, komu siana, krowie siana, żeby krowa dała mleka,
dał siana, komu siana, krowie siana, żeby krowa dała mleka,
komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała łyka, komu łyka,
komu mleka, lipie mleka, żeby lipa dała łyka, komu łyka,
dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi
dębowi łyka, żeby dąb dał żołądź, komu żołądź, wieprzowi
żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby
żołądź, żeby wieprz dał kieł, komu kieł, pannom kieł, żeby
panny dały wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby
panny dały wieniec, komu wieniec, morzu wieniec, żeby
morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik
morze dało wody, komu wody, kogucikowi wody, bo kogucik
leży koło drogi i ani tchnie. /
leży koło drogi i ani tchnie. /
- Nie dam ci, / bo mi się kluczyki gdzieś zapodziały. /
- Nie dam ci, / bo mi się kluczyki gdzieś zapodziały. /
Kurka zmartwiła się jeszcze bardziej, / biegnie do ogródka,
Kurka zmartwiła się jeszcze bardziej, / biegnie do ogródka,
patrzy jednym okiem: / "ko ko ko ko ko ko ko... nie ma". /
patrzy jednym okiem: / "ko ko ko ko ko ko ko... nie ma". /
Patrzy drugim okiem : / "ko ko ko ko ko ko ko... są". /
Patrzy drugim okiem : / "ko ko ko ko ko ko ko... są". /
Złapała kluczyki w dziobek i dyń dyń dyń dyń dyń...
Złapała kluczyki w dziobek i dyń dyń dyń dyń dyń...
pobiegła prędko do pani. Pani dała panu chleba, pan dał
pobiegła prędko do pani. Pani dała panu chleba, pan dał
siana krowie, krowa dała mleka lipie, lipa dała łyka dębowi,
siana krowie, krowa dała mleka lipie, lipa dała łyka dębowi,
dąb dał żołądź wieprzowi, wieprz dał kieł pannom, panny
dąb dał żołądź wieprzowi, wieprz dał kieł pannom, panny
dały wieniec morzu, morze dało wody kogucikowi, kogucik
dały wieniec morzu, morze dało wody kogucikowi, kogucik
napił się, zapiał: "kukurykuuuu - ooo" / i poleciał.
napił się, zapiał: "kukurykuuuu - ooo" / i poleciał.
Ćwiczenia na swobodne
Ćwiczenia na swobodne
regulowanie długości fazy
regulowanie długości fazy
wydechowej
wydechowej
1. Odczytaj poniższy tekst biorąc wdech przed każdym
1. Odczytaj poniższy tekst biorąc wdech przed każdym
wersem potem, co dwa, co trzy i co cztery wersy;
wersem potem, co dwa, co trzy i co cztery wersy;
„
„
Jak fale morskie do piaszczystych brzegów -
Jak fale morskie do piaszczystych brzegów -
tak nasze chwile dążą ku końcowi –
tak nasze chwile dążą ku końcowi –
Zmieniają miejsce w gasnącym szeregu -
Zmieniają miejsce w gasnącym szeregu -
Gdzie jedna urwie tan druga dopowie.
Gdzie jedna urwie tan druga dopowie.
Chwila narodzin - niegdyś najważniejsza –
Chwila narodzin - niegdyś najważniejsza –
Pełznie w dojrzałość – zapali się, po czym
Pełznie w dojrzałość – zapali się, po czym
Wstaje zaćmienie i blask jej pomniejsza –
Wstaje zaćmienie i blask jej pomniejsza –
Czas dary swoje zabiera z powrotem.
Czas dary swoje zabiera z powrotem.
On kwiatów świeżość z urody odziera –
On kwiatów świeżość z urody odziera –
On bruzdy ryje na pogodnym czole –
On bruzdy ryje na pogodnym czole –
Wymyślne kąski natury pożera
Wymyślne kąski natury pożera
I dla swej kosy on obsiewa pole.
I dla swej kosy on obsiewa pole.
A przecie wiersz mój chciałbym przeciwstawić
A przecie wiersz mój chciałbym przeciwstawić
Dłoni okrutnej – by mógł ciebie sławić. ”
Dłoni okrutnej – by mógł ciebie sławić. ”
2. Odczytaj poniższy tekst biorąc wdech w miejscu
2. Odczytaj poniższy tekst biorąc wdech w miejscu
średniówki, przed każdym wyrazem, a na końcu weź wdech
średniówki, przed każdym wyrazem, a na końcu weź wdech
zgodnie z metrum i logiką wypowiadanego tekstu (ilość
zgodnie z metrum i logiką wypowiadanego tekstu (ilość
pobieranego powietrza za każdym razem musi dokładnie
pobieranego powietrza za każdym razem musi dokładnie
odpowiadać długości kolejnej frazy; dobre wykonanie tego
odpowiadać długości kolejnej frazy; dobre wykonanie tego
ćwiczenia świadczy o pewnym opanowaniu naszego oddechu
ćwiczenia świadczy o pewnym opanowaniu naszego oddechu
„
„
Jak fale morskie do piaszczystych brzegów -
Jak fale morskie do piaszczystych brzegów -
tak nasze chwile dążą ku końcowi –
tak nasze chwile dążą ku końcowi –
Zmieniają miejsce w gasnącym szeregu -
Zmieniają miejsce w gasnącym szeregu -
Gdzie jedna urwie tan druga dopowie.
Gdzie jedna urwie tan druga dopowie.
Chwila narodzin - niegdyś najważniejsza –
Chwila narodzin - niegdyś najważniejsza –
Pełznie w dojrzałość – zapali się, po czym
Pełznie w dojrzałość – zapali się, po czym
Wstaje zaćmienie i blask jej pomniejsza –
Wstaje zaćmienie i blask jej pomniejsza –
Czas dary swoje zabiera z powrotem.
Czas dary swoje zabiera z powrotem.
On kwiatów świeżość z urody odziera –
On kwiatów świeżość z urody odziera –
On bruzdy ryje na pogodnym czole –
On bruzdy ryje na pogodnym czole –
Wymyślne kąski natury pożera
Wymyślne kąski natury pożera
I dla swej kosy on obsiewa pole.
I dla swej kosy on obsiewa pole.
A przecie wiersz mój chciałbym przeciwstawić
A przecie wiersz mój chciałbym przeciwstawić
Dłoni okrutnej – by mógł ciebie sławić. ”
Dłoni okrutnej – by mógł ciebie sławić. ”