Medyczne czynności
Medyczne czynności
ratunkowe u kobiet w ciąży
ratunkowe u kobiet w ciąży
Plan
Plan
Ból w dole brzucha
Ból w dole brzucha
Ostre choroby ginekologiczne
Ostre choroby ginekologiczne
Krwawienia i krwotoki z dróg rodnych
Krwawienia i krwotoki z dróg rodnych
Ciąża pozamaciczna i ostre
Ciąża pozamaciczna i ostre
powikłania ciąży
powikłania ciąży
Nadciśnienie tętnicze w ciąży
Nadciśnienie tętnicze w ciąży
Resuscytacja ciężarnej – powtórzenie
Resuscytacja ciężarnej – powtórzenie
Przestępstwa na tle seksualnym
Przestępstwa na tle seksualnym
Ostry ból w dole brzucha
Ostry ból w dole brzucha
Przyczyny chirurgiczne lub
Przyczyny chirurgiczne lub
urologiczne
urologiczne
Zapalenie wyrostka
Zapalenie wyrostka
robaczkowego
robaczkowego
Niedrożność jelit
Niedrożność jelit
Kamica nerkowa
Kamica nerkowa
Zakażenie dróg
Zakażenie dróg
moczowych
moczowych
Przyczyny ginekologiczne
Przyczyny ginekologiczne
Bóle miesiączkowe
Bóle miesiączkowe
Stany zapalne narządów
Stany zapalne narządów
rodnych
rodnych
Pęknięcie torbieli lub skręt
Pęknięcie torbieli lub skręt
jajnika
jajnika
Ciąża pozamaciczna
Ciąża pozamaciczna
Endometrioza
Endometrioza
Mięśniaki macicy
Mięśniaki macicy
Patologia ciąży: odklejenie
Patologia ciąży: odklejenie
łożyska, zagrażające poronienie,
łożyska, zagrażające poronienie,
pęknięcie macicy, poród
pęknięcie macicy, poród
Objaw toczącego się procesu chorobowego.
Konieczność różnicowania między problemem chirurgicznym i
ginekologicznym
Ocena konieczności interwencji operacyjnej
Różnicowanie – na podstawie charakteru bólu (somatyczny czy trzewny,
Różnicowanie – na podstawie charakteru bólu (somatyczny czy trzewny,
ostry czy rozlany), badania ginekologicznego i badań diagnostycznych
ostry czy rozlany), badania ginekologicznego i badań diagnostycznych
!
!
Krwotoki
Krwotoki
Każde krwawienie w terminie innym niż planowana miesiączka jest
Każde krwawienie w terminie innym niż planowana miesiączka jest
objawem nieprawidłowym
objawem nieprawidłowym
Najczęstsze przyczyny: infekcja, uraz, zaburzenia hormonalne,
Najczęstsze przyczyny: infekcja, uraz, zaburzenia hormonalne,
nowotwory narządu rodnego
nowotwory narządu rodnego
Inne przyczyny: powikłania ciąży, zaśniad groniasty, endometrioza,
Inne przyczyny: powikłania ciąży, zaśniad groniasty, endometrioza,
zapalenie układu moczowego, żylaki odbytu, krwawienie z dolnego
zapalenie układu moczowego, żylaki odbytu, krwawienie z dolnego
odcinka przewodu pokarmowego, koagulopatie, nadciśnienie
odcinka przewodu pokarmowego, koagulopatie, nadciśnienie
tętnicze
tętnicze
Wskazania do przyjęcia do szpitala:
Wskazania do przyjęcia do szpitala:
Niestabilność hemodynamiczna
Niestabilność hemodynamiczna
Objawy zakażenia
Objawy zakażenia
Objawy krwawienia do jamy brzusznej
Objawy krwawienia do jamy brzusznej
Postępowanie przedszpitalne w przypadku znacznej niestabilności
Postępowanie przedszpitalne w przypadku znacznej niestabilności
hemodynamicznej:
hemodynamicznej:
pozycja przeciwwstrząsowa,
pozycja przeciwwstrząsowa,
szybkie przetoczenie 1 l 0,9% NaCl
szybkie przetoczenie 1 l 0,9% NaCl
Ostre choroby ginekologiczne
!
!
Stany zapalne narządów rodnych
Stany zapalne narządów rodnych
Hospitalizacja w zależności od
Hospitalizacja w zależności od
ciężkości stanu ogólnego i nasilenia
ciężkości stanu ogólnego i nasilenia
reakcji zapalnej, a także w ciąży i
reakcji zapalnej, a także w ciąży i
przy braku możliwości leczenia
przy braku możliwości leczenia
doustnego
doustnego
Konsultacja ginekologiczna w celu
Konsultacja ginekologiczna w celu
ustalenia wskazań do pilnej operacji
ustalenia wskazań do pilnej operacji
(ropień, zapalenie otrzewnej)
(ropień, zapalenie otrzewnej)
Ostre choroby ginekologiczne
Ciąża pozamaciczna (ektopowa)
Ciąża pozamaciczna (ektopowa)
Rozwój jaja płodowego poza jamą macicy – w jajowodzie, szyjce
Rozwój jaja płodowego poza jamą macicy – w jajowodzie, szyjce
macicy, jajniku lub jamie otrzewnej
macicy, jajniku lub jamie otrzewnej
Pęknięcie jaja płodowego powoduje ostry krwotok
Pęknięcie jaja płodowego powoduje ostry krwotok
Pęknięta ciąża pozamaciczna stanowi zagrożenie życia
Pęknięta ciąża pozamaciczna stanowi zagrożenie życia
Rozpoznanie:
Rozpoznanie:
objawy ciąży
objawy ciąży
Ból brzucha zwykle w dolnych kwadrantach miednicy mniejszej, o
Ból brzucha zwykle w dolnych kwadrantach miednicy mniejszej, o
charakterze napadowy, często obecne są objawy otrzewne
charakterze napadowy, często obecne są objawy otrzewne
Ostry brzuch wskazuje na znaczną utratę krwi
Ostry brzuch wskazuje na znaczną utratę krwi
Mogą być niecharakterystyczne krwawienia z dróg rodnych
Mogą być niecharakterystyczne krwawienia z dróg rodnych
Potwierdzenie: obecność krwi w punktacie z zachyłka odbytniczo-
Potwierdzenie: obecność krwi w punktacie z zachyłka odbytniczo-
macicznego (przy braku urazu)
macicznego (przy braku urazu)
Leczenie przedszpitalne: szybkie przetoczenie 1 l 0,9% NaCl
Leczenie przedszpitalne: szybkie przetoczenie 1 l 0,9% NaCl
Leczenie szpitalne: zawsze operacyjne
Leczenie szpitalne: zawsze operacyjne
Ostre choroby położniecze
!
!
Ból brzucha u ciężarnej - możliwe
Ból brzucha u ciężarnej - możliwe
przyczyny
przyczyny
Nieprawidłowy przebieg ciąży
Nieprawidłowy przebieg ciąży
Ciąża ektopowa
Ciąża ektopowa
Poronienie
Poronienie
Rozpoczynający się
Rozpoczynający się
poród
poród
Odklejenie łożyska
Odklejenie łożyska
Zagrażające pęknięcie
Zagrażające pęknięcie
macicy
macicy
Współistniejące schorzenia
Współistniejące schorzenia
niepołożnicze
niepołożnicze
Ostre zapalenie
Ostre zapalenie
wyrostka
wyrostka
robaczkowego
robaczkowego
Skręt szypuły torbieli
Skręt szypuły torbieli
jajnika
jajnika
Niedrożność jelit
Niedrożność jelit
Ostre zapalenie
Ostre zapalenie
trzustki
trzustki
Perforacja przewodu
Perforacja przewodu
pokarmowego
pokarmowego
Ostre choroby położnicze
!
!
Ostre zapalenie wyrostka
Ostre zapalenie wyrostka
robaczkowego w ciąży
robaczkowego w ciąży
Najczęstsza po ciąży ektopowej przyczyna
Najczęstsza po ciąży ektopowej przyczyna
ostrych bólów brzucha u ciężarnych
ostrych bólów brzucha u ciężarnych
Ból często początkowo umiejscawia się w
Ból często początkowo umiejscawia się w
nadbrzuszu, potem po stronie prawej
nadbrzuszu, potem po stronie prawej
Nietypowa lokalizacja bólu
Nietypowa lokalizacja bólu
Nudności są zwykle bagatelizowane
Nudności są zwykle bagatelizowane
Wzrost temperatury, jadłowstręt i
Wzrost temperatury, jadłowstręt i
leukocytoza dopiero po ok. 24 godz.
leukocytoza dopiero po ok. 24 godz.
Rokowanie zależy od zaawansowania
Rokowanie zależy od zaawansowania
ciąży i szybkości rozpoczęcia operacji
ciąży i szybkości rozpoczęcia operacji
Najgorsze rokowanie i najwyższa
Najgorsze rokowanie i najwyższa
śmiertelność –w okresie okołoporodowym
śmiertelność –w okresie okołoporodowym
Ostre choroby położnicze
Postępowanie w przypadku ostrego brzucha
Postępowanie w przypadku ostrego brzucha
u ciężarnej
u ciężarnej
Przyjęcie do szpitala
Przyjęcie do szpitala
Monitorowanie ciężarnej i płodu
Monitorowanie ciężarnej i płodu
Wyrównanie zaburzeń gospodarki
Wyrównanie zaburzeń gospodarki
wodno-elektrolitowej
wodno-elektrolitowej
Rozpoczęcie antybiotykoterpaii
Rozpoczęcie antybiotykoterpaii
Leczenie przyczynowe
Leczenie przyczynowe
W przypadku obecności wskazań
W przypadku obecności wskazań
do leczenia chirurgicznego
do leczenia chirurgicznego
jak
jak
najszybsza operacja
najszybsza operacja
Ostre choroby położnicze
Nadciśnienie w ciąży
Nadciśnienie w ciąży
Rzucawka porodowa (EPH – gestoza)
Rzucawka porodowa (EPH – gestoza)
EPH –
EPH –
edema, proteinuria, hypertensio
edema, proteinuria, hypertensio
– obrzęki,
– obrzęki,
białkomocz, nadciśnienie
białkomocz, nadciśnienie
Zaburzenia współistniejące: upośledzenie funkcji
Zaburzenia współistniejące: upośledzenie funkcji
wątroby, hipoalbuminemia, koagulopatia
wątroby, hipoalbuminemia, koagulopatia
Jedna z głównych przyczyn zgonu matek w
Jedna z głównych przyczyn zgonu matek w
okresie okołoporodowym
okresie okołoporodowym
Powikłania w przebiegu gestozy: przedwczesne
Powikłania w przebiegu gestozy: przedwczesne
odklejenie łożyska, niewydolność
odklejenie łożyska, niewydolność
wielonarządowa, udar krwotoczny mózgu,
wielonarządowa, udar krwotoczny mózgu,
odklejenie siatkówki
odklejenie siatkówki
Zagrożenie dla życia matki i płodu: nadciśnienie i
Zagrożenie dla życia matki i płodu: nadciśnienie i
drgawki
drgawki
Czynniki ryzyka: ciąża mnoga, zaśniad groniasty,
Czynniki ryzyka: ciąża mnoga, zaśniad groniasty,
pierwsza ciąża
pierwsza ciąża
!
!
Nadciśnienie w ciąży
Nadciśnienie w ciąży
Stan przedrzucawkowy: wzrost ciśnienia
Stan przedrzucawkowy: wzrost ciśnienia
>160/110 mmHg, zawroty i bóle głowy,
>160/110 mmHg, zawroty i bóle głowy,
szum w uszach, zaburzenia widzenia,
szum w uszach, zaburzenia widzenia,
światłowstręt, nudności i bóle brzucha
światłowstręt, nudności i bóle brzucha
Rzucawka: dalszy wzrost ciśnienia, utrata
Rzucawka: dalszy wzrost ciśnienia, utrata
przytomności, drgawki toniczno-kloniczne,
przytomności, drgawki toniczno-kloniczne,
zaburzenia oddychania
zaburzenia oddychania
!
!
EPH-gestoza - leczenie
EPH-gestoza - leczenie
Leki o działaniu uspokajającym i przeciwdrgawkowym:
Leki o działaniu uspokajającym i przeciwdrgawkowym:
diazepam 10-30 mg i.v. – do uzyskania płytkiej sedacji
diazepam 10-30 mg i.v. – do uzyskania płytkiej sedacji
(uwaga: ryzyko niekorzystnego działania na płód). W
(uwaga: ryzyko niekorzystnego działania na płód). W
przypadku braku skuteczności diazepamu – barbiturany
przypadku braku skuteczności diazepamu – barbiturany
(Thiopental)
(Thiopental)
Ułożenie na lewym boku, z głową wyżej
Ułożenie na lewym boku, z głową wyżej
Podawanie tlenu przez maskę
Podawanie tlenu przez maskę
Dostęp żylny i podłączenie wlewu z NaCl i MgSO4 oraz leku
Dostęp żylny i podłączenie wlewu z NaCl i MgSO4 oraz leku
obniżającego ciśnienie (hydralazyna i.v. w dawkach
obniżającego ciśnienie (hydralazyna i.v. w dawkach
frakcjonowanych po 5 mg. W przypadku tachykardii:
frakcjonowanych po 5 mg. W przypadku tachykardii:
-bloker
-bloker
i.v. (np. metoprolol – Betaloc 2,5 – 5 mg)
i.v. (np. metoprolol – Betaloc 2,5 – 5 mg)
Nie należy obniżać ciśnienia szybciej niż o 20 mmHg/godz.
Nie należy obniżać ciśnienia szybciej niż o 20 mmHg/godz.
ryzyko niedotlenienia płodu i spadku przepływu nerkowego
ryzyko niedotlenienia płodu i spadku przepływu nerkowego
Dalsze leczenie: wyrównanie hipoalbuminemii i likwidacja
Dalsze leczenie: wyrównanie hipoalbuminemii i likwidacja
obrzęków, wyrównanie zaburzeń krzepnięcia, zapewnienie
obrzęków, wyrównanie zaburzeń krzepnięcia, zapewnienie
homeostazy w zakresie gospodarki wodno-elektrolitowej
homeostazy w zakresie gospodarki wodno-elektrolitowej
!
!
Rzucawka – leczenie ciężkiej
Rzucawka – leczenie ciężkiej
postaci
postaci
Leczenie drgawek poprzez podawanie powtarzanych
Leczenie drgawek poprzez podawanie powtarzanych
dawek diazepamu (Relanium) i ewent. Thiopentalu
dawek diazepamu (Relanium) i ewent. Thiopentalu
Kontrola drożności dróg oddechowych
Kontrola drożności dróg oddechowych
Ryzyko aspiracji treści pokarmowej
Ryzyko aspiracji treści pokarmowej
Może być konieczna intubacja i wentylacja zastępcza
Może być konieczna intubacja i wentylacja zastępcza
Ukończenie ciąży zwykle przez cesarskie cięcie
Ukończenie ciąży zwykle przez cesarskie cięcie
!
!
Zespół żyły głównej dolnej
Zespół żyły głównej dolnej
Przy zmianie pozycji pacjentki często dochodzi do
Przy zmianie pozycji pacjentki często dochodzi do
spadku rzutu serca wskutek ucisku macicy na żyłę
spadku rzutu serca wskutek ucisku macicy na żyłę
główną dolną przy ułożeniu na plecach
główną dolną przy ułożeniu na plecach
Objawy: niepokój, pobudzenie, zawroty głowy,
Objawy: niepokój, pobudzenie, zawroty głowy,
spadek ciśnienia tętniczego, tachykardia, zaburzenia
spadek ciśnienia tętniczego, tachykardia, zaburzenia
przytomności, zbladnięcie skóry, zimne poty
przytomności, zbladnięcie skóry, zimne poty
Ryzyko niedotlenienia płodu
Ryzyko niedotlenienia płodu
!
!
Zespół żyły głównej dolnej
Zespół żyły głównej dolnej
Postępowanie:
Postępowanie:
Ocena krwawienia z pochwy
Ocena krwawienia z pochwy
Szybkie ułożenie pacjentki na lewym boku z nogami wyżej
Szybkie ułożenie pacjentki na lewym boku z nogami wyżej
Pewny dostęp do żyły
Pewny dostęp do żyły
Przetaczanie koloidów i krystaloidów
Przetaczanie koloidów i krystaloidów
Tlen przez maskę
Tlen przez maskę
Monitorowanie czynności serca płodu
Monitorowanie czynności serca płodu
Najlepszą terapią dla płodu jest stabilizacja
Najlepszą terapią dla płodu jest stabilizacja
stanu ogólnego matki!!!
stanu ogólnego matki!!!
!
!
Krwawienie i krwotok u ciężarnej
Krwawienie i krwotok u ciężarnej
Najczęstsza przyczyna: poronienie i utrata ciąży
Najczęstsza przyczyna: poronienie i utrata ciąży
Poronienie: wydalenie z macicy jaja płodowego
Poronienie: wydalenie z macicy jaja płodowego
przed 16 tygodniem ciąży
przed 16 tygodniem ciąży
Czynniki sprzyjające:
Czynniki sprzyjające:
Matczyne ogólne: stres, infekcje, choroby zakaźne,
Matczyne ogólne: stres, infekcje, choroby zakaźne,
zaburzenia metaboliczne, zatrucia, urazy.
zaburzenia metaboliczne, zatrucia, urazy.
Matczyne miejscowe: wady rozwojowe macicy,
Matczyne miejscowe: wady rozwojowe macicy,
niewydolność szyjki, mięśniaki macicy
niewydolność szyjki, mięśniaki macicy
Zarodkowe: zaburzenia genetyczne, nieprawidłowy
Zarodkowe: zaburzenia genetyczne, nieprawidłowy
rozwój łożyska, zaburzenia różnicowania zarodka
rozwój łożyska, zaburzenia różnicowania zarodka
Objawy:
Objawy:
Bólowi w dole brzucha towarzyszy różnego stopnia
Bólowi w dole brzucha towarzyszy różnego stopnia
krwawienie
krwawienie
Rozpoznanie na podstawie wywiadu + objawy
Rozpoznanie na podstawie wywiadu + objawy
kliniczne + ew. bad. USG
kliniczne + ew. bad. USG
Ostre choroby położnicze
Krwawienie i krwotok u ciężarnej.
Krwawienie i krwotok u ciężarnej.
Postępowanie
Postępowanie
Postępowanie przedszpitalne:
Postępowanie przedszpitalne:
Ocena funkcji życiowych ABC
Ocena funkcji życiowych ABC
Płynoterapia – wyrównanie objętości utraconej
Płynoterapia – wyrównanie objętości utraconej
krwi (1 l 0,9% NaCl lub PWE)
krwi (1 l 0,9% NaCl lub PWE)
Postępowanie szpitalne:
Postępowanie szpitalne:
Ocena funkcji życiowych ABC
Ocena funkcji życiowych ABC
Przy przyjęciu – pobranie krwi na grupę i próbę
Przy przyjęciu – pobranie krwi na grupę i próbę
krzyżową, zamówienie osocza
krzyżową, zamówienie osocza
antyhemofilowego.
antyhemofilowego.
Monitorowanie: układ krążenia, oddychanie, stan
Monitorowanie: układ krążenia, oddychanie, stan
przytomności, kolor skóry, morfologia krwi
przytomności, kolor skóry, morfologia krwi
Podanie antybiotyku o szerokim spektrum
Podanie antybiotyku o szerokim spektrum
Jak najszybsze wyłyżeczkowanie jamy macicy
Jak najszybsze wyłyżeczkowanie jamy macicy
Ostre choroby położnicze
!
!
Łożysko przodujące
Łożysko przodujące
Umiejscowienie łożyska w dolnym odcinku
Umiejscowienie łożyska w dolnym odcinku
macicy
macicy
tendencja do krwawień w II i III
tendencja do krwawień w II i III
trymestrze ciąży lub po rozpoczęciu akcji
trymestrze ciąży lub po rozpoczęciu akcji
porodowej
porodowej
Zazwyczaj krwawieniu nie towarzyszy bolesność
Zazwyczaj krwawieniu nie towarzyszy bolesność
Rozpoznanie w oparciu o badanie USG
Rozpoznanie w oparciu o badanie USG
Różnicowanie: pęknięcie macicy, przedwczesne
Różnicowanie: pęknięcie macicy, przedwczesne
odklejenie prawidłowo ułożonego łożyska
odklejenie prawidłowo ułożonego łożyska
Podejrzenie łożyska przodującego jest
Podejrzenie łożyska przodującego jest
wskazaniem do hospitalizacji
wskazaniem do hospitalizacji
Zagrożenie dla płodu: niedotlenienie
Zagrożenie dla płodu: niedotlenienie
obumarcie płodu
obumarcie płodu
Zagrożenie dla matki: krwotok, wstrząs
Zagrożenie dla matki: krwotok, wstrząs
krwotoczny, zator powietrzny, atonia macicy
krwotoczny, zator powietrzny, atonia macicy
Łożysko przodujące. Postępowanie
Łożysko przodujące. Postępowanie
Pozycja przeciwwstrząsowa na lewym
Pozycja przeciwwstrząsowa na lewym
boku
boku
Tlen przez maskę
Tlen przez maskę
Podawanie leków tokolitycznych
Podawanie leków tokolitycznych
Przetransportowanie bez wstrząsów na
Przetransportowanie bez wstrząsów na
salę operacyjną
salę operacyjną
Monitorowanie czynności płodu i funkcji
Monitorowanie czynności płodu i funkcji
układu krążenia u matki
układu krążenia u matki
Zapewnienie dostępu do żyły i podaży
Zapewnienie dostępu do żyły i podaży
płynów
płynów
!
!
Pęknięcie macicy
Pęknięcie macicy
Możliwe przyczyny: pęknięcie samoistne,
Możliwe przyczyny: pęknięcie samoistne,
stymulacja oksytocyną lub uraz
stymulacja oksytocyną lub uraz
Czynniki sprzyjające: przebyte cięcia
Czynniki sprzyjające: przebyte cięcia
cesarskie, operacje macicy.
cesarskie, operacje macicy.
Siny ból (skurcz), który w pewnym
Siny ból (skurcz), który w pewnym
momencie ulega złagodzeniu (pęknięcie)
momencie ulega złagodzeniu (pęknięcie)
Krwawienia z pochwy może nie być lub
Krwawienia z pochwy może nie być lub
może być niewielkie – krwotok do jamy
może być niewielkie – krwotok do jamy
otrzewnej
otrzewnej
Postępowanie – tylko natychmiastowa
Postępowanie – tylko natychmiastowa
operacja może uratować życie matki i płodu
operacja może uratować życie matki i płodu
Poród nagły
Poród nagły
Gdy akcja porodowa jest na tyle
Gdy akcja porodowa jest na tyle
zaawansowana lub przebiega tak szybko, że
zaawansowana lub przebiega tak szybko, że
przewiezienie pacjentki do szpitala lub izby
przewiezienie pacjentki do szpitala lub izby
porodowej stanowiłoby zagrożenie dla matki
porodowej stanowiłoby zagrożenie dla matki
lub płodu
lub płodu
Konieczna jest ocena czynności porodowej i
Konieczna jest ocena czynności porodowej i
stanu pacjentki przed podjęciem decyzji o
stanu pacjentki przed podjęciem decyzji o
transporcie lub odbieraniu porodu na miejscu
transporcie lub odbieraniu porodu na miejscu
Konieczność ustalenia czasu trwania ciąży,
Konieczność ustalenia czasu trwania ciąży,
planowanego terminu porodu, początku i
planowanego terminu porodu, początku i
częstości skurczów porodowych, czasu
częstości skurczów porodowych, czasu
odejścia wód płodowych,
odejścia wód płodowych,
!
!
Poród nagły – postępowanie
Poród nagły – postępowanie
przedszpitalne
przedszpitalne
Uspokoić pacjentkę
Uspokoić pacjentkę
Ułożyć na plecach ukośnie na lewo
Ułożyć na plecach ukośnie na lewo
Podać tlen przez maskę
Podać tlen przez maskę
Zapewnić dostęp do żyły
Zapewnić dostęp do żyły
Powiadomić salę porodową. Nawiązać kontakt
Powiadomić salę porodową. Nawiązać kontakt
telefoniczny z położnikiem
telefoniczny z położnikiem
Monitorować stan ogólny pacjentki, częstość i
Monitorować stan ogólny pacjentki, częstość i
czas trwania skurczów porodowych i tętno płodu
czas trwania skurczów porodowych i tętno płodu
!
!
Poród nagły – postępowanie
Poród nagły – postępowanie
przedszpitalne
przedszpitalne
W przypadku, gdy urodziła się główka – odessać
W przypadku, gdy urodziła się główka – odessać
płyn z jamy ustnej i nosa noworodka
płyn z jamy ustnej i nosa noworodka
Zaciśnięcie lub podwiązanie i odcięcie pępowiny
Zaciśnięcie lub podwiązanie i odcięcie pępowiny
Po zaciśnięciu pępowiny podać matce 5-10 j.m.
Po zaciśnięciu pępowiny podać matce 5-10 j.m.
oksytocyny w celu obkurczenia macicy i
oksytocyny w celu obkurczenia macicy i
zmniejszenia krwawienia.
zmniejszenia krwawienia.
Po urodzeniu ocenić drożność dróg oddechowych,
Po urodzeniu ocenić drożność dróg oddechowych,
wydolność oddechu i położyć dziecko na brzuchu
wydolność oddechu i położyć dziecko na brzuchu
matki. Chronić przed utratą ciepła.
matki. Chronić przed utratą ciepła.
Łożysko rodzi się zwykle po 20-30 min. Nie
Łożysko rodzi się zwykle po 20-30 min. Nie
pociągać za pępowinę
pociągać za pępowinę
!
!
Wypadnięcie pępowiny - Stan
Wypadnięcie pępowiny - Stan
zagrożenia życia płodu!!!
zagrożenia życia płodu!!!
Postępowanie:
Postępowanie:
Sprawdzić czy pępowina tętni
Sprawdzić czy pępowina tętni
Porównać tętno pępowiny i płodu
Porównać tętno pępowiny i płodu
Brak tętna płodu i stwierdzenie martwej ciąży NIE jest
Brak tętna płodu i stwierdzenie martwej ciąży NIE jest
wskazaniem do natychmiastowego cesarskiego cięcia
wskazaniem do natychmiastowego cesarskiego cięcia
W przypadku żywego płodu najważniejsze jest ręczne
W przypadku żywego płodu najważniejsze jest ręczne
utrzymanie pępowiny w takim położeniu, aby nie
utrzymanie pępowiny w takim położeniu, aby nie
doszło do jej zaciśnięcia
doszło do jej zaciśnięcia
Leki tokolityczne (wstrzymanie czynności skurczowej):
Leki tokolityczne (wstrzymanie czynności skurczowej):
salbutamol i.v. lub wziewnie fenoterol-2-4 wdechy
salbutamol i.v. lub wziewnie fenoterol-2-4 wdechy
Przetaczać płyny, podać tlen
Przetaczać płyny, podać tlen
Powiadomić sale operacyjną o konieczności nagłego
Powiadomić sale operacyjną o konieczności nagłego
cięcia
cięcia
Ręka w kroczu odpychająca część przodująca w
Ręka w kroczu odpychająca część przodująca w
przypadku wypadnięcia pępowiny powinna
przypadku wypadnięcia pępowiny powinna
pozostać do czasu wydobycia dziecka!!!
pozostać do czasu wydobycia dziecka!!!
!
!
Poród nagły
Opieka nad matką
po porodzie
Ocena
stanu
matki
Zaciśnij
pępowinę (>
5 cm od
dziecka)
0,9% NaCl
dożylnie
Patrz protokół
opieki nad
noworodkiem
Istotne
krwawi
enie
poporo
dowe
Tak
Oxytocyna IV.
30j. w IL z
szybkością
250 ml/godz
matka
dziecko
Nie
Transport
Nie
pociągaj
za
pępowinę
Łożysko
urodzone
Nie
Łożysko
urodzon
e
Nie
Intensywnie
masuj dno
macicy aż do
stwardnienia
Transport
Oxytocyna IV.
30j. w IL z
szybkością
250ml/godz
Tak
Tak
!
!
Resuscytacja ciężarnej i wydobycie
Resuscytacja ciężarnej i wydobycie
dziecka przez cesarskie cięcie
dziecka przez cesarskie cięcie
W przypadku zatrzymania krążenia u
W przypadku zatrzymania krążenia u
ciężarnej cesarskie cięcie trzeba wykonać w
ciężarnej cesarskie cięcie trzeba wykonać w
ciągu 5min.
ciągu 5min.
Szanse na uratowanie dziecka zależą od
Szanse na uratowanie dziecka zależą od
zaawansowania ciąży (max. 28 tyg.), czasu
zaawansowania ciąży (max. 28 tyg.), czasu
prowadzenia działań resuscytacyjnych, ilości
prowadzenia działań resuscytacyjnych, ilości
podanych leków i przyczyn, które
podanych leków i przyczyn, które
doprowadziły do zatrzymania krążenia
doprowadziły do zatrzymania krążenia
matki.
matki.
A. Zawadzki. Medycyna ratunkowa i katastrof . PZWL 2006
Najczęstsze przyczyny zatrzymania krążenia w ciąży
Najczęstsze przyczyny zatrzymania krążenia w ciąży
Przewlekła choroba serca
Przewlekła choroba serca
Zatorowość płucna
Zatorowość płucna
Rozwarstwienie aorty
Rozwarstwienie aorty
Próba samobójstwa lub zabójstwa (wzrost
Próba samobójstwa lub zabójstwa (wzrost
agresji wobec kobiet ciężarnych)
agresji wobec kobiet ciężarnych)
Nadciśnienie (w przebiegu gestozy)
Nadciśnienie (w przebiegu gestozy)
Sepsa
Sepsa
Ciąża pozamaciczna
Ciąża pozamaciczna
Krwawienie
Krwawienie
Zator płynem owodniowym
Zator płynem owodniowym
Powtórzenie
Powtórzenie
!
!
Kluczowe czynniki
Kluczowe czynniki
dla zapobieżenia NZK u matki
dla zapobieżenia NZK u matki
Dwóch potencjalnych ratowanych – matka i płód
Dwóch potencjalnych ratowanych – matka i płód
Największe szanse przeżycia płodu daje przeżycie matki
Największe szanse przeżycia płodu daje przeżycie matki
Ułożenie w pozycji na lewym boku 15-30
Ułożenie w pozycji na lewym boku 15-30
°
°
(Zwinięty koc podłożyć pod prawe biodro)
(Zwinięty koc podłożyć pod prawe biodro)
100% tlen
100% tlen
Dostęp do żyły i podanie bolusa płynu 500 – 1000
Dostęp do żyły i podanie bolusa płynu 500 – 1000
ml 0,9% NaCl
ml 0,9% NaCl
Ocena matki pod kątem obecności potencjalnych
Ocena matki pod kątem obecności potencjalnych
odwracalnych przyczyn NZK i stanu zdrowia w
odwracalnych przyczyn NZK i stanu zdrowia w
okresie poprzedzającym zagrożenie
okresie poprzedzającym zagrożenie
Powtórzenie
Powtórzenie
!
!
Postępowanie w sytuacji zagrożenia życia w ciąży
Postępowanie w sytuacji zagrożenia życia w ciąży
Schemat badania: ABCDE
Schemat badania: ABCDE
Istotny czynnik patofizjologiczny
Istotny czynnik patofizjologiczny
ucisk macicy na żyłę
ucisk macicy na żyłę
główną dolną
główną dolną
zmniejszenie powrotu żylnego do serca
zmniejszenie powrotu żylnego do serca
(istotne > 20 tygodnia ciąży)
(istotne > 20 tygodnia ciąży)
Postępowanie:
Postępowanie:
Ułóż pacjentkę lekko na lewym boku (pod kątem 15
Ułóż pacjentkę lekko na lewym boku (pod kątem 15
°
°
) lub
) lub
odsuń macicę w lewo (drugi ratownik klęczy po lewej
odsuń macicę w lewo (drugi ratownik klęczy po lewej
stronie ratowanej i delikatnie odciąga macicę w lewo)
stronie ratowanej i delikatnie odciąga macicę w lewo)
Podaj tlenu w wysokim stężeniu
Podaj tlenu w wysokim stężeniu
Podaj bolus płynów
Podaj bolus płynów
Oceń potrzebę podania odpowiednich leków
Oceń potrzebę podania odpowiednich leków
Szybko zapewnij pomoc doświadczonego ginekologa
Szybko zapewnij pomoc doświadczonego ginekologa
Powtórzenie
Powtórzenie
Problemy związane z BLS w ciąży
Problemy związane z BLS w ciąży
Ucisk na żyłę główną dolną
Ucisk na żyłę główną dolną
Uniesienie przepony ku górze
Uniesienie przepony ku górze
może
może
być konieczne wyższe ułożenie rąk na
być konieczne wyższe ułożenie rąk na
mostku
mostku
Uciski
Uciski
nieco powyżej środka mostka
nieco powyżej środka mostka
Defibrylacja – standardowo, najlepiej
Defibrylacja – standardowo, najlepiej
przy pomocy elektrod
przy pomocy elektrod
samoprzylepnych. (Nic nie wskazuje
samoprzylepnych. (Nic nie wskazuje
na jej niekorzystny wpływ na płód)
na jej niekorzystny wpływ na płód)
Powtórzenie
Powtórzenie
!
!
Problemy związane z ALS w ciąży
Problemy związane z ALS w ciąży
Większe ryzyko niewydolności dolnego zwieracza przełyku,
Większe ryzyko niewydolności dolnego zwieracza przełyku,
zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej
zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej
aspiracja!!
aspiracja!!
Wspomaganie oddechu przez maseczkę – z uciskiem na chrząstkę
Wspomaganie oddechu przez maseczkę – z uciskiem na chrząstkę
tarczowatą
tarczowatą
Wczesna decyzja o zaintubowaniu przez doświadczony personel
Wczesna decyzja o zaintubowaniu przez doświadczony personel
Intubacja zawsze jak u chorego z podejrzeniem pełnego żołądka
Intubacja zawsze jak u chorego z podejrzeniem pełnego żołądka
Intubacja trudniejsza technicznie, mniejszy o 0,5 – 1,0 rozmiar
Intubacja trudniejsza technicznie, mniejszy o 0,5 – 1,0 rozmiar
rurki!
rurki!
Zwiększona ilość wydzieliny w drogach oddechowych, obrzęk
Zwiększona ilość wydzieliny w drogach oddechowych, obrzęk
śluzówek
śluzówek
Mniejsza rezerwa oddechowa + większe zapotrzebowanie na tlen
Mniejsza rezerwa oddechowa + większe zapotrzebowanie na tlen
konieczność szybszego podjęcia tlenoterapii i wspomagania
konieczność szybszego podjęcia tlenoterapii i wspomagania
oddechu
oddechu
Może istnieć konieczność wentylacji z mniejszą objętością
Może istnieć konieczność wentylacji z mniejszą objętością
oddechową i większą częstością oddechu (ze względu na wyższe
oddechową i większą częstością oddechu (ze względu na wyższe
ułożenie przepony)
ułożenie przepony)
Unikać dostępu dożylnego na kończynach dolnych
Unikać dostępu dożylnego na kończynach dolnych
Powtórzenie
Powtórzenie
!
!
Intubacja tchawicy u chorych z
podejrzeniem pełnego żołądka
1.
Uciśnięcie na krtań (zabieg Sellica)
2.
Bez wentylacji wstępnej przez maseczkę
(jeśli nie jest konieczna)
3.
Do zwiotczenia: sukcynylocholina (Scolina)
4.
Wypełnienie mankietu jak najszybciej po
zaintubowaniu
Powtórzenie
Powtórzenie
!
!
Jeśli natychmiastowe rozpoczęcie RKO
Jeśli natychmiastowe rozpoczęcie RKO
matki nie przynosi rezultatu
matki nie przynosi rezultatu
W przypadku podejrzenia zatrucia ciążowego
W przypadku podejrzenia zatrucia ciążowego
pacjentka mogła otrzymać duże dawki magnezu
pacjentka mogła otrzymać duże dawki magnezu
(toksyczne)
(toksyczne)
empiryczne podanie Ca
empiryczne podanie Ca
++
++
może
może
korzystnie wpłynąć na układ krążenia
korzystnie wpłynąć na układ krążenia
Wydobycie płodu może zwiększyć szansę przeżycia
Wydobycie płodu może zwiększyć szansę przeżycia
płodu i matki
płodu i matki
Najwyższa przeżywalność płodów w wieku > 24-25
Najwyższa przeżywalność płodów w wieku > 24-25
tygodni, jeśli wydobycie płodu następuje w czasie <
tygodni, jeśli wydobycie płodu następuje w czasie <
5min. od NZK. Wymaga to rozpoczęcia wykonywania
5min. od NZK. Wymaga to rozpoczęcia wykonywania
histerektomii w ciągu , 4 minut od NZK
histerektomii w ciągu , 4 minut od NZK
Możliwość wykonania RKO u noworodka po
Możliwość wykonania RKO u noworodka po
wydobyciu
wydobyciu
Powtórzenie
Powtórzenie
Decyzja o ratunkowej histerektomii
Decyzja o ratunkowej histerektomii
Przeżycie płodu możliwe jest dopiero w 24-
Przeżycie płodu możliwe jest dopiero w 24-
25 tygodniu lub później. Jeśli RKO jest
25 tygodniu lub później. Jeśli RKO jest
nieskuteczna
nieskuteczna
ratunkowa histerektomia,
ratunkowa histerektomia,
aby zwiększyć szanse przeżycia matki i
aby zwiększyć szanse przeżycia matki i
płodu
płodu
Wiek płodu 20-23 tygodnie
Wiek płodu 20-23 tygodnie
ratunkowa
ratunkowa
histerektomia, aby zwiększyć szanse
histerektomia, aby zwiększyć szanse
przeżycia matki
przeżycia matki
Wiek płodu <20 tygodni
Wiek płodu <20 tygodni
ratunkowa
ratunkowa
histerektomia nie jest konieczna, gdyż
histerektomia nie jest konieczna, gdyż
macica raczej nie ogranicza rzutu serca
macica raczej nie ogranicza rzutu serca
USG w oddziale ratunkowym jest wskazane
USG w oddziale ratunkowym jest wskazane
tylko pod warunkiem, że nie opóźnia
tylko pod warunkiem, że nie opóźnia
wykonania ratunkowej histerektomii
wykonania ratunkowej histerektomii
Powtórzenie
Powtórzenie
Organizacja Oddziału Ratunkowego pod kątem
Organizacja Oddziału Ratunkowego pod kątem
ratowania życia ciężarnych zagrożonych NZK
ratowania życia ciężarnych zagrożonych NZK
Posiadanie planu i niezbędnego sprzętu
Posiadanie planu i niezbędnego sprzętu
do ratowania życia matki i noworodka
do ratowania życia matki i noworodka
Zapewnienie szybkiej łączności i
Zapewnienie szybkiej łączności i
przybycia lekarza położnika i
przybycia lekarza położnika i
neonatologa
neonatologa
Zapewnienie regularnych szkoleń w
Zapewnienie regularnych szkoleń w
zakresie stanów zagrożenia życia w
zakresie stanów zagrożenia życia w
położnictwie
położnictwie
Powtórzenie
Powtórzenie
Przestępstwa na tle seksualnym
Przestępstwa na tle seksualnym
Definicja: genitalny, oralny lub analny kontakt ofiary z jakąkolwiek częścią ciała
Definicja: genitalny, oralny lub analny kontakt ofiary z jakąkolwiek częścią ciała
napastnika lub przedmiotem, dokonany z użyciem siły lub pod przymusem
napastnika lub przedmiotem, dokonany z użyciem siły lub pod przymusem
Ofiara może maskować lub ukrywać dokonane przestępstwo, prezentować
Ofiara może maskować lub ukrywać dokonane przestępstwo, prezentować
zmienność nastroju lub objawy pobudzenia psychoruchowego
zmienność nastroju lub objawy pobudzenia psychoruchowego
Postępowanie: ocena funkcji życiowych według schematu ABC, jeśli są wskazania
Postępowanie: ocena funkcji życiowych według schematu ABC, jeśli są wskazania
stabilizacja funkcji układu krążenia
stabilizacja funkcji układu krążenia
Zebranie dokładnego wywiadu, przeprowadzenie pełnego badania fizykalnego
Zebranie dokładnego wywiadu, przeprowadzenie pełnego badania fizykalnego
Leczenie skutków urazu, obserwacja pod kątem rozwoju objawów otrzewnowych
Leczenie skutków urazu, obserwacja pod kątem rozwoju objawów otrzewnowych
Zabezpieczenie śladów biologicznych do identyfikacji kryminalistycznej i chorób
Zabezpieczenie śladów biologicznych do identyfikacji kryminalistycznej i chorób
przenoszonych drogą płciową
przenoszonych drogą płciową
Profilaktyka przed zajściem w ciążę (Postinor, Ovral 2x2 tabl.)
Profilaktyka przed zajściem w ciążę (Postinor, Ovral 2x2 tabl.)
profilaktyka chorób przenoszonych drogą płciową (Ciprofloksacyna 500 mg
profilaktyka chorób przenoszonych drogą płciową (Ciprofloksacyna 500 mg
doustnie,
doustnie,
Dokładna dokumentacja wyników badania i prowadzonego leczenia
Dokładna dokumentacja wyników badania i prowadzonego leczenia