OSTRE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA

ŻÓŁCIOWEGO I

DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej

UM w Łodzi

Kierownik Kliniki

Prof. dr hab. Adam Dziki

ANATOMIA I FIZJOLOGIA

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO



Części pęcherzyka:



Dno



Trzon



Szyja



Długość pęcherzyka – 7-10 cm



Pojemność – 30-70 ml

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ANATOMIA I FIZJOLOGIA

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

Ściana pęcherzyka żółciowego składa się z:

–

Błony śluzowej

–

Warstwy mięśniowej

–

Błony włóknistej zewnętrznej

–

Błony podsurowiczej

–

Błony surowiczej

Pęcherzyk wysłany jest nabłonkiem

jednowarstwowym walcowatym z

komórkami zawierającymi ziarenka

kwasochłonne.

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ANATOMIA I FIZJOLOGIA

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO



Gromadzenie żółci



Zagęszczanie żółci



Wchłanianie wody i elektrolitów



Wydzielanie śluzu chroniącego błonę

śluzową



Wydalanie żółci z pęcherzyka (skurcz

pęcherzyka jest pod dominującą kontrolą

humoralną – cholecystokinina)

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ANATOMIA I FIZJOLOGIA

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

Unaczynienie:

Tętnicze

: pochodzi z tętnicy pęcherzykowej, która

(w 95% przypadków) jest gałęzią prawej tętnicy

wątrobowej.

Żylne

: powrót krwi następuje przez żyłę

pęcherzykową do żyły wrotnej oraz przez małe

gałązki żylne bezpośrednio do wątroby

Drogi chłonne

: z pęcherzyka biegną zarówno do

wątroby jak i do węzłów w okolicy wnęki

wątroby

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

DIAGNOSTYKA

LABORATORYJNA



Bilirubina całkowita



Aminotransferazy



Fosfataza zasadowa



GGTP



Leukocytoza



CRP

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

DIAGNOSTYKA OBRAZOWA

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi



Ultrasonografia jamy brzusznej



Ultrasonografia endoskopowa



Endoskopowa cholangiopankreatografia

wsteczna (ECPW)



Przezskórna cholangiografia przezwątrobowa



Tomografia komputerowa i tomografia

rezonansu magnetycznego

KAMICA ŻÓŁCIOWA

Częstość zachorowań na kamicę pęcherzyka

żółciowego:



wynosi 10-20% na świecie,



14% w Polsce.

Kobiety chorują prawie 3-krotnie częściej niż

mężczyźni.

O rozwoju kamicy decydują również czynniki

genetyczne.

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA ŻÓŁCIOWA

Kamienie żółciowe tworzą się w

następstwie wytrącania się ciał

stałych z roztworu. Większość składa

się z cholesterolu, bilirubiny i wapnia.

Wyróżniamy:

–

Kamienie cholesterolowe

–

Kamienie bilirubinowe

–

Kamienie wapniowo-bilirubinowe

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA ŻÓŁCIOWA

CZYNNIKI RYZYKA



przebyte ciąże,



otyłość,



gwałtowne odchudzanie,



cukrzyca,



przebyta wagotomia,



marskość wątroby,



długotrwałe żywienie pozajelitowe.

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA ŻÓŁCIOWA

POSTACIE



Kamica żółciowa bezobjawowa



Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego



Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego



Powikłania zapalenia pęcherzyka żółciowego



Kamica przewodu żółciowego wspólnego

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

BEZOBJAWOWA KAMICA

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

Sympozjum Narodowego Instytutu

Zdrowia w 1992 roku nie zaleciło

usuwania pęcherzyka u chorych

bezobjawowych.

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

BEZOBJAWOWA KAMICA

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

Leczenie operacyjne można podjąć u:

–

Osób obciążonych ryzykiem raka

pęcherzyka

–

Chorych na przewlekłą niedokrwistość

hemolityczną

–

Chorych na cukrzycę

–

Kandydatów do przeszczepu: nerek, serca,

płuca

–

Osób młodych których czas przeżycia może

wynieść > 30 lat

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE PĘCHERZYKA

ŻÓŁCIOWEGO

PRZYCZYNY



Kamica



Zastój żółci



Zakażenie bakteryjne

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE PĘCHERZYKA

ŻÓŁCIOWEGO

POSTACIE



Przewlekłe zapalenie pęcherzyka

żółciowego



Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego



Bezkamicze zapalenie pęcherzyka

żółciowego

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

OBJAWY KLINICZNE



Umiarkowane, napadowe bóle w prawym

podżebrzu i nadbrzuszu trwające od 0,5-6

godz.



Promieniowanie bólu do pleców lub prawej

okolicy łopatkowej



Występowanie po zjedzeniu tłustych pokarmów

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

ROZPOZNANIE



Wyniki badań laboratoryjnych w granicach

normy



W badaniu USG potwierdzona obecność

kamieni w pęcherzyku żółciowym

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

LECZENIE



Planowe wycięcie pęcherzyka żółciowego



Cholecystektomia laparoskopowa



Zachowawcze



Chorzy obciążeni



Chorzy nie wyrażający zgody na zabieg

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

OSTRE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

PRZYCZYNY



Zatkanie przez kamień szyi pęcherzyka

żółciowego lub przewodu żółciowego



Zakażenie żółci i ściany pęcherzyka

żółciowego przez drobnoustroje

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

OSTRE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

OBJAWY KLINICZNE



silne dolegliwości bólowe w prawym górnym

kwadrancie brzucha i w nadbrzuszu, trwające

zwykle dłużej niż 6 godz.



z towarzyszącą gorączką,



nudności i wymioty.



mogą wystąpić objawy otrzewnowe



czasami wyczuwalny powiększony pęcherzyk

żółciowy

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

OSTRE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

ROZPOZNANIE RÓŻNICOWE



Przedziurawienie lub drążenie wrzodu

trawiennego



Zawał mięśnia sercowego



Przepuklina rozworu przełykowego



Zapalenie płuc obejmujące prawy dolny płat



Zapalenie wyrostka robaczkowego



Zapalenie wątroby



Półpasiec

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

OSTRE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

BADANIA LABORATORYJNE



pełna morfologię krwi z rozmazem leukocytów



elektrolity



amylazę w surowicy i w moczu



bilirubinę całkowitą



fosfatazę zasadową



EKG

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

OSTRE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

BADANIA OBRAZOWE



USG jamy brzusznej



RTG klatki piersiowej

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w

Łodzi

OSTRE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

LECZENIE



Wycięcie pęcherzyka żółciowego w osłonie

antybiotykowej.

–

natychmiast, tzn. 72 godz. od wystąpienia

objawów

–

w późniejszym terminie, tzn. ok. 6 tygodni po

ustąpieniu objawów ostrego zapalenia.

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

BEZKAMICZE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO



Może mieć charakter ostry lub przewlekły.



Występuje jako powikłanie w przebiegu

–

oparzeń

–

posocznicy

–

urazów

–

kolagenowych chorób naczyniowych

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

BEZKAMICZE ZAPALENIE

PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

ETIOLOGIA



Zagięcie lub włóknienie pęcherzyka

żółciowego



Zakrzepica tętnicy pęcherzykowej



Skurcz zwieracza ze zwężeniem

przewodów żółciowych i trzustkowych



Długotrwałe głodzenie



Odwodnienie



Choroby układowe



Uogólniony stan septyczny

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

POWIKŁANIA OSTREGO

ZAPALENIA PĘCHERZYKA

ŻÓŁCIOWEGO



Ropniak pęcherzyka żółciowego



Przedziurawienie ściany pęcherzyka



Gazowe zapalenie pęcherzyka żółciowego

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

POWIKŁANIA OSTREGO

ZAPALENIA PĘCHERZYKA

ŻÓŁCIOWEGO



Zespół Mirizziego:

ucisk oraz upośledzenie drożności głównej

drogi żółciowej przez złóg zaklinowany w

przewodzie pęcherzykowym



Marskość pęcherzyka:

obkurczenie na złogach i wyłączenie z

funkcji



Przetoki żółciowe

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PĘCHERZYKA

ŻÓŁCIOWEGO

LECZENIE OPERACYJNE



Cholecystektomia tradycyjna otwarta



Cholecystektomia laparoskopowa

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

RYS HISTORYCZNY

1882 rok- pierwsza cholecystectomia

wykonana przez Langenbuch’a w

Berlinie

1985 rok- pierwsza cholecystectomia

laparoskopowa wykonana przez

Muche

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

CHOLECYSTEKTOMIA

LAPAROSKOPOWA

ZALETY



niewielka blizna



krótszy pobyt w szpitalu



szybki powrót do aktywności

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

CHOLECYSTEKTOMIA

LAPAROSKOPOWA

WZGLĘDNE PRZECIWSKAZANIA



Koagulopatia



marskość wątroby



nadciśnienie wrotne



Ciąża



zapalenie otrzewnej



przebyty zabieg operacyjny



ciężka niewydolność oddechowo-krążeniowa

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

CHOLECYSTEKTOMIA

LAPAROSKOPOWA

BEZWZGLĘDNE

PRZECIWSKAZANIA



podejrzenie guza pęcherzyka

żółciowego



obciążenie rodzinne rakiem

pęcherzyka żółciowego

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

ETIOLOGIA



Rozwija się w drogach żółciowych po

przejściu kamienia przez przewód

pęcherzykowy



U 10-15% osób stwierdza się jej

jednoczesne występowanie z kamicą

pęcherzyka żółciowego

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

POSTACIE



Resztkowa – wykryta przed upływem 2 lat od

leczenia operacyjnego kamicy pęcherzyka

żółciowego (złogi cholesterolowe i

barwnikowe czarne)



Nawrotowa/pierwotna – wykryta po upływie 2

lat od leczenia operacyjnego kamicy

pęcherzyka żółciowego (złogi barwnikowe

brązowe)

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

OBJAWY KLINICZNE



Stałe lub nawracające bóle lokalizowane w

nadbrzuszu środkowym



Bóle tępe i gniotące



Bóle kolkowe przy nagłym zablokowaniu

przepływu żółci



Zwykle towarzyszą nudności, czasami wymioty



Okresowo żółtaczka, odbarwione stolce,

bilirubinuria

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

BADANIA DODATKOWE



Zwiększone stężenie bilirubiny

związanej



Zwiększenie aktywności: fosfatazy

zasadowej, GGTP,

leucyloaminotranspeptydazy

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

BADANIA OBRAZOWE



USG jamy brzusznej: zwykle poszerzenie PŻW

powyżej 8 mm (potwierdzenie u 75 % chorych)



ECPW



EUS – ultrasonografia endoskopowa



Cholangiografia rezonansu magnetycznego



Spiralna cholangiografia tomografii komputerowej

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

ROZPOZNANIE ŚRÓDOPERACYJNE



Cholangiografia śródoperacyjna

–

Obrazowanie statyczne – radiogram

–

Obrazowanie dynamiczne - fluoroskopia



EUS – ultrasonografia endoskopowa

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

LECZENIE PRZEDOPERACYJNE

ECPW

(endoskopowa sfinkterotomia)

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

LECZENIE ŚRÓDOPERACYJNE



Rewizja dróg żółciowych z pozostawieniem

drenu Kehr’a podczas cholecystektomii

otwartej



Usunięcie złogu przez przewód pęcherzykowy

podczas cholecystektomii laparoskopowej



Usunięcie złogu po otwarciu PŻW podczas

cholecystektomii laparoskopowej



Cholecystektomia laparoskopowa wraz ze

śródoperacyjną ECPW

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

KAMICA PRZEWODOWA

LECZENIE POOPERACYJNE



Postawa wyczekująca – 80 % złogów o

średnicy <5 mm przemieszcza się do

dwunastnicy bezobjawowo



ES po cholecystektomii laparoskopowej lub

otwartej



W przypadkach kamicy przewodowej

opornej na leczenie

–

ECPW

–

Proteza; stent typu

pigtail

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

Charcot w 1877 roku jako

pierwszy opisał przypadek

zapalenia dróg żółciowych

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

PRZYCZYNY



Zamknięcie lub istotne upośledzenie

przepływu żółci przez drogi żółciowe



Kolonizacja bakteryjna ze zmianami

zapalnymi w błonie śluzowej dróg

żółciowych

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

PRZYCZYNY



Kamica przewodowa



Nowotwór



Uraz jatrogenny dróg żółciowych



Przewlekłe zapalenie trzustki



Torbiele trzustki i przewodów żółciowych



Pasożyty przewodów

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

OBJAWY KLINICZNE



Triada Charcot’a:

–

Bóle prawego nadbrzusza

–

Żółtaczka

–

Nawracająca gorączka i dreszcze



Pentada Reynolds’a – bezpośrednie

zagrożenie życia

–

J.w.

–

Wstrząs septyczny

–

Zaburzenia świadomości

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

OBJAWY PRZEDMIOTOWE



Niekiedy niewielka bolesność

prawego nadbrzusza lub



Wyczuwalny opór w tej okolicy

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

BADANIA DODATKOWE



Wzrost liczby leukocytów



Wzrost stężenia CRP



Większa aktywność fosfatazy

zasadowej i GGTP



Stężenie bilirubiny i aktywność

transaminaz nieznacznie

powiększone

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

BADANIA OBRAZOWE



USG jamy brzusznej

–

Poszerzenie PŻW

–

Uwidocznienie poziomu i rodzaju

przeszkody



ECPW

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

LECZENIE



W warunkach OIOM, gdy stan chorego ciężki



Zapewnienie (w trybie pilnym!) sprawnego

odpływu żółci



Farmakoterapia antybiotykiem o szerokim

spektrum działania

–

Mezlocylina

–

Imipenem

–

Ciprofloksacyna

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

ZAPALENIE DRÓG

ŻÓŁCIOWYCH

LECZENIE



W pierwszej kolejności ECPW, ES +

stent



Ewentualnie drenaż przezskórny

przezwątrobowy



W ostateczności leczenie operacyjne –

duże ryzyko zgonu operowanego

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych prezentacja
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego chirurgia
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego chirurgia
kamica, zapalenie pecherzyka zolciowego
Zapalenie pęcherzyka żółciowego, studia pielęgniarstwo
Zapalenie wyrostka, zapalenie pęcherzyka żółciowego
Zapalenie pęcherzyka żółciowego opieka
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO, Wykłady
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO, Wykłady
Choroby pecherzyka zolciowego i drog zolciowych1
Choroby pecherzyka zolciowego i drog zolciowych
Postępowanie po usunięciu pęcherzyka żółciowego
Jak dbać o zdrowie wątroby i pęcherzyka zółciowego

więcej podobnych podstron

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych prezentacja(1)

Document Outline