UKŁAD

UKŁAD

PRZYWSPÓŁCZULNY

PRZYWSPÓŁCZULNY

1.) Substancją przekaźnikową układu przywspółczulnego jest

1.) Substancją przekaźnikową układu przywspółczulnego jest

acetylocholina

acetylocholina

.

.

2.) Acetylocholina wiążąc się z receptorami cholinergicznymi wywołuje

2.) Acetylocholina wiążąc się z receptorami cholinergicznymi wywołuje

szereg efektów:

szereg efektów:

a.)

a.)

Układ krążenia:

Układ krążenia:

-

Zmniejsza czynność serca

Zmniejsza czynność serca

-

Blok przedsionkowo-komorowy

Blok przedsionkowo-komorowy

-

Rozkurcz tętnic i żył

Rozkurcz tętnic i żył

b.)

b.)

Układ oddechowy:

Układ oddechowy:

-

Skurcz mięsni gładkich oskrzeli

Skurcz mięsni gładkich oskrzeli

-

Nasilenie wydzielania śluzu (ostrożnie u chorych na astmę)

Nasilenie wydzielania śluzu (ostrożnie u chorych na astmę)

c.)

c.)

Przewód pokarmowy

Przewód pokarmowy

:

:

-

Nasilenie perystaltyki jelitowej

Nasilenie perystaltyki jelitowej

-

Rozkurcz zwieraczy

Rozkurcz zwieraczy

-

Nasilenie wydzielania gruczołów egzokrynnych, ślinowych i

Nasilenie wydzielania gruczołów egzokrynnych, ślinowych i

żołądkowych, nasilenie wydzielania jelitowego i trzustkowego

żołądkowych, nasilenie wydzielania jelitowego i trzustkowego

d.)

d.)

Oko

Oko

-

Skurcz mięśnia zwieracza źrenicy

Skurcz mięśnia zwieracza źrenicy

-

Obniżenie ciśnienia śródgałkowego (

Obniżenie ciśnienia śródgałkowego (

w jaskrze

w jaskrze

)

)

-

Skurcz mięśnia rzęskowego (akomodacja na widzenie z bliska)

Skurcz mięśnia rzęskowego (akomodacja na widzenie z bliska)

Receptory układu

Receptory układu

przywspółczulnego (rec.

przywspółczulnego (rec.

cholinergiczne)

cholinergiczne)

1.)

1.)

Muskarynowe (M)

Muskarynowe (M)

2.)

2.)

Nikotynowe (N)

Nikotynowe (N)

- Nikotyna pobudza te receptory w

- Nikotyna pobudza te receptory w

zwojach układu przywspółczulnego i w

zwojach układu przywspółczulnego i w

płytce ruchowej stąd mamy

płytce ruchowej stąd mamy

Nn

Nn

-

-

(nikotynowe neuronalne) i

(nikotynowe neuronalne) i

Nm

Nm

-

-

(nikotynowe mięśniowe)

(nikotynowe mięśniowe)



Leki aktywujące układ

Leki aktywujące układ

przywspółczulny

przywspółczulny

o

Cholinomimetyki bezpośrednie (agoniści

Cholinomimetyki bezpośrednie (agoniści

receptorów muskarynowych)

receptorów muskarynowych)

o

Inhibitory acetylocholinoesterazy (enzymu

Inhibitory acetylocholinoesterazy (enzymu

rozkładającego Ach)

rozkładającego Ach)



Leki hamujące układ

Leki hamujące układ

przywspółczulny

przywspółczulny

o

Cholinolityki

Cholinolityki

LEKI POBUDZAJĄCE UKŁAD

LEKI POBUDZAJĄCE UKŁAD

PRZYWSPÓŁCZULNY:

PRZYWSPÓŁCZULNY:

Pobudzenie ukł. przwspółczulnego:(gł. M)

Pobudzenie ukł. przwspółczulnego:(gł. M)



-

-

zwiększa wydzielanie gruczołów(przew. pok., oskrzeli,

zwiększa wydzielanie gruczołów(przew. pok., oskrzeli,

pocenie)

pocenie)



-zwiększa czynność mięśniówki trzewnej( przew.pok., ukł.

-zwiększa czynność mięśniówki trzewnej( przew.pok., ukł.

moczowy)

moczowy)



-rozkurcz mięśni naczyń krwionośnych obwodowych

-rozkurcz mięśni naczyń krwionośnych obwodowych



-zwolnienie czynności serca

-zwolnienie czynności serca



-zwężenie źrenicy oka

-zwężenie źrenicy oka



-obniżenie ciśnienia śródgałkowego

-obniżenie ciśnienia śródgałkowego



Zastosowanie

Zastosowanie



-JASKRA(przerwanie napadu i przeciwdziałanie

-JASKRA(przerwanie napadu i przeciwdziałanie

wystąpieniu)

wystąpieniu)

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:



-

-

nudności, wymioty

nudności, wymioty



-biegunki

-biegunki



-ślinienie

-ślinienie



-duszność(skurcz oskrzeli)

-duszność(skurcz oskrzeli)



-rzadkoskurcz

-rzadkoskurcz



-obniżenie ciśnienia krwi

-obniżenie ciśnienia krwi



-drżenie mięśni szkieletowych

-drżenie mięśni szkieletowych



Przeciwskazania:

Przeciwskazania:



-dychawica oskrzelowa

-dychawica oskrzelowa



-rzadkoskurcz zatokowy

-rzadkoskurcz zatokowy



-blok przedsionkowo-komorowy

-blok przedsionkowo-komorowy



-niewydolność wieńcowa

-niewydolność wieńcowa



-choroba wrzodowa

-choroba wrzodowa

I.)LEKI POBUDZAJĄCE

I.)LEKI POBUDZAJĄCE

BEZPOŚREDNIO RECEPTORY

BEZPOŚREDNIO RECEPTORY

CHOLINERGICZNE

CHOLINERGICZNE

(Parasympatykomimetyki):

(Parasympatykomimetyki):

1.)Acetylocholina

1.)Acetylocholina



-

-

działa na rec M i N

działa na rec M i N



-szybko ulega hydrolizie i działa b.krótko oraz

-szybko ulega hydrolizie i działa b.krótko oraz

ma dużo dział. niepożądanych dlatego utraciła

ma dużo dział. niepożądanych dlatego utraciła

znaczenie jako lek

znaczenie jako lek



-zamiana gr.metylowej w grupie acetoksylowej

-zamiana gr.metylowej w grupie acetoksylowej

na grupę aminową prowadzi do powstania

na grupę aminową prowadzi do powstania

związków opornych na acetylocholinoesterazę i

związków opornych na acetylocholinoesterazę i

enzymy trawienne (Betanechol, Karbachol)

enzymy trawienne (Betanechol, Karbachol)

2.)Betanechol

2.)Betanechol



-pobudza rec.M

-pobudza rec.M



-działa przede wszystkim na przewód pokarmowy

-działa przede wszystkim na przewód pokarmowy



ZASTOSOWANIE:

ZASTOSOWANIE:



-w atonii pooperacyjnej przewodu pokarmowego i pęcherza

-w atonii pooperacyjnej przewodu pokarmowego i pęcherza

moczowego oraz w atonii żołądka po obustronnym

moczowego oraz w atonii żołądka po obustronnym

przecięciu nerwów błędnych.

przecięciu nerwów błędnych.



3.)Karbachol

3.)Karbachol



-pobudza rec. M i N

-pobudza rec. M i N



-działanie jak Betanechol

-działanie jak Betanechol



4.)Pilokarpina(Ocusert)

4.)Pilokarpina(Ocusert)



-w okulistyce 2% krople do oczu w leczeniu jaskry

-w okulistyce 2% krople do oczu w leczeniu jaskry



-powoduje zwężenie źrenicy i odpływ płynu śródgałkowego

-powoduje zwężenie źrenicy i odpływ płynu śródgałkowego

co doprowadza do obniżenia ciśnienia śródgałkowego

co doprowadza do obniżenia ciśnienia śródgałkowego



II.)INHIBITORY

II.)INHIBITORY

ACETYLOCHOLINOESTERAZ

ACETYLOCHOLINOESTERAZ

Y

Y

Hamują aktywność acetylocholinoesterazy

Hamują aktywność acetylocholinoesterazy

– wzrost stężenia endogennej

– wzrost stężenia endogennej

acetylocholiny w pobliżu receptorów

acetylocholiny w pobliżu receptorów

Wykazują działanie na receptor

Wykazują działanie na receptor

muskatynowy (M) oraz nikotynowy (N)

muskatynowy (M) oraz nikotynowy (N)

A.)ODWRACALNE:

A.)ODWRACALNE:



-konkurują z acetylocholiną o wiązanie z enzymem

-konkurują z acetylocholiną o wiązanie z enzymem

(acetylocholinoesterazą) w odróżnieniu od

(acetylocholinoesterazą) w odróżnieniu od

acetylocholiny są powoli hydrolizowane

acetylocholiny są powoli hydrolizowane



-mają znaczenie jako leki obniżające ciśnienie

-mają znaczenie jako leki obniżające ciśnienie

śródgałkowe oraz pobudzające perystaltykę jelit

śródgałkowe oraz pobudzające perystaltykę jelit

1.)Fizostygmina

1.)Fizostygmina



-gł. przy zatruciach atropiną

-gł. przy zatruciach atropiną



-czasem w jaskrze

-czasem w jaskrze

2.)Neostygmina

2.)Neostygmina



-silniej of fizostygminy hamuje acetylocholinoesteraze

-silniej of fizostygminy hamuje acetylocholinoesteraze



-w jaskrze 1%r-r

-w jaskrze 1%r-r



-w atonii pooperacyjnej jelit (pobudzają napięcie i

-w atonii pooperacyjnej jelit (pobudzają napięcie i

perystaltykę)

perystaltykę)



-przy nużności mięśni ( myastenia gravis)

-przy nużności mięśni ( myastenia gravis)

3.) Pirydostigmina

3.) Pirydostigmina

-

-

działa wolniej niż i niec dłużej niż noestygmina

działa wolniej niż i niec dłużej niż noestygmina

4.) Distigmina

4.) Distigmina

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy (działanie/wskazanie)

acetylocholinoesterazy (działanie/wskazanie)



Pobudzenie układu przywspółczulnego – zatrucie

Pobudzenie układu przywspółczulnego – zatrucie

atropiną oraz innymi cholinolitykami (np.

atropiną oraz innymi cholinolitykami (np.

fizostygmina)

fizostygmina)



Zwężenie źrenicy, obniżenie ciśnienia śródgałkowego

Zwężenie źrenicy, obniżenie ciśnienia śródgałkowego

– terapia jaskry

– terapia jaskry



Skurcz mięśni gładkich narządów wewnętrznych –

Skurcz mięśni gładkich narządów wewnętrznych –

atonia jelit i pęcherza moczowego

atonia jelit i pęcherza moczowego



Nasilenie skurczów mięśni poprzecznie prążkowanych

Nasilenie skurczów mięśni poprzecznie prążkowanych

– terapia miasenii

– terapia miasenii



Zwolnienie czynności serca – tachykardia

Zwolnienie czynności serca – tachykardia



Profilaktycznie przed atakiem gazami bojowymi

Profilaktycznie przed atakiem gazami bojowymi

(pirydostygmina – Zatoka Perska 1990rok)

(pirydostygmina – Zatoka Perska 1990rok)

B.)NIEODWRACALNE:

B.)NIEODWRACALNE:



-są to silne trucizny

-są to silne trucizny



Pastycydy, gazy bojowe

Pastycydy, gazy bojowe

1.)Gazy bojowe(Sarin)

1.)Gazy bojowe(Sarin)



Objawy pobudzenia rec.M i N w obwodowym układzie

Objawy pobudzenia rec.M i N w obwodowym układzie

nerwowym:

nerwowym:

-

Zwężenie źrenic, zwiększenie wydzielania śluzu z nosa

Zwężenie źrenic, zwiększenie wydzielania śluzu z nosa

i jamy ustnej, zwolnienie czynności serce, bóle brzucha

i jamy ustnej, zwolnienie czynności serce, bóle brzucha



Objawy pobudzenia w płytce motorycznej:

Objawy pobudzenia w płytce motorycznej:

-

Wzmożenie napięcia i drżenie mięśni szkieletowych

Wzmożenie napięcia i drżenie mięśni szkieletowych



Objawy pobudzenia w OUN:

Objawy pobudzenia w OUN:

- niepokój, bezsenność, drgawki kloniczno-toniczne,

- niepokój, bezsenność, drgawki kloniczno-toniczne,

porażenie oddechu i zapaść krążeniowa

porażenie oddechu i zapaść krążeniowa

PRZY ZATRUCIU:

PRZY ZATRUCIU:



-

-

tlen, dożylnie atropinę, leki p-drgawkowe

tlen, dożylnie atropinę, leki p-drgawkowe

2.) Tabun

2.) Tabun

Postępowanie przy zatruciach

Postępowanie przy zatruciach

pestycydami

pestycydami



Przemyć mydłem skórę i błony śluzowe

Przemyć mydłem skórę i błony śluzowe

(alkalizacja przyspiesza ich rozkład)

(alkalizacja przyspiesza ich rozkład)



Zapewnić drożność dróg oddechowych +

Zapewnić drożność dróg oddechowych +

tlenoterapia

tlenoterapia



Leczenie przyczynowe:

Leczenie przyczynowe:

-

Atropina

Atropina

-

Pralidoksym, obidoksym -

Pralidoksym, obidoksym -

reaktywatory

reaktywatory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

i.v

i.v

LEKI HAMUJĄCE UKŁAD

LEKI HAMUJĄCE UKŁAD

PRZYWSPÓŁCZULNY

PRZYWSPÓŁCZULNY



Leki te blokują receptory muskarynowe, znosząc lub

Leki te blokują receptory muskarynowe, znosząc lub

osłabiając działanie środków pobudzających układ

osłabiając działanie środków pobudzających układ

przywspółczulny

przywspółczulny



Leki blokujące receptor muskarynowy stosuje się

Leki blokujące receptor muskarynowy stosuje się

miejscowo w okulistyce lub do wywołania działania

miejscowo w okulistyce lub do wywołania działania

ogólnego.

ogólnego.



Działanie ogólne tych leków wykorzystuje się w

Działanie ogólne tych leków wykorzystuje się w

anestezjologii w celu zahamowania odruchowego

anestezjologii w celu zahamowania odruchowego

zatrzymania czynności serca

zatrzymania czynności serca



Stosuje się je również w zwalczaniu rzadkoskurczu po

Stosuje się je również w zwalczaniu rzadkoskurczu po

podaniu glikozydów nasercowych oraz leków

podaniu glikozydów nasercowych oraz leków

blokujących receptory

blokujących receptory

β

β

-adrenergiczne.

-adrenergiczne.



Leki te wskazane są też w chorobie wrzodowej żołądka

Leki te wskazane są też w chorobie wrzodowej żołądka

i dwunastnicy w celu zmniejszenia wydzielania soku

i dwunastnicy w celu zmniejszenia wydzielania soku

żołądkowego oraz w stanach skurczowych jelit, dróg

żołądkowego oraz w stanach skurczowych jelit, dróg

żółciowych i moczowodów jako leki spazmolityczne.

żółciowych i moczowodów jako leki spazmolityczne.

Ich wadą przy stosowaniu w chorobie wrzodowej, jest

Ich wadą przy stosowaniu w chorobie wrzodowej, jest

powodowanie zalegania treści pokarmowej w żołądku i

powodowanie zalegania treści pokarmowej w żołądku i

jelitach.

jelitach.

Zaliczamy do nich

Zaliczamy do nich

:

:

1.) Alkaloidy tropanowe i ich pochodne:

1.) Alkaloidy tropanowe i ich pochodne:

-

-

atropina, hioscyjamina, hioscyna,

atropina, hioscyjamina, hioscyna,

homatropina, ipratropium

homatropina, ipratropium

2.) Amidy kwasu tropowego

2.) Amidy kwasu tropowego

- tropikamid

- tropikamid

3.) estry aminoalkoholi i kw. Aromatycznych

3.) estry aminoalkoholi i kw. Aromatycznych

- oksyfenyklimina, oksyfenonium

- oksyfenyklimina, oksyfenonium

4.) inne leki cholinolityczne

4.) inne leki cholinolityczne

- pirenzepina, emepronium, dicykloweryna,

- pirenzepina, emepronium, dicykloweryna,

izopropamid

izopropamid

I.)POCHODNE TROPINY I

I.)POCHODNE TROPINY I

JEJ POCHODNE:

JEJ POCHODNE:

atropina

atropina



Alkaloid znajdujący się w :

Alkaloid znajdujący się w :

-

Atropa belladona –

Atropa belladona –

pokrzyku wilcza jagoda

pokrzyku wilcza jagoda

-

Datura stramonium –

Datura stramonium –

bieluniu

bieluniu

dziędzierzawie

dziędzierzawie

-

Hyoscyamus niger –

Hyoscyamus niger –

lulku czarnym

lulku czarnym

-

Scopolia corniolica –

Scopolia corniolica –

lulecznicy odurzającej

lulecznicy odurzającej



HIOSCYJAMINA – jest izomerem

HIOSCYJAMINA – jest izomerem

lewoskrętnym atropiny

lewoskrętnym atropiny

1.)Atropina

1.)Atropina



-jest antagonistą acetylocholiny w obrębie receptora M

-jest antagonistą acetylocholiny w obrębie receptora M



-znosi wpływ nerwu błędnego na serce, przyśpieszając jego

-znosi wpływ nerwu błędnego na serce, przyśpieszając jego

czynność.

czynność.



-hamuje wydzielanie gruczołów wydzielania zewnętrznego

-hamuje wydzielanie gruczołów wydzielania zewnętrznego



-działa rozluźniająco na mięśnie gładkie przewodu

-działa rozluźniająco na mięśnie gładkie przewodu

pokarmowego, dróg żółciowych i moczowodów

pokarmowego, dróg żółciowych i moczowodów



-rozszerza naczynia krwionośne skóry co tłumaczy się

-rozszerza naczynia krwionośne skóry co tłumaczy się

wyzwalaniem endogennej histaminy(objaw zatrucia –

wyzwalaniem endogennej histaminy(objaw zatrucia –

zaczerwienienie skóry)

zaczerwienienie skóry)



-rozszerza źrenicę, poraża akomodację(48-72h) i podwyższa

-rozszerza źrenicę, poraża akomodację(48-72h) i podwyższa

ciśnienie śródgałkowe, objaw światłowstrętu UWAGA: osoby

ciśnienie śródgałkowe, objaw światłowstrętu UWAGA: osoby

z jaskrą

z jaskrą



-atropina hamuje wydzielanie śluzu w przew.pok. ale

-atropina hamuje wydzielanie śluzu w przew.pok. ale

nie wpływa na sok żołądkowy czyli nie używać przy

nie wpływa na sok żołądkowy czyli nie używać przy

wrzodach bo nie ma sensu(nie wpływa na fazę

wrzodach bo nie ma sensu(nie wpływa na fazę

humoralną)

humoralną)



-nie wpływa na wydzielanie gruczołu mlekowego

-nie wpływa na wydzielanie gruczołu mlekowego



-znosi skurcze o charakterze kolki jelitowej

-znosi skurcze o charakterze kolki jelitowej



-nie wpływa na mięsień macicy(czyli nie ma sensu

-nie wpływa na mięsień macicy(czyli nie ma sensu

stosować w bólach menstruacyjnych)

stosować w bólach menstruacyjnych)



-w kardiologii eliminuje zaburzenia rytmu

-w kardiologii eliminuje zaburzenia rytmu



-dawki lecznicze słabo przyspieszają prace serca

-dawki lecznicze słabo przyspieszają prace serca



-duże dawki(tachykardia, kołatanie serca)

-duże dawki(tachykardia, kołatanie serca)

WSKAZANIA:

WSKAZANIA:



-w anestezjologii w premedykacji do znieczulenia

-w anestezjologii w premedykacji do znieczulenia

ogólnego w celu zapobieżenia odruchowemu

ogólnego w celu zapobieżenia odruchowemu

zatrzymania czynności serca i zmniejszenie

zatrzymania czynności serca i zmniejszenie

wydzielania śluzu w drogach oddechowych

wydzielania śluzu w drogach oddechowych



-w kolce żółciowej, jelitowej i nerkowej(gł.dożylnie)

-w kolce żółciowej, jelitowej i nerkowej(gł.dożylnie)



-w okulistyce w celach

-w okulistyce w celach

diagnostycznych(rozszerzenie źrenicy)

diagnostycznych(rozszerzenie źrenicy)



-w zapaleniu tęczówki i po operacjach na oku aby

-w zapaleniu tęczówki i po operacjach na oku aby

prawidłowo wszystko się zrosło

prawidłowo wszystko się zrosło



-praktycznie obecnie nie używa się w dychawicy

-praktycznie obecnie nie używa się w dychawicy

oskrzelowej obecnie bo słabo wpływa na mięśnie

oskrzelowej obecnie bo słabo wpływa na mięśnie

gładkie oskrzeli

gładkie oskrzeli



-lek z wyboru przy zatruciach fosforanami

-lek z wyboru przy zatruciach fosforanami

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:



-skurcz zwieracza pęcherza moczowego i utrudnienie wydalania

-skurcz zwieracza pęcherza moczowego i utrudnienie wydalania

moczu

moczu



-częstoskurcz, tachykardia

-częstoskurcz, tachykardia



-suchość w ustach, w jamie nosowej

-suchość w ustach, w jamie nosowej



-zaleganie treści pokarmowej w żołądku i jelitach

-zaleganie treści pokarmowej w żołądku i jelitach



-zaparcia

-zaparcia



-długotrwałe porażenie akomodacji, światłowstręt

-długotrwałe porażenie akomodacji, światłowstręt



-zwykłe dawki nie powinny przenikać do OUN

-zwykłe dawki nie powinny przenikać do OUN



-przy zatruciach obwodowych odtrutka

-przy zatruciach obwodowych odtrutka

neostygmina

neostygmina



OUN:

OUN:



-zaburzenia czynności koordynacji ruchowej, zaburzenia mowy,

-zaburzenia czynności koordynacji ruchowej, zaburzenia mowy,

bardzo silne pobudzenie psychoruchowe często z

bardzo silne pobudzenie psychoruchowe często z

halucynacjami, śpiączka

halucynacjami, śpiączka



-odtrutka przy objawach od OUN

-odtrutka przy objawach od OUN

fizostygmina

fizostygmina

PRZECIWSKAZANIA:

PRZECIWSKAZANIA:



-jaskra

-jaskra



-przerost gruczołu

-przerost gruczołu

krokowego(rozkurcz pęcherza może

krokowego(rozkurcz pęcherza może

doprowadzić do zatrzymania moczu)

doprowadzić do zatrzymania moczu)



-zwężenie oddźwiernika

-zwężenie oddźwiernika



-częstoskurcz serca

-częstoskurcz serca



-u osób starszych

-u osób starszych

2.Hioscyna

2.Hioscyna

Hioscyna (Skopolamina) prep. SKOPODAL

Hioscyna (Skopolamina) prep. SKOPODAL



-

-

blokuje ośrodkowo i obwodowo receptory M

blokuje ośrodkowo i obwodowo receptory M



-w przeciwieństwie do atropiny już w dawkach

-w przeciwieństwie do atropiny już w dawkach

leczniczych wywołuje depresję OUN co

leczniczych wywołuje depresję OUN co

przejawia się uspokojeniem i sennością

przejawia się uspokojeniem i sennością



-wdziała również na podwzgórze hamująco,

-wdziała również na podwzgórze hamująco,

znosi napięcie i drżenie mięśniowe

znosi napięcie i drżenie mięśniowe



-w premedykacji

-w premedykacji



Bromek Butyloskopolaminy(Scopolan

Bromek Butyloskopolaminy(Scopolan

tabl. , Buscopan, Buscolysin inj.)

tabl. , Buscopan, Buscolysin inj.)

-

Hioscyna w lecznictwie stosowana jest w

Hioscyna w lecznictwie stosowana jest w

postaci soli bromowodorku lub IV

postaci soli bromowodorku lub IV

rzedowych soli (np. butylobromku)

rzedowych soli (np. butylobromku)

-

Są związkami silniej blokującymi rec. M niż

Są związkami silniej blokującymi rec. M niż

hioscyna, a pozbawione depresyjnego

hioscyna, a pozbawione depresyjnego

wpływu na OUN

wpływu na OUN

-

Jest stosowany w stanach skurczowych

Jest stosowany w stanach skurczowych

narządów trzewnych, w chorobie wrzodowej

narządów trzewnych, w chorobie wrzodowej

żołądka i dwunastnicy, w bolesnym

żołądka i dwunastnicy, w bolesnym

miesiączkowaniu

miesiączkowaniu

3. Bromek ipratropium

3. Bromek ipratropium

(Atrovent)

(Atrovent)



Blokuje receptory muskarynowe w mięśniach

Blokuje receptory muskarynowe w mięśniach

gładkich dróg oddechowych

gładkich dróg oddechowych



Wywołuje lokalne rozszerzenie oskrzeli

Wywołuje lokalne rozszerzenie oskrzeli



Nie zagęszcza wydzieliny i nie utrudnia jej wydalania

Nie zagęszcza wydzieliny i nie utrudnia jej wydalania

( w odróżnieniu od innych parasympatykolityków)

( w odróżnieniu od innych parasympatykolityków)



Stosowana w dychawicy oskrzelowej

Stosowana w dychawicy oskrzelowej



Wskazania :

Wskazania :



Ciężki skurcz oskrzeli z powodu:

Ciężki skurcz oskrzeli z powodu:

- przewlekłego zapalenia oskrzeli

- przewlekłego zapalenia oskrzeli

- astmy oskrzelowej

- astmy oskrzelowej

- anafilaksji ( reakcji alergicznej)

- anafilaksji ( reakcji alergicznej)



Przeciwwskazania :

Przeciwwskazania :

-

Nadwrażliwość na lek lub na atopinę

Nadwrażliwość na lek lub na atopinę

-

Dzieci poniżej 5 roku życia

Dzieci poniżej 5 roku życia



Działania niepożądane:

Działania niepożądane:

-

nerwowość, drżenie

nerwowość, drżenie

-

Hamowanie wydzielania śliny

Hamowanie wydzielania śliny

-

Tachykardia, kołatanie serca

Tachykardia, kołatanie serca

-

Nudność, wymioty

Nudność, wymioty

-

Osłabienie

Osłabienie

II.) Tropikamid

II.) Tropikamid



Działa szybko i krótko (

Działa szybko i krótko (

w porównaniu z

w porównaniu z

atropiną)

atropiną)



Stosowany miejscowo w diagnostyce

Stosowany miejscowo w diagnostyce

podczas badania dna oka

podczas badania dna oka



Do przygotowania oka do zbiegu

Do przygotowania oka do zbiegu

chirurgicznego

chirurgicznego

III.) Oksyfenonium

III.) Oksyfenonium

(Spasmophen)

(Spasmophen)



Stosowana:

Stosowana:

-

jako spazmolityk w kolce wątrobowej,

jako spazmolityk w kolce wątrobowej,

nerkowej

nerkowej

-

w chorobie wrzodowej żołądka

w chorobie wrzodowej żołądka

IV.)INNE:

IV.)INNE:

1.)Pirenzepina(Gastrozepin, Pirengast)

1.)Pirenzepina(Gastrozepin, Pirengast)



-selektywnie hamuje rec. M1 odpowiedzialny za

-selektywnie hamuje rec. M1 odpowiedzialny za

wydzielanie HCl

wydzielanie HCl



-dlatego używany w chorobie wrzodowej żołądka i

-dlatego używany w chorobie wrzodowej żołądka i

dwunastnicy

dwunastnicy

2.)Oksybutynina (Driptane)

2.)Oksybutynina (Driptane)



-rozkurczające, działanie przeciwskurczowe, gł. na

-rozkurczające, działanie przeciwskurczowe, gł. na

mięśnie gładkie pęcherza moczowego

mięśnie gładkie pęcherza moczowego



-wykazuje nieznaczne działanie p/histaminowe i

-wykazuje nieznaczne działanie p/histaminowe i

miejscowo znieczulające

miejscowo znieczulające

3.)Tolterodyna (Detrusitol)

3.)Tolterodyna (Detrusitol)

-

-

działanie przeciwskurczowe, gł. na mięśnie gładkie

działanie przeciwskurczowe, gł. na mięśnie gładkie

pęcherza moczowego

pęcherza moczowego

Leki ganglioplegiczne

Leki ganglioplegiczne



Działają kompetycyjnie z acetylocholiną, blokują

Działają kompetycyjnie z acetylocholiną, blokują

receptory N- cholinergiczne w synapsach zwojowych

receptory N- cholinergiczne w synapsach zwojowych



Hamują przewodzenie impulsów nerwowych biegnących

Hamują przewodzenie impulsów nerwowych biegnących

z ośrodków autonomicznych OUN do tkanek i narządów

z ośrodków autonomicznych OUN do tkanek i narządów



Leki:

Leki:

-

Związki amoniowe : np.

Związki amoniowe : np.

heksametonium

heksametonium

-

Związki aminowe : np.

Związki aminowe : np.

mekamylamina, trimetafan

mekamylamina, trimetafan

-

Alkaloidy :

Alkaloidy :

nikotyna, lobelina

nikotyna, lobelina



Obecnie nie są wykorzystywane w lecznictwie z powodu

Obecnie nie są wykorzystywane w lecznictwie z powodu

groźnych działań niepożądanych: zapaść ortostatyczna,

groźnych działań niepożądanych: zapaść ortostatyczna,

porażenie perystaltyki jelit, zaparcia , zaburzenia

porażenie perystaltyki jelit, zaparcia , zaburzenia

widzenia, niewydolność nerek

widzenia, niewydolność nerek

JADY ZWOJOWE

JADY ZWOJOWE

NIKOTYNA:

NIKOTYNA:



1.)Działa podobnie do acetylocholiny, jednak nie jest szybko rozkładana

1.)Działa podobnie do acetylocholiny, jednak nie jest szybko rozkładana

przez acetylocholinoesterazę dlatego stan depolaryzacji przedłuża się i

przez acetylocholinoesterazę dlatego stan depolaryzacji przedłuża się i

receptory stają się nie wrażliwe na acetylocholinę

receptory stają się nie wrażliwe na acetylocholinę



2.)Działa na receptory N w węzłach autonomicznych (działa

2.)Działa na receptory N w węzłach autonomicznych (działa

pobudzająco i porażająco)

pobudzająco i porażająco)



3.)Pobudza zwoje w obydwu częściach zarówno współczulnej jak i

3.)Pobudza zwoje w obydwu częściach zarówno współczulnej jak i

przywspółczulnej(zwiększa wydzielanie HCL, nasila motorykę przewodu

przywspółczulnej(zwiększa wydzielanie HCL, nasila motorykę przewodu

pokarmowego)

pokarmowego)



4.)Obserwuje się więc działanie dwufazowe tych związków, po

4.)Obserwuje się więc działanie dwufazowe tych związków, po

początkowym pobudzeniu zwojów autonomicznych następuje ich

początkowym pobudzeniu zwojów autonomicznych następuje ich

porażenie

porażenie



5.)W ostrym zatruciu nikotyną po przejściowym wzroście ciśnienia

5.)W ostrym zatruciu nikotyną po przejściowym wzroście ciśnienia

tętniczego krwi(uwolnienie adrenaliny z rdzenia nadnerczy) i nasileniu

tętniczego krwi(uwolnienie adrenaliny z rdzenia nadnerczy) i nasileniu

czynności oddechowej(pobudzenie chemoreceptorów zatoki szyjnej)

czynności oddechowej(pobudzenie chemoreceptorów zatoki szyjnej)

następuje znaczne obniżenie ciśnienia krwi i bezdech

następuje znaczne obniżenie ciśnienia krwi i bezdech



6.)WPŁYW NA RDZEŃ NADNERCZY:

6.)WPŁYW NA RDZEŃ NADNERCZY:



-pobudzenie nerwu trzewnego powoduje

-pobudzenie nerwu trzewnego powoduje

uwolnienie adrenaliny co prowadzi do skurczu

uwolnienie adrenaliny co prowadzi do skurczu

naczyń krwionośnych i zwiększenia oporu

naczyń krwionośnych i zwiększenia oporu

obwodowego

obwodowego



7.)W rdzeniu przedłużonym pobudza odruch

7.)W rdzeniu przedłużonym pobudza odruch

wymiotny

wymiotny