Diagnostyka i

Diagnostyka i

leczenie POChP

leczenie POChP

Przewlekła obturacyjna choroba płuc

Przewlekła obturacyjna choroba płuc

(POChP)

(POChP)

jest chorobą charakteryzującą się
niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem
przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Ograniczenie to jest zwykle postępujące i
wiąże się
z nieprawidłową odpowiedzią zapalną płuc na
szkodliwe
gazy lub pyły

Definicja POChP

Definicja POChP

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE

OSKRZELI

OSKRZELI

ETIOLOGIA

- rozpoznaje się wtedy, gdy u chorego w dwóch kolejnych
latach
wystapił przez co najmniej 3 miesiące w roku kaszel z
odkrztuszaniem.

najczęstsza choroba płuc, M : K = 3 : 1

Czynniki zewnątrzpochodne

• palenie papierosów

90% chorych to palacze lub byli palacze
co drugi palacz po 40 r.ż. choruje na p.z.o.

• zanieczyszczenie powietrza
• zespół zapalenia zatok i oskrzeli;

zapalenie zatok przynosowych z zakażeniami oskrzelowo-płucnymi

Czynniki wewnątrzpochodne

•

zespół niedoboru przeciwciał,

• niedobór inhibitorów



1

-proteazy

• pierwotna dyskineza rzesęk

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE

OSKRZELI

OSKRZELI

PATOLOGIA

Początkowy okres choroby

- niewydolność rzęsek nabłonka z następowym ich porażeniem

Dalszy przebieg choroby

- zniszczenie nabłonka migawkowego

- zwiększone wydzielanie śluzu (zwłaszcza w większych

oskrzelach)

- przerost gruczołów śluzowych
- metaplazja nabłonka płaskiego
- nacieki z limfocytów i plazmocytów
- po okresie początkowego przerostu dochodzi do
zaniku błony śluzowej oskrzeli
- ścieńczenie i zwiotczenie ściany oskrzeli

[ przyczyna zapadania się oskrzeli przy forsownym wydechu ]

ROZEDMA PŁUC

ROZEDMA PŁUC

KLINIKA

Rozedma pierwotnie zanikowa ( zwykle rozedma starcza )

Rozedma wtórna
- powstała w wyniku zwężenia oskrzeli ( obturacyjna )

postać najczęściej występująca,
przeważnie następstwo przewlekłego zapalenia oskrzeli lub astmy

oskrzelowej

- związana z bliznami płucnymi

rozdęcie tkanki płucnej w otoczeniu kurczących się obszarów płucnych

- wyrównawcza

po resekcji wskutek rozdęcia pozostałej tkanki płucnej;
w dużych zniekształceniach klatki piersiowej.

ROZEDMA PŁUC

ROZEDMA PŁUC

PATOGENEZA

Teoria proteaz - antyproteaz

Zaburzenia czynnościowe płuc i ich powikłania
- zaporowe zaburzenia wentylacji

zatkanie zewnątrzoskrzelowe
zatkanie wewnątrzoskrzelowe

- niewydolność oddechowa

rozdęcie tkanki płucnej w otoczeniu kurczących się obszarów płucnych

- nadciśnienie płucne i serce płucne

Medycyna wewnętrzna

Medycyna wewnętrzna

G.Herold

G.Herold

ROZEDMA PŁUC

ROZEDMA PŁUC

KLINIKA

Oglądanie

• klatka piersiowa beczkowata - nieruchoma oddechowo
• żebra ułożone horyzontalnie
• wypełnione dołki nadobojczykowe
• utrudnione oddychanie przy wydechu ( przez zaciśnięte usta )
• ruchy paradoksalne dolnego odcinka klatki piersiowej
• małe żyły w obrębie łuku żebrowego ( „wieniec żylny Sahlego” )

Opukiwanie

• niskie ustawienie i niewielka ruchomość oddechowa dolnych granic płuc
• bębenkowy odgłos opukowy
• zmniejszone lub zniesione bezwzględne stłumienie serca
• brzeg wątroby poniżej łuku żebrowego - skutek niskiego ustawienia

przepony

Osłuchiwanie

• szmery oddechowe ciche, osłabione
• mogą być obecne suche rzężenia
• ciche tony serca

Medycyna wewnętrzna

Medycyna wewnętrzna

G.Herold

G.Herold

ROZEDMA PŁUC

ROZEDMA PŁUC

KLINIKA

KLINICZNE POSTACI ROZEDMY

Postać PP - pink puffer

- postać dusznościowo-

wyniszczająca

niedowaga
z wyrażoną dusznościa, bez sinicy
ew. suchy kaszel,
częściowa niewydolność oddechowa ( tylko hipoksemia )

Postać BB

- blue bloater

- postać przewlekłego zapalenia

oskrzeli

nadwaga
z wyraźną sinicą i poliglobulią, z niewielką dusznością
kaszel produktywny
całkowita niewydolność oddechowa (hipoksemia i hiperkapnia )
wczesny rozwój serca płucnego i prawokomorowej niewydolności serca

KLP - OGLĄDANIE

KLP - OGLĄDANIE

Różowy dmuchacz ( pink
puffer) -
u niektórych chorych na
ciężkie, długotrwałe zapalenie
oskrzeli i rozedmę płuc
występuje duszność i rozdęta
klatka piersiowa, ale PaO

2

jest

nieznacznie obniżone
a PaCO

2

niskie.

U tych chorych nie stwierdza
się sinicy.

KLP - OGLĄDANIE

KLP - OGLĄDANIE

Siny obrzęknięty ( blue
bloater ) -
u takich chorych dochodzi do
zwiększenia PaCo

2

i obniżenia

PaO

2

.

U chorych rozwija się
prawokomorowa niewydolność
krążenia, która powoduje
pojawienie się obwodowych
obrzęków.
Duszność w spoczynku jest
nieznaczna, a chory wygląda
lepiej niż „różowy dmuchacz”
Wielu chorych na PZO i
rozedmę płuc znajduje się
pomiędzy tymi dwoma
skrajnymi stanami.

Atlas chorób wewnętrznych red.

Atlas chorób wewnętrznych red.

A.Szczeklik

A.Szczeklik

KLP - OGLĄDANIE

KLP - OGLĄDANIE

Chorzy na ciężką przewlekłą
chorobę obturacyjną płuc często
oddychają przez zasznurowane
usta.

.. Chory zaczyna wydychać
powietrze
z zamkniętymi lub
półprzymkniętymi wargami, aby
utrzymać wysokie ciśnienie w
oskrzelach oraz zapobiec
zapadaniu się ścian oskrzeli i
obturacji w fazie wydechu.
W późniejszej fazie wydechu chory
wydyma wargi do przodu i
rozchyla je, czemu towarzyszy
chrząknięcie.

Atlas chorób wewnętrznych red.

Atlas chorób wewnętrznych red.

A.Szczeklik

A.Szczeklik

POChP

POChP

- PRZEWLEKŁA

- PRZEWLEKŁA

OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC

OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC

- stan charakteryzujący się postępującym, trudno odracalnym
ograniczeniem drożności oskrzeli, spowodowanym
przewlekłym zapaleniem oskrzeli i (lub) rozedmą płuc,
któremu może towarzyszyć nieswoista nadreaktywność oskrzeli

Ocena i monitorowanie

Eliminowanie czynników

ryzyka

Leczenie stabilnej choroby

Leczenie zaostrzeń

Postępowanie w POChP

Zahamowanie postępu choroby

Zahamowanie postępu choroby

Łagodzenie objawów

Łagodzenie objawów

Poprawa tolerancji wysiłku

Poprawa tolerancji wysiłku

Poprawa stanu ogólnego

Poprawa stanu ogólnego

Zapobieganie i leczenie powikłań

Zapobieganie i leczenie powikłań

Zapobieganie i leczenie zaostrzeń

Zapobieganie i leczenie zaostrzeń

Zmniejszenie śmiertelności

Zmniejszenie śmiertelności

Cele leczenia w POChP

Edukacja

Edukacja

Betamimetyk

Betamimetyk

na

na

żądanie

żądanie

Eliminacja czynników ryzyka

Eliminacja czynników ryzyka

Szczepienie przeciw grypie

Szczepienie przeciw grypie

Leczenie POChP – postać

Leczenie POChP – postać

lekka

lekka

Edukacja

Edukacja

Szczepienie

Szczepienie

Regularnie betamimetyk

Regularnie betamimetyk

długodziałający lub

długodziałający lub

antycholinergik

antycholinergik

Rehabilitacj

Rehabilitacj

a

a

Leczenie POChP- postać umiarkowanie

Leczenie POChP- postać umiarkowanie

ciężka

ciężka

Edukacja

Edukacja

Szczepienia

Szczepienia

Regularnie 2 lub 3 leki

Regularnie 2 lub 3 leki

rozkurczające oskrzela

rozkurczające oskrzela

Rehabilitacj

Rehabilitacj

a

a

Leczenie POChP – postać

Leczenie POChP – postać

ciężka

ciężka

Wyłącznie eliminacja czynników ryzyka

Wyłącznie eliminacja czynników ryzyka

Farmakoterapia

Farmakoterapia

bezskuteczna!

bezskuteczna!

Spowolnienie progresji POChP

Spowolnienie progresji POChP

....stosuj w zaostrzeniach

....stosuj w zaostrzeniach

infekcyjnych....

infekcyjnych....

....antybiotyki są skuteczne tylko

....antybiotyki są skuteczne tylko

u chorych, u których nasileniu

u chorych, u których nasileniu

duszności i kaszlu towarzyszy

duszności i kaszlu towarzyszy

zwiększenie objętości i charakteru

zwiększenie objętości i charakteru

plwociny....

plwociny....

Antybiotyki w POChP wg

Antybiotyki w POChP wg

GOLD

GOLD

Nie

Nie

stosuj regularnie

stosuj regularnie

Zawsze

Zawsze

przy podejrzeniu zaostrzenia

przy podejrzeniu zaostrzenia

infekcyjnego

infekcyjnego

W ciężkich zaostrzeniach

W ciężkich zaostrzeniach

niejasnego

niejasnego

pochodzenia

pochodzenia

Na ogół

Na ogół

w zaostrzeniach ciężkiej postaci

w zaostrzeniach ciężkiej postaci

Antybiotyki w POChP

Antybiotyki w POChP

Palenie tytoniu

Palenie tytoniu

Inne czynniki ryzyka

Inne czynniki ryzyka

Kaszel- czas trwania,

Kaszel- czas trwania,

produktywność, poranny?,

produktywność, poranny?,

krwioplucie

krwioplucie

„

„

Gra w piersiach”

Gra w piersiach”

Duszność-wysiłkowa( ocenić

Duszność-wysiłkowa( ocenić

ilościowo), spoczynkowa?

ilościowo), spoczynkowa?

Częste infekcje układu oddechowego

Częste infekcje układu oddechowego

Diagnostyka POChP-wywiad

Diagnostyka POChP-wywiad