GUZY OCZODOŁU

1. Guzy naczyniowe

2. Guzy gruczołu łzowego

• Gruczolak wielopostaciowy

• Rak

• Naczyniak włośniczkowy

• Naczyniak jamisty

3. Guzy pochodzenia nerwowego

• Glejak nerwu wzrokowego

• Oponiak osłonek nerwu wzrokowego

• Oponiak grzebienia kości klinowej

4. Guzy różne

• Chłoniak

• Mięsak z mięśni prążkowanych

• Przerzuty

• Naciekanie z zatok

Naczyniak włośniczkowy

•

Najczęściej w przednio-górnej części oczodołu

•

Może powiększać się podczas kaszlu lub napinania

•

Często związany ze znamieniem „truskawkowym”

• Najczęstszy guz oczodołu u dzieci

• Występowanie - 30% przy urodzeniu, 100% do 6 mies.

Naczyniak włośniczkowy

• Wzrost podczas 1 r.ż.

Związki z chorobami ogólnymi

• Niewydolność serca z dużą

pojemnością wyrzutową
• Zespół Kasabacha-Meritta -

małopłytkowość, niedokrwistość
• Zespół Maffucciego - naczyniaki

skóry, chrzęstniaki śródkostne

Naturalny przebieg

• Samoistny zanik - całkowity

w 70% do 7 r.ż.

Leczenie

• Iniekcje steroidów - w zmianach

powierzchownych
• Ogólnie steroidy
• Miejscowa resekcja - trudna

Naczyniak jamisty

• Pierwsze objawy -

czwarta do piątej dekady

Powoli postępujący osiowy wytrzeszcz

• Najczęstszy łagodny guz oczodołu u dorosłych

• Zwykle zlokalizowany tuż poza gałką

• Częściej u kobiet - 70%

Może powodować fałdy naczyniówki

Leczenie

- wycięcie chirurgiczne

Klasyfikacja guzów gruczołu łzowego

Wielopostaciowy gruczolak gruczołu łzowego

• Niebolesna i bardzo powoli

rosnąca gładka masa w dole

gruczołu łzowego
• Przemieszczenie gałki

w kierunku dolno-nosowym

• Rozrost ku tyłowi może

powodować wytrzeszcz

i oftalmoplegię

• Gładki, otorbiony zarys
• Zagłębienie dołu gruczołu

łzowego bez destrukcji

Pierwsze objawy - czwarta do piątej dekady

Technika chirurgicznego wycięcia

Nacięcie mięśnia

skroniowego

i okostnej

Nawiercanie kości

w celu późniejszego

drutowania

Usunięcie ściany

bocznej oczodołu

i wycięcie guza

Zszywanie mięśnia

skroniowego

i okostnej

• Biopsja jest przeciwwskazana

• Rokowanie - dobre, jeśli wycięty w całości

Rak gruczołu łzowego

•

Biopsja

•

Bolesna, szybko rosnąca masa w dole

gruczołu łzowego

•

Przesunięcie gałki w kierunku

dolno-nosowym

•

Rozrost ku tyłowi może powodować wytrzeszcz,

oftalmoplegię i przekrwienie

naczyń nadtwardówki

•

Niedoczulica w zakresie nerwu trójdzielnego

w 25%

Postępowanie

•

Całkowite wycięcie i radioterapia

• Występowanie

- czwarta do szóstej dekady

• Bardzo złe rokowanie

Glejak nerwu wzrokowego

• Pierwsze objawy - stopniowe obniżenie ostrości wzroku w końcu pierwszej dekady

• Obserwacja - bez wzrostu, dobra ostrość wzroku, bez defektu kosmetycznego

• Wycięcie - słaba ostrość wzroku i defekt kosmetyczny

• Radioterapia - rozrost wewnątrzczaszkowy

• Typowo dotyczy młodych dziewcząt

• Często związek z neurofibromatozą typu 1

Stopniowo postępujący wytrzeszcz

Zanik tarczy nerwu
wzrokowego

Leczenie

Oponiak osłonek nerwu wzrokowego

Typowo dotyczy kobiet w średnim wieku

Naczynia łączące wzro-

kowo-rzęskowe w 30%

Wytrzeszcz z powodu rozrostu

w stożku mięśniowym

Pogrubienie

i zwapnienie w TK

Stopniowa utrata widzenia z powodu

ucisku nerwu wzrokowego

Leczenie

•

Obserwacja - guzy powoli rosnące

•

Wycięcie - guzy agresywne i zła ostrość wzroku

•

Radioterapia - guzy powoli rosnące i dobra ostrość wzroku

Oponiak grzebienia kości klinowej

Objawia się stopniową utratą widzenia i reaktywnym przerostem kości

Wypełnienie dołu

skroniowego

Przerost kości w obrazie RTG

Wytrzeszcz

Chłoniak

Występowanie -

szósta do ósmej dekady

Dotyczy każdej części oczodołu

i może być obustronny

Zmiany przednie są gumowate

przy palpacji

Leczenie

Może być ograniczony

do gruczołu łzowego

•

Radioterapia - zmiany zlokalizowane

•

Chemioterapia - zmiany rozsiane

Mięsak z mięśni prążkowanych

Może zajmować każdą część oczodołu

• Najczęstszy pierwotny guz złośliwy oczodołu u dzieci

Macalna masa i opadnięcie powieki w ok. 30%

• Nagły początek w pierwszej dekadzie (średnio 7 r.ż.)

Leczenie

•

Radioterapia i chemioterapia

•

Egzenteracja w guzach opornych na radioterapię lub nawracających

Guzy przerzutowe u dzieci

•

Występuje we wczesnym dzieciństwie

Neuroblastoma

•

Może być obustronny

•

Typowo zajmuje górną część oczodołu

Zieleniak
(chloroma)

•

Występuje ok. 7 r.ż.

•

Nagły wytrzeszcz - może być obustronny

•

Rozsianie narządowe i pełnoobjawowa

białaczka

Guzy przerzutowe u dorosłych

Podobne do guza rzekomego oczodołu

Najczęstsze ogniska pierwotne - gruczoł sutkowy, oskrzela, gruczoł krokowy,

czerniak skóry, przewód pokarmowy i nerka

Zajęcie nerwów czaszkowych w szczycie

oczodołu i łagodny wytrzeszcz

Objawy

Masa w przedniej części

oczodołu

z nieosiowym

przemieszczeniem gałki

Zapadnięcie gałki w guzach typu

włóknistego

Naciekanie oczodołu przez guzy z zatok

Przemieszczenie gałki ku górze i łzawienie

Rak szczęki

Przemieszczenie gałki w bok

Rak zatoki sitowej