Wykład 1

Wykład 1

Cele i zadania polityki

Cele i zadania polityki

społecznej

społecznej

O czym będzie dzisiaj mowa?

O czym będzie dzisiaj mowa?

1.

1.

Różnorodność działań polityki społecznej

Różnorodność działań polityki społecznej

2.

2.

Co to jest polityka społeczna (definicja)

Co to jest polityka społeczna (definicja)

3.

3.

W jakich sferach działa polityka społeczna

W jakich sferach działa polityka społeczna

4.

4.

Najważniejsze zadania polityki społecznej

Najważniejsze zadania polityki społecznej

5.

5.

„

„

Paradygmat” polityki społecznej

Paradygmat” polityki społecznej

6.

6.

Zakres: polityki – polityki społecznej –

Zakres: polityki – polityki społecznej –

polityki socjalnej

polityki socjalnej

7.

7.

Historyczne źródła polityki społecznej

Historyczne źródła polityki społecznej

8.

8.

Polityka społeczna jako działalność i jako

Polityka społeczna jako działalność i jako

nauka

nauka

Polityka społeczna to

Polityka społeczna to

bardzo różnorodna

bardzo różnorodna

działalność

działalność



w takich

w takich

sferach

sferach

, jak: rynek pracy i

, jak: rynek pracy i

zatrudnienie, pomoc rodzinie, opieka

zatrudnienie, pomoc rodzinie, opieka

zdrowotna, edukacja, mieszkalnictwo i innych

zdrowotna, edukacja, mieszkalnictwo i innych



prowadzona przez takie

prowadzona przez takie

podmioty

podmioty

, jak:

, jak:

ministerstwa, samorządy lokalne, organizacje

ministerstwa, samorządy lokalne, organizacje

pozarządowe i inne

pozarządowe i inne



realizowana poprzez takie

realizowana poprzez takie

działania

działania

, jak:

, jak:

stanowienie aktów prawnych (np. ustawy),

stanowienie aktów prawnych (np. ustawy),

udzielanie świadczeń (np. zasiłki), dostarczanie

udzielanie świadczeń (np. zasiłki), dostarczanie

usług (np. szkolenia aktywizujące

usług (np. szkolenia aktywizujące

bezrobotnych) i inne

bezrobotnych) i inne

Definicja polityki społecznej

Definicja polityki społecznej

(co różnorodne działania z zakresu

(co różnorodne działania z zakresu

polityki społecznej mają ze sobą

polityki społecznej mają ze sobą

wspólnego?)

wspólnego?)

„

„

Polityka społeczna to sfera działalności

Polityka społeczna to sfera działalności

państwa, innych ciał publicznych i sił

państwa, innych ciał publicznych i sił

społecznych,

społecznych,

która zajmuje się

która zajmuje się

kształtowaniem warunków życia

kształtowaniem warunków życia

ludności

ludności

oraz stosunków międzyludzkich.”

oraz stosunków międzyludzkich.”

(A. Rajkiewicz)

(A. Rajkiewicz)

Cztery ogólne sfery

Cztery ogólne sfery

działania polityki

działania polityki

społecznej

społecznej



Praca

Praca



Warunki bytu

Warunki bytu



Kultura

Kultura



Ład społeczny

Ład społeczny

Sfery działania polityki

Sfery działania polityki

społecznej – „szczegółowe

społecznej – „szczegółowe

polityki społeczne”

polityki społeczne”



Polityka:

Polityka:

- ludnościowa,

- ludnościowa,

- rodzinna,

- rodzinna,

- zdrowotna,

- zdrowotna,

- mieszkaniowa,

- mieszkaniowa,

- kształcenia,

- kształcenia,

- kulturalna,

- kulturalna,

- zatrudnienia,

- zatrudnienia,

- kształtowania dochodów,

- kształtowania dochodów,

- ochrony pracy,

- ochrony pracy,

- zabezpieczenia społecznego,

- zabezpieczenia społecznego,

- organizowania wypoczynku i czasu wolnego,

- organizowania wypoczynku i czasu wolnego,

- kształtowania i ochrony środowiska,

- kształtowania i ochrony środowiska,

- usuwania i ograniczania patologii społecznej.

- usuwania i ograniczania patologii społecznej.

Definicje polityki społecznej

Definicje polityki społecznej

2: dobrobyt społeczny

2: dobrobyt społeczny

„

„

Polityka społeczna oznacza politykę rządów

Polityka społeczna oznacza politykę rządów

(…) która ma bezpośredni wpływ na

(…) która ma bezpośredni wpływ na

dobrobyt

dobrobyt

obywateli

obywateli

poprzez dostarczanie im usług lub

poprzez dostarczanie im usług lub

dochodu”

dochodu”

(Thomas Marshall)

(Thomas Marshall)



Dobrobyt społeczny

Dobrobyt społeczny

to stan wysokiego

to stan wysokiego

zaspokojenia potrzeb ludności: głównie

zaspokojenia potrzeb ludności: głównie

bytowych (materialnych) ale i związanych ze

bytowych (materialnych) ale i związanych ze

zdrowiem, wykształceniem, czasem wolnym,

zdrowiem, wykształceniem, czasem wolnym,

miejscem zamieszkania.

miejscem zamieszkania.

Definicje polityki społecznej

Definicje polityki społecznej

3: zaspokajanie potrzeb

3: zaspokajanie potrzeb

„

„

Polityka społeczna obejmuje wszystkie

Polityka społeczna obejmuje wszystkie

zakresy działania, których bezpośrednim

zakresy działania, których bezpośrednim

celem jest

celem jest

zaspokajanie ważnych

zaspokajanie ważnych

potrzeb

potrzeb

szerokich warstw ludności…”

szerokich warstw ludności…”

(Wacław Szubert)

(Wacław Szubert)



Potrzeba

Potrzeba

– X jest dla człowieka, grupy lub

– X jest dla człowieka, grupy lub

społeczności lokalnej potrzebą, jeśli jest

społeczności lokalnej potrzebą, jeśli jest

niezbędne do prawidłowego

niezbędne do prawidłowego

funkcjonowania i rozwoju

funkcjonowania i rozwoju

Definicje polityki społecznej

Definicje polityki społecznej

4: rozwiązywanie kwestii

4: rozwiązywanie kwestii

społecznej

społecznej

„

„

Wiedza o

Wiedza o

kwestiach społecznych

kwestiach społecznych

, ich

, ich

przyczynach i konsekwencjach oraz

przyczynach i konsekwencjach oraz

sposobach rozwiązywania jest rdzeniem

sposobach rozwiązywania jest rdzeniem

nauki o polityce społecznej” (Jan Danecki)

nauki o polityce społecznej” (Jan Danecki)



Kwestia społeczna

Kwestia społeczna

to poważny, budzący

to poważny, budzący

niepokój problem społeczny, który nie może

niepokój problem społeczny, który nie może

zostać samodzielnie rozwiązany przez ludzi i

zostać samodzielnie rozwiązany przez ludzi i

wymaga szerokich działań wielu podmiotów

wymaga szerokich działań wielu podmiotów

(np. kwestia społeczna bezrobocia, biedy,

(np. kwestia społeczna bezrobocia, biedy,

mieszkaniowa)

mieszkaniowa)

Definicje polityki społecznej

Definicje polityki społecznej

5: postęp społeczny

5: postęp społeczny

„

„

Celem polityki społecznej jest postęp

Celem polityki społecznej jest postęp

społeczny” (Jan Danecki)

społeczny” (Jan Danecki)



Postęp społeczny

Postęp społeczny

to przechodzenie (np.

to przechodzenie (np.

w odniesieniu do warunków i jakości

w odniesieniu do warunków i jakości

życia) od stanów gorszych do lepszych -

życia) od stanów gorszych do lepszych -

bardziej pożądanych ze względu na jakieś

bardziej pożądanych ze względu na jakieś

kryterium.

kryterium.

Paradygmat polityki

Paradygmat polityki

społecznej

społecznej

Składają się na niego dwa elementy:

Składają się na niego dwa elementy:



Dobro człowieka

Dobro człowieka



Idea przekształceń społecznych

Idea przekształceń społecznych

(J. Supińska, Dylematy polityki społecznej,

(J. Supińska, Dylematy polityki społecznej,

Warszawa 1991)

Warszawa 1991)

Wyjaśnienie: to znaczy, że polityka społeczna

Wyjaśnienie: to znaczy, że polityka społeczna

ma zawsze na uwadze przede wszystkim

ma zawsze na uwadze przede wszystkim

dobro człowieka

dobro człowieka

i że zakłada, że jest

i że zakłada, że jest

możliwe i celowe

możliwe i celowe

wprowadzanie takich

wprowadzanie takich

zmian

zmian

, aby to dobro się urzeczywistniało

, aby to dobro się urzeczywistniało

Zakresy: polityki, polityki

Zakresy: polityki, polityki

społecznej i polityki

społecznej i polityki

socjalnej

socjalnej

Polityka –
zdoby-
wanie i
utrzymy-
wanie
władzy Polityka

społeczna

Polityka

socjalna

Polityka –
administrowanie

Historyczne źródła polityki

Historyczne źródła polityki

społecznej

społecznej



Starożytne Ateny, Rzym: pomoc materialna dla

Starożytne Ateny, Rzym: pomoc materialna dla

najbiedniejszych dla utrzymywania spokoju społecznego

najbiedniejszych dla utrzymywania spokoju społecznego



Średniowiecze: dobroczynność jako cnota chrześcijańska

Średniowiecze: dobroczynność jako cnota chrześcijańska



Początki kapitalizmu – Anglia 1601 r.: Prawo Ubogich:

Początki kapitalizmu – Anglia 1601 r.: Prawo Ubogich:

początek podziałów na „zasługujących” i

początek podziałów na „zasługujących” i

„niezasługujących” na pomoc

„niezasługujących” na pomoc



XIX w. „kwestia robotnicza” powstawanie związków

XIX w. „kwestia robotnicza” powstawanie związków

zawodowych i ich działalność dla poprawy warunków

zawodowych i ich działalność dla poprawy warunków

pracy

pracy



Prusy lata 80 XIX w., Otto von Bismarck – początek

Prusy lata 80 XIX w., Otto von Bismarck – początek

państwowej polityki społecznej: obowiązkowe

państwowej polityki społecznej: obowiązkowe

ubezpieczenia: chorobowe, od wypadków przy pracy, od

ubezpieczenia: chorobowe, od wypadków przy pracy, od

starości i inwalidztwa.

starości i inwalidztwa.

Polityka społeczna to

Polityka społeczna to

działalność praktyczna i

działalność praktyczna i

dyscyplina naukowa

dyscyplina naukowa

Polityka społeczna –

Polityka społeczna –

działalność praktyczna

działalność praktyczna

(działalność

(działalność

państwa, innych ciał

państwa, innych ciał

publicznych i sił

publicznych i sił

społecznych,

społecznych,

która zajmuje się

która zajmuje się

kształtowaniem

kształtowaniem

warunków życia

warunków życia

ludności

ludności

oraz stosunków

oraz stosunków

międzyludzkich)

międzyludzkich)

Polityka społeczna –

Polityka społeczna –

nauka

nauka



Odpowiada na pytania:

Odpowiada na pytania:

jak kształtować

jak kształtować

warunki życia? Jakie są

warunki życia? Jakie są

potrzeby/cele/

potrzeby/cele/

ograniczenia tej

ograniczenia tej

działalności?

działalności?



Jest nauką praktyczną

Jest nauką praktyczną



Jest interdyscyplinarna

Jest interdyscyplinarna